Giriş/çıxış portu (en. input/output port ~ ru. порт ввода-вывода ~ tr. giriş/çıkış portu) – giriş və ya çıxış qurğuları ilə mikroposessor arasında verilənlərin ötürülməsi kanalı. Praktiki olaraq, mərkəzi prosessor üçün port, onun verilənlərin qəbulu və verilişi üçün istifadə etdiyi bir və ya daha artıq yaddaş ünvanıdır. Bu ünvanlara xüsusi aparat vasitələri, məsələn, genişləndirmə lövhələri xidmət göstərir: onlar qurğudan gələn verilənləri yaddaş ünvanlarında yerləşdirir və verilənləri yaddaş ünvanlarından qurğuya göndərir.
Giriş/çıxış portu kompüterdə proqram təminatı və qurğular arasında əlaqə qurmağa imkan verir. Hər hansı məlumatı ardıcıl portla göndərmək üçün onun hansı giriş/çıxış portu kimi ünvanı bilinməlidir. Analoji olaraq, ardıcıl portdan məlumat almaq üçün onun hansı ünvandan göndərilməsini bilmək lazımdır.
Yaddaşa birbaşa daxil olan kanalların və IRQ-nin kəsilməsindən fərqli olaraq, fərdi kompüterlərdə xeyli çox giriş/çıxış portları mövcuddur. 0000h-dan FFFFh-a qədər nömrələnmiş 65535 port mövcuddur və bu Intel prosessorunda ən maraqlı “artefakt”-dır. Baxmayaraq ki, bir çox qurğular 8 portdan istifadə edir, lakin onların sayı kifayət qədər bəs edir. Ən böyük problem ondadır ki, iki qurğuda təsadüfən eyni port müəyyən edilməsin.
Plug and Play (Qoş və işlət) xüsusiyyətini saxlayan müasir sistemlər portlardakı istənilən münaqişələri avtomatik həll edir.
Baxmayaraq ki, giriş/çıxış portları yaddaşın onaltılıq ünvanlarına oxşar işarələnirlər, onlar yaddaş yox, portlar sayılırlar. Fərq ondadır ki, 1000h ünvanlı yaddaşa göndərilən məlumatlar SIMM və ya DIMM yaddaş modulunda saxlanılacaqdır. Əgər məlumatlar giriş/çıxış portunun 1000h ünvanına göndərilirsə, onda onlar şinin bu kanalına düşürlər və bu kanalı eşidən istənilən qurğu onları qəbul edə bilər. Əgər portun bu ünvanını heç bir qurğu tutmursa, onda məlumatlar şinin sonuna çatacaq və onun yükləyici rezistorları ilə udulacaq.
Xüsusi proqramlar – drayverlər – müxtəlif port ünvanlarından istifadə etməklə qurğularla qarşılıqlı əlaqədə olurlar. Drayver onlarla işləmək üçün qurğunun hansı portdan istifadə etdiyini bilməlidir. Adətən bu problem təşkil etmir, çünki həm drayver, həm də qurğu, bir qayda olaraq, eyni istehsalçı tərəfindən təchiz edilir.
Sistemli plata və yığım mikrosxemləri adətən giriş/çıxış portunun 0h-dan FFh-a qədər ünvanlarından istifadə edir, digər qurğular isə 100h-dan FFFFh-a qədər.
Sistem platasında hansı port ünvanının istifadə olunduğunu ona əlavə olunan sənədlərə baxmaq və ya Windows qurğusunun dispetçerindən istifadə etməklə bilmək olar.
Şindəki qurğularda, bir qayda olaraq, 100h-dan başlayan ünvanlardan istifadə olunur.
Praktiki olaraq sistemli şinlərdə bütün qurğular giriş/çıxış port ünvanlarından istifadə edirlər. Onların əksəriyyəti standartlaşdırılmışdır. Ona görə, bir qayda olaraq, bu qurğular üçün port ünvanları ilə hər hansı bir problem ortaya çıxmır.
