Köndələnçay — Kiçik Qafqazın Çaxmaq silsiləsinin şərq yamaclarından(1780m) bulaqdan başlayır. Köndələnçayının uzunluğu 89 km, hözəsinin sahəsi isə 594 km² təşkil edir. formalaşma şəraitinə görə Azərbaycanda formalaşan çaylar qrupuna daxil edilir. Xocavənd və Füzuli rayonları ərazisindən axaraq Bala Bəhmənli kəndinin yaxınlığında Araza tökülür.Ködələnçay bir çox qollarla əhatələnmişdir və ən böyük qolu, çayın sol istiqamətindən axan Keçəlçay hesab edilir.Keçəl çayın uzunluğu 29 km-dir.Arazın mənsəbindən 133 km yuxarıda 90m yüksəklikdə ona tökülür.Hövzənin orta yüksəkliyi 708m ,Qırmızıbazara qədər isə 1030m-dır.Hözvəsində 49 km meşə örtüyü var.Çayın ümumi düşməsi 1690m ,orta meilliyi 16,6%-dir.Hövzəsinin çay şəbəkəsini sıxlığı 0,63 km/km2 . Axımı əsasən yağış (59%) və yеraltı (29%), qismən də qar (12%) sularından əmələ gəlir.Hövzəsinin yüksəkliyi çox böyük olmadığından qar örtüyü tez əriyir və gursulu rejim fazasının başlanmasının orta tarixi isə 8 iyundur.Orta davamiyəti 79 gündür.Köndələn çayda daşqın rejimi üstünlük təşkil edilir.Yağış daşqınları tez tez təkrar olunur.Daşqınların davmaiyyəti 3-6 gündür.Müşahidə illərində ən böyük su sərfi 25 may 1975ci ildə 90.0km3/san ,ən kiçik su sərfi isə 9 iyul 1987ci ildə 65 1/san olmuşdur.Qəza daşqın 2.06.1950 və 27.11.1975ci ildə baş vermişdir.Əsas qida mənbəyi yağış sularıdır.(40-60%) ,yeraltı suları isə (25-35%) təşkil edir. Yazda (mart-may) yağış suları çayda daşqın əmələ gətirir. Bəzi illərdə payız yağışları da kiçik daşqınların yaranmasına səbən olur.Qidalanmasına görə daimi axarlı çay hesab olunur. Daşqın dövrü illik axım həcminin 60-70%-ə qədərini özündə əhatə edir. Çayın orta illik su sərfi 0,61 m³/san-dir.Bunun da 45 % yaz, 22%-i yay, 17%-i payız, 16%-i isə qış fəslində axır. Intеnsiv suvarma dövründə (iyul, avqust aylarında) kеçən axım illik həcminin 3-5%-ni təşkil еdir. Orta illik asılı gətirmələri 0,82 kq/san, orta lillənməsi isə 1210 q/m³-dir. Suyunun orta minerallaşması 300-500 mq/l olmaqla hidrokarbonatlı-kalsiumludur.
Köndələnçaydan suvarma işlərində səmərəli istifadə etmək məqsədilə Yağlıvənd, Dövlətyarlı və Mirzəcamallı kəndləri ərazisində 3 su anbarı tikilmişdir. Füzuli rayonu ərazisində çayın üzərində su tutumu 2 mln m³, Yağlıvənd kəndi yaxınlığında 4 mln m³ olan su anbarları yaradılmışdır. Köndələn çay hidroloji gedişatını izləmək üçün üzərində bir çox məntəqələr yaradılmışdır.Bu məntəqələrdən biri olan Qırmızıbaz məntəqəsində Köndələn çayın 1936-cı ildən başlayaraq 1988-ci ilədək su sərfi qiymətləri qeydə alınmışdır.
Köndələnçayda(Qırmızıbazar) gətirmələrin orta çox illik sərfi 0,160kq/s ,bulanlılıq dərəcəsi 430 q/m³-dir.Ən böyük bulanlılıq dərəcəsi 19 iyun 1977ci ildə 13000q/m³ olmuşdur.İllik axım gətirmələr axımı 5100 tondur.Köndələnçayın suyunun yanvar ayında orta çoxillik temperaturu 8,40S –dir. Ən yüksək temperatur 17 avqust 1961-ci ildə müşahidə edilib və 32,10S olmuşdur.Qış dövründə sahil buzu əmələ gəlir və dekabr-fevral aylarında 10-40 gün davam edir. Sahil buzu isti qış olan illərdə müşahidə edilir.Minerallaşma dərəcəsi qıtsulu rejimdə 370-640 mq/l ,gursulu rejimdə 210-320 mq/l çay suyunda hidrokarbonat (HCO3) və kalsium(C++) üstünlük təşkil edir, sulfat (SO4) ionu 3-6% ekv.İl ərzində çay suyu mülayim coddur.Çay üzərində Köndələnçay su anbarı tikilib.Su anbarının su səthinin sahəsi1,53 km2, suyunun həcmi 9,5 mln km3 ,bəndini hündürlüyü 25 m-dir.Çayın üzərində Köndələnçay 1 və 3 su anbarları da var.Köndələnçay 1 su anbarının həcmi 2,1 mln m³ ,faydalı həcmi 1,6 mln m³ ,su səthinin sahəsi 0,42 km2, bəndin hündürlüyü 14m, orta dərinlik isə 5 m-dir. Köndələnçay 3 su anbarının isə ümumi su həcmi 3,9 mln m³ ,faydalı həcmi 3,6 mln m³ , su səthinin sahəsi 0,52 km2, bəndin hündürlüyü 23,4 m , orta dərinlik 7,5 m-dir.
