Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hökmdar sarayı — Qədim Gəncə qala-şəhərində yerləşən XI-XII əsrlərə aid tarix-memarlıq abidəsidir. Abidə 1939-1940-cı illərdə arxeoloq İ. Cəfərzadənin rəhbərliyi ilə aparılmış qazıntı-tədqiqat işləri zamanı aşkar edilmiş və öyrənilmişdir.
| Hökmdar sarayı | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər |  Gəncə |
| Yerləşir | Qədim Gəncə |
| Tikilmə tarixi | XI-XV əsrlər |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| Material | çiy kərpic, çaydaşı, bişmiş kərpic, gil məhlulu, əhəng məhlulu |
| Vəziyyəti | xarabalıqları qalıb |
| İstinad nöm. | 567 |
| Kateqoriya | nekropol |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Saray ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar, Qədim Gəncənin XI-XV əsrlərdə məişəti lə bağlı bir sıra məsələlərə cavab verməyə şərait yaratmışdır. Sarayın aid olduğu dövrün müəyyən edilməsində əsas rolu kompleks ərazisindən əldə edilmiş keramika qalıqları və sikkələr oynamışlar.
Saray binasının və kompleksə daxil olan digər tikililərin divarları çiy kərpic və gil məhlulundan istifadə edilməklə inşa edilmişdir. Yalnız kompleksi əhatə edən divarların inşasında çaydaşı və əhəng məhlulundan istifadə olunmuşdur.
Tarixi
1939-cu ildə Qədim Gəncə qalasının birinci qala divarı daxilində, qala divarının şərq künc qülləsindən 200 addım şimalda həyata keçirilmiş qazıntılar zamanı 240 m2 sahəyə malik yaşayış kompleksinin qalıqları aşkarlanmışdır. Yaşayış kompleksinin ətrafında çoxlu sayda xidməti otaqlar da açılmışdır. Dəbdəbəli xüsusiyyəti, orta əsrlər üçün həddən artıq böyük olan ərazisi və yerləşdiyi əraziyə (kompleks şəhərin tam mərkəzində, sitadelin daxilində yerləşir) görə aşkarlanmış kompleksin Hökmdar sarayı olması qərarına gəlinmişdir.
Saray ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar, Qədim Gəncənin XI-XV əsrlərdə məişəti lə bağlı bir sıra məsələlərə cavab verməyə şərait yaratmışdır. Sarayın aid olduğu dövrün müəyyən edilməsində əsas rolu kompleks ərazisindən əldə edilmiş keramika qalıqları və sikkələr oynamışlar. Y. A. Paxomovun saraydan əldə edilmiş sikkələri araşdırması nəticəsində məlum olmuşdur ki, böyük zalın döşəməsindən tapılmış qızıl sikkələr Bizans imperatori IV Romana (1068-1070) və Yevdokiyaya (1069-1071) (oğlanları Mixail (1071-1078), Andronik və Konstantinlə birlikdə) aiddir. Sikkələrin hamısı 1067-1070-ci illər arasında zərb edilmişdir.
Qətran Təbrizinin şeirlərində Şəddadi hökmdarı II Əli Ləşkərinin Gəncədə Ləşkəriabad adlı şəhər saldırdığı qeyd edilir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Saray binasının və kompleksə daxil olan digər tikililərin divarları çiy kərpic və gil məhlulundan istifadə edilməklə inşa edilmişdir. Yalnız kompleksi əhatə edən divarların inşasında çaydaşı və əhəng məhlulundan istifadə olunmuşdur.
Sarayın divarları daxildən gil məhlulu ilə üzlənmişdir. Otaqlardan birində gil məhlulunun üzərindən alebastr məhlulu izlə daha bir üzlük çəkilmiş həmin üzlük isə divar rəsmləri ilə bəzədilmişdir.
Hökmdar hamamı
Hökmdar hamamı 1938-1939-cu illərdə Qədim Gəncə qalası ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı, birinci qala divarı daxilində yerləşən Hökmdar sarayının yanında aşkar edilmişdir. Tikilinin memarlıq xüsusiyyətləri, otaqların və suyun qızdırılması üçün şəraitin yaradılması, həmçinin iki su kəmərinin aşkarlanması tədqiqatçıların bu tikilinin hamam olmasını deməyə əsas vermişdir.
İstinadlar
- Джафарзада, 1949. səh. 61
- Джафарзада, 1949. səh. 62
- Peacock, Andrew. // Encyclopædia Iranica, Online Edition. 2011. Archived from the original on 6 July 2015. İstifadə tarixi: 14 March 2015.
