fbpx
Wikipedia

Kenzaburo Oe

Kenzaburo Oe (yap. 大江 健三郎; 31 yanvar 1935(1935-01-31)[…], Ōse[d], Ehime) — yapon yazıçısı.

Kenzaburo Oe
yap. 大江 健三郎
Doğum tarixi 31 yanvar 1935(1935-01-31)[…] (86 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, roman yazıçısı, esseist, ssenarist, universitet müəllimi[d], fantastika yazıçısı[d]
Fəaliyyət illəri 1957-ci ildən
İstiqamət naturalizm
Janr roman
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Yapon yazıçısı Kenzaburo Oe 1935-ci il, yanvarın 31-də hər tərəfdən meşələrlə əhatə olunmuş Sikkoku adasındakı Yexim adlı balaca bir qəsəbədə anadan olmuşdur. Oe ailəsinin qadınları real hadisələrdən daha çox nağıllara bənzəyən tarix biliciləri kimi tanınırdılar və balacaykən eşitdiyi bu rəvayətlər Oenin yaddaşında unudulmaz izlər saxladı.

18 yaşında Oe Tokioya özünün ilk səyahətini dəmiryolu ilə həyata keçirdi, bir il sonra isə Tokio universitetinin fransız ədəbiyyatı şöbəsinə qəbul olundu. Burada onu Fransua Rablenin böyük bilicisi olan professor K. Vatanabe öz himayəsinə götürdü. Rablenin yaratdığı qrotesk realizminin obrazları sistemi Oeyə uşaqlıqda eşitdiyi mifləri və tarixçələri yenidən dəyərləndirməkdə yardımçı oldu.

Kenzaburo Oe hələ tələbə ikən, 1957-ci ildən yazmağa başlamışdı. 1957- 1958- ci illərdə yazdığı " Şikar" hekayəsi və "Qaramalın saxlanması" povesti ona Akutahavi mükafatını qazandırdı. "Ölüm alicənabdır" (1957) hekayəsində və "Gecikmiş gənclik" (1961) romanında Oe üzərindən hələ də Amerika işğalının kölgəsi çəkilməmiş paytaxt Tokiodakı tələbəlik həyatını təsvir edirdi. Bu əsərlərdə Jan- Pol Sartrın və digər müasir fransız yazıçılarının təsiri hiss olunur.

1963-cü ildə gənc ədəbiyyatçının ailəsində ilk körpə dünyaya gəldi, onun adını yaponcadan tərcümədə "İşıq" mənasını verən Hikari qoydular. Lakin əfsus, elə bu andan da etibarən Oenin evi mənəvi iztirablara büründü – oğlan şikəst və lal doğulmuşdu. Zaman ötdü və Oenin ailəsində tamamilə sağlam olan oğlu və qızı dünyaya gəldisə də, o, özünün bütün qalan həyatını ağır xəstə doğulmuş birinci uşağına həsr eləməyi qərara aldı.

1964-cü ildə Oe xəstə uşağının doğulmasından yaranmış ağrını özündə əks etdirən "Şəxsi təcrübə" adlı avtobioqrafik romanını yazır. 1965-ci ildə onun atom bombardmanını qurbanları haqqında olayları və onların düşüncələrini özündə cəmləşdirən " Xirosimadan qeydlər" adlı böyük essesi dərc olundu.

Kenzaburo Oe yaponların nəhəng yazıçılarından biridir. 1994-cü ildə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb. Yazıçının axırıncı kitabları xəstə oğlu ilə ünsiyyətdən meydana gəlmişdir. Oenin iyirmi səkkiz yaşı olanda onun son dərəcə ağır beyin patalogiyası olan uşağı dünyaya gəlir və bu, yazıçının bütün həyatını dəyişdirir. Oe zaman-zaman bu qəribə uşağın taleyi ilə bağlı düşüncələrə qayıdır. 1983-cü ildə yazıçı oğlu Xikariyə həsr olunmuş «Oyan, yeni Adam!» romanını yazır. Kitabda əqli inkişaf baxımından yetərli olmayan oğlunun yaşa dolması tarixi, onun adi insanların aləminə «kök atması» təsvir olunur. Öz müsahibələrinin birində Oe demişdir: «Mən Xikari adlı bir oğlanla yaşayıram. Mənə belə gəlir ki, məhz bu, ölkə, dünya, qəlb haqqında yazmağa mənə imkan verir».