Ədəbiyyat
İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Oktyabr 07, 2021
giriş, çıxış, portu, input, output, port, порт, ввода, вывода, giriş, çıkış, portu, giriş, çıxış, qurğuları, ilə, mikroposessor, arasında, verilənlərin, ötürülməsi, kanalı, praktiki, olaraq, mərkəzi, prosessor, üçün, port, onun, verilənlərin, qəbulu, verilişi,. Giris cixis portu en input output port ru port vvoda vyvoda tr giris cikis portu giris ve ya cixis qurgulari ile mikroposessor arasinda verilenlerin oturulmesi kanali Praktiki olaraq merkezi prosessor ucun port onun verilenlerin qebulu ve verilisi ucun istifade etdiyi bir ve ya daha artiq yaddas unvanidir Bu unvanlara xususi aparat vasiteleri meselen genislendirme lovheleri xidmet gosterir onlar qurgudan gelen verilenleri yaddas unvanlarinda yerlesdirir ve verilenleri yaddas unvanlarindan qurguya gonderir Giris cixis portu komputerde proqram teminati ve qurgular arasinda elaqe qurmaga imkan verir Her hansi melumati ardicil portla gondermek ucun onun hansi giris cixis portu kimi unvani bilinmelidir Analoji olaraq ardicil portdan melumat almaq ucun onun hansi unvandan gonderilmesini bilmek lazimdir Yaddasa birbasa daxil olan kanallarin ve IRQ nin kesilmesinden ferqli olaraq ferdi komputerlerde xeyli cox giris cixis portlari movcuddur 0000h dan FFFFh a qeder nomrelenmis 65535 port movcuddur ve bu Intel prosessorunda en maraqli artefakt dir Baxmayaraq ki bir cox qurgular 8 portdan istifade edir lakin onlarin sayi kifayet qeder bes edir En boyuk problem ondadir ki iki qurguda tesadufen eyni port mueyyen edilmesin Plug and Play Qos ve islet xususiyyetini saxlayan muasir sistemler portlardaki istenilen munaqiseleri avtomatik hell edir Baxmayaraq ki giris cixis portlari yaddasin onaltiliq unvanlarina oxsar isarelenirler onlar yaddas yox portlar sayilirlar Ferq ondadir ki 1000h unvanli yaddasa gonderilen melumatlar SIMM ve ya DIMM yaddas modulunda saxlanilacaqdir Eger melumatlar giris cixis portunun 1000h unvanina gonderilirse onda onlar sinin bu kanalina dusurler ve bu kanali esiden istenilen qurgu onlari qebul ede biler Eger portun bu unvanini hec bir qurgu tutmursa onda melumatlar sinin sonuna catacaq ve onun yukleyici rezistorlari ile udulacaq Xususi proqramlar drayverler muxtelif port unvanlarindan istifade etmekle qurgularla qarsiliqli elaqede olurlar Drayver onlarla islemek ucun qurgunun hansi portdan istifade etdiyini bilmelidir Adeten bu problem teskil etmir cunki hem drayver hem de qurgu bir qayda olaraq eyni istehsalci terefinden techiz edilir Sistemli plata ve yigim mikrosxemleri adeten giris cixis portunun 0h dan FFh a qeder unvanlarindan istifade edir diger qurgular ise 100h dan FFFFh a qeder Sistem platasinda hansi port unvaninin istifade olundugunu ona elave olunan senedlere baxmaq ve ya Windows qurgusunun dispetcerinden istifade etmekle bilmek olar Sindeki qurgularda bir qayda olaraq 100h dan baslayan unvanlardan istifade olunur Praktiki olaraq sistemli sinlerde butun qurgular giris cixis port unvanlarindan istifade edirler Onlarin ekseriyyeti standartlasdirilmisdir Ona gore bir qayda olaraq bu qurgular ucun port unvanlari ile her hansi bir problem ortaya cixmir Edebiyyat RedakteIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Menbe https az wikipedia org w index php title Giris cixis portu amp oldid 4598208, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
