fbpx
Wikipedia

Hobson seçimi

Avqust 04, 2021

Hobson seçimi yalnız bir təklifin verildiyi azad seçimdir. İnsan ona verilən təklifi rədd etmək bacarığına malik olduğundan cari vəziyyətdə iki seçim mövcuddur:

  1. Hər iki halda qəbul etmək etmək.
  2. Hər iki halda rədd etmək.
Tomas Hobson, Milli Portret Qaleriyasında portret, London

İfadə Kembricdə mehtər kimi fəaliyyət göstərən Tomas Hobsonun soyadından törəyib. Belə ki, o, öz müştərilərinə alış zamanı tövləsindəki qapıya ən yaxın olan atı seçməyi və ya ümumiyyətlə heç birini götürməmək təklifini irəli sürüb. 

Mənbələr

Kembric Bələdiyyə binasına bağışlanan rəsm portretinin altındakı yazıya əsasən Hobsonun 40 atdan ibarət geniş tövləsi mövcud olub. Bu, içəri daxil olan müştərilərdə bir neçə şanslarının olduğu təsəvvürünü yaradıb, halbuki əslində alıcıların sadəcə bir seçim şansı var idi: Hobson müştərilərdən qapıya ən yaxın olan atı seçməyi tələb edirdi. Bu vasitə ilə ən yaxşı atların daha çox seçilməsinin və nəticədə həddən artıq istifadəsinin qarşısı alınırdı. Hobsona məxsus tövlənin yerləşdiyi ərazi hal-hazırda Müqəddəs Katerina Kolleci tərəfindən özəlləşdirilib.

Henri Ford, həmçinin müştərilərinə Ford T Model avtomobilini eyni məşhur sitatla təqdim etdi : "Qara rəngdə olduğu müddətcə istənilən müştəri istənilən rəngdə avtomobilə sahib ola bilər." Əslində, ilk günlərdə avtomobillər müxtəlif rənglərdə təklif olunurdu.

Ultimatum oyunu Hobson seçimi şəklindədir.

İlkin yazılı təsəvvürlər

İngilis dilinin Oksford lüğətinə əsasən, bu ifadənin ilk yazılı istifadəsi 1660-cı ildə Samuel Fişer tərəfindən yazılan "The rustick's alarm to the Rabbies" əsərində qeydə alınıb

Bu ifadə, həmçinin, Jozef Addisonun "İzləyici" məqaləsində və Tomas Uordun 1688-ci ildə yazdığı və ölümündən sonra dərc olunan "İngiltərə Reformasiyası" poemasında istifadə olunub.

Müasir istifadəsi

"Hobson seçimi" termini əksər hallarda seçimin insanları aldatması mənasına gəlir, çünki burada nə Morton çəngəlində olduğu kimi iki ekvivalent variant, nə də dilemmada olduğu kimi iki istənməyən variant arasında seçim mövcud olur. Hobson seçimi nə isə və ya heç nə arasında seçimdir.

1951-ci ildə Robert Haynlaynın yazdığı "Planetlər arası" kitabında baş obraz olan Don Harvey səhvən Robson seçimi etməli olduğunu qeyd edir. Belə ki, Don Yer orbiti stansiyasında olarkən, Marsda yaşayan valideynlərinin yanına getməli olur, lakin olduğu yerdən yalnız Yerə və ya Venera planetinə uçuş var idi.

Hobson seçimi aşağıda qeyd olunanlardan fərqlidir:

  • Dilemma: iki və ya daha artıq cəlbedici olmayan təklif arasında seçim.
  • Yanlış dilemma: faktiki olaraq, digər variantların mövcud olmasına baxmayaraq, yalnız iki seçim nəzərə alınır.
  • Maddə 22: fərdlərin ehtiyacı olan bir şeyin, yalnız onların həmin vəziyyətdə olmamasından əldə oluna bilən məntiqi paradoks.
  • Morton çəngəli və ikili rabitə: seçimlər ekvivalent və əksər hallarda istənilməyən nəticələr təmin edir.
  • Şantaj və qəsb etmə: istəyin yerinə yetirilməsi və ya əks halda mənfi bir təhlükə arasında seçim.