Roman ayrı-ayrı novellaların ardıcıllığından ibarətdir. Bu kitabın qəhrəmanlarının çoxunun real prototipləri var, lakin onların əsl adları buraxılmış, yaxud inisiallarla əvəz olunmuşdur. Süjet belədir: bir çox cəhətdən Oeyə oxşayan K. adlı yazıçı kitabda İa adlanan xəstə oğlunu real dünyada yaşamağa hazırlamaq qərarına gəlir. Müəllif oğlanı hermetik kitab aləminə yerləşdirməklə onu real dünyadan təcrid etməyə çalışır. Orada, uydurulmuş durumların çərçivəsində oğlan daha yüksək nitq qabiliyyətinə malikdir, baş verən hadisələrə daha canlı maraq göstərir və atasına real həyatda qavraya bilmədiyi dərslər verir və burada bəzi gözlənilməz nəsnələr meydana çıxır. Atalıq borcuna son dərəcə sadiq olmasına baxmayaraq, K. heç də ideal tərbiyəçi deyil. O, oğlundan, güclə danışa bilən bu məxluqda partlaya biləcək amansızlıqdan qorxur. K. başa düşür ki, onun qorxusu özünün içindəki demonlarla bağlıdır, lakin onları İanın köməyi olmadan dəf edə bilmir. Bir növ rollar dəyişir; oğul nəinki «ailənin qoruyucu mələyi» qismində böyüyür, o həmçinin atasına özlərinin ümumi bədbəxtliklərini dəf etməyə kömək edir və ona bir çox mühüm şeylər öyrədir.

"1960-cı ilin futbolu" romanı özündə Oe yaradıcılığının tam yeni bir səviyyəsini əks etdirir. Bircə il ərzində bu roman 11 dəfə nəşr olundu. Bu, insanların məqsəd yox, məqsədə çatmaq üçün vasitə olduğunu aşılayan, insanın məhvi haqqında qəddar və heç bir güzəştə getməyən bir kitabdır. Bu əsərində Oe iki dünyagörüşü – həyatda özünü insanlara qarşı təsdiqetməni və insanların naminə təsdiqetməni qarşı-qarşıya qoyur. 1860-cı ildə əsərin qəhrəmanının və onun qardaşının vətənində kəndli üsyanı başlandı. Yüz il sonra, 1960-cı ildə isə onların hər ikisi Yapon – Amerika "təhlükəsizlik sazişi"nə qarşı mübarizənin iştirakçıları olurlar. Roman bu iki hadisənin dərkedilməsinə və qarşılaşdırılmasına həsr olunmuşdur. Oe xalq hərəkatına rəhbərlik edən insanın mahiyyətini, onun mənəvi cəhətdən necə olmasını öyrənməyə çalışırdı. "Sular ruhumu dövrəyə aldı" (1973) əsəri balaca oğlu vəhşi quşların nəğmələri vasitəsilə ailəsiylə ünsiyyətə girən atanın hekayətidir. Romanın rus dilində nəşri üçün yazdığı ön sözdə Oe belə deyirdi: " Mən yazmağı rus ədəbiyyatından öyrəndim..." Rus ədəbiyyatının onun yaradıcılığına təsiri haqqında daha ətraflı danışarkən Oe deyirdi: " Mən Dostoyevskini özümün ilk və əsas ədəbiyyat müəllimim hesab edirəm. Bir çox Yaponiya və hətta Amerika tənqidçiləri də Dostoyevskinin mənim yaradıcılığıma güclü təsirindən yazırlar. Bu, təsadüfi deyil. Bu günə qədər də mən hər yeni ilin ilk ongünlüyünü Dostoyevskini oxumağa həsr edirəm. "Hərb və sülh"ünü on dəfə təkrarən oxuduğum Lev Tolstoyun qarşısında isə baş əyirəm. Universitet diplomuma görə mənim ixtisasım fransız ədəbiyyatıdır. Mən Şklovskinin və Baxtinin işləriylə tanış olmağıma görə məhz bu ədəbiyyata borcluyam. Qəribə də olsa mən məhz Baxtini oxuyarkən Yapon mədəniyyətini tanıdım. Bulqakovun "Master və Marqarita"sı ən sevimli kitablarımdandır. Məni Yevtuşenko, Voznesenski, Okucava və Axmadulina ilə bağlayan dostluq münasibətlərini olduqca yüksək qiymətləndirirəm. Bu yaxınlarda isə özüm üçün daha bir maraqlı yazıçı kəşf etdim – Rasputini. Göründüyü kimi, mənim bütün əsaslarım var deyim ki, rus və sovet ədəbiyyatı mənim yaradıcılığıma dərindən nüfuz etmişdir."