Mənbə
anl.az/el/Kitab/2013/Azf-271133.pdf
Avqust 05, 2021
köndələn, çayı, köndələnçay, kiçik, qafqazın, çaxmaq, silsiləsinin, şərq, yamaclarından, 1780m, bulaqdan, başlayır, köndələnçayının, uzunluğu, hözəsinin, sahəsi, isə, təşkil, edir, formalaşma, şəraitinə, görə, azərbaycanda, formalaşan, çaylar, qrupuna, daxil, . Kondelencay Kicik Qafqazin Caxmaq silsilesinin serq yamaclarindan 1780m bulaqdan baslayir Kondelencayinin uzunlugu 89 km hozesinin sahesi ise 594 km teskil edir formalasma seraitine gore Azerbaycanda formalasan caylar qrupuna daxil edilir Xocavend ve Fuzuli rayonlari erazisinden axaraq Bala Behmenli kendinin yaxinliginda Araza tokulur Kodelencay bir cox qollarla ehatelenmisdir ve en boyuk qolu cayin sol istiqametinden axan Kecelcay hesab edilir Kecel cayin uzunlugu 29 km dir Arazin mensebinden 133 km yuxarida 90m yukseklikde ona tokulur Hovzenin orta yuksekliyi 708m Qirmizibazara qeder ise 1030m dir Hozvesinde 49 km mese ortuyu var Cayin umumi dusmesi 1690m orta meilliyi 16 6 dir Hovzesinin cay sebekesini sixligi 0 63 km km2 Aximi esasen yagis 59 ve yeralti 29 qismen de qar 12 sularindan emele gelir Hovzesinin yuksekliyi cox boyuk olmadigindan qar ortuyu tez eriyir ve gursulu rejim fazasinin baslanmasinin orta tarixi ise 8 iyundur Orta davamiyeti 79 gundur Kondelen cayda dasqin rejimi ustunluk teskil edilir Yagis dasqinlari tez tez tekrar olunur Dasqinlarin davmaiyyeti 3 6 gundur Musahide illerinde en boyuk su serfi 25 may 1975ci ilde 90 0km3 san en kicik su serfi ise 9 iyul 1987ci ilde 65 1 san olmusdur Qeza dasqin 2 06 1950 ve 27 11 1975ci ilde bas vermisdir Esas qida menbeyi yagis sularidir 40 60 yeralti sulari ise 25 35 teskil edir Yazda mart may yagis sulari cayda dasqin emele getirir Bezi illerde payiz yagislari da kicik dasqinlarin yaranmasina seben olur Qidalanmasina gore daimi axarli cay hesab olunur Dasqin dovru illik axim hecminin 60 70 e qederini ozunde ehate edir Cayin orta illik su serfi 0 61 m san dir Bunun da 45 yaz 22 i yay 17 i payiz 16 i ise qis feslinde axir Intensiv suvarma dovrunde iyul avqust aylarinda kecen axim illik hecminin 3 5 ni teskil edir Orta illik asili getirmeleri 0 82 kq san orta lillenmesi ise 1210 q m dir Suyunun orta minerallasmasi 300 500 mq l olmaqla hidrokarbonatli kalsiumludur KondelencayOlke Azerbaycan AzerbaycanMenbeyi Xocavend rayonuMensebi ArazUzunlugu 89 kmHovzesinin sahesi 594 km Kondelencaydan suvarma islerinde semereli istifade etmek meqsedile Yaglivend Dovletyarli ve Mirzecamalli kendleri erazisinde 3 su anbari tikilmisdir Fuzuli rayonu erazisinde cayin uzerinde su tutumu 2 mln m Yaglivend kendi yaxinliginda 4 mln m olan su anbarlari yaradilmisdir Kondelen cay hidroloji gedisatini izlemek ucun uzerinde bir cox menteqeler yaradilmisdir Bu menteqelerden biri olan Qirmizibaz menteqesinde Kondelen cayin 1936 ci ilden baslayaraq 1988 ci iledek su serfi qiymetleri qeyde alinmisdir Kondelencayda Qirmizibazar getirmelerin orta cox illik serfi 0 160kq s bulanliliq derecesi 430 q m dir En boyuk bulanliliq derecesi 19 iyun 1977ci ilde 13000q m olmusdur Illik axim getirmeler aximi 5100 tondur Kondelencayin suyunun yanvar ayinda orta coxillik temperaturu 8 40S dir En yuksek temperatur 17 avqust 1961 ci ilde musahide edilib ve 32 10S olmusdur Qis dovrunde sahil buzu emele gelir ve dekabr fevral aylarinda 10 40 gun davam edir Sahil buzu isti qis olan illerde musahide edilir Minerallasma derecesi qitsulu rejimde 370 640 mq l gursulu rejimde 210 320 mq l cay suyunda hidrokarbonat HCO3 ve kalsium C ustunluk teskil edir sulfat SO4 ionu 3 6 ekv Il erzinde cay suyu mulayim coddur Cay uzerinde Kondelencay su anbari tikilib Su anbarinin su sethinin sahesi1 53 km2 suyunun hecmi 9 5 mln km3 bendini hundurluyu 25 m dir Cayin uzerinde Kondelencay 1 ve 3 su anbarlari da var Kondelencay 1 su anbarinin hecmi 2 1 mln m faydali hecmi 1 6 mln m su sethinin sahesi 0 42 km2 bendin hundurluyu 14m orta derinlik ise 5 m dir Kondelencay 3 su anbarinin ise umumi su hecmi 3 9 mln m faydali hecmi 3 6 mln m su sethinin sahesi 0 52 km2 bendin hundurluyu 23 4 m orta derinlik 7 5 m dir Menbe Redakteanl az el Kitab 2013 Azf 271133 pdfMenbe https az wikipedia org w index php title Kondelen cayi amp oldid 6028171, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
