fbpx
Wikipedia

Huver moratoriumu

Huver moratoriumu və tərksilah məsələsi

1930-cu illərin əvvəllərində Avropada beynəlxalq münasibətlərdə ön plana çıxan məsələlərdən biri Avstriya-Almaniya gömrük ittifaqının yaradılması oldu. Almaniyanın Versal-Vaşinqton sisteminə əsasən götürdüyü bütün öhdəliklərin əksinə olaraq, Avstriya ilə gömrük ittifaqı bağlaması qalib dövlətlərin etirazına səbəb oldu. Beynəlxalq daimi tribunal bu gömrük ittifaqını ləğv etdi. Buna cavab olaraq, Almaniyada nasional-sosializm, revanşizm və Versal sistemini dağıtmaq meylləri gücləndi.

İqtisadi böhranın təsiri nəticəsində Almaniyanın təzminatı ödəməyə gücü çatmadı. Belə olduqda Almaniya prezidenti Hindenburq ABŞ prezidenti Huverdən kömək istədi. Huver isə 1 il müddətində bütün təzminat və istiqrazların ödənilməsinin dayandırılması təklifini irəli sürdü. Bu təklif Huver moratoriumu adını aldı.

1931-ci ildə Londonda iri dövlətlərin baş nazirlərinin keçirdiyi konfransda Almaniyaya uzunmüddətli kredit vermək və ölkənin maliyyə vəziyyətini öyrənmək üçün komissiya yaradıldı. Yaradılmış komissiya vəziyyəti araşdıraraq Almaniyanın təzminatı ödəmək iqtidarında olmadığını bildirdi. Ona görə də Huver moratoriumu qüvvəyə mindi. Lakin 1 il keçdikdən sonra Almaniya yenə də təzminatı ödəmək iqtidarında olmadığını bildirdi.

1932-ci ildə Lozannada təzminat məsələsinə dair konfrans çağırıldı. Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya və Almaniyanın iştirak etdiyi bu konfransda alman nümayəndələri təzminatın tamamilə ləğv edilməsini xahiş etdilər. İmzalanan yekun pakta əsasən, Almaniyanın bütün ödənişləri ləğv edildi. Lakin ABŞ öz hərbi borclarından imtina etmədiyinə görə bu pakt təsdiq olunmadı. Buna baxmayaraq, Almaniya bu konfransdan sonra təzminatı ödəməkdən qəti şəkildə imtina etdi.

30-cu illərin əvvəllərində Almaniyanın Versal-Vaşinqton sistemini təftiş etmək və sürətlə silahlanmaq cəhdləri beynəlxalq münasibətlərdə tərksilah məsələsini aktuallaşdırdı. 1932-ci il fevralın 2-də Cenevrədə tərksilaha dair beynəlxalq konfrans çağırıldı. Konfransda:

· ABŞ Millətlər Cəmiyyətini beynəlxalq borclar, təzminat, tərksilah və təhlükəsizlik məsələlərini həll etmək iqtidarında olmadığına görə tənqid edərək quru qüvvələrini azaltmağı təklif etdi.

· SSRİ tərksilaha dair konvensiya imzalanması fikrini irəli sürdü.

· Fransa Almaniyaya qarşı Millətlər Cəmiyyətinin ordusunun yaradılmasını və Fransanın təhlükəsizliyinin təmin edilməsini təklif etdi. Lakin İngiltərə Fransanın tələblərini rədd etdi.

· Yaponiya Versal-Vaşinqton sisteminə yenidən baxılmasını və dəniz konfranslarının qərarlarının dəyişdirilməsini təklif etdi.

· İtaliya və İngiltərə silahlanma məsələsində Almaniya və Fransaya bərabər hüquqlar verilməsi tələbini irəli sürdü. Bu tələb Fransanın İtaliya və İngiltərə ilə münasibətlərini kəskinləşdirdi.

· Almaniya isə təzminatın ləğv edilməsini və silahlanmada bərabər imkanlar verilməsini təklif etdi. Lakin bu təklif rədd edildi.

Konfransın 1-ci sessiyası silahları artırmamağa çağıran qətnamənin qəbul edilməsi ilə başa çatdı. Almaniya ona bərabər hüquqlar verməyən qətnamənin qəbul edilməsinə etiraz edərək konfransı tərk etdi. Cenevrə konfransının uğursuzluqla nəticələnməsi beynəlxalq münasibətlərdə ziddiyyətləri daha da kəskinləşdirdi. İndi Almaniya və İtaliya nəinki mənəvi, hətta faktiki bərabərlik tələbləri ilə çıxış etməyə başladılar.

Böyük Britaniyanın təklifi ilə 1932-ci ilin dekabrında Cenevrədə yenidən müşavirə keçirildi. Müşavirədə qəbul olunan qətnamə hamı üçün bərabər təhlükəsizlik sistemində Almaniyaya silahlanma sahəsində bərabər hüquqlar, Fransaya isə təhlükəsizliyini təmin etməyi vəd edirdi. Almaniya diplomatiyası qələbə qazanaraq hərbi siyasi bloklara girmək hüququ qazandı. Fransa isə öz təhlükəsizliyini formal şəkildə olsa da qəbul etdi. Lakin bunlara baxmayaraq, tərksilah məsələsi beynəlxalq münasibətlərdə həll olunmamış problem kimi qalmış oldu.

