fbpx
Wikipedia

Koşi tənliyi

Koşi ötürmə tənliyi Optikada müəyyən bir şəffaf material üçün işığın sınma indeksidalğa uzunluğu arasında empirik əlaqə . Adını 1837-ci ildə təyin edən riyaziyyatçı Oqüsten Koşinin şərəfinə almışdır.

Tənlik Redaktə

 
BK7 şüşəsi üçün qırılma indeksi və dalğa uzunluğu. Qırmızı xaçlar ölçülmüş dəyərləri göstərir. Görünən bölgədə (qırmızı kölgə) Koşi tənliyi (mavi xətt) ölçülmüş sındırma göstəriciləri və Sellmeier xətti (yaşıl kəsikli xətt) ilə yaxşı uyğunlaşır. Ultrabənövşəyi və infraqırmızı bölgələrdə isə Sellmeier xətti ölçülən qiymətlərə uyğun gəlir.

Koşi tənliyinin ən ümumi forması

 

burada n sınma əmsalıdır, λ dalğa uzunluğu, A, B, C və s., tənliyi məlum dalğa uzunluqlarında ölçülmüş sındırma göstəricilərinə uyğunlaşdırmaqla material üçün müəyyən edilə bilən əmsallardır . Əmsallar adətən mikrometrlərdə vakuum dalğa uzunluğu (materialın daxilində olan λ/n kimi deyil) kimi λ üçün göstərilir.

Adətən, tənliyin ilk iki həddindən istifadə etmək kifayətdir:

 

burada AB əmsalları tənliyin bu forması üçün xüsusi olaraq təyin edilir.

Ümumi optik materiallar üçün əmsallar cədvəli aşağıda göstərilmişdir:

Material A B (μm 2 )
Birləşdirilmiş silisium 1.4580 0.00354
Borosilikat şüşə BK7 1.5046 0,00420
Sərt tac şüşəsi K5 1.5220 0,00459
Barium tac şüşəsi BaK4 1.5690 0,00531
Barium çaxmaq daşı şüşəsi BaF10 1.6700 0,00743
Sıx çaxmaq daşı şüşə SF10 1.7280 0.01342

işıq-maddə qarşılıqlı əlaqəni əsaslandıran Koşinin bu tənliyi sonradan yanlış olduğu məlum oldu. Xüsusilə, tənlik yalnız görünən dalğa uzunluğu bölgəsində normal dispersiya bölgələri üçün keçərlidir. İnfraqırmızı dalğalarda tənlik qeyri-dəqiq olur və anomal dispersiya bölgələrini təmsil edə bilmir. Buna baxmayaraq, onun riyazi sadəliyi onu bəzi tətbiqlərdə faydalı edir.

Zelmeyer tənliyi anomal dispersiv bölgələri əhatə edən və ultrabənövşəyi, görünən(400-700 nm dalğa uzunluqlu şüalar) və infraqırmızı spektrdə materialın sındırma indeksini daha dəqiq modelləşdirən Koşinin çalışmasının genişləndirilmiş formasıdır.

Hava üçün rütubətdən asılılıq Redaktə

Koşinin iki həddli tənliyində rütubət nəzərə alınaraq Lorentz tərəfindən genişləndirilmiş hava üçün tənlik aşağıdakı kimidir:

 

burada p millibarda hava təzyiqi, T kelvində temperatur və v millibarda suyun buxar təzyiqidir.

