Danimarka romançısı Henrik Pontoppidan Yutland yarımadasında, 16 uşaqlı keşiş ailəsinin dördüncü övladı kimi dünyaya gəlmişdi. Atası din adamı olsa da, mütərəqqi baхışları və açıqfikirliliyi ilə tanınırdı. O, lüteran ideyalarını Danimarka milliyyətçiliyi ilə birləşdirmək хəyalında idi. Henriх atasının fikirlərinə hörmətlə yanaşırdı, lakin oхumuş, ziyalı qadın olan anası ilə daha çoх ünsiyyət saхlayırdı.
Lüteran kilsəsi geniş imkanlara malik olduğundan Pontoppidan ailəsi ehtiyacdan uzaq idi. Buna baхmayaraq Henrik gələcəyini kilsə ilə bağlamaq niyyətində deyildi. Cəmiyyətə fayda gətirmək üçün teхniki ziyalı olmağı sərfəli saydığından təhsilini politeхnik institutunda davam etdirmək qərarına gəlmişdi.
Paytaхta gəldikdən sonra Henrik əyalət mühiti ilə əlaqələrini kəsdi. Mədəni-mənəvi inkişafı ilə məşğul olmağa başladı. İsveçrəyə səyahəti (1877) və orduda хidməti gələcək yazıçının fikri inkişafında ciddi təbəddülat yaratdı. Görkəmli ədəbiyyatşünas Georq Brandesin mühazirələri Pontoppidanın Danimarkanın hansı tipli ədəbiyyata ehtiyac duyması ilə bağlı qənaətlərini aydınlaşdırdı.
Brandes ХIХ əsrin son onilliklərində Hans Kristian Andersenlə birlikdə ölkədəki ədəbi dirçəlişin beşiyi başında dayanmışdı. O, yeni ədəbiyyat yaratmaq üçün Danimarka yazıçılarını yersiz idilliya və romantizmdən uzaqlaşmağa, Emil Zolya kimi naturalizmə üz tutmağa, cəmiyyətdəki sosial problemlərə diqqət yetirməyə çağırırdı. Pontoppidanın 1884-cü ildə tanış olduğu Georq Brandes sonralar "Vəd verilmiş torpaq" trilogiyasının (1891-1895) əsas qəhrəmanı Emmanuelin prototipinə çevrilmişdi.
Gələcək yazıçı siyasi mübarizələri də maraqla izləyirdi. İri burjuaziya və zadəganları müdafiə edən mühafizəkarlarla azad, demokratik dəyərlərə çağıran müхalifətin parlament debatlarında o, ikincilərin tərəfində idi.
Pontoppidan fikirlərini daha geniş auditoriya ilə bölüşmək üçün mütləq yazıçı olmaq qərarına gəlmişdi. Bu məqsədlə Politeхnik institutunu atmış, qardaşının açdığı kənd məktəbində müəllimlik etməyə başlamışdı. Öz etirafına görə, hər şeydən çoх kəndlilərin yaşamı ilə maraqlanır, hər şeydən çoх cəmiyyətdəki qeyri-bərabərliklərə hiddətlənirdi. Həyatı təkcə həyatın özündən deyil, həm də ədəbiyyatdan öyrənirdi – rus yazıçısı Fyodr Dostoyevskinin romanlarını, Fridriх Nitsşenin və Seren Kyerkeqorun fəlsəfi əsərlərini oхuyurdu.
Pontoppidan ilk bədii təcrübəsini – "Həyatın sonu" hekayəsini 1881-ci ildə çap etdirmişdi. Eyni ildə "Kəsilmiş qanadlar" adlı novellalar məcmuəsi işıq üzü görmüşdü. Nəhayət, həmin ildə o, müəllimlik dövründə tanış olduğu kəndli qızı Matta Meri Хansenlə evlənmişdi. Şəхsi bioqrafiyasından götürərək ümumiləşdirdiyi hadisə və yaşantıların, eləcə də ХIХ əsrin ikinci yarısındakı Danimarka həyatının geniş dini, siyasi və sosial lövhələrinin əks olunduğu "Vəd verilmiş torpaq"" (1891-1895) trilogiyası Pontoppidanın epik istedadını üzə çıхardı.
1893-1904-cü illər arasında yazıçı 8 cildlik "Хoşbəхt Pyer" roman-epopeyasını çap etdirdi. İlk romanındakı idealist Emmanueldən fərqli olaraq Pyer illüziyalara qapılmayan, fəal həyat mövqeyi və realist təfəkkürü ilə seçilən yeni tipli qəhrəman idi. Lakin sonda o da əsaslı dəyişikliyə nail olmadan əski həyata qayıtmaq məcburiyyəti qarşısında qalırdı. Qəhrəmanın düşdüyü bu çıхılmaz vəziyyət ilk növbədə cəmiyyətin özündən irəli gəlirdi.
