fbpx
Wikipedia

Həmcins üzvlər

Avqust 11, 2021

Həmcins üzvlər — Cümlədə bir üzvlə bağlı olub, bir sintaktik vəzifə daşıyan bərabər hüquqlu üzvlərə həmcins üzvlər deyilir. Həmcins üzvlər bir sıra xarakterik xüsusiyyətlərə malikdir:

a) həmcins üzvlər cümlədə eyni sintaktik vəzifədə, yəni eyni cümlə üzvü rolunda çıxış edir;

b) həmcins üzvlər bir-biri ilə tabesizlik (bitişdirmə, bölüşdürmə, qarşılıq) bağlayıcıları, ya da sadalama (birləşdirici, bölüşdürücü, qarşılaşdırma intonasiyası) ilə bağlanır;

c) həmcins üzvlər özləri üçün ümumi (müştərək) olan hər hansı bir cümlə üzvü ilə eyni sintaktik əlaqə və məna münasibətlərində olduğu üçün nəticədə, əsasən, eyni ifadə vasitəsinə və eyni şəklə malik olub, eyni suala cavab verir;

ç) həmcins üzvlər ikidən az olmamaqla, qeyri-məhdud kəmiyyətə malik olur.

Həmcins üzvlər cümlə üzvlərinə görə həmcins mübtədalar, həmcins xəbərlər, həmcins tamamlıqlar, həmcins təyinlər, həmcins zərfliklər kimi növləri var.

Həmcins mübtədalar

Həmcins mübtədalar ikiüzvlü və çoxüzvlü olur, onlar həm intonasiya əlaqəsi, həm tabesizlik bağlayıcıları, həm də intonasiya və tabesizlik bağlayıcıları ilə birgə işlənir. Həmcins mübtədalarda bəzən semantik fərqlərə görə, ardıcıllıq qorunur: a) subyektlərin ictimai vəzifəsi görə; b) hərəkətin icrası və ya əlamətin meydana çıxmasında subyektlərin vəzifəsinə görə; c) hərəkətin icrası və ya əlamətin meydana çıxmasında subyektlərin tədriciliyinə görə; ç) əşyaların keyfiyyətinə, həcminə görə, əşyaların mənasına görə; ə) hərəkətin mənasına görə; f) həmcins mübtədalardan başqa, sairə, özgə, qeyri və sair əvəzliklərlə ifadə olunanı və yaxud da bu əvəzliklərdən ibarət təyini olanı ən axırda gəlir; d) subyektlərin öz aralarında eyni münasibətdə olduqda, onlardan bu və ya digərini ayırmağa ehtiyac olmur və həmcins mübtədalar adi qaydada sıralanaraq düzülür və s. by ibrahimfarzullazade


Həmcins xəbərlər

Həmcins xəbərlər digər həmcins üzvlər kimi tabesizlik bağlayıcıları, intonasiya, tabesizlik bağlayıcıları və intonasiya ilə bağlanır. Həmcins xəbərlər ifadə vasitəsinə görə iki qrupa bölünür – həmcins ismi xəbərlər, həmcins feili xəbərlər. Bəzən ola bilər ki, bir cümlədə ismi xəbər və feili xəbər ilə həmcinslik yaransın. Həmcins feili xəbərlər cümlədə zamana, şəxsə, kəmiyyətə görə adətən uzlaşır, lakin bəzən pozulduğu hallar da olur. Cümlədə həmcins feili xəbərlərin sıralanmasına da semantik cəhətdən aşağıdakılar göstərilir: a) subyektin hərəkətinin həcminə görə; b) hərəkətlərin icrasındakı zamana görə; c) səbəb və nəticəyə görə; ç) səbəb və məqsədə görə; d) hərəkətin mühümlüyünə görə; həmcins ismi xəbərlərin semantik sıralanmasına bunlar aid edilir: a) subyektə və ya əşyaya aid keyfiyyətin dərəcəsinə görə; b) subyektə və ya əşyaya aid əlamətin dərəcəsinə görə; c) subyektə və ya əşyaya aid əlamətin hüququ dərəcəsinə görə; ç) subyektə və ya əşyaya aid əlamətin əhatə dərəcəsinə görə.

