Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Hərbi büdcə və ya hərbi xərclər, həmçinin müdafiə büdcəsi — dövlət tərəfindən silahlı qüvvələrin və ya müdafiə məqsədləri üçün vacib olan digər üsulların artırılması və saxlanması üçün ayrılmış maliyyə resurslarının məbləği. 2022-ci ilə qədər qlobal hərbi xərclər 2,3 trilyon ABŞ dollarını ötmüşdür. ABŞ-nin hərbi büdcəsi 877 milyard dollardır və o, bu sahədə liderdir.
Maliyyələşdirilmə
Hərbi büdcələr çox vaxt bir ölkənin ona qarşı təhdid ehtimalını və ya təxribat etmək istədiyi təcavüzün həcmini nə dərəcədə güclü şəkildə qəbul etdiyini əks etdirir. Bu, həm də qarşıdan gələn maliyyə ili üçün nə qədər maliyyələşmənin təmin edilməsi barədə fikir verir. Büdcənin ölçüsü həm də ölkənin hərbi fəaliyyəti maliyyələşdirmək qabiliyyətini əks etdirir. Faktorlara həmin ölkənin iqtisadiyyatının ölçüsü, həmin quruma qarşı digər maliyyə tələbləri və həmin qurumun hökumətinin və ya xalqının bu cür hərbi fəaliyyəti maliyyələşdirməyə hazır olması daxildir. Daxili hüquq-mühafizə orqanlarına və əlil veteranların reabilitasiyasına edilən xərclər ümumiyyətlə hərbi xərclərdən xaric edilir. Hərbi xərclərin bir ölkənin iqtisadiyyatına və cəmiyyətinə təsiri və hərbi xərcləri müəyyən edən şeylər siyasət elmində və iqtisadiyyatda diqqət çəkən məsələlərdir. Bu mövzularla bağlı mübahisəli tapıntılar və nəzəriyyələr mövcuddur. ABŞ hərbi analitikləri hərbi xərclərin yerli iqtisadiyyatlara təkan olduğunu düşünürlər. Yenə də digərləri hərbi xərclərin inkişafa mane olduğunu düşünürlər.
Qlobal və ölkələr üzrə
Dünyanın ən böyük hərbi büdcələrinə sahib olan ölkələr arasında Çin, Hindistan, Fransa, Almaniya, Yaponiya, Rusiya, Birləşmiş Krallıq və ABŞ tez-tez böyük dövlətlər kimi tanınır.
Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun məlumatına görə, 2018-ci ildə dünya hərbi xərcləri 1,822 trilyon ABŞ dolları təşkil etmişdir.
2022-ci ilə qədər qlobal hərbi xərclər 2,3 trilyon ABŞ dollarını ötmüşdür. Ötən illə müqayisədə bu, 3,7 faiz artmışdır. Rusiya–Ukrayna müharibəsi səbəbilə Avropada müdafiə xərcləri 13 faiz artmışdır ki, bu da Soyuq müharibənin bitməsindən bəri ən böyük artımdır.
İstinadlar
- 2018 data from: "Military expenditure (% of GDP). SIPRI Yearbook: Armaments, Disarmament and International Security". World Bank. 2010-04-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-08.
- Statistics on Defense Expenditures in the U.S. per Capita, 1990-2011 2017-12-21 at the Wayback Machine, NATO, April 2012.
- Nef, J.U. War and Human Progress. Cambridge: Harvard University Press. 1950.
- Baron, Joshua. Great Power Peace and American Primacy: The Origins and Future of a New International Order. United States: Palgrave Macmillan. 22 January 2014. ISBN .
- Trends in World Military Expenditure 2020-03-08 at the Wayback Machine Stockholm International Peace Research Institute.
- Tian, Nan; Silva, Diego Lopes da; Liang, Xiao; Scarazzato, Lorenzo; Béraud-Sudreau, Lucie; Assis, Ana. "Trends in World Military Expenditure, 2022". Stockholm International Peace Research Institute, SIPRI (ingilis). 2023-04-01. doi:10.55163/pnvp2622. 2023-05-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-07.
Xarici keçidlər
- Hicks, Louis; Raney, Curt. "The Social Impact of Military Growth in St. Mary's County, Maryland, 1940-1995". . 29: 3.