"Qalxın, ey yeni eranın gənc insanları" (1983) əsərində Oe Uilyam Bleykin öncəgörmələrinin obrazlarını təsvir edir, öz oğlu Hikarinin böyüməsini qələmə alırdı. Bununla da Oe öz ağıldankəm, sağalmaz xəstəliyə məruz qalmış uşağına həsr etdiyi silsilə əsərlərinə son qoyur. Mədəni antropologiyanın yeni ideyalarından bəhrələnmələr Oenin yaradıcılığındakı fantastik aləmi formalaşdırırdı, bunu daha çox onun "Ötən illərimə məktublar" (1987) əsərində görə bilərk.1994-cü ildə Kenzaburo Oe "reallıqla əfsanənin birləşərək insanların bugünkü iztirablarının qorxulu təsviri olan xəyali bir dünyanı şairanəliklə yarada bildiyinə görə" ədəbiyyat üzrə nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Özünün Nobel mükafatını alandan sonra ilk çıxışında Oe belə demişdi:" Mən artıq 38 ildir ki, nəsr yazıram. Bunlardan 31 ilini yaradıcılığımın əsasını xəstə oğlumun problemi təşkil edir. Mən hiss edirdim ki, Yaponiyada çox geniş yayılmış eqobelletristikanın içinə yuvarlanıram, amma sonunda bununla razılaşmalı oldum. Mən Hikari adlı balaca bir insanla yaşayıram və elə bu da ölkəm, dünya, insan ruhu haqqında yazmağım üçün imkan yaratmış olur. Hikari vasitəsilə mən ürəyimi narahat edən bütün problemləri dərk edə bilirəm."

İstinadlar

  1. IMDb — 1990.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P345"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312"></a>
  2. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1233"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1235"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1234"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1274"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1239"></a>
  3. Discogs — 2000.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P6079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P9219"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P6080"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2206"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1955"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P9218"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1954"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q504063"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1953"></a>