Ümumi səhvlərdən biri də "Hobson seçimi" yerinə "Hobbes seçimi" ifadəsinin istifadə olunmasıdır, bu da öz növbəsində filosof Tomas Hobbesi çox da tanınmayan Tomas Hobson ilə qarışdırmağa gətirib çıxardır. Bu qarışıq istifadəyə rəğmən, "Hobbes seçimi" ifadəsi tarixən düzgün deyil.

Mədəniyyətdə istinadlar

Hobson seçimi 1915-ci ildə Harold Brighouse tərəfindən qələmə alınmış tam versiyalı komediya səhnəsidir. Tamaşanın sonunda baş obraz və əvvəllər varlı, güclü, lakin indi xəstə və taqətsiz olan Henry Horatio Hobson heç də xoş olmayan bir ehtimalla üzləşir. Belə ki, o, digər qızları tərəfindən imtina edildiyi üçün, yalnız öz şəxsi biznesinin idarəsini qızlarından biri olan Maggieyə və onun həyat yoldaşı Uillə verməyi qarşılığında, onlar tərəfindən himayəyə götürülməyi seçimi qarşısında qalır. 

Tamaşa əsasında müxtəlif filmlər çəkilmişdir:

  • Hobson seçimi (1920, film) Percy Nash tərəfindən
  • Hobson seçimi (1931, film) Tomas Bentley tərəfindən
  • Hobson seçimi (1954, film) David Lean tərəfindən
  • Hobson seçimi (1983, film) televiziya serialı.

Populyar mədəniyyətdə

Alfred Besterin 1952-ci ildə ərsəyə gətirdiyi "Hobson seçimi" adlı qısa hekayəsində zamanda səyahətin mümkün olduğu dünya təsvir olunur və seçim fərdin öz doğma zamanında qalması və ya səyahət etməsidir.Bram Stokerin "Siçovulların Dəfni" adlı qısa hekayəsində yazıçı özünün də canilər tərəfindən təqib olunan zaman Hobson seçimi halı ilə qarşılaşdığı barədə məlumat verir. Hekayə, təxminən, 1874-cü ildə yazılmışdır.Fransız yazıçı Honore de Balzacın qələmə aldığı Le Pere Goriot romanının ən yadda qalan sətirlərindən biri Vautrinin Eugeneyə "Bu halda, mən sənə heç kimin imtina edə bilməyəcəyi təklif edəcəm" dediyi hissədir. Bu deyim Mario Puzo tərəfindən "Xaçatası" romanında(1969) və filmində(1972) yenilənərək istifadə olunmuşdur; "Mən ona rədd edə bilməyəcəyi təklif edəcəm." Bu sətir Amerikan Film İnstitutu tərəfindən 100 ilin 100 Kino Sitatları arasında 2-ci ən mühim film sitatı kimi dəyərləndirilib.Robert Soyerin 1995-ci ildə yazdığı "Sınaq Terminalı" adlı elm fantastika romanı "Hobson seçimi" başlığı altında seriallaşdırılıb.