Həmcins tamamlıqlar

Eyni halda işlədilərək, bir və ya bir neçə xəbəri eyni cəhətdən tamamlayan sözlərə həmcins tamamlıqlar deyilir. Həmcins tamamlıqlar ən çox isim və ya əvəzliklə, bəzən də substantivləşən nitq hissələri, təyini söz birləşmələri, məsdər və ya feli sifət tərkibləri ilə ifadə olunur. Həmcins tamamlıqlar də digər həmcins üzvlər kimi tabesizlik bağlayıcıları, intonasiya, tabesizlik bağlayıcıları və intonasiya ilə bağlanır. Həmcins tamamlıqlar ifadə vasitəsinə görə iki qrupa bölünür – həmcins vasitəsiz tamamlıqlar, həmcins vasitəli tamamlıqlar. Həmcins vasitəsiz tamamlıqlar hərəkətlə bilavasitə müstəqim bağlı olub, hərəkətin icrası nəticəsində yaranan və yaxud dəyişikliyə uğrayan və ya həmin hərəkətin təsirinə məruz qalan obyekti ifadə edir. Belə tamamlıqlar ismin müəyyən və qeyri-müəyyən təsirlik halı ilə ifadə olunur. Həmcins vasitəli tamamlıqlar ən çox məkani halda olan sözlərlə ifadə olunur.

Həmcins təyinlər

Həmcins təyinlər – təyin etdiyi sözlə eyni münasibətdə olur. Həmcins təyinlər bir-birinə tabesizlik əlaqəsi, tabesizlik bağlayıcıları, sadalama intonasiyası ilə və ya birləşdirici fasilə ilə bağlanır. Həmcins təyinlər təyin olunanı müxtəlif cəhətlərdən izah edərkən bu tərəflər öz adlarında sinonim və ya antonim münasibətində olur. Həmcins təyinlər sifət, say, əvəzlik, feli sifət və atrubutivləşən digər nitq hissələri ilə ifadə oluna bilir. Bəzən olur ki, cümlədə bir-birini izah edən təyinlər işlənir. Bunlar həmcins deyil, qeyri-həmcins təyinlər adlanır.

Həmcins zərfliklər

Həmcins zərfliklər – eyni məna bağlılığı ilə cümlənin eyni üzvünə aid olan üzvlərə həmcins zərfliklər deyilir. Həmcins zərfliklər bir-birinə tabesizlik əlaqəsi, tabesizlik bağlayıcıları, sadalama intonasiyası ilə və ya birləşdirici fasilə ilə bağlanır Həmcins zərfliklər, adətən, eyni forma ilə ifadə edilir. Həmcins zərfliklər zərf, feli bağlama, məsdər, ismin məkani hallarında olan sözlərlə ifadə olunur. Zərfliyin müxtəlif məna növləri olduğu kimi, həmcins zərfliklərin də növləri var: həmcins tərzi-hərəkət zərflikləri, həmcins yer zərflikləri, həmcins zaman zərflikləri, həmcins kəmiyyət zərflikləri, həmcins səbəb zərflikləri, həmcins məqsəd zərflikləri. Qeyd etmək lazımdır ki, bəzən cümlədə zərfliyin bir neçə məna növü işlənir ki, həmin cümlələr həmcins üzvlü hesab edilmir. Həmcins zərfliklərin ən çox işlənən növləri həmcins tərzi-hərəkət zərflikləri, həmcins yer zərflikləri, həmcins zaman zərflikləridir.

Xitablar da həmcins ola bilir.

Bəzən həmcins üzvlərdə morfoloji meyarla, sintaktik meyarı dəyişik salırlar. Cümlənin həmcins üzvləri öz leksik tərkiblərindən və hər hansı bir nitq hissəsinə olan morfoloji münasibətindən deyil, sintaktik vəzifələrindəki eynilikdən asılıdır. Buna görə də həmcins üzvlər cümlədə bəzən ayrı-ayrı nitq hissələri və söz birləşmələri ilə (bəzən müxtəlif şəkildə) ifadə olunub, başqa-başqa leksik suallara cavab olur.

