fbpx
Wikipedia

Kimyəvi silah

Kimyəvi silah — zəhərləyici təsirə malik maddələrin toksik xassələrinə əsaslanan kütləvi qırğın silahıdır. Tətbiq vasitələri isə – raketlər, mərmilər, minalar, aviasiya bombalarıdır. Axırıncı dəfə kütəvi olaraq kimyəvi silahdan Birinci dünya müharibəsində istifadə olunub.

Kimyəvi silah
Xüsusiyyətləri
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kimyəvi silahın növləri

Kimyəvi silahı aşağıdakı xüsusiyyətlərinə görə təsnif olunur:

  • İnsan orqanizminə təsir xarakterinə görə;
  • Taktiki təyinatına görə;
  • Təsir tezliyinə görə;
  • Dayanıqlığına görə;
  • Tətbiq vasitələrinə görə.

Taktiki cəhətdən kimyəvi silahlar 2 tipə bölünür:

  1. Öldürücü (sinir-paralitik, dəri- deşici, ümumi zəhərləyici, boğucu təsirli);
  2. Ziyanverici (Psixotrop maddələr və İrritantlar).

Təsir sürətinə görə kimyəvi silahlar:

  1. Tez (sinir-paralitik, ümumi zəhərləyici, qıcıqlandırıcı və bəzi psixotrop maddələr);
  2. Gec(dəri- deşici, boğucu təsirli və bir neçə növ psixotrop maddə) təsir edən maddələr ayrılır.

Təsir müddətinə görə kimyəvi silahlar:

  1. Uçucu ya dayanıqsız (təsiri dəqiqələrlə hesablanır);
  2. Dayanıqlı maddələr (təsiri bir neçə saatdan bir neçə həftəyə qədər).

Elə kimyəvi tərkiblər var ki, onların istifadəsi canlı qüvvəyə qarşı istifadə olunmur. Məsələn, Vyetnam müharibəsində ABŞ ağaclardan yarpaqları tökən maddə – tərkibində dioksin olan dioksin "Agent Orange" istifadə etmişdilər.

İnsanlara təsiri

 
Kimyəvi silahın Vyetnam uşaqlarına təsiri

İnsan orqanizminə təsirinə görə aşağıdakı 6 növ zəhərləyici maddə var.

  1. Mərkəzi sinir sisteminə təsir edərək sinir-paralitik şok yaradan maddələr: zarin, zoman, tabun, V-qazlar
  2. Dəri-deşici təsirli zəhərli maddələr: iprit, lyuzit. Bu tip maddələr əsasən dəriyə təsir edir, amma onları aerozol ya buxar şəklində istifadə edəndə tənəffüs orqanlarını da zədələyir.
  3. Ümumi zəhərləyici maddələr: sinil turşusu, xlorsian. Bu tip maddələr orqanizmə düşəndə qandakı oksigenin hüceyrələrə verilişinin qarşısını alır.
  4. Boğucu təsirli zəhərli maddələr: fosgendifosgen. Əsasən ağ ciyərləri zədələyir.
  5. Psixokimyəvi təsirli maddələr: İnuklidil-3-benzilat (BZ) və lizerqin turşusunun dietilamidi. Bu tip maddələr müəyyən müddətə düşmənin canlı qüvvəsini sıradan çıxarır. Təsiri müvəqqəti korluq, karlıq, qorxu hiss və hərəkət dəqiqliyinin itirilmasinə gətirir, amma ölümə səbəb olmur.
  6. İrritantlar, yaxud da qıcıqlandırıcı maddələr: Gözü sulandıran CS, CN, yaxud xlorasetonfenon və PS yaxud xlorpikrin; asqırdan DM (adamsit), DA (difenilxlorarsin) və DC (difenilsianarsin). Bu tip maddələrin təsiri 1-10 dəq. çəkir. Bir çox ölkələrdə polislər bu tip maddələrlə silahlanırlar.

Kimyəvi Silahlar Konvensiyası

1992-ci ildə BMT-nin 47-ci Baş Assambleyasında Konvensiyanı imzalamaq təklif edilmişdir. İmzalanma mərasimi Fransa Prezidentinin təşəbbüsü ilə Parisdə 13 yanvar 1993-cü ildə həyata keçirildi. Ötən dövr ərzində Azərbaycan (13 yanvar 1993-cü il) da daxil olmaqla 160 dövlət konvensiyanı imzalamışdır. 65-ci ölkə olan Macarıstan tərəfindən ratifikasiya olunduqdan sonra, 29 aprel 1997-ci ildə konvensiya qüvvəyə mindi.