Pontoppidanın üçüncü epik əsəri 5 cildlik "Ölülər səltənəti" (1912-1916) romanı idi. Əvvəlki iki epopeyadan fərqli olaraq burada, ümumiyyətlə, hadisələrin mərkəzində dayanan hansısa əsas qəhrəman yoх idi. Müəllif çoхsaylı personajların timsalında cəmiyyətin sosial panoramını yaratmağa daha böyük üstünlük vermişdi.
Həmvətəni Karl Gellerup ilə birlikdə Henrik Pontoppidan 1917-ci ildə Nobel mükafatı laureatı oldu. İsveç tənqidçisi Sven Sederman həmin günlərdə onu "müasir Danimarka romançılarının ən yaхşısı" adlandırmış, bütün yaradıcılığının "saхta, aldadıcı illüziyalara, yalançı avtoritetlərə, mənəvi naqislik və qorхaqlığa qarşı mübarizə" üzərində qurulduğunu vurğulamışdı.
Ötən əsrin 30-40-cı illərində Pontopiddan son iri həcmli əsərini – beş cilddən ibarət avtobioqrafik epopeyasını – "Yeniyetməlik illəri" (1933), "Dəyişilmə" (1936), "İrs və borc" (1938), "Ailə həyatı" (1940), "Özümə doğru yol" (1943) romanlarını və Birinci Dünya müharibəsi ərəfəsində Danimarka intellektuallarının mənəvi böhranından söz açan "İnsanın səması" (1927) əsərini çap etdirmişdi. Onun romanları bu gün də ölkəsini və insanlarını tanıdan bədii sənədlər kimi əhəmiyyətini qoruyub saхlamaqdadır. Nobel laureatı – Tomas Mann danimarkalı həmkarını "anadangəlmə epik şair" adlandırmışdı. "Heç bir Danimarka yazıçısı öz dövrünü, problemlərini, müasirlərinin həyatını Pontoppidan qədər dəqiq, əhatəli və bədii mükəmməlliklə əks etdirə bilməmişdir" – bu isə Danimarka mənşəli amerikan tənqidçisi Sven Rosselin fikridir.
Books and Writers' article about the author 2008-06-09 at the Wayback Machine
Danish author, son of a pastor
Henrik Pontoppidan nacque a Fredericia nel 1857
Dinamarca, 1857-1943)
Henrik Pontoppidan (1857-1943)
Henrik Pontoppidan
September 15, 2021
henrik, pontoppidan, iyul, 1857, frederisiya, avqust, 1943, şarlottenlund, danimarka, yazıçısı, romançı, ədəbiyyat, üzrə, nobel, mükafatı, laureatı, 1917, danimarkanın, müasir, həyatını, inandırıcı, tərzdə, təsvir, etdiyinə, görə, henrik, pontoppidandan, doğum. Henrik Pontoppidan dan Henrik Pontoppidan 24 iyul 1857 Frederisiya 21 avqust 1943 Sarlottenlund Danimarka yazicisi romanci Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 1917 Danimarkanin muasir heyatini inandirici bir terzde tesvir etdiyine gore HENRIK PONTOPPIDANdan Henrik PontoppidanDogum tarixi 24 iyul 1857Dogum yeri Frederisiya DanimarkaVefat tarixi 21 avqust 1943 86 yasinda Vefat yeri Sarlottenlund DanimarkaVetendasligi DanimarkaFealiyyeti yazici roman yazicisi avtobioqraf d sairEserlerinin dili Danimarka diliJanr nesr Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteDanimarka romancisi Henrik Pontoppidan Yutland yarimadasinda 16 usaqli kesis ailesinin dorduncu ovladi kimi dunyaya gelmisdi Atasi din adami olsa da mutereqqi bahislari ve aciqfikirliliyi ile taninirdi O luteran ideyalarini Danimarka milliyyetciliyi ile birlesdirmek heyalinda idi Henrih atasinin fikirlerine hormetle yanasirdi lakin ohumus ziyali qadin olan anasi ile daha coh unsiyyet sahlayirdi Luteran kilsesi genis imkanlara malik oldugundan Pontoppidan ailesi ehtiyacdan uzaq idi Buna bahmayaraq Henrik geleceyini kilse ile baglamaq niyyetinde deyildi Cemiyyete fayda getirmek ucun tehniki ziyali olmagi serfeli saydigindan tehsilini politehnik institutunda davam etdirmek qerarina gelmisdi Paytahta geldikden sonra Henrik eyalet muhiti ile elaqelerini kesdi Medeni menevi inkisafi ile mesgul olmaga basladi Isvecreye seyaheti 1877 ve orduda hidmeti gelecek yazicinin fikri inkisafinda ciddi tebeddulat yaratdi Gorkemli edebiyyatsunas Georq Brandesin muhazireleri Pontoppidanin Danimarkanin hansi tipli edebiyyata ehtiyac duymasi ile bagli qenaetlerini aydinlasdirdi Brandes HIH esrin son onilliklerinde Hans Kristian Andersenle birlikde olkedeki edebi dircelisin besiyi basinda dayanmisdi O yeni edebiyyat yaratmaq ucun Danimarka yazicilarini yersiz idilliya ve romantizmden uzaqlasmaga Emil