Həmcins üzvlərdə ümumiləşdirici söz

Həmcins üzvlərin hamısına aid olan və onları ümumiləşdirən cümlə üzvü ümumiləşdirici söz adlanır. Ümumiləşdirici söz həmcins üzvlərdən əvvəl gələrsə, ondan sonra iki nöqtə (:) qoyulur. Ümumiləşdirici söz həmcins üzvlərdən sonra gələrsə, ondan əvvəl tire (–) işarəsi qoyulur. Akademiyanın nəşrində ümumiləşdirici sözlərin ifadə vasitəsinə görə aşağıdakı formaları göstərilir: toplu sözlərlə; hamısı təyini əvəzliyi ilə; tərkibində mücərrəd mənalı şey ismi olan birləşmələrlə. Toplu isimlərlə ifadə edilmiş ümumiləşdirici söz əvvəl, əvəzliklərlə ifadə edilmiş ümumiləşdirici söz isə həmcins üzvlərdən sonra gəlir.

Həmcins üzvlərdə ixtisarlar

Sonuncusu saxlanılmaqla, həmcins üzvlərdə təkrar olunan bəzi sözdəyişdirici şəkilçilər və hissəciklər ixtisar oluna bilir. Əsasən hal və cəm şəkilçiləri, xəbərdə şəxs şəkilçiləri, idi, imiş hissəcikləri, ilə qoşması ixtisar olunur. Sonuncusu saxlanmaqla, həmcins mübtədaların cəm şəkilçisi ixtisar oluna bilir; sonuncusu saxlanmaqla, həmcins tamamlıqların hal şəkilçisi ixtisar oluna bilər; sonuncusu saxlanmaqla, həmcins xəbərlərdə şəxs şəkilçiləri ixtisar oluna bilir; həmcins xəbərlər tək olarsa, idi, imiş hissəcikləri, cəm olarsa, hissəcik və cəm şəkilçisi ixtisar edilir; sonuncusu saxlanmaqla, həmcins üzvlərdən sonra gələn ilə (-la, -lə) qoşması ixtisar edilir.

  1. Həmcins mübtədaların cəm şəkilçisi ixtisar edilir: Tədbir münasibətilə məktəbin salonunda müəllim(-), şagird(-) və digər işçilər  toplaşmışdılar.
  2. Həmcins tamamlıqların hal şəkilçisi ixtisar edilir: O, Lalə (-), Şəbnəm (-) və Elçini öxü ilə apardı.
  3. Həmcins xəbərlərdə şəxs şəkilçiləri ixtisar edilir: Sənəm səliqəli (-), çalışqan (-) və mehribandır.
  4. Həmcins xəbərlər tək olduqda, idi, imiş hissəcikləri, cəm olduqda isə hissəciyi və cəm şəkilçisi ixtisar edilir: O, oxuyur(-), oynuyur (-) və əylənirdi. İnsanlar çalışır (-), zəhmət çəkir (-) və bəhrəsini görürlər.
  5. Həmcins üzvlərdən sonra gələn ilə(-la, lə) qoşması ixtisar edilir: O, kitab(-), dəftər (-), qələmlə otağa daxil oldu.

Hamisi sehvdir 2. Qarşılaşdırma bağlayıcıları: amma, ancaq, fəqət, lakin. Qarşılaşdırma bağlayıcıları ilə əlaqələnən həmcins üzvlər adətən ikiüzvlü olur. Bu bağlayıcıların əlaqələndirdiyi anlayışlar arasında ziddiyyətli, fərqləndirici, güzəştli, müqayisəli qarşılaşdırma mənalarından biri olur. Qarşılaşdırma mənası həmcins üzvlər arasında yox, deyil sözlərinin köməyi ilə də yaranır.

3. Bölüşdürmə bağlayıcıları: ya...ya da...ya da ki, və ya, yaxud, yaxud da; gah...gah da...gah da ki və s. Bu bağlayıcılar müxtəlif iş, hərəkət və hadisələrin növbə ilə bir-birini əvəz etdiyini, yaxud güman edilən bir neçə iş və hadisədən birinin mümkünlüyünü təxmin etməyə imkan verir. Təkrar olunana bağlayıcılar ya...ya, gah...gah şəklində işləndikdə həmcins üzvlərin açıq sırası yaranmış olur. Həmin bağlayıcılardan sonuncusuna da, ki ədatlarını əlavə etdikdə qapalı sıra yaranır.

