Kokaral bəndi — Kiçik Aral ilə Böyük Aral gölləri arasında yerəşən Berqa boğazında, Kokaral və aral rayonları ərazisində yerləşən bənd. Bənd Kişik Aral gölündə suyun səviyəsinin qorunub saxlanılması məqsədi ilə inşa edilmişdir. Bəndin uazunluğu 13 034 m, eni 100–150 m, hündürlüyü isə— 6 м metr təşkil edir. Bənddə 9 su ötürücü qurğular inşa edilmişdir. Onların hər biri 600 m³/s su ötürmə qabiliyyəti vardır.
Tarixi
XX əsrin 80-ci illərində Aral gölünün su səviyyəsinin azalması ilə şimalı cənubundan aralanmışdır. Su dar boğazla Kiçik və Böyük aral gölləri arasında axırdı. Burada suyun axınınln qarşısını alan dambanın inşasına iki dəfə cəhd göstərilmişdir. İlk qumlu bənd 1992-ci ildə inşa edilmişdir. Ancaq 1993-cü ilin yazında suyun səviyyəsinin xalxması ilə bənd dağılır. Yerli hakimiyyət orqanları ikinci bəndin inşasına başlayırlar. Bu bənddə qumdan ibarət idi. 1997-ci ilin yazında bənd hazır olur. Onda su ötürücü quraşdırılır. 1998-ci ildə onu dəmir-beton konstruksiyası ilə bərkidirlər. Bəndin inşası ilə Şimali aralın sahəzi böyümüşdür. Üstəlik Qum fırtınası azlmış, Aralqumdan qumların axını azalmışdır. Burada balıq populyasiyası bərpa olunmuşdur. 1999-cu ildə suyun səviyyəsinij qalxması ilə tufan nəticəsində bənd dağılmışdır.
2001-ci ildə Qazaxıstan Dünya Bankına kreditlə bağlı müraciət edir. Əldə olunan pulla bəndin tikintisinə başlanılır. Tikinti 2005-ci ilin avqustunda bitir.
Təsiri
Kiçik Aral gölündə suyun səviyyəsi 2003-cü ilə nisbətdə 12 metr qalxmışdır, duzluluq azalmışdır. Artıq 2006-cı ildə suyun səviyyəsində artım müşahidə edilmişdir. Suyun minerallaşması hər 23-dən 17-yə enmişdir. Göldə balıqların sayı artmışdır. Mikro iqlim dəyişmişdir.
Aralsk şəhəri ilə dəniz arasında məsafə 100 km-dən 25 km qdər azlmışdır.
Bənd Sırdərya çayının sularının Bökük Aral gölünə axınını əngəlləyir. Bununlada onun qurumasını tezləşdirir. Bundan sonra Aralın Şərqi və Qərbi Aral göllərinə bölünməsinə gətirib çıxarmışdır. Üstəlik Tuşıbas körfəzinin Araldan aralanmasına gətirib çıxarmışdır.
Gələcək əhəmiyyəti
Layihənin ikinci mərhələsində dambanın hündürlüyünün 6—8 metr qaldırılması planlaşdırılır. Belə düşünülür ki, bu zaman gölün su tutumu 27 km²-dən 59 km² qədər artacaqdır. Bununla da gölün duzluğu 17 qramdan 2,5-3 qrama qədər azala bilər. Üstəlik bu səviyyə ilə böyük liman şəhəri olmuş Aralsk öz əhəmiyyətini bərpa etmiş olar.
Adın etimalogiyası
Bəndina adı Kokaral adasından yaranmışdır. Halbuki bu ada əvvəllər yarımada olmuşdur. Hazırda isə materikin bir parçasıdır.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
. 2011-08-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-28.
Azadlıq radiosu
Официальный портал акимата Кызылординской области[ölü keçid]
http://www.centrasia.ru/newsA.php?st=1240839600[ölü keçid] «Если в 80-х годах прошлого века Северное Аральское море отошло от города Аральска на расстояние более чем 100 километров, то благодаря первой фазе проекта это расстояние сократилось до 25 километров.»
http://www.great-asia.ru/aral/index.html[ölü keçid] «Кокаральская плотина преградила сброс воды в устье Сырдарьи в южную часть моря. … До постройки плотины часть воды из Сырдарьи уходила в Большой Арал … дамба окончательно убила Большой Арал.»