İstinadlar

  1. Barrett, Grant. "Hobson's Choice", A Way with Words
  2. http://www.creatingmycambridge.com/history-stories/hobsons-choice/
  3. Ford, Henry; Crowther, Samuel (2003) [1922]. "IV". My Life and Work. Kessinger. ISBN 978-0-7661-2774-6.
  4. See Ford, Henry (1922). My Life and Work by Henry Ford in Collaboration with Samuel Crowther (1). New York: Doubleday, Page & Company. səh. 72. İstifadə tarixi: 10 May 2015 – Internet Archive vasitəsilə.
  5. Bryson, Bill (1998). Made In America. ISBN 0-380-71381-0.
  6. See Samuel Fisher. "Rusticus ad academicos in exercitationibus expostulatoriis, apologeticis quatuor the rustick's alarm to the rabbies or The country correcting the university and clergy, and ... contesting for the truth ... : in four apologeticall and expostulatory exercitations : wherein is contained, as well a general account to all enquirers, as a general answer to all opposers of the most truly catholike and most truly Christ-like Chistians called Quakers, and of the true divinity of their doctrine : by way of entire entercourse held in special with four of the clergies chieftanes, viz, John Owen ... Tho. Danson ... John Tombes ... Rich. Baxter ." Europeana. İstifadə tarixi: 2014-08-08.
  7. See The Spectator with Notes and General Index, the Twelve Volumes Comprised in Two. Philadelphia: J.J. Woodward. 1832. səh. 272. İstifadə tarixi: 4 August 2014.
  8. Hobbes, Thomas (1982) [1651]. Leviathan, or the Matter, Form, and Power of a Commonwealth, Ecclesiastical and Civil. New York: Viking Press.
  9. Dyzenhaus, David (2001). "Hobbes and the Legitimacy of Law". Law and Philosophy (20 (September)): 461–8.
  10. Martinich, A. P. (1999). Hobbes: A Biography. Cambridge, UK; New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-49583-7.
  11. Martin, Gary. . The Phrase Finder. 6 March 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 August 2010.
  12. "The Hobbesian Trap" (PDF). 21 September 2010. İstifadə tarixi: 8 April 2012.
  13. "Sunday Lexico-Neuroticism". boaltalk.blogspot.com. 27 July 2008. İstifadə tarixi: 7 August 2010.
  14. Levy, Jacob (10 June 2003). "The Volokh Conspiracy". volokh.com. İstifadə tarixi: 7 August 2010.
  15. Oxford English Dictionary, Editor: "Amazingly, some writers have confused the obscure Thomas Hobson with his famous contemporary, the philosopher Thomas Hobbes. The resulting malapropism is beautifully grotesque". Garner, Bryan (1995). A Dictionary of Modern Legal Usage (2nd). Oxford University Press. 404–405.