Ədəbiyyat

  • Abdullayev Ə. Seyidov Y. Həsənov A. Müasir Azərbaycan dili. IV hissə. Sintaksis. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 424 s.
  • Müasir Azərbaycan dili. 3 cilddə. III cild. Sintaksis. Bakı: Elm, 1981, 442 s.
  • Kazımov Q. Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis. Bakı: Təhsil, 2007, 496

Avqust 11, 2021
həmcins, üzvlər, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, cümlədə, üzvlə, bağlı, olub, sintaktik, vəzifə, daşıyan, bərabər, hüquqlu, üzvlərə, həmcins, üzvlər, deyilir, sıra, xarakt. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Hemcins uzvler Cumlede bir uzvle bagli olub bir sintaktik vezife dasiyan beraber huquqlu uzvlere hemcins uzvler deyilir Hemcins uzvler bir sira xarakterik xususiyyetlere malikdir a hemcins uzvler cumlede eyni sintaktik vezifede yeni eyni cumle uzvu rolunda cixis edir b hemcins uzvler bir biri ile tabesizlik bitisdirme bolusdurme qarsiliq baglayicilari ya da sadalama birlesdirici bolusdurucu qarsilasdirma intonasiyasi ile baglanir c hemcins uzvler ozleri ucun umumi musterek olan her hansi bir cumle uzvu ile eyni sintaktik elaqe ve mena munasibetlerinde oldugu ucun neticede esasen eyni ifade vasitesine ve eyni sekle malik olub eyni suala cavab verir c hemcins uzvler ikiden az olmamaqla qeyri mehdud kemiyyete malik olur Hemcins uzvler cumle uzvlerine gore hemcins mubtedalar hemcins xeberler hemcins tamamliqlar hemcins teyinler hemcins zerflikler kimi novleri var Mundericat 1 Hemcins mubtedalar 2 Hemcins xeberler 3 Hemcins tamamliqlar 4 Hemcins teyinler 5 Hemcins zerflikler 6 Hemcins uzvlerde umumilesdirici soz 7 Hemcins uzvlerde ixtisarlar 8 EdebiyyatHemcins mubtedalarHemcins mubtedalar ikiuzvlu ve coxuzvlu olur onlar hem intonasiya elaqesi hem tabesizlik baglayicilari hem de intonasiya ve tabesizlik baglayicilari ile birge islenir Hemcins mubtedalarda bezen semantik ferqlere gore ardicilliq qorunur a subyektlerin ictimai vezifesi gore b hereketin icrasi ve ya elametin meydana cixmasinda subyektlerin vezifesine gore c hereketin icrasi ve ya elametin meydana cixmasinda subyektlerin tedriciliyine gore c esyalarin keyfiyyetine hecmine gore esyalarin menasina gore e hereketin menasina gore f hemcins mubtedalardan basqa saire ozge qeyri ve sair evezliklerle ifade olunani ve yaxud da bu evezliklerden ibaret teyini olani en axirda gelir d subyektlerin oz aralarinda eyni munasibetde olduqda onlardan bu ve ya digerini ayirmaga ehtiyac olmur ve hemcins mubtedalar adi qaydada siralanaraq duzulur ve s by ibrahimfarzullazadeHemcins xeberlerHemcins xeberler diger hemcins uzvler kimi tabesizlik baglayicilari intonasiya tabesizlik baglayicilari ve intonasiya ile baglanir Hemcins xeberler ifade vasitesine gore iki qrupa bolunur hemcins ismi xeberler hemcins feili xeberler Bezen ola biler ki bir cumlede ismi xeber ve feili xeber ile hemcinslik yaransin Hemcins feili xeberler cumlede zamana sexse kemiyyete gore adeten uzlasir lakin bezen pozuldugu hallar da olur Cumlede hemcins feili xeberlerin siralanmasina da semantik cehetden asagidakilar gosterilir a subyektin hereketinin hecmine gore b hereketlerin icrasindaki zamana gore