"Современная фауна остаточных водоёмов, образовавщихся на месте бывшего Аральского моря" (PDF). Зоологический институт РАН. 1, 153. 2012-06-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2012-04-08. (#parameter_ignored)
Mənbə
Спутниковый снимок Кокаральской плотины. 20 мая 2010 года[ölü keçid]
Panoramio Фотография Кокаральской плотины 2017-11-20 at the Wayback Machine
Noyabr 27, 2021
kokaral, bəndi, kiçik, aral, ilə, böyük, aral, gölləri, arasında, yerəşən, berqa, boğazında, kokaral, aral, rayonları, ərazisində, yerləşən, bənd, bənd, kişik, aral, gölündə, suyun, səviyəsinin, qorunub, saxlanılması, məqsədi, ilə, inşa, edilmişdir, bəndin, ua. Kokaral bendi Kicik Aral ile Boyuk Aral golleri arasinda yeresen Berqa bogazinda Kokaral ve aral rayonlari erazisinde yerlesen bend Bend Kisik Aral golunde suyun seviyesinin qorunub saxlanilmasi meqsedi ile insa edilmisdir Bendin uazunlugu 13 034 m eni 100 150 m hundurluyu ise 6 m metr teskil edir Bendde 9 su oturucu qurgular insa edilmisdir Onlarin her biri 600 m s su oturme qabiliyyeti vardir Mundericat 1 Tarixi 2 Tesiri 3 Gelecek ehemiyyeti 4 Adin etimalogiyasi 5 Istinadlar 6 MenbeTarixi RedakteXX esrin 80 ci illerinde Aral golunun su seviyyesinin azalmasi ile simali cenubundan aralanmisdir 1 Su dar bogazla Kicik ve Boyuk aral golleri arasinda axirdi Burada suyun axininln qarsisini alan dambanin insasina iki defe cehd gosterilmisdir Ilk qumlu bend 1992 ci ilde insa edilmisdir Ancaq 1993 cu ilin yazinda suyun seviyyesinin xalxmasi ile bend dagilir Yerli hakimiyyet orqanlari ikinci bendin insasina baslayirlar Bu bendde qumdan ibaret idi 1997 ci ilin yazinda bend hazir olur Onda su oturucu qurasdirilir 1998 ci ilde onu demir beton konstruksiyasi ile berkidirler Bendin insasi ile Simali aralin sahezi boyumusdur Ustelik Qum firtinasi azlmis Aralqumdan qumlarin axini azalmisdir Burada baliq populyasiyasi berpa olunmusdur 1999 cu ilde suyun seviyyesinij qalxmasi ile tufan neticesinde bend dagilmisdir 2001 ci ilde Qazaxistan Dunya Bankina kreditle bagli muraciet edir Elde olunan pulla bendin tikintisine baslanilir Tikinti 2005 ci ilin avqustunda bitir Tesiri RedakteKicik Aral golunde suyun seviyyesi 2003 cu ile nisbetde 12 metr qalxmisdir 2 duzluluq azalmisdir Artiq 2006 ci ilde suyun seviyyesinde artim musahide edilmisdir Suyun minerallasmasi her 23 den 17 ye enmisdir 3 Golde baliqlarin sayi artmisdir Mikro iqlim deyismisdir Aralsk seheri ile deniz arasinda mesafe 100 km den 25 km qder azlmisdir 4 Bend Sirderya cayinin sularinin Bokuk Aral golune axinini engelleyir Bununlada onun qurumasini tezlesdirir 5 Bundan sonra Aralin Serqi ve Qerbi Aral gollerine bolunmesine getirib cixarmisdir Ustelik Tusibas korfezinin Araldan aralanmasina 6 getirib cixarmisdir Gelecek ehemiyyeti RedakteLayihenin ikinci merhelesinde dambanin hundurluyunun 6 8 metr qaldirilmasi planlasdirilir Bele dusunulur ki bu zaman golun su tutumu 27 km den 59 km qeder artacaqdir Bununla da golun duzlugu 17 qramdan 2 5 3 qrama qeder azala biler Ustelik bu seviyye ile boyuk liman seheri olmus Aralsk oz ehemiyyetini berpa etmis olar Adin etimalogiyasi RedakteBendina adi Kokaral adasindan yaranmisdir Halbuki bu ada evveller yarimada olmusdur Hazirda ise materikin bir parcasidir Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Deutsche welle Aralin qorunmasi meqsedi ile 2011 08 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 28 Azadliq radiosu Oficialnyj portal akimata Kyzylordinskoj oblasti olu kecid http www centrasia ru newsA php st 1240839600 olu kecid Esli v 80 h godah proshlogo veka Severnoe Aralskoe more otoshlo ot goroda Aralska na rasstoyanie bolee chem 100 kilometrov to blagodarya pervoj faze proekta eto rasstoyanie sokratilos do 25 kilometrov http www great asia ru aral index html olu kecid Kokaralskaya plotina pregradila sbros vody v uste Syrdari v yuzhnuyu chast morya Do postrojki plotiny chast vody iz Syrdari uhodila v Bolshoj Aral damba okonchatelno ubila Bolshoj Aral Sovremennaya fauna ostatochnyh vodoyomov obrazovavshihsya na meste byvshego Aralskogo morya PDF Zoologicheskij institut RAN 1 153 2012 06 06 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2012 04 08 parameter ignored Menbe RedakteSputnikovyj snimok Kokaralskoj plotiny 20 maya 2010 goda olu kecid Panoramio Fotografiya Kokaralskoj plotiny Arxivlesdirilib 2017 11 20 at the Wayback Machine Menbe https az wikipedia org w index php title Kokaral bendi amp oldid 6137322, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