kenzaburo, 大江, 健三郎, yanvar, 1935, 1935, Ōse, ehime, yapon, yazıçısı, 大江, 健三郎doğum, tarixi, yanvar, 1935, 1935, yaş, doğum, yeri, Ōse, ehimevətəndaşlığı, yaponiyatəhsili, tokio, universitetifəaliyyəti, yazıçı, roman, yazıçısı, esseist, ssenarist, universitet, m. Kenzaburo Oe yap 大江 健三郎 31 yanvar 1935 1935 01 31 1 2 3 Ōse d Ehime yapon yazicisi Kenzaburo Oeyap 大江 健三郎Dogum tarixi 31 yanvar 1935 1935 01 31 1 2 3 86 yas Dogum yeri Ōse d EhimeVetendasligi YaponiyaTehsili Tokio UniversitetiFealiyyeti yazici roman yazicisi esseist ssenarist universitet muellimi d fantastika yazicisi d Fealiyyet illeri 1957 ci ildenIstiqamet naturalizmJanr roman Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteYapon yazicisi Kenzaburo Oe 1935 ci il yanvarin 31 de her terefden meselerle ehate olunmus Sikkoku adasindaki Yexim adli balaca bir qesebede anadan olmusdur Oe ailesinin qadinlari real hadiselerden daha cox nagillara benzeyen tarix bilicileri kimi taninirdilar ve balacayken esitdiyi bu revayetler Oenin yaddasinda unudulmaz izler saxladi 18 yasinda Oe Tokioya ozunun ilk seyahetini demiryolu ile heyata kecirdi bir il sonra ise Tokio universitetinin fransiz edebiyyati sobesine qebul olundu Burada onu Fransua Rablenin boyuk bilicisi olan professor K Vatanabe oz himayesine goturdu Rablenin yaratdigi qrotesk realizminin obrazlari sistemi Oeye usaqliqda esitdiyi mifleri ve tarixceleri yeniden deyerlendirmekde yardimci oldu Kenzaburo Oe hele telebe iken 1957 ci ilden yazmaga baslamisdi 1957 1958 ci illerde yazdigi Sikar hekayesi ve Qaramalin saxlanmasi povesti ona Akutahavi mukafatini qazandirdi Olum alicenabdir 1957 hekayesinde ve Gecikmis genclik 1961 romaninda Oe uzerinden hele de Amerika isgalinin kolgesi cekilmemis paytaxt Tokiodaki telebelik heyatini tesvir edirdi Bu eserlerde Jan Pol Sartrin ve diger muasir fransiz yazicilarinin tesiri hiss olunur 1963 cu ilde genc edebiyyatcinin ailesinde ilk korpe dunyaya geldi onun adini yaponcadan tercumede Isiq menasini veren Hikari qoydular Lakin efsus ele bu andan da etibaren Oenin evi menevi iztirablara burundu oglan sikest ve lal dogulmusdu Zaman otdu ve Oenin ailesinde tamamile saglam olan oglu ve qizi dunyaya geldise de o ozunun butun qalan heyatini agir xeste dogulmus birinci usagina hesr elemeyi qerara aldi 1964 cu ilde Oe xeste usaginin dogulmasindan yaranmis agrini ozunde eks etdiren Sexsi tecrube adli avtobioqrafik romanini yazir 1965 ci ilde onun atom bombardmanini qurbanlari haqqinda olaylari ve onlarin dusuncelerini ozunde cemlesdiren Xirosimadan qeydler adli boyuk essesi derc olundu Kenzaburo Oe yaponlarin neheng yazicilarindan biridir 1994 cu ilde Edebiyyat uzre Nobel mukafatina layiq gorulub Yazicinin axirinci kitablari xeste oglu ile unsiyyetden meydana gelmisdir Oenin iyirmi sekkiz yasi olanda onun son derece agir beyin patalogiyasi olan usagi dunyaya gelir ve bu yazicinin butun heyatini deyisdirir Oe zaman zaman bu qeribe usagin taleyi ile bagli dusuncelere qayidir 1983 cu ilde yazici oglu Xikariye hesr olunmus Oyan yeni Adam romanini yazir Kitabda eqli inkisaf baximindan yeterli olmayan oglunun yasa dolmasi tarixi onun adi insanlarin alemine kok atmasi tesvir olunur Oz musahibelerinin birinde Oe demisdir Men Xikari adli bir oglanla yasayiram Mene bele gelir ki mehz bu olke dunya qelb haqqinda yazmaga mene imkan verir Roman ayri ayri novellalarin ardicilligindan ibaretdir Bu kitabin qehremanlarinin coxunun real prototipleri var lakin onlarin esl adlari buraxilmis yaxud inisiallarla evez olunmusdur Sujet beledir bir cox cehetden Oeye oxsayan K adli yazici kitabda Ia adlanan xeste oglunu real dunyada yasamaga hazirlamaq qerarina gelir Muellif oglani hermetik kitab alemine yerlesdirmekle onu real dunyadan tecrid etmeye calisir Orada uydurulmus durumlarin cercivesinde oglan daha yuksek nitq qabiliyyetine malikdir bas veren hadiselere daha canli maraq gosterir ve atasina real heyatda qavraya bilmediyi dersler verir ve burada bezi gozlenilmez nesneler meydana cixir Ataliq borcuna son derece sadiq olmasina baxmayaraq K hec de ideal terbiyeci deyil O oglundan gucle danisa bilen bu mexluqda partlaya bilecek amansizliqdan qorxur K basa dusur ki onun qorxusu ozunun icindeki demonlarla baglidir lakin onlari Ianin komeyi olmadan def ede bilmir Bir nov rollar deyisir ogul neinki ailenin qoruyucu meleyi qisminde boyuyur o hemcinin atasina ozlerinin umumi bedbextliklerini def etmeye komek edir ve ona bir cox muhum seyler oyredir 1960 ci ilin futbolu