Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Gürcülü türbəsi — Qubadlı rayonunun Gürcülü kəndi ərazisində yerləşən XVIII əsrə aid tarixi-memarlıq abidəsidir. Abidə üzərində heç bir kitabə saxlanılmamış və ola bilsin ki türbə ümumiyyətlə kitabəsiz olmuşdur.
| Gürcülü türbəsi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər |  Qubadlı |
| Yerləşir | Gürcülü |
| Tikilmə tarixi | XVIII əsr |
| Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
| İstinad nöm. | 307 |
| Kateqoriya | Türbə |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Türbənin əsas diqqətçəkən xüsusiyyəti onun əsas memarlıq kütləsindən çadır formalı dam örtüyünə keçid hissəsidir. Memar, stalaktit formasını əsas götürmklə tromp formalı orijinal konstruksiya yaratmağa müvəffəq olmuşdur. Ustad memarın çatıra keçid karnizinin tektonik sərhəddinə tamamilə müstəqil yanaşması, türbəyə təkrarolunmaz görünüş bəxş etmişdir.
Tarixi
Abidə üzərində heç bir kitabə saxlanılmamış və ola bilsin ki türbə ümumiyyətlə kitabəsiz olmuşdur. Buna görə də, abidəni öyrənən tədqiqatçılar onun tarixini müəyyənləşdirərkən əsasən memarlıq xüsusiyyətlərinə istinad etmişlər.Ə. Salamzadənin fikrincə türbənin tarixinə işarə edən əsas elementlərdən biri, giriş hissəsinin kiçik relyef portalı şəklində həll edilməsidir. Bu cür yanaşma, əsasən XVII əsr Azərbaycan türbələri üçün xarakterikdir. Portalı tamamlayan tağın forması da məhz həmin dövr üçün xarakterikdir. Öz təyinatı baxımından bu cür tağlar daha əvvəlki dövrlərdən məlum olsa da, məhz dekorativ element kimi yalnız XVII əsrdən sonra tətbiq edilmişlər.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Ə. Salamzadə yazır ki, bir sıra xüsusiyyətlərinə görə Gürcülü türbəsi Azərbaycanın səkkizguşəli türbələri arasında unikal mövqeyə malikdir. Türbənin əsas diqqətçəkən xüsusiyyəti onun əsas memarlıq kütləsindən çadır formalı dam örtüyünə keçid hissəsidir. Memar, stalaktit formasını əsas götürmklə tromp formalı orijinal konstruksiya yaratmağa müvəffəq olmuşdur. Bu yolla o, səkkizguşəli plandan on altı guşəli çadır formalı dam örtüyünə keçidi üzük vasitəsiylə reallaşdırmağa müvəffəq olmuşdur.
Ustad memarın çatıra keçid karnizinin tektonik sərhəddinə tamamilə müstəqil yanaşması, türbəyə təkrarolunmaz görünüş bəxş etmişdir. Memarın fikrinə əsasən, çadırın hər ox sərhəddi karnizin trompformalı naxışlarına uyğunlaşdırılmışdır. Belə həll forması türbənin hər iki hissəsini orqanik şəkildə birləşdirməyə imkan vermişdir. Bununla yanaşı, tətbiq edilmiş bu üsul, abidənin simasındakı plastiklik və yumşaqlığı formalaşdırmışdır. Memar, Səkkizguşəli çadırla tamamlanan səkkizguşəli türbələrə məxsus sərt həndəsi formalığı yuşaltmağa nail olmuşdur.
Həmçinin, türbə memarı, özündən əvvəlki sənətkarlar tərəfindən yaradılmış memarlıq ənənələrini də saxlayaraq giriş hissəsini aşağı hündürlüklü qapı formasında həll etmişdir.
İstinadlar
- Саламзаде, 1964. səh. 53
- Саламзаде, 1964. səh. 52
Ədəbiyyat
- Саламзаде, А. В. Архитектура Азербайдана XVI-XIX вв. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1964.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gurculu turbesi Qubadli rayonunun Gurculu kendi erazisinde yerlesen XVIII esre aid tarixi memarliq abidesidir Abide uzerinde hec bir kitabe saxlanilmamis ve ola bilsin ki turbe umumiyyetle kitabesiz olmusdur Gurculu turbesi39 25 20 sm e 46 27 43 s u Olke AzerbaycanSeher QubadliYerlesir GurculuTikilme tarixi XVIII esrUslubu Arran memarliq mektebiAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 307KateqoriyaTurbeEhemiyyetiOlke ehemiyyetli Turbenin esas diqqetceken xususiyyeti onun esas memarliq kutlesinden cadir formali dam ortuyune kecid hissesidir Memar stalaktit formasini esas goturmkle tromp formali orijinal konstruksiya yaratmaga muveffeq olmusdur Ustad memarin catira kecid karnizinin tektonik serheddine tamamile musteqil yanasmasi turbeye tekrarolunmaz gorunus bexs etmisdir TarixiAbide uzerinde hec bir kitabe saxlanilmamis ve ola bilsin ki turbe umumiyyetle kitabesiz olmusdur Buna gore de abideni oyrenen tedqiqatcilar onun tarixini mueyyenlesdirerken esasen memarliq xususiyyetlerine istinad etmisler E Salamzadenin fikrince turbenin tarixine isare eden esas elementlerden biri giris hissesinin kicik relyef portali seklinde hell edilmesidir Bu cur yanasma esasen XVII esr Azerbaycan turbeleri ucun xarakterikdir Portali tamamlayan tagin formasi da mehz hemin dovr ucun xarakterikdir Oz teyinati baximindan bu cur taglar daha evvelki dovrlerden melum olsa da mehz dekorativ element kimi yalniz XVII esrden sonra tetbiq edilmisler Memarliq xususiyyetleriE Salamzade yazir ki bir sira xususiyyetlerine gore Gurculu turbesi Azerbaycanin sekkizguseli turbeleri arasinda unikal movqeye malikdir Turbenin esas diqqetceken xususiyyeti onun esas memarliq kutlesinden cadir formali dam ortuyune kecid hissesidir Memar stalaktit formasini esas goturmkle tromp formali orijinal konstruksiya yaratmaga muveffeq olmusdur Bu yolla o sekkizguseli plandan on alti guseli cadir formali dam ortuyune kecidi uzuk vasitesiyle reallasdirmaga muveffeq olmusdur Ustad memarin catira kecid karnizinin tektonik serheddine tamamile musteqil yanasmasi turbeye tekrarolunmaz gorunus bexs etmisdir Memarin fikrine esasen cadirin her ox serheddi karnizin trompformali naxislarina uygunlasdirilmisdir Bele hell formasi turbenin her iki hissesini orqanik sekilde birlesdirmeye imkan vermisdir Bununla yanasi tetbiq edilmis bu usul abidenin simasindaki plastiklik ve yumsaqligi formalasdirmisdir Memar Sekkizguseli cadirla tamamlanan sekkizguseli turbelere mexsus sert hendesi formaligi yusaltmaga nail olmusdur Hemcinin turbe memari ozunden evvelki senetkarlar terefinden yaradilmis memarliq enenelerini de saxlayaraq giris hissesini asagi hundurluklu qapi formasinda hell etmisdir IstinadlarSalamzade 1964 seh 53 Salamzade 1964 seh 52EdebiyyatSalamzade A V Arhitektura Azerbajdana XVI XIX vv Baku Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1964