Azərbaycan memarlığının Naxçıvan məktəbinə məxsus memarların yaratdığı möhtəşəm hamam nümunələrindən biri də Ordubad rayonunun Gənzə kəndindəki hamam tipli memarlıq abidəsidir. Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində bu günədək qalan ən qədim hamam nümunələrindən biri olan bu memarlıq nümunəsi kəndin mərkəzində yerləşən Hacı Hüseynqulu məscidinin şimal-şərq tərəfində, məscidə bitişik şəkildə inşa olunmuşdur .
Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə məscid kimi bu hamamı da Hacı Hüseynqulu inşa etdirmişdir.
Memarlıq quruluşu
Hamam yeraltı hamamlar qrupuna aiddir. Girişi şimal-şərq tərəfdən olan hamam planda düzbucaqlı formada inşa olunmuşdur. Onun uzunluğu 22,6 m, eni 9,4 m olmaqla, umumi hündürlüyü 5,6 metrdir. Umumi sahəsi 213 m² olan hamamın soyunma və yuyunma salonları, ona birləşdirilən köməkçi otaqlar iki günbəzlə örtülüb. Soyunma və yuyunma otağı bir-biri ilə kiçik tamburlar vasitəsilə birləşdirilmişdir. İsti sulu hovuz yuyunma otağına bitişik inşa olunub. Keçmişdə xəzinəyə su dağdan çəkilmiş saxsı su boruları ilə gətirilirmiş. Su xəzinənin arxasında inşa olunmuş su anbarına toplanaraq oradan hamama və hovuza verilirmiş. Hamamda yuyunan adamlar isti suyu yuyunma otağına açılan hovuzdan, soyuq suyu isə digər borular vasitəsi ilə xəzinənin yanında yerləşdirilmiş otaqdan götürərmiş. Yuyunma otağı və ona birləşən otaqların döşəməsinin altından içərisindən isti hava axan kanallar düzəldilmişdir. Kanalın bir ucu ocağa, digər ucu isə ba¬caya birləşdirilib. Hamamın 3 bacası var. Onlardan biri yuyun¬ma zalının cənub hissəsində ocağın üstündə, digər ikisi isə yuyunma otağının şimal hissəsində, qərb və şərq divarlarında qoyulmuşdur. Ocaq xəzinənin altında yerləşir, giriş oyması vardır.
Hamamın zallarının tavanı dairəvi günbəzlə, otaq və dərin taxçalar tağtavanla qapanıb. Hamamı digər orta əsr hamamlarından fərqləndirən cəhət onun divalarının, günbəz və tağtavanlarının dağ daşı ilə inşa olunmasıdır. Hamamın içərisi günbəz və tağtavanların tavanının mərkəzində qoyulmuş baca vasitəsilə işıqlandırılır. Keçmişdə hamamı qızdırmaq üçün samandan və odundan istifadə edirmişlər. Saman ocağa qoyulduqdan sonra ocağın bacası və ağzı qapanır, yaranan istilik həm xəzinədəki suyu, həm da hamamın döşəməsinin altında yerləşdirilən borulardan keçərək yuyun¬ma zalını qızdırarmış .
Hamamdan məscidə gələn insanlar, ümumiyyətlə kənd əhalisi istifadə etmişdir.
Tarixi
Qeyd olunduğu kimi hamam kənd sakini Hacı Hüseyqulu tərəfindən inşa etdirilmişdir. Hacı Hüseynqulu isə XV yüzillikdə yaşadığından məscidin inşa tarixini XV əsrə aid etmək olar.
Mənbə
Hacıfəxrəddin Səfərli. Naxçıvanın türk-islam mədəniyyəti abidələri. Naxçıvan: “Əcəmi” Nəşriyyat Poliqrafiya Birliyi, 2017, 115 s.