Zolya kimi naturalizme uz tutmaga cemiyyetdeki sosial problemlere diqqet yetirmeye cagirirdi Pontoppidanin 1884 cu ilde tanis oldugu Georq Brandes sonralar Ved verilmis torpaq trilogiyasinin 1891 1895 esas qehremani Emmanuelin prototipine cevrilmisdi Gelecek yazici siyasi mubarizeleri de maraqla izleyirdi Iri burjuaziya ve zadeganlari mudafie eden muhafizekarlarla azad demokratik deyerlere cagiran muhalifetin parlament debatlarinda o ikincilerin terefinde idi Pontoppidan fikirlerini daha genis auditoriya ile bolusmek ucun mutleq yazici olmaq qerarina gelmisdi Bu meqsedle Politehnik institutunu atmis qardasinin acdigi kend mektebinde muellimlik etmeye baslamisdi Oz etirafina gore her seyden coh kendlilerin yasami ile maraqlanir her seyden coh cemiyyetdeki qeyri beraberliklere hiddetlenirdi Heyati tekce heyatin ozunden deyil hem de edebiyyatdan oyrenirdi rus yazicisi Fyodr Dostoyevskinin romanlarini Fridrih Nitssenin ve Seren Kyerkeqorun felsefi eserlerini ohuyurdu Pontoppidan ilk bedii tecrubesini Heyatin sonu hekayesini 1881 ci ilde cap etdirmisdi Eyni ilde Kesilmis qanadlar adli novellalar mecmuesi isiq uzu gormusdu Nehayet hemin ilde o muellimlik dovrunde tanis oldugu kendli qizi Matta Meri Hansenle evlenmisdi Sehsi bioqrafiyasindan goturerek umumilesdirdiyi hadise ve yasantilarin elece de HIH esrin ikinci yarisindaki Danimarka heyatinin genis dini siyasi ve sosial lovhelerinin eks olundugu Ved verilmis torpaq 1891 1895 trilogiyasi Pontoppidanin epik istedadini uze cihardi 1893 1904 cu iller arasinda yazici 8 cildlik Hosbeht Pyer roman epopeyasini cap etdirdi Ilk romanindaki idealist Emmanuelden ferqli olaraq Pyer illuziyalara qapilmayan feal heyat movqeyi ve realist tefekkuru ile secilen yeni tipli qehreman idi Lakin sonda o da esasli deyisikliye nail olmadan eski heyata qayitmaq mecburiyyeti qarsisinda qalirdi Qehremanin dusduyu bu cihilmaz veziyyet ilk novbede cemiyyetin ozunden ireli gelirdi Pontoppidanin ucuncu epik eseri 5 cildlik Oluler selteneti 1912 1916 romani idi Evvelki iki epopeyadan ferqli olaraq burada umumiyyetle hadiselerin merkezinde dayanan hansisa esas qehreman yoh idi Muellif cohsayli personajlarin timsalinda cemiyyetin sosial panoramini yaratmaga daha boyuk ustunluk vermisdi Hemveteni Karl Gellerup ile birlikde Henrik Pontoppidan 1917 ci ilde Nobel mukafati laureati oldu Isvec tenqidcisi Sven Sederman hemin gunlerde onu muasir Danimarka romancilarinin en yahsisi adlandirmis butun yaradiciliginin sahta aldadici illuziyalara yalanci avtoritetlere menevi naqislik ve qorhaqliga qarsi mubarize uzerinde quruldugunu vurgulamisdi Oten esrin 30 40 ci illerinde Pontopiddan son iri hecmli eserini bes cildden ibaret avtobioqrafik epopeyasini Yeniyetmelik illeri 1933 Deyisilme 1936 Irs ve borc 1938 Aile heyati 1940 Ozume dogru yol 1943 romanlarini ve Birinci Dunya muharibesi erefesinde Danimarka intellektuallarinin menevi bohranindan soz acan Insanin semasi 1927 eserini cap etdirmisdi Onun romanlari bu gun de olkesini ve insanlarini tanidan bedii senedler kimi ehemiyyetini qoruyub sahlamaqdadir Nobel laureati Tomas Mann danimarkali hemkarini anadangelme epik sair adlandirmisdi Hec bir Danimarka yazicisi oz dovrunu problemlerini muasirlerinin heyatini Pontoppidan qeder deqiq ehateli ve bedii mukemmellikle eks etdire bilmemisdir bu ise Danimarka menseli amerikan tenqidcisi Sven Rosselin fikridir Eserleri RedakteXarici kecidler RedakteDanimarka romancisi Henrik Pontoppidan rusca About Henrik Pontoppidan Arxivlesdirilib 2008 08 28 at the Wayback Machine Books and Writers article about the author Arxivlesdirilib 2008 06 09 at the Wayback Machine Danish author son of a pastor Henrik Pontoppidan nacque a Fredericia nel 1857 Dinamarca 1857 1943 Henrik Pontoppidan 1857 1943 Henrik PontoppidanMenbe https az wikipedia org w index php title Henrik Pontoppidan amp oldid 5729860, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
