Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Hacı Ələkbər məscidi — 1890-cı ildə tikilmiş Füzulinin məscidi
| Hacı Ələkbər məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Füzuli |
| Memar | Kərbəlayi Səfixan Qarabaği |
| Tikilmə tarixi | 1890 |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| Vəziyyəti | naməlum |
UNESCO Ehtiyat Siyahısı | |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | i,iv,v,vi |
| Təyin edilib | 2001 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa |
| İstinad nöm. | 5166 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
Məscidin tikilməsi
Füzuli şəhərindəki Hacı Ələkbər məscidi memar Kərbalayı Səfixanın ilkin işlərindəndir. Kitabədə məscidin tikilmə tarixi də – hicri tarixi ilə 1307-ci il göstərilir. Bu tarixi miladi təqviminə çevirəndə 1889–1890-cı illərə uyğun gəlir. Bu dini ocaq Hacı Ələkbər məscidi adlandırılmışdır. Hacı Ələkbər xeyriyyəçi olduğundan o, bu məscidin inşası üçün vəsait ayıraraq, Şuşadan ustalar dəvət edib. Xeyirxah işlərinə hörmət və ehtiram əlaməti olaraq yerli camaat Hacı Ələkbər bəyi öz tikdirdiyi məscidin ibadət zalının sol pəncərələrindən birincisinin qənşərində dəfn etmişdir.
Məscidin vəziyyəti
1993-cü ilin avqustunda Füzuli şəhərinin Ermənistan tərəfindən işğalı zamanı Hacı Ələkbər məscidi yararsız hala düşmüşdür.
Mermarlıq xüsusiyyətləri
Memarın minarəsiz məscidləri sırasına daxil olan Hacı Ələkbər məscidinin plan quruluşu kvadrat şəklində həll olunub. Bu məscidin ibadət zalında memar dörd ədəd səkkizbucaqlı sütun düzməklə onu üç nüfə ayırmışdır. Mehrab ilə üzbəüz olan tərəfin ikinci mərtəbəsində qadınlar üçün xüsusi şüşəbənd inşa etməklə o öz ənənəsinə sadiq qalmışdır. Həmin şüşəbənd baş fasadla sol tərəfdəki divarın kəsişdiyi küncün xarici divarından açılmış qapıdan daxil olduğu yolu ümumi girişdən tamamilə ayırmışdır. Hacı Ələkbər məscidinin giriş qapısı üzərindəki daş kitabədə aşağıdakı sözlər yazılmışdır.
 | “Memar Kərbalayi Səfixan Qarabağinin işidir” |  |
Memar Hacı Ələkbər məscidinin daxili memarlıq həllində bəzək məqsədilə heç bir dekorativ elementin işlədilməsinə yol verməmişdir. İbadət zalının sadə daş konstruksiyası və onun yüngül relyefli azacıq bəzədilmiş mehrabı bu məscidin daxili fəza həllinə bir sərinlik və sərbəstlik bəxş edir.
Məscidin döşəməsi
Məscidin döşəməsi Qarabağ xalça palazı ilə bəzədilmişdir. Hacı Ələkbər məscidinin portalı qeyri-simmetrik şəkildə həll olunmuşdur. Bu da qadınlar üçün nəzərdə tutulmuş ikinci mərtəbədəki şüşəbəndin və onun alt tərəfindəki – birinci mərtəbədəki köməkçi otağın böyük götürülməsinə nail olmaqdan irəli gəlmişdir. Məscidin ağ rəngli divar fonunda alaqaranlıq görünən oxvari çatmatağlı portalı Ağdam məscidinin girişini xatırladır. Məscidin arxa tərəfindən başqa, digər üç fasadın da divar səthindən nisbətən irəli çıxmış plyastrları onun daxili konstruksiyasının davamı kimi baxılır.
Məscidin ibatəd zalı
Məscidin ibadət zalını 9 ədəd sivri şəkilli günbəz örtür. Zaldakı aşırımları tamamlayan oxvari tağbəndlər də günbəzlərlə həmahənglik təşkil edir. Daxili divarlardakı plyastrlar mərkəzdəki ütunların oxu ilə bir istiqamətdə yerləşdirildiyindən onlar tağbəndlərin bir qanadını öz üzərinə qəbul edirlər. Beləliklə, həmin plyastrlar da ümumi konstruksiya həllinə xidmət edir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Hacı Ələkbər məscidi
- Erməni vandalizmi 2020-10-29 at the Wayback Machine
- XIX əsrdə memarlığın inkişafı
- Haji Alakbar Mosque
İstinadlar
- "Kürdəmir Regional Mədəniyyət İdarəsi". 2020-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-29.
- "Füzuli rayonunun əsir abidələri". 2021-03-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-29.