Avqust 04, 2021
hobson, seçimi, yalnız, təklifin, verildiyi, azad, seçimdir, insan, verilən, təklifi, rədd, etmək, bacarığına, malik, olduğundan, cari, vəziyyətdə, seçim, mövcuddur, hər, halda, qəbul, etmək, etmək, hər, halda, rədd, etmək, tomas, hobson, milli, portret, qaler. Hobson secimi yalniz bir teklifin verildiyi azad secimdir Insan ona verilen teklifi redd etmek bacarigina malik oldugundan cari veziyyetde iki secim movcuddur Her iki halda qebul etmek etmek Her iki halda redd etmek Tomas Hobson Milli Portret Qaleriyasinda portret London Ifade Kembricde mehter kimi fealiyyet gosteren Tomas Hobsonun soyadindan toreyib Bele ki o oz musterilerine alis zamani tovlesindeki qapiya en yaxin olan ati secmeyi ve ya umumiyyetle hec birini goturmemek teklifini ireli surub Mundericat 1 Menbeler 1 1 Ilkin yazili tesevvurler 2 Muasir istifadesi 3 Medeniyyetde istinadlar 4 Populyar medeniyyetde 5 IstinadlarMenbeler RedakteKembric Belediyye binasina bagislanan resm portretinin altindaki yaziya esasen Hobsonun 40 atdan ibaret genis tovlesi movcud olub Bu iceri daxil olan musterilerde bir nece sanslarinin oldugu tesevvurunu yaradib halbuki eslinde alicilarin sadece bir secim sansi var idi Hobson musterilerden qapiya en yaxin olan ati secmeyi teleb edirdi Bu vasite ile en yaxsi atlarin daha cox secilmesinin ve neticede hedden artiq istifadesinin qarsisi alinirdi 1 Hobsona mexsus tovlenin yerlesdiyi erazi hal hazirda Muqeddes Katerina Kolleci terefinden ozellesdirilib 2 Henri Ford hemcinin musterilerine Ford T Model avtomobilini eyni meshur sitatla teqdim etdi Qara rengde oldugu muddetce istenilen musteri istenilen rengde avtomobile sahib ola biler 3 4 Eslinde ilk gunlerde avtomobiller muxtelif renglerde teklif olunurdu 5 Ultimatum oyunu Hobson secimi seklindedir Ilkin yazili tesevvurler Redakte Ingilis dilinin Oksford lugetine esasen bu ifadenin ilk yazili istifadesi 1660 ci ilde Samuel Fiser terefinden yazilan The rustick s alarm to the Rabbies eserinde qeyde alinib 6 Bu ifade hemcinin Jozef Addisonun Izleyici meqalesinde 7 ve Tomas Uordun 1688 ci ilde yazdigi ve olumunden sonra derc olunan Ingiltere Reformasiyasi poemasinda istifade olunub Muasir istifadesi Redakte Hobson secimi termini ekser hallarda secimin insanlari aldatmasi menasina gelir cunki burada ne Morton cengelinde oldugu kimi iki ekvivalent variant ne de dilemmada oldugu kimi iki istenmeyen variant arasinda secim movcud olur Hobson secimi ne ise ve ya hec ne arasinda secimdir 1951 ci ilde Robert Haynlaynin yazdigi Planetler arasi kitabinda bas obraz olan Don Harvey sehven Robson secimi etmeli oldugunu qeyd edir Bele ki Don Yer orbiti stansiyasinda olarken Marsda yasayan valideynlerinin yanina getmeli olur lakin oldugu yerden yalniz Yere ve ya Venera planetine ucus var idi Hobson secimi asagida qeyd olunanlardan ferqlidir Dilemma iki ve ya daha artiq celbedici olmayan teklif arasinda secim Yanlis dilemma faktiki olaraq diger variantlarin movcud olmasina baxmayaraq yalniz iki secim nezere alinir Madde 22 ferdlerin ehtiyaci olan bir seyin yalniz onlarin hemin veziyyetde olmamasindan elde oluna bilen mentiqi paradoks Morton cengeli ve ikili rabite secimler ekvivalent ve ekser hallarda istenilmeyen neticeler temin edir Santaj ve qesb etme isteyin yerine yetirilmesi ve ya eks halda menfi bir tehluke arasinda secim Umumi sehvlerden biri de Hobson secimi yerine Hobbes secimi ifadesinin istifade olunmasidir bu da oz novbesinde filosof Tomas Hobbesi cox da taninmayan Tomas Hobson ile qarisdirmaga getirib cixardir 8 9 10 11 12 Bu qarisiq istifadeye regmen Hobbes secimi ifadesi tarixen duzgun deyil 13 14 15 Medeniyyetde istinadlar RedakteHobson secimi 1915 ci ilde Harold Brighouse terefinden qeleme alinmis tam versiyali komediya sehnesidir Tamasanin sonunda bas obraz ve evveller varli guclu lakin indi xeste ve taqetsiz olan Henry Horatio Hobson hec de xos olmayan bir ehtimalla uzlesir Bele