romani ozunde Oe yaradiciliginin tam yeni bir seviyyesini eks etdirir Birce il erzinde bu roman 11 defe nesr olundu Bu insanlarin meqsed yox meqsede catmaq ucun vasite oldugunu asilayan insanin mehvi haqqinda qeddar ve hec bir guzeste getmeyen bir kitabdir Bu eserinde Oe iki dunyagorusu heyatda ozunu insanlara qarsi tesdiqetmeni ve insanlarin namine tesdiqetmeni qarsi qarsiya qoyur 1860 ci ilde eserin qehremaninin ve onun qardasinin veteninde kendli usyani baslandi Yuz il sonra 1960 ci ilde ise onlarin her ikisi Yapon Amerika tehlukesizlik sazisi ne qarsi mubarizenin istirakcilari olurlar Roman bu iki hadisenin derkedilmesine ve qarsilasdirilmasina hesr olunmusdur Oe xalq herekatina rehberlik eden insanin mahiyyetini onun menevi cehetden nece olmasini oyrenmeye calisirdi Sular ruhumu dovreye aldi 1973 eseri balaca oglu vehsi quslarin negmeleri vasitesile ailesiyle unsiyyete giren atanin hekayetidir Romanin rus dilinde nesri ucun yazdigi on sozde Oe bele deyirdi Men yazmagi rus edebiyyatindan oyrendim Rus edebiyyatinin onun yaradiciligina tesiri haqqinda daha etrafli danisarken Oe deyirdi Men Dostoyevskini ozumun ilk ve esas edebiyyat muellimim hesab edirem Bir cox Yaponiya ve hetta Amerika tenqidcileri de Dostoyevskinin menim yaradiciligima guclu tesirinden yazirlar Bu tesadufi deyil Bu gune qeder de men her yeni ilin ilk ongunluyunu Dostoyevskini oxumaga hesr edirem Herb ve sulh unu on defe tekraren oxudugum Lev Tolstoyun qarsisinda ise bas eyirem Universitet diplomuma gore menim ixtisasim fransiz edebiyyatidir Men Sklovskinin ve Baxtinin isleriyle tanis olmagima gore mehz bu edebiyyata borcluyam Qeribe de olsa men mehz Baxtini oxuyarken Yapon medeniyyetini tanidim Bulqakovun Master ve Marqarita si en sevimli kitablarimdandir Meni Yevtusenko Voznesenski Okucava ve Axmadulina ile baglayan dostluq munasibetlerini olduqca yuksek qiymetlendirirem Bu yaxinlarda ise ozum ucun daha bir maraqli yazici kesf etdim Rasputini Gorunduyu kimi menim butun esaslarim var deyim ki rus ve sovet edebiyyati menim yaradiciligima derinden nufuz etmisdir Qalxin ey yeni eranin genc insanlari 1983 eserinde Oe Uilyam Bleykin oncegormelerinin obrazlarini tesvir edir oz oglu Hikarinin boyumesini qeleme alirdi Bununla da Oe oz agildankem sagalmaz xesteliye meruz qalmis usagina hesr etdiyi silsile eserlerine son qoyur Medeni antropologiyanin yeni ideyalarindan behrelenmeler Oenin yaradiciligindaki fantastik alemi formalasdirirdi bunu daha cox onun Oten illerime mektublar 1987 eserinde gore bilerk 1994 cu ilde Kenzaburo Oe realliqla efsanenin birleserek insanlarin bugunku iztirablarinin qorxulu tesviri olan xeyali bir dunyani sairanelikle yarada bildiyine gore edebiyyat uzre nobel mukafatina layiq gorulmusdur Ozunun Nobel mukafatini alandan sonra ilk cixisinda Oe bele demisdi Men artiq 38 ildir ki nesr yaziram Bunlardan 31 ilini yaradiciligimin esasini xeste oglumun problemi teskil edir Men hiss edirdim ki Yaponiyada cox genis yayilmis eqobelletristikanin icine yuvarlaniram amma sonunda bununla razilasmali oldum Men Hikari adli balaca bir insanla yasayiram ve ele bu da olkem dunya insan ruhu haqqinda yazmagim ucun imkan yaratmis olur Hikari vasitesile men ureyimi narahat eden butun problemleri derk ede bilirem Istinadlar Redakte 1 2 3 IMDb 1990 lt a href https wikidata org wiki Track P345 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q37312 gt lt a gt 1 2 3 Internet Speculative Fiction Database 1995 lt a href https wikidata org wiki Track P1233 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2629164 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1235 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1234 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1274 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1239 gt lt a gt 1 2 3 Discogs 2000 lt a href https wikidata org wiki Track P6079 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P9219 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P6080 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2206 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1955 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P9218 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1954 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q504063 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1953 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Kenzaburo Oe amp oldid 5801361, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.