Həmçinin bax Redaktə

İstinadlar Redaktə

  • FA Jenkins və HE White, Fundamentals of Optics, 4-cü nəşr, McGraw-Hill, Inc. (1981).

koşi, tənliyi, koşi, ötürmə, tənliyi, optikada, müəyyən, şəffaf, material, üçün, işığın, sınma, indeksi, dalğa, uzunluğu, arasında, empirik, əlaqə, adını, 1837, ildə, təyin, edən, riyaziyyatçı, oqüsten, koşinin, şərəfinə, almışdır, mündəricat, tənlik, hava, üç. Kosi oturme tenliyi Optikada mueyyen bir seffaf material ucun isigin sinma indeksi ve dalga uzunlugu arasinda empirik elaqe Adini 1837 ci ilde teyin eden riyaziyyatci Oqusten Kosinin serefine almisdir Mundericat 1 Tenlik 2 Hava ucun rutubetden asililiq 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTenlik Redakte nbsp BK7 susesi ucun qirilma indeksi ve dalga uzunlugu Qirmizi xaclar olculmus deyerleri gosterir Gorunen bolgede qirmizi kolge Kosi tenliyi mavi xett olculmus sindirma gostericileri ve Sellmeier xetti yasil kesikli xett ile yaxsi uygunlasir Ultrabenovseyi ve infraqirmizi bolgelerde ise Sellmeier xetti olculen qiymetlere uygun gelir Kosi tenliyinin en umumi formasi n l A B l 2 C l 4 displaystyle n lambda A frac B lambda 2 frac C lambda 4 cdots nbsp burada n sinma emsalidir l dalga uzunlugu A B C ve s tenliyi melum dalga uzunluqlarinda olculmus sindirma gostericilerine uygunlasdirmaqla material ucun mueyyen edile bilen emsallardir Emsallar adeten mikrometrlerde vakuum dalga uzunlugu materialin daxilinde olan l n kimi deyil kimi l ucun gosterilir Adeten tenliyin ilk iki heddinden istifade etmek kifayetdir n l A B l 2 displaystyle n lambda A frac B lambda 2 nbsp burada A ve B emsallari tenliyin bu formasi ucun xususi olaraq teyin edilir Umumi optik materiallar ucun emsallar cedveli asagida gosterilmisdir Material A B mm 2 Birlesdirilmis silisium 1 4580 0 00354Borosilikat suse BK7 1 5046 0 00420Sert tac susesi K5 1 5220 0 00459Barium tac susesi BaK4 1 5690 0 00531Barium caxmaq dasi susesi BaF10 1 6700 0 00743Six caxmaq dasi suse SF10 1 7280 0 01342isiq madde qarsiliqli elaqeni esaslandiran Kosinin bu tenliyi sonradan yanlis oldugu melum oldu Xususile tenlik yalniz gorunen dalga uzunlugu bolgesinde normal dispersiya bolgeleri ucun kecerlidir Infraqirmizi dalgalarda tenlik qeyri deqiq olur ve anomal dispersiya bolgelerini temsil ede bilmir Buna baxmayaraq onun riyazi sadeliyi onu bezi tetbiqlerde faydali edir Zelmeyer tenliyi anomal dispersiv bolgeleri ehate eden ve ultrabenovseyi gorunen 400 700 nm dalga uzunluqlu sualar ve infraqirmizi spektrde materialin sindirma indeksini daha deqiq modellesdiren Kosinin calismasinin genislendirilmis formasidir Hava ucun rutubetden asililiq RedakteKosinin iki heddli tenliyinde rutubet nezere alinaraq Lorentz terefinden genislendirilmis hava ucun tenlik asagidaki kimidir n a i r l T v p 1 77 6 10 6 T 1 7 52 10 3 l 2 p 4810 v T displaystyle n air lambda T v p approx 1 frac 77 6 cdot 10 6 T left 1 frac 7 52 cdot 10 3 lambda 2 right left p 4810 frac v T right nbsp burada p millibarda hava tezyiqi T kelvinde temperatur ve v millibarda suyun buxar tezyiqidir Hemcinin bax RedakteZelmeyer tenliyiIstinadlar RedakteFA Jenkins ve HE White Fundamentals of Optics 4 cu nesr McGraw Hill Inc 1981 Menbe https az wikipedia org w index php title Kosi tenliyi amp oldid 6725250, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.