Bir çox Avropa dövlətləri, ABŞ, Rusiya, Ermənistan (27.01.95) və Gürcüstan da (27.11.95) daxil olmaqla bəzi MDB dövlətləri konvensiyanı ratifikasiya edən ölkələr arasındadırlar. Azərbaycan konvensiyaya 9 noyabr 1999-cu ildə qoşulmuş və o 30 mart 2000-ci ildə konvensiya Azərbaycanda qüvvəyə minmişdir.

Kimyəvi Silahların Qadağan edilməsi Təşkilatı (KSQT) Haaqada fəaliyyət göstərir. Haaqa yaxınlığında Reisvikdə KSQT laboratoriyası açılmışdır. 1997-ci ilin aprel ayında İştirakçı Dövlətlərin ilk Konfransı keçirildi. Konvensiya müddətsizdir.

Konvensiyaya üzv dövlətlərin hər biri heç zaman və heç bir şəraitdə kimyəvi silahları artırmamaq, istehsal etməmək, əldə etməmək və ehtiyatda saxlamamaq barədə öhdəlik götürmüşlər. Konvensiya 2-10 il dövr ərzində kimyəvi silahların və onların məhsullarının tamamilə məhvi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Konvensiya çərçivəsində qadağan olunmayan hallar, sülh məqsədləri üçün vasitələr, yəni sənaye, kənd təsərrüfatı, əczaçılıq, tibbi və digər vasitələr istisna olmaqla, hərbi sursatlar ilə birlikdə zəhərli kimyəvi maddələrin və onların məhsullarının məhv edilməsi konvensiyada nəzərdə tutulmuşdur. Konvensiyada qeyd edilmiş bütün kimyəvi maddələr mənşəyindən və ya istehsalından asılı olmayaraq, hansı ki, insanlara və ya heyvanlara zərər yetirə bilər zəhərli kimyəvi maddələrə aiddir. Buna görə də, bu növ kimyəvi maddələr istehsal edən mülki istehsal imkanları konvensiyanın nəzarəti altındadır.

Bu ləvazimatların fəallığının konvensiyanın öhdəliklərinə uyğunluğunu yoxlamaq məqsədilə konvensiyaya üzv olan hər bir dövlət öz ərazisində olan bu ləvazimatları, eləcə də ölkə ərazisində saxlanılan və istehsal edilən kimyəvi maddələr və onların məhsullarını yoxlama üçün təqdim edir. Bu məqsədlə, nəzərdə tutulmuş yoxlamalar və "gözlənilməz" yoxlamalar həyata keçirilir.