İstinadlar
Naxçıvan abidələri ensiklopediyası, 2008, s. 131-132
Oktyabr 20, 2021
gənzə, hamamı, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, gənzə, azərbaycan, memarlığının, naxçıvan, məktəbinə, məxsus, memarların, yaratdığı, möhtəşəm, hamam, nümunələrindən, biri, ordubad, rayonunun, gənzə, kəndindəki, hamam, tipli, memarlıq, abidəsidir, naxçıv. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Genze Azerbaycan memarliginin Naxcivan mektebine mexsus memarlarin yaratdigi mohtesem hamam numunelerinden biri de Ordubad rayonunun Genze kendindeki hamam tipli memarliq abidesidir Naxcivan Muxtar Respublikasi erazisinde bu gunedek qalan en qedim hamam numunelerinden biri olan bu memarliq numunesi kendin merkezinde yerlesen Haci Huseynqulu mescidinin simal serq terefinde mescide bitisik sekilde insa olunmusdur Yerli ehalinin verdiyi melumata gore mescid kimi bu hamami da Haci Huseynqulu insa etdirmisdir Mundericat 1 Memarliq qurulusu 2 Tarixi 3 Menbe 4 IstinadlarMemarliq qurulusu RedakteHamam yeralti hamamlar qrupuna aiddir Girisi simal serq terefden olan hamam planda duzbucaqli formada insa olunmusdur Onun uzunlugu 22 6 m eni 9 4 m olmaqla umumi hundurluyu 5 6 metrdir Umumi sahesi 213 m olan hamamin soyunma ve yuyunma salonlari ona birlesdirilen komekci otaqlar iki gunbezle ortulub Soyunma ve yuyunma otagi bir biri ile kicik tamburlar vasitesile birlesdirilmisdir Isti sulu hovuz yuyunma otagina bitisik insa olunub Kecmisde xezineye su dagdan cekilmis saxsi su borulari ile getirilirmis Su xezinenin arxasinda insa olunmus su anbarina toplanaraq oradan hamama ve hovuza verilirmis Hamamda yuyunan adamlar isti suyu yuyunma otagina acilan hovuzdan soyuq suyu ise diger borular vasitesi ile xezinenin yaninda yerlesdirilmis otaqdan goturermis Yuyunma otagi ve ona birlesen otaqlarin dosemesinin altindan icerisinden isti hava axan kanallar duzeldilmisdir Kanalin bir ucu ocaga diger ucu ise ba caya birlesdirilib Hamamin 3 bacasi var Onlardan biri yuyun ma zalinin cenub hissesinde ocagin ustunde diger ikisi ise yuyunma otaginin simal hissesinde qerb ve serq divarlarinda qoyulmusdur Ocaq xezinenin altinda yerlesir giris oymasi vardir Hamamin zallarinin tavani dairevi gunbezle otaq ve derin taxcalar tagtavanla qapanib Hamami diger orta esr hamamlarindan ferqlendiren cehet onun divalarinin gunbez ve tagtavanlarinin dag dasi ile insa olunmasidir Hamamin icerisi gunbez ve tagtavanlarin tavaninin merkezinde qoyulmus baca vasitesile isiqlandirilir Kecmisde hamami qizdirmaq ucun samandan ve odundan istifade edirmisler Saman ocaga qoyulduqdan sonra ocagin bacasi ve agzi qapanir yaranan istilik hem xezinedeki suyu hem da hamamin dosemesinin altinda yerlesdirilen borulardan kecerek yuyun ma zalini qizdirarmis 1 Hamamdan mescide gelen insanlar umumiyyetle kend ehalisi istifade etmisdir Tarixi RedakteQeyd olundugu kimi hamam kend sakini Haci Huseyqulu terefinden insa etdirilmisdir Haci Huseynqulu ise XV yuzillikde yasadigindan mescidin insa tarixini XV esre aid etmek olar Menbe RedakteHacifexreddin Seferli Naxcivanin turk islam medeniyyeti abideleri Naxcivan Ecemi Nesriyyat Poliqrafiya Birliyi 2017 115 s Istinadlar Redakte Naxcivan abideleri ensiklopediyasi 2008 s 131 132Menbe https az wikipedia org w index php title Genze hamami amp oldid 4935910, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
