fbpx
Wikipedia

Katib Çələbi

Katib Çələbi (əsl adı Mustafa bin Abdullah, 1609[…], Konstantinopol6 oktyabr 1657(1657-10-06), Konstantinopol) — XVII əsr görkəmli osmanlı alimi, tarixçisi, yazıçısı və coğrafiyaşünası.

Katib Çələbi
Digər adı Mustafa bin Abdullah
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul, Osmanlı İmperiyası
Vəfat tarixi (48 yaşında)
Vəfat yeri İstanbul, Osmanlı İmperiyası
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti iqtisadçı, tarixçi, coğrafiyaşünas, yazıçı, bioqraf[d]
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Din, hüquq, siyasət, ədəbiyyat, coğrafiya, tarix, biblioqrafiya və başqa elm sahələrində əsərləri məlumdur.

Həyatı

Katib Çələbi dünyəvi elmlərlə dini elmləri birləşdirməkdə şöhrət qazanmış türk dünyasının görkəmli coğrafiyaşünaslarından biridir. Əsərlərinin bir hissəsi başqa mənbələri araşdırmaqla başa gəlsə də, "Cahannüma" əsəri ilə coğrafiya tarixində özünəməxsus yer tutur. Bu əsərdə o Yapon adalarından başlamış Ərzurum və İraq sərhədlərinə qədər ölkələr haqqında məlumatlar verir. Əsər bu ərazilərdə yerləşən xalqların adət-ənənəsi, mədəniyyəti, məşğuliyyəti, təbiəti haqqında verilən zəngin məlumatlarla fərqlənir. Katib Çələbi öz dövrünün bir çox Avropa alimlərindən irəli gedərək dünyanın kürə şəklində olması fikrinin tərəfdarlarından olmuşdur.

"Dünyanın hansı tərəfindən baxırsansa o, kürə kimi görünür" kimi fikir söyləyən İbrahim Haqqı (1703-1780) da Günəş, planetlərin hərəkəti, Günəş və Ay tutulmalarını izah edərkən Çələbinin "Cahannüma" əsərindən kifayət qədər istifadə etmişdir.

Əsərləri

  1. "Kəşfüz-Zünun an Esamil-Kütüb vəl-Fünun": Ərəbcə yazılmış on beş minə yaxın kitab və on minə yaxın müəllifi tanıdan böyük bir bioqrafik ensiklopediyadır. Misirdə, Almaniyada və İstanbulda nəşr edilmiş, latın dilinə tərcümə edilmişdir.
  2. "Cahannüma": Ən qədim Osmanlı coğrafiya kitabıdır. Xəritələri ilə birlikdə İbrahim Muteferrikanın mətbəəsində nəşr olunmuşdur. Bəzi Avropa dillərinə tərcümə edilmişdir.
  3. "Tuhfet-ül Kibar fi Əsfar-il Bihar": Dənizçilik tarixi baxımından önəmli bir əsərdir. Osmanlı dövləti zamanındakı dəniz müharibələrindən bəhs edir.
  4. "Təqvim-üt-Təvarih": 1648-ci ilədək baş vermiş hadisələrin xronoloji izahından ibarətdir. Ərab və fars dillərində nəşr edilmişdir.
  5. "Fəzləkət-üt-Təvarih": Bir müqəddimə, üç sübut və bir son sözdən ibarət olan bu əsər, varlıqların başlanğıcı, peyğəmbərlərin və hökmdarların tarixi barədə kitabdır.
  6. "Fəzləkə": "Fəzləkət-üt-Təvarih"in davamı sayıla bilər. 1591-ci ildən 1654-cü ilə qədər baş vermiş hadisələrdən bəhs edir. 1879-cu ildə iki cilddə nəşr edilmişdir.
  7. "Qanunnamə"
  8. "Tarih-i Firəngi"
  9. "Tarih-i Kostantiniyye ve Kayasire"
  10. "İrşad-ül-Hayafa ila Tarix-ül-Yunan vər-Rum"
  11. "Süllem-ül-Vusul ila Tabakat-il-Fuhul"
  12. "İhlam-ül-Müqəddəs"
  13. "Tuhfet-ül-Ahfar fil-Hikem vəl-Əmsal vəl-Əşar"
  14. "Dürer-i Müntesira vəl Gurer-i Münteşira"
  15. "Düstur-ül-Amel fi İslahil-Halal"
  16. "Beydavi Təfsiri Şərhi"
  17. "Hüsn-ül-Hidayə"
  18. "Rəsm-ür-Rəcm bis-Sim vəəl-Cim"
  19. "Cami-ul-Mütun min Cüll-il-Fünun"
  20. "Mizan-ül-Haqq fi İxtiyar-il-Ehaq"

İstinadlar

  1. Swartz A. Open Library — 2007.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q461"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1201876"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302817"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P648"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P3847"></a>
  2. Faceted Application of Subject Terminology
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3294867"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2163"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q846596"></a>
  3. CERL Thesaurus — Avropa Tədqiqat Kitabxanaları Konsorsiumu.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1871"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1127581"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60909659"></a>
  4. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  5. 100 böyük türk. Bakı, 1991. səh.57-58.

