Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Georq Kantor — alman riyaziyyatçısı, müasir riyaziyyatın yaradıcılarından biri, çoxluqlar nəzəriyyəsinin banisi, həqiqi ədədlər nəzəriyyəsinin əsaslandırılmasını vermişdir.
| Georq Kantor | |
|---|---|
| alm. George Cantor | |
 Qeorq Kantor | |
| Doğum adı | George Ferdinand Ludwig Philipp Cantor |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sankt-Peterburq, Rusiya |
| Vəfat tarixi | (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | Halle, Almaniya |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Elm sahələri | çoxluqlar nəzəriyyəsi, riyaziyyat, məntiq, riyazi məntiq, kardinal ədəd, sıra sayı, Riyaziyyat fəlsəfəsi |
| Elmi dərəcələri |
|
| Təhsili