Mənbə

  • Moratorium[ölü keçid]  (ing.)

huver, moratoriumu, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, tərksilah, məsələsi, redaktə1930, illərin, əvvəllərində, avropada, beynəlxalq, münasibətlərdə, plana, çıxan, məsələlərd. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Huver moratoriumu ve terksilah meselesi Redakte1930 cu illerin evvellerinde Avropada beynelxalq munasibetlerde on plana cixan meselelerden biri Avstriya Almaniya gomruk ittifaqinin yaradilmasi oldu Almaniyanin Versal Vasinqton sistemine esasen goturduyu butun ohdeliklerin eksine olaraq Avstriya ile gomruk ittifaqi baglamasi qalib dovletlerin etirazina sebeb oldu Beynelxalq daimi tribunal bu gomruk ittifaqini legv etdi Buna cavab olaraq Almaniyada nasional sosializm revansizm ve Versal sistemini dagitmaq meylleri guclendi Iqtisadi bohranin tesiri neticesinde Almaniyanin tezminati odemeye gucu catmadi Bele olduqda Almaniya prezidenti Hindenburq ABS prezidenti Huverden komek istedi Huver ise 1 il muddetinde butun tezminat ve istiqrazlarin odenilmesinin dayandirilmasi teklifini ireli surdu Bu teklif Huver moratoriumu adini aldi 1931 ci ilde Londonda iri dovletlerin bas nazirlerinin kecirdiyi konfransda Almaniyaya uzunmuddetli kredit vermek ve olkenin maliyye veziyyetini oyrenmek ucun komissiya yaradildi Yaradilmis komissiya veziyyeti arasdiraraq Almaniyanin tezminati odemek iqtidarinda olmadigini bildirdi Ona gore de Huver moratoriumu quvveye mindi Lakin 1 il kecdikden sonra Almaniya yene de tezminati odemek iqtidarinda olmadigini bildirdi 1932 ci ilde Lozannada tezminat meselesine dair konfrans cagirildi Boyuk Britaniya Fransa Italiya ve Almaniyanin istirak etdiyi bu konfransda alman numayendeleri tezminatin tamamile legv edilmesini xahis etdiler Imzalanan yekun pakta esasen Almaniyanin butun odenisleri legv edildi Lakin ABS oz herbi borclarindan imtina etmediyine gore bu pakt tesdiq olunmadi Buna baxmayaraq Almaniya bu konfransdan sonra tezminati odemekden qeti sekilde imtina etdi 30 cu illerin evvellerinde Almaniyanin Versal Vasinqton sistemini teftis etmek ve suretle silahlanmaq cehdleri beynelxalq munasibetlerde terksilah meselesini aktuallasdirdi 1932 ci il fevralin 2 de Cenevrede terksilaha dair beynelxalq konfrans cagirildi Konfransda ABS Milletler Cemiyyetini beynelxalq borclar tezminat terksilah ve tehlukesizlik meselelerini hell etmek iqtidarinda olmadigina gore tenqid ederek quru quvvelerini azaltmagi teklif etdi SSRI terksilaha dair konvensiya imzalanmasi fikrini ireli surdu Fransa Almaniyaya qarsi Milletler Cemiyyetinin ordusunun yaradilmasini ve Fransanin tehlukesizliyinin temin edilmesini teklif etdi Lakin Ingiltere Fransanin teleblerini redd etdi Yaponiya Versal Vasinqton sistemine yeniden baxilmasini ve deniz konfranslarinin qerarlarinin deyisdirilmesini teklif etdi Italiya ve Ingiltere silahlanma meselesinde Almaniya ve Fransaya beraber huquqlar verilmesi telebini ireli surdu Bu teleb Fransanin Italiya ve Ingiltere ile munasibetlerini keskinlesdirdi Almaniya ise tezminatin legv edilmesini ve silahlanmada beraber imkanlar verilmesini teklif etdi Lakin bu teklif redd edildi Konfransin 1 ci sessiyasi silahlari artirmamaga cagiran qetnamenin qebul edilmesi ile basa catdi Almaniya ona beraber huquqlar vermeyen qetnamenin qebul edilmesine etiraz ederek konfransi terk etdi Cenevre konfransinin ugursuzluqla neticelenmesi beynelxalq munasibetlerde ziddiyyetleri daha da keskinlesdirdi Indi Almaniya ve Italiya neinki menevi hetta faktiki beraberlik telebleri ile cixis etmeye basladilar Boyuk Britaniyanin teklifi ile 1932 ci ilin dekabrinda Cenevrede yeniden musavire kecirildi Musavirede qebul olunan qetname hami ucun beraber tehlukesizlik sisteminde Almaniyaya silahlanma sahesinde beraber huquqlar Fransaya ise tehlukesizliyini temin etmeyi ved edirdi Almaniya diplomatiyasi qelebe qazanaraq herbi siyasi bloklara girmek huququ qazandi Fransa ise oz tehlukesizliyini formal sekilde olsa da qebul etdi Lakin bunlara baxmayaraq terksilah meselesi beynelxalq munasibetlerde hell olunmamis problem kimi qalmis oldu Menbe RedakteMoratorium olu kecid ing Menbe https az wikipedia org w index php title Huver moratoriumu amp oldid 5730181, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.