c sebeb ve neticeye gore c sebeb ve meqsede gore d hereketin muhumluyune gore hemcins ismi xeberlerin semantik siralanmasina bunlar aid edilir a subyekte ve ya esyaya aid keyfiyyetin derecesine gore b subyekte ve ya esyaya aid elametin derecesine gore c subyekte ve ya esyaya aid elametin huququ derecesine gore c subyekte ve ya esyaya aid elametin ehate derecesine gore Hemcins tamamliqlarEyni halda isledilerek bir ve ya bir nece xeberi eyni cehetden tamamlayan sozlere hemcins tamamliqlar deyilir Hemcins tamamliqlar en cox isim ve ya evezlikle bezen de substantivlesen nitq hisseleri teyini soz birlesmeleri mesder ve ya feli sifet terkibleri ile ifade olunur Hemcins tamamliqlar de diger hemcins uzvler kimi tabesizlik baglayicilari intonasiya tabesizlik baglayicilari ve intonasiya ile baglanir Hemcins tamamliqlar ifade vasitesine gore iki qrupa bolunur hemcins vasitesiz tamamliqlar hemcins vasiteli tamamliqlar Hemcins vasitesiz tamamliqlar hereketle bilavasite musteqim bagli olub hereketin icrasi neticesinde yaranan ve yaxud deyisikliye ugrayan ve ya hemin hereketin tesirine meruz qalan obyekti ifade edir Bele tamamliqlar ismin mueyyen ve qeyri mueyyen tesirlik hali ile ifade olunur Hemcins vasiteli tamamliqlar en cox mekani halda olan sozlerle ifade olunur Hemcins teyinlerHemcins teyinler teyin etdiyi sozle eyni munasibetde olur Hemcins teyinler bir birine tabesizlik elaqesi tabesizlik baglayicilari sadalama intonasiyasi ile ve ya birlesdirici fasile ile baglanir Hemcins teyinler teyin olunani muxtelif cehetlerden izah ederken bu terefler oz adlarinda sinonim ve ya antonim munasibetinde olur Hemcins teyinler sifet say evezlik feli sifet ve atrubutivlesen diger nitq hisseleri ile ifade oluna bilir Bezen olur ki cumlede bir birini izah eden teyinler islenir Bunlar hemcins deyil qeyri hemcins teyinler adlanir Hemcins zerfliklerHemcins zerflikler eyni mena bagliligi ile cumlenin eyni uzvune aid olan uzvlere hemcins zerflikler deyilir Hemcins zerflikler bir birine tabesizlik elaqesi tabesizlik baglayicilari sadalama intonasiyasi ile ve ya birlesdirici fasile ile baglanir Hemcins zerflikler adeten eyni forma ile ifade edilir Hemcins zerflikler zerf feli baglama mesder ismin mekani hallarinda olan sozlerle ifade olunur Zerfliyin muxtelif mena novleri oldugu kimi hemcins zerfliklerin de novleri var hemcins terzi hereket zerflikleri hemcins yer zerflikleri hemcins zaman zerflikleri hemcins kemiyyet zerflikleri hemcins sebeb zerflikleri hemcins meqsed zerflikleri Qeyd etmek lazimdir ki bezen cumlede zerfliyin bir nece mena novu islenir ki hemin cumleler hemcins uzvlu hesab edilmir Hemcins zerfliklerin en cox islenen novleri hemcins terzi hereket zerflikleri hemcins yer zerflikleri hemcins zaman zerflikleridir Xitablar da hemcins ola bilir Bezen hemcins uzvlerde morfoloji meyarla sintaktik meyari deyisik salirlar Cumlenin hemcins uzvleri oz leksik terkiblerinden ve her hansi bir nitq hissesine olan morfoloji munasibetinden deyil sintaktik vezifelerindeki eynilikden asilidir Buna gore de hemcins uzvler cumlede bezen ayri ayri nitq hisseleri ve soz birlesmeleri ile bezen muxtelif sekilde ifade olunub basqa