Xarici keçidlər

  • Katip Çelebi'nin Hayatı ve Eserleri

katib, çələbi, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, çələbi, əsl, adı, mustafa, abdullah, 1609, konstantinopol, oktyabr, 1657, 1657, konstantinopol, xvii, əsr, görkəmli, osmanlı, alimi, tarixçisi, yazıçısı, coğrafiyaşünası, digər, adı, mustafa, abdullahdoğum. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Celebi Katib Celebi esl adi Mustafa bin Abdullah 1609 1 2 3 Konstantinopol 6 oktyabr 1657 1657 10 06 4 Konstantinopol XVII esr gorkemli osmanli alimi tarixcisi yazicisi ve cografiyasunasi 5 Katib CelebiDiger adi Mustafa bin AbdullahDogum tarixi fevral 1609Dogum yeri Istanbul Osmanli ImperiyasiVefat tarixi 6 oktyabr 1657 48 yasinda Vefat yeri Istanbul Osmanli ImperiyasiVetendasligi Osmanli imperiyasiFealiyyeti iqtisadci tarixci cografiyasunas yazici bioqraf d Vikianbarda elaqeli mediafayllarDin huquq siyaset edebiyyat cografiya tarix biblioqrafiya ve basqa elm sahelerinde eserleri melumdur Mundericat 1 Heyati 2 Eserleri 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteKatib Celebi dunyevi elmlerle dini elmleri birlesdirmekde sohret qazanmis turk dunyasinin gorkemli cografiyasunaslarindan biridir Eserlerinin bir hissesi basqa menbeleri arasdirmaqla basa gelse de Cahannuma eseri ile cografiya tarixinde ozunemexsus yer tutur Bu eserde o Yapon adalarindan baslamis Erzurum ve Iraq serhedlerine qeder olkeler haqqinda melumatlar verir Eser bu erazilerde yerlesen xalqlarin adet enenesi medeniyyeti mesguliyyeti tebieti haqqinda verilen zengin melumatlarla ferqlenir Katib Celebi oz dovrunun bir cox Avropa alimlerinden ireli gederek dunyanin kure seklinde olmasi fikrinin terefdarlarindan olmusdur Dunyanin hansi terefinden baxirsansa o kure kimi gorunur kimi fikir soyleyen Ibrahim Haqqi 1703 1780 da Gunes planetlerin hereketi Gunes ve Ay tutulmalarini izah ederken Celebinin Cahannuma eserinden kifayet qeder istifade etmisdir Eserleri Redakte Kesfuz Zunun an Esamil Kutub vel Funun Erebce yazilmis on bes mine yaxin kitab ve on mine yaxin muellifi tanidan boyuk bir bioqrafik ensiklopediyadir Misirde Almaniyada ve Istanbulda nesr edilmis latin diline tercume edilmisdir Cahannuma En qedim Osmanli cografiya kitabidir Xeriteleri ile birlikde Ibrahim Muteferrikanin metbeesinde nesr olunmusdur Bezi Avropa dillerine tercume edilmisdir Tuhfet ul Kibar fi Esfar il Bihar Denizcilik tarixi baximindan onemli bir eserdir Osmanli dovleti zamanindaki deniz muharibelerinden behs edir Teqvim ut Tevarih 1648 ci iledek bas vermis hadiselerin xronoloji izahindan ibaretdir Erab ve fars dillerinde nesr edilmisdir Fezleket ut Tevarih Bir muqeddime uc subut ve bir son sozden ibaret olan bu eser varliqlarin baslangici peygemberlerin ve hokmdarlarin tarixi barede kitabdir Fezleke Fezleket ut Tevarih in davami sayila biler 1591 ci ilden 1654 cu ile qeder bas vermis hadiselerden behs edir 1879 cu ilde iki cildde nesr edilmisdir Qanunname Tarih i Firengi Tarih i Kostantiniyye ve Kayasire Irsad ul Hayafa ila Tarix ul Yunan ver Rum Sullem ul Vusul ila Tabakat il Fuhul Ihlam ul Muqeddes Tuhfet ul Ahfar fil Hikem vel Emsal vel Esar Durer i Muntesira vel Gurer i Muntesira Dustur ul Amel fi Islahil Halal Beydavi Tefsiri Serhi Husn ul Hidaye Resm ur Recm bis Sim veel Cim Cami ul Mutun min Cull il Funun Mizan ul Haqq fi Ixtiyar il Ehaq Istinadlar Redakte 1 2 Swartz A Open Library 2007 lt a href https wikidata org wiki Track Q461 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1201876 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q302817 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P648 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P3847 gt lt a gt 1 2 Faceted Application of Subject Terminology lt a href https wikidata org wiki Track Q3294867 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2163 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q846596 gt lt a gt 1 2 CERL Thesaurus Avropa Tedqiqat Kitabxanalari Konsorsiumu lt a href https wikidata org wiki Track P1871 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1127581 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q60909659 gt lt a gt 1 2 Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 100 boyuk turk Baki 1991 seh 57 58 Xarici kecidler RedakteKatip Celebi nin Hayati ve EserleriMenbe https az wikipedia org w index php title Katib Celebi amp oldid 6052919, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.