ki o diger qizlari terefinden imtina edildiyi ucun yalniz oz sexsi biznesinin idaresini qizlarindan biri olan Maggieye ve onun heyat yoldasi Uille vermeyi qarsiliginda onlar terefinden himayeye goturulmeyi secimi qarsisinda qalir Tamasa esasinda muxtelif filmler cekilmisdir Hobson secimi 1920 film Percy Nash terefinden Hobson secimi 1931 film Tomas Bentley terefinden Hobson secimi 1954 film David Lean terefinden Hobson secimi 1983 film televiziya seriali Populyar medeniyyetde RedakteAlfred Besterin 1952 ci ilde erseye getirdiyi Hobson secimi adli qisa hekayesinde zamanda seyahetin mumkun oldugu dunya tesvir olunur ve secim ferdin oz dogma zamaninda qalmasi ve ya seyahet etmesidir Bram Stokerin Sicovullarin Defni adli qisa hekayesinde yazici ozunun de caniler terefinden teqib olunan zaman Hobson secimi hali ile qarsilasdigi barede melumat verir Hekaye texminen 1874 cu ilde yazilmisdir Fransiz yazici Honore de Balzacin qeleme aldigi Le Pere Goriot romaninin en yadda qalan setirlerinden biri Vautrinin Eugeneye Bu halda men sene hec kimin imtina ede bilmeyeceyi teklif edecem dediyi hissedir Bu deyim Mario Puzo terefinden Xacatasi romaninda 1969 ve filminde 1972 yenilenerek istifade olunmusdur Men ona redd ede bilmeyeceyi teklif edecem Bu setir Amerikan Film Institutu terefinden 100 ilin 100 Kino Sitatlari arasinda 2 ci en muhim film sitati kimi deyerlendirilib Robert Soyerin 1995 ci ilde yazdigi Sinaq Terminali adli elm fantastika romani Hobson secimi basligi altinda seriallasdirilib Istinadlar Redakte Barrett Grant Hobson s Choice A Way with Words http www creatingmycambridge com history stories hobsons choice Ford Henry Crowther Samuel 2003 1922 IV My Life and Work Kessinger ISBN 978 0 7661 2774 6 See Ford Henry 1922 My Life and Work by Henry Ford in Collaboration with Samuel Crowther 1 New York Doubleday Page amp Company seh 72 Istifade tarixi 10 May 2015 Internet Archive vasitesile Bryson Bill 1998 Made In America ISBN 0 380 71381 0 See Samuel Fisher Rusticus ad academicos in exercitationibus expostulatoriis apologeticis quatuor the rustick s alarm to the rabbies or The country correcting the university and clergy and contesting for the truth in four apologeticall and expostulatory exercitations wherein is contained as well a general account to all enquirers as a general answer to all opposers of the most truly catholike and most truly Christ like Chistians called Quakers and of the true divinity of their doctrine by way of entire entercourse held in special with four of the clergies chieftanes viz John Owen Tho Danson John Tombes Rich Baxter Europeana Istifade tarixi 2014 08 08 See The Spectator with Notes and General Index the Twelve Volumes Comprised in Two Philadelphia J J Woodward 1832 seh 272 Istifade tarixi 4 August 2014 Hobbes Thomas 1982 1651 Leviathan or the Matter Form and Power of a Commonwealth Ecclesiastical and Civil New York Viking Press Dyzenhaus David 2001 Hobbes and the Legitimacy of Law Law and Philosophy 20 September 461 8 Martinich A P 1999 Hobbes A Biography Cambridge UK New York Cambridge University Press ISBN 978 0 521 49583 7 Martin Gary Hobson s Choice The Phrase Finder 6 March 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 August 2010 The Hobbesian Trap PDF 21 September 2010 Istifade tarixi 8 April 2012 Sunday Lexico Neuroticism boaltalk blogspot com 27 July 2008 Istifade tarixi 7 August 2010 Levy Jacob 10 June 2003 The Volokh Conspiracy volokh com Istifade tarixi 7 August 2010 Oxford English Dictionary Editor Amazingly some writers have confused the obscure Thomas Hobson with his famous contemporary the philosopher Thomas Hobbes The resulting malapropism is beautifully grotesque Garner Bryan 1995 A Dictionary of Modern Legal Usage 2nd Oxford University Press 404 405 Menbe https az wikipedia org w index php title Hobson secimi amp oldid 6075839, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.