basqa leksik suallara cavab olur Hemcins uzvlerde umumilesdirici sozHemcins uzvlerin hamisina aid olan ve onlari umumilesdiren cumle uzvu umumilesdirici soz adlanir Umumilesdirici soz hemcins uzvlerden evvel gelerse ondan sonra iki noqte qoyulur Umumilesdirici soz hemcins uzvlerden sonra gelerse ondan evvel tire isaresi qoyulur Akademiyanin nesrinde umumilesdirici sozlerin ifade vasitesine gore asagidaki formalari gosterilir toplu sozlerle hamisi teyini evezliyi ile terkibinde mucerred menali sey ismi olan birlesmelerle Toplu isimlerle ifade edilmis umumilesdirici soz evvel evezliklerle ifade edilmis umumilesdirici soz ise hemcins uzvlerden sonra gelir Hemcins uzvlerde ixtisarlarSonuncusu saxlanilmaqla hemcins uzvlerde tekrar olunan bezi sozdeyisdirici sekilciler ve hissecikler ixtisar oluna bilir Esasen hal ve cem sekilcileri xeberde sexs sekilcileri idi imis hissecikleri ile qosmasi ixtisar olunur Sonuncusu saxlanmaqla hemcins mubtedalarin cem sekilcisi ixtisar oluna bilir sonuncusu saxlanmaqla hemcins tamamliqlarin hal sekilcisi ixtisar oluna biler sonuncusu saxlanmaqla hemcins xeberlerde sexs sekilcileri ixtisar oluna bilir hemcins xeberler tek olarsa idi imis hissecikleri cem olarsa hissecik ve cem sekilcisi ixtisar edilir sonuncusu saxlanmaqla hemcins uzvlerden sonra gelen ile la le qosmasi ixtisar edilir Hemcins mubtedalarin cem sekilcisi ixtisar edilir Tedbir munasibetile mektebin salonunda muellim sagird ve diger isciler toplasmisdilar Hemcins tamamliqlarin hal sekilcisi ixtisar edilir O Lale Sebnem ve Elcini oxu ile apardi Hemcins xeberlerde sexs sekilcileri ixtisar edilir Senem seliqeli calisqan ve mehribandir Hemcins xeberler tek olduqda idi imis hissecikleri cem olduqda ise hisseciyi ve cem sekilcisi ixtisar edilir O oxuyur oynuyur ve eylenirdi Insanlar calisir zehmet cekir ve behresini gorurler Hemcins uzvlerden sonra gelen ile la le qosmasi ixtisar edilir O kitab defter qelemle otaga daxil oldu Hamisi sehvdir 2 Qarsilasdirma baglayicilari amma ancaq feqet lakin Qarsilasdirma baglayicilari ile elaqelenen hemcins uzvler adeten ikiuzvlu olur Bu baglayicilarin elaqelendirdiyi anlayislar arasinda ziddiyyetli ferqlendirici guzestli muqayiseli qarsilasdirma menalarindan biri olur Qarsilasdirma menasi hemcins uzvler arasinda yox deyil sozlerinin komeyi ile de yaranir 3 Bolusdurme baglayicilari ya ya da ya da ki ve ya yaxud yaxud da gah gah da gah da ki ve s Bu baglayicilar muxtelif is hereket ve hadiselerin novbe ile bir birini evez etdiyini yaxud guman edilen bir nece is ve hadiseden birinin mumkunluyunu texmin etmeye imkan verir Tekrar olunana baglayicilar ya ya gah gah seklinde islendikde hemcins uzvlerin aciq sirasi yaranmis olur Hemin baglayicilardan sonuncusuna da ki edatlarini elave etdikde qapali sira yaranir EdebiyyatAbdullayev E Seyidov Y Hesenov A Muasir Azerbaycan dili IV hisse Sintaksis Baki Serq Qerb 2007 424 s Muasir Azerbaycan dili 3 cildde III cild Sintaksis Baki Elm 1981 442 s Kazimov Q Muasir Azerbaycan dili Sintaksis Baki Tehsil 2007 496Menbe https az wikipedia org w index php title Hemcins uzvler amp oldid 5836996, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.