- Azərbaycanın memarlıq incilər
- Hacı Ələkbər məscidi
- Hacı Ələkbər məscidi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Elekber mescidi 1890 ci ilde tikilmis Fuzulinin mescidiHaci Elekber mescidi39 35 44 sm e 47 08 43 s u Olke AzerbaycanSeher FuzuliMemar Kerbelayi Sefixan QarabagiTikilme tarixi 1890Uslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti namelumUNESCO Ehtiyat SiyahisiTipiMedeniKriteriyai iv v viTeyin edilib2001DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 5166KateqoriyaMescidEhemiyyetiYerli ehemiyyetliMescidin tikilmesiFuzuli seherindeki Haci Elekber mescidi memar Kerbalayi Sefixanin ilkin islerindendir Kitabede mescidin tikilme tarixi de hicri tarixi ile 1307 ci il gosterilir Bu tarixi miladi teqvimine cevirende 1889 1890 ci illere uygun gelir Bu dini ocaq Haci Elekber mescidi adlandirilmisdir Haci Elekber xeyriyyeci oldugundan o bu mescidin insasi ucun vesait ayiraraq Susadan ustalar devet edib Xeyirxah islerine hormet ve ehtiram elameti olaraq yerli camaat Haci Elekber beyi oz tikdirdiyi mescidin ibadet zalinin sol pencerelerinden birincisinin qenserinde defn etmisdir Mescidin veziyyeti1993 cu ilin avqustunda Fuzuli seherinin Ermenistan terefinden isgali zamani Haci Elekber mescidi yararsiz hala dusmusdur Mermarliq xususiyyetleriHaci Elekber mescidi 1988 ci ilde Muellif Rizvan Qarabagli Haci Elekber mescidinin umumi gorunusu Muellif Rizvan Qarabagli Haci Elekber mescidinin plani ve interyeri Muellif Rizvan Qarabagli Memarin minaresiz mescidleri sirasina daxil olan Haci Elekber mescidinin plan qurulusu kvadrat seklinde hell olunub Bu mescidin ibadet zalinda memar dord eded sekkizbucaqli sutun duzmekle onu uc nufe ayirmisdir Mehrab ile uzbeuz olan terefin ikinci mertebesinde qadinlar ucun xususi susebend insa etmekle o oz enenesine sadiq qalmisdir Hemin susebend bas fasadla sol terefdeki divarin kesisdiyi kuncun xarici divarindan acilmis qapidan daxil oldugu yolu umumi girisden tamamile ayirmisdir Haci Elekber mescidinin giris qapisi uzerindeki das kitabede asagidaki sozler yazilmisdir Memar Kerbalayi Sefixan Qarabaginin isidir Memar Haci Elekber mescidinin daxili memarliq hellinde bezek meqsedile hec bir dekorativ elementin isledilmesine yol vermemisdir Ibadet zalinin sade das konstruksiyasi ve onun yungul relyefli azaciq bezedilmis mehrabi bu mescidin daxili feza helline bir serinlik ve serbestlik bexs edir Mescidin dosemesiMescidin dosemesi Qarabag xalca palazi ile bezedilmisdir Haci Elekber mescidinin portali qeyri simmetrik sekilde hell olunmusdur Bu da qadinlar ucun nezerde tutulmus ikinci mertebedeki susebendin ve onun alt terefindeki birinci mertebedeki komekci otagin boyuk goturulmesine nail olmaqdan ireli gelmisdir Mescidin ag rengli divar fonunda alaqaranliq gorunen oxvari catmatagli portali Agdam mescidinin girisini xatirladir Mescidin arxa terefinden basqa diger uc fasadin da divar sethinden nisbeten ireli cixmis plyastrlari onun daxili konstruksiyasinin davami kimi baxilir Mescidin ibated zaliMescidin ibadet zalini 9 eded sivri sekilli gunbez ortur Zaldaki asirimlari tamamlayan oxvari tagbendler de gunbezlerle hemahenglik teskil edir Daxili divarlardaki plyastrlar merkezdeki utunlarin oxu ile bir istiqametde yerlesdirildiyinden onlar tagbendlerin bir qanadini oz uzerine qebul edirler Belelikle hemin plyastrlar da umumi konstruksiya helline xidmet edir Hemcinin baxFuzuli rayonu Fuzuli Tarix Diyarsunasliq MuzeyiXarici kecidlerHaci Elekber mescidi Ermeni vandalizmi 2020 10 29 at the Wayback Machine XIX esrde memarligin inkisafi Haji Alakbar MosqueIstinadlar Kurdemir Regional Medeniyyet Idaresi 2020 10 31 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 29 Fuzuli rayonunun esir abideleri 2021 03 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 29 Azerbaycanin memarliq inciler Haci Elekber mescidi Haci Elekber mescidi