Koşexabl rayonu

Koşexabl rayonu (adıge. Кощхьабл район) — Rusiya Federasiyası, Adıgey Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Koşexabl qəsəbəsidir.

Koşexabl rayonu
Bayraq
44°54′00″ şm. e. 40°28′59″ ş. u.
Ölkə	Rusiya
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	1934
Sahəsi	606,7 km²
Saat qurşağı	UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	29.569 nəf. (1 yanvar 2020)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	87770
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

Rayonu Adıgey Respublikasının mərkəz hissəsində yerləşir. Şaquli olaraq şimaldan cənuba doğru uzanır. Rayonun şimaldan cənuba doğru uzunluğu 75 km, qərbdən şərqə 17 km-dir. Rayonun ümumi sahəsi 607,52 km² təşkil edir. Burada 9 kənd inzibati vahidliyinə 24 yaşayış məntəqəsi daxildir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: qərbə Qiaqin rayonu, şimal-qərbdə Şovqenov rayonu, qərbdə Kurqanin rayonu, cənub-şərqdəki Labinski rayonu və cənub-qərbdə Mostovrayonu. Respublikanın dağətəyi zonasında yerləşir. Ərazisi əsasən təpələrdən ibarətdir. Cənub və cənub-qərbdə relyef tədricən dağlıq əraziyə keçr. Torpaq örtüyü qaratorpaqdır.

Hidroqrafik şəbəkə əsasən bir çox bulaq çayları ilə təmsil olunur. Ən böyük və ən əhəmiyyətlisi çayları: Laba, Xodz, Fars, Çexrak və digərləri..

Rayonun iqlimi rütubətli və mülayimdir. Qara dənizə yaxınlığı nəzərə çarpacaq dərəcədə iqlimə təsir göstərir. Havanın orta temperaturu iyulda + 23.5 ° C-dən yanvarda 0 ° C-ə qədər dəyişir. Ən yüksək temperatur avqustun əvvəlində, ən aşağı isə yanvarın sonu və ya fevralın əvvəlində müşahidə olunur. Orta illik yağıntının miqdarı təxminən 750 mm-dir. Ən çox yağıntı yayda düşür.

Tarixi

Koşexabl rayonu 28 dekabr 1934-cü ildə Azov-Qara dəniz diyarının bir hissəsi olaraq Adıgey Muxtar Vilayətinin tərkibində, Şovgenov rayonundan ayrılmaqla təşkil olunur. Əvvəlcə rayona 9 kənd sovetliyi daxil idi: Bleçepsinski, Volnı, Dmitrievski, Yeqeruxay, İqnatiev, Koşexabl, Natyrbovsky, Xaçemziev, Xodzenski. 1956-cı il 7 dekabr - 1958-ci il 21 mart tarixlərində rayon ləğv edilmiş Şovqenov rayonu ərazisinin bir hissəsini təşkil edirdi. 1 fevral 1963-cü ildən 12 yanvar 1965-ci ilədək rayon ləğv edilmiş və ərazisi Şovqenov rayonuna birləşdirilmişdi 1993-cü ildə kənd sovetliklərinin fəaliyyətinə son verildi və kənd idarələrinin əraziləri kənd dairələrinə çevrildi. 2005-ci ildə rayonda kənd dairələri ləğv edildi və kənd yaşayış məntəqəsi statusu ilə 9 bələdiyyə təşkil olundu.

Əhali

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:

xalq	say, nəf.	ümumi əhaliyə olan nisbət, %
adıqlar	15 711	51,64 %
ruslar	12 147	39,93 %
ermənilər	612	2,01 %
tatarlar	583	1,92 %
qaraçılar	565	1,86 %
digərləri	655	2,15 %
milliyətini bildirməyənlər	149	0,49 %
ümumi	30 422	100,0 %

Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:

Yaş	Kişilər, nəf.	Qadınlar, yaş.	Ümumi say.	ümumi əhaliyə olan nisbət, %
0 — 14 yaş	3 053	2 921	5 974	19,64 %
15 — 59 yaş	9 263	9 635	18 898	62,12 %
60 yaşdan yuxarı	2 042	3 508	5 550	18,24 %
ümumi	14 358	16 064	30 422	100,0 %

Kişilər — 14 358 nəf. (47,2 %). Qadınlar — 16 064 nəf. (52,8 %).

Əhalinin orta yaşı — 37,5 yaş. Kişilərin orta yaşı — 35,5 yaş. Qadınların orta yaşı — 39,3 yaş.

İstinadlar

1. Численность постоянного населения по МО и населенным пунктам Республики Адыгея по состоянию на 1 января 2020 года.
2. "Кошехабльский район". 2019-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-30.
3. "Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения Республики Адыгея. Том 4. Национальный состав" (PDF). 2013-11-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-09-11. (#parameter_ignored_suggest)
4. "Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке" (PDF). (#parameter_ignored_suggest)^{[ölü keçid]}

Mənbə

• Администрация Кошехабльского района