- Джафарзада, 1949. səh. 63
Ədəbiyyat
- Джафарзаде, И. М. Историко-археологический очерк Старой Гянджи. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1949.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hokmdar sarayi Qedim Gence qala seherinde yerlesen XI XII esrlere aid tarix memarliq abidesidir Abide 1939 1940 ci illerde arxeoloq I Ceferzadenin rehberliyi ile aparilmis qazinti tedqiqat isleri zamani askar edilmis ve oyrenilmisdir Hokmdar sarayiSarayin xarabaliqlariOlke AzerbaycanSeher GenceYerlesir Qedim GenceTikilme tarixi XI XV esrlerUslubu Arran memarliq mektebiMaterial ciy kerpic caydasi bismis kerpic gil mehlulu eheng mehluluVeziyyeti xarabaliqlari qalibAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 567KateqoriyanekropolEhemiyyetiOlke ehemiyyetli Saray erazisinde aparilmis arxeoloji qazintilar Qedim Gencenin XI XV esrlerde meiseti le bagli bir sira meselelere cavab vermeye serait yaratmisdir Sarayin aid oldugu dovrun mueyyen edilmesinde esas rolu kompleks erazisinden elde edilmis keramika qaliqlari ve sikkeler oynamislar Saray binasinin ve komplekse daxil olan diger tikililerin divarlari ciy kerpic ve gil mehlulundan istifade edilmekle insa edilmisdir Yalniz kompleksi ehate eden divarlarin insasinda caydasi ve eheng mehlulundan istifade olunmusdur TarixiSaray kompleksini ehate eden mudafie divarlarinin dovrumuze catmis xarabaliqlari 1939 cu ilde Qedim Gence qalasinin birinci qala divari daxilinde qala divarinin serq kunc qullesinden 200 addim simalda heyata kecirilmis qazintilar zamani 240 m2 saheye malik yasayis kompleksinin qaliqlari askarlanmisdir Yasayis kompleksinin etrafinda coxlu sayda xidmeti otaqlar da acilmisdir Debdebeli xususiyyeti orta esrler ucun hedden artiq boyuk olan erazisi ve yerlesdiyi eraziye kompleks seherin tam merkezinde sitadelin daxilinde yerlesir gore askarlanmis kompleksin Hokmdar sarayi olmasi qerarina gelinmisdir Saray erazisinde aparilmis arxeoloji qazintilar Qedim Gencenin XI XV esrlerde meiseti le bagli bir sira meselelere cavab vermeye serait yaratmisdir Sarayin aid oldugu dovrun mueyyen edilmesinde esas rolu kompleks erazisinden elde edilmis keramika qaliqlari ve sikkeler oynamislar Y A Paxomovun saraydan elde edilmis sikkeleri arasdirmasi neticesinde melum olmusdur ki boyuk zalin dosemesinden tapilmis qizil sikkeler Bizans imperatori IV Romana 1068 1070 ve Yevdokiyaya 1069 1071 oglanlari Mixail 1071 1078 Andronik ve Konstantinle birlikde aiddir Sikkelerin hamisi 1067 1070 ci iller arasinda zerb edilmisdir Qetran Tebrizinin seirlerinde Seddadi hokmdari II Eli Leskerinin Gencede Leskeriabad adli seher saldirdigi qeyd edilir Memarliq xususiyyetleriSaray binasinin ve komplekse daxil olan diger tikililerin divarlari ciy kerpic ve gil mehlulundan istifade edilmekle insa edilmisdir Yalniz kompleksi ehate eden divarlarin insasinda caydasi ve eheng mehlulundan istifade olunmusdur Sarayin divarlari daxilden gil mehlulu ile uzlenmisdir Otaqlardan birinde gil mehlulunun uzerinden alebastr mehlulu izle daha bir uzluk cekilmis hemin uzluk ise divar resmleri ile bezedilmisdir Hokmdar hamami Esas meqale Hokmdar hamami Qedim Gence Hokmdar hamami 1938 1939 cu illerde Qedim Gence qalasi erazisinde aparilmis arxeoloji qazintilar zamani birinci qala divari daxilinde yerlesen Hokmdar sarayinin yaninda askar edilmisdir Tikilinin memarliq xususiyyetleri otaqlarin ve suyun qizdirilmasi ucun seraitin yaradilmasi hemcinin iki su kemerinin askarlanmasi tedqiqatcilarin bu tikilinin hamam olmasini demeye esas vermisdir IstinadlarDzhafarzada 1949 seh 61 Dzhafarzada 1949 seh 62 Peacock Andrew Encyclopaedia Iranica Online Edition 2011 Archived from the original on 6 July 2015 Istifade tarixi 14 March 2015 Dzhafarzada 1949 seh 63EdebiyyatDzhafarzade I M Istoriko arheologicheskij ocherk Staroj Gyandzhi Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1949