İstinadlar

  1. Silahlar üzərində nəzarət və onların yayılmaması

kimyəvi, silah, zəhərləyici, təsirə, malik, maddələrin, toksik, xassələrinə, əsaslanan, kütləvi, qırğın, silahıdır, tətbiq, vasitələri, isə, raketlər, mərmilər, minalar, aviasiya, bombalarıdır, axırıncı, dəfə, kütəvi, olaraq, kimyəvi, silahdan, birinci, dünya,. Kimyevi silah zeherleyici tesire malik maddelerin toksik xasselerine esaslanan kutlevi qirgin silahidir Tetbiq vasiteleri ise raketler mermiler minalar aviasiya bombalaridir Axirinci defe kutevi olaraq kimyevi silahdan Birinci dunya muharibesinde istifade olunub Kimyevi silahXususiyyetleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Kimyevi silahin novleri 2 Insanlara tesiri 3 Kimyevi Silahlar Konvensiyasi 1 4 IstinadlarKimyevi silahin novleri RedakteKimyevi silahi asagidaki xususiyyetlerine gore tesnif olunur Insan orqanizmine tesir xarakterine gore Taktiki teyinatina gore Tesir tezliyine gore Dayaniqligina gore Tetbiq vasitelerine gore Taktiki cehetden kimyevi silahlar 2 tipe bolunur Oldurucu sinir paralitik deri desici umumi zeherleyici bogucu tesirli Ziyanverici Psixotrop maddeler ve Irritantlar Tesir suretine gore kimyevi silahlar Tez sinir paralitik umumi zeherleyici qiciqlandirici ve bezi psixotrop maddeler Gec deri desici bogucu tesirli ve bir nece nov psixotrop madde tesir eden maddeler ayrilir Tesir muddetine gore kimyevi silahlar Ucucu ya dayaniqsiz tesiri deqiqelerle hesablanir Dayaniqli maddeler tesiri bir nece saatdan bir nece hefteye qeder Ele kimyevi terkibler var ki onlarin istifadesi canli quvveye qarsi istifade olunmur Meselen Vyetnam muharibesinde ABS agaclardan yarpaqlari token madde terkibinde dioksin olan dioksin Agent Orange istifade etmisdiler Insanlara tesiri Redakte Kimyevi silahin Vyetnam usaqlarina tesiri Insan orqanizmine tesirine gore asagidaki 6 nov zeherleyici madde var Merkezi sinir sistemine tesir ederek sinir paralitik sok yaradan maddeler zarin zoman tabun V qazlar Deri desici tesirli zeherli maddeler iprit lyuzit Bu tip maddeler esasen deriye tesir edir amma onlari aerozol ya buxar seklinde istifade edende teneffus orqanlarini da zedeleyir Umumi zeherleyici maddeler sinil tursusu xlorsian Bu tip maddeler orqanizme dusende qandaki oksigenin huceyrelere verilisinin qarsisini alir Bogucu tesirli zeherli maddeler fosgen ve difosgen Esasen ag ciyerleri zedeleyir Psixokimyevi tesirli maddeler Inuklidil 3 benzilat BZ ve lizerqin tursusunun dietilamidi Bu tip maddeler mueyyen muddete dusmenin canli quvvesini siradan cixarir Tesiri muveqqeti korluq karliq qorxu hiss ve hereket deqiqliyinin itirilmasine getirir amma olume sebeb olmur Irritantlar yaxud da qiciqlandirici maddeler Gozu sulandiran CS CN yaxud xlorasetonfenon ve PS yaxud xlorpikrin asqirdan DM adamsit DA difenilxlorarsin ve DC difenilsianarsin Bu tip maddelerin tesiri 1 10 deq cekir Bir cox olkelerde polisler bu tip maddelerle silahlanirlar Kimyevi Silahlar Konvensiyasi 1 Redakte1992 ci ilde BMT nin 47 ci Bas Assambleyasinda Konvensiyani imzalamaq teklif edilmisdir Imzalanma merasimi Fransa Prezidentinin tesebbusu ile Parisde 13 yanvar 1993 cu ilde heyata kecirildi Oten dovr erzinde Azerbaycan 13 yanvar 1993 cu il da daxil olmaqla 160 dovlet konvensiyani imzalamisdir 65 ci olke olan Macaristan terefinden ratifikasiya olunduqdan sonra 29 aprel 1997 ci ilde konvensiya quvveye mindi Bir cox Avropa dovletleri ABS Rusiya Ermenistan 27 01 95 ve Gurcustan da 27 11 95 daxil olmaqla bezi MDB dovletleri konvensiyani ratifikasiya eden olkeler arasindadirlar Azerbaycan konvensiyaya 9 noyabr 1999 cu ilde qosulmus ve o 30 mart 2000 ci ilde konvensiya Azerbaycanda quvveye minmisdir Kimyevi Silahlarin Qadagan edilmesi Teskilati KSQT Haaqada fealiyyet gosterir Haaqa yaxinliginda Reisvikde KSQT laboratoriyasi acilmisdir 1997 ci ilin aprel ayinda Istirakci Dovletlerin ilk Konfransi kecirildi Konvensiya muddetsizdir Konvensiyaya uzv dovletlerin her biri hec zaman ve hec bir seraitde kimyevi silahlari artirmamaq istehsal etmemek elde etmemek ve ehtiyatda saxlamamaq barede ohdelik goturmusler Konvensiya 2 10 il dovr erzinde kimyevi silahlarin ve onlarin mehsullarinin tamamile mehvi ucun nezerde tutulmusdur Konvensiya cercivesinde qadagan olunmayan hallar sulh meqsedleri ucun vasiteler yeni senaye kend teserrufati eczaciliq tibbi ve diger vasiteler istisna olmaqla herbi sursatlar ile birlikde zeherli kimyevi maddelerin ve onlarin mehsullarinin mehv edilmesi konvensiyada nezerde tutulmusdur Konvensiyada qeyd edilmis butun kimyevi maddeler menseyinden ve ya istehsalindan asili olmayaraq hansi ki insanlara ve ya heyvanlara zerer yetire biler zeherli kimyevi maddelere aiddir Buna gore de bu nov kimyevi maddeler istehsal eden mulki istehsal imkanlari konvensiyanin nezareti altindadir Bu levazimatlarin fealliginin konvensiyanin ohdeliklerine uygunlugunu yoxlamaq meqsedile konvensiyaya uzv olan her bir dovlet oz erazisinde olan bu levazimatlari elece de olke erazisinde saxlanilan ve istehsal edilen kimyevi maddeler ve onlarin mehsullarini yoxlama ucun teqdim edir Bu meqsedle nezerde tutulmus yoxlamalar ve gozlenilmez yoxlamalar heyata kecirilir Istinadlar Redakte Silahlar uzerinde nezaret ve onlarin yayilmamasiMenbe https az wikipedia org w index php title Kimyevi silah amp oldid 6004850, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.