- Hicks, Louis; Raney, Curt. "African Countries' Military expenditure since 1960". . 29: 3.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Herbi budce ve ya herbi xercler hemcinin mudafie budcesi dovlet terefinden silahli quvvelerin ve ya mudafie meqsedleri ucun vacib olan diger usullarin artirilmasi ve saxlanmasi ucun ayrilmis maliyye resurslarinin meblegi 2022 ci ile qeder qlobal herbi xercler 2 3 trilyon ABS dollarini otmusdur ABS nin herbi budcesi 877 milyard dollardir ve o bu sahede liderdir Olkeler uzre UDM ye nisbetde herbi xerclerin xeritesi 2017 ci il MaliyyelesdirilmeHerbi budceler cox vaxt bir olkenin ona qarsi tehdid ehtimalini ve ya texribat etmek istediyi tecavuzun hecmini ne derecede guclu sekilde qebul etdiyini eks etdirir Bu hem de qarsidan gelen maliyye ili ucun ne qeder maliyyelesmenin temin edilmesi barede fikir verir Budcenin olcusu hem de olkenin herbi fealiyyeti maliyyelesdirmek qabiliyyetini eks etdirir Faktorlara hemin olkenin iqtisadiyyatinin olcusu hemin quruma qarsi diger maliyye telebleri ve hemin qurumun hokumetinin ve ya xalqinin bu cur herbi fealiyyeti maliyyelesdirmeye hazir olmasi daxildir Daxili huquq muhafize orqanlarina ve elil veteranlarin reabilitasiyasina edilen xercler umumiyyetle herbi xerclerden xaric edilir Herbi xerclerin bir olkenin iqtisadiyyatina ve cemiyyetine tesiri ve herbi xercleri mueyyen eden seyler siyaset elminde ve iqtisadiyyatda diqqet ceken meselelerdir Bu movzularla bagli mubahiseli tapintilar ve nezeriyyeler movcuddur ABS herbi analitikleri herbi xerclerin yerli iqtisadiyyatlara tekan oldugunu dusunurler Yene de digerleri herbi xerclerin inkisafa mane oldugunu dusunurler Qlobal ve olkeler uzreDunyanin en boyuk herbi budcelerine sahib olan olkeler arasinda Cin Hindistan Fransa Almaniya Yaponiya Rusiya Birlesmis Kralliq ve ABS tez tez boyuk dovletler kimi taninir Stokholm Beynelxalq Sulh Arasdirmalari Institutunun melumatina gore 2018 ci ilde dunya herbi xercleri 1 822 trilyon ABS dollari teskil etmisdir 2022 ci ile qeder qlobal herbi xercler 2 3 trilyon ABS dollarini otmusdur Oten ille muqayisede bu 3 7 faiz artmisdir Rusiya Ukrayna muharibesi sebebile Avropada mudafie xercleri 13 faiz artmisdir ki bu da Soyuq muharibenin bitmesinden beri en boyuk artimdir Istinadlar2018 data from Military expenditure of GDP SIPRI Yearbook Armaments Disarmament and International Security World Bank 2010 04 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 08 Statistics on Defense Expenditures in the U S per Capita 1990 2011 2017 12 21 at the Wayback Machine NATO April 2012 Nef J U War and Human Progress Cambridge Harvard University Press 1950 Baron Joshua Great Power Peace and American Primacy The Origins and Future of a New International Order United States Palgrave Macmillan 22 January 2014 ISBN 978 1137299482 Trends in World Military Expenditure 2020 03 08 at the Wayback Machine Stockholm International Peace Research Institute Tian Nan Silva Diego Lopes da Liang Xiao Scarazzato Lorenzo Beraud Sudreau Lucie Assis Ana Trends in World Military Expenditure 2022 Stockholm International Peace Research Institute SIPRI ingilis 2023 04 01 doi 10 55163 pnvp2622 2023 05 07 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 07 Xarici kecidlerHicks Louis Raney Curt The Social Impact of Military Growth in St Mary s County Maryland 1940 1995 29 3 Hicks Louis Raney Curt African Countries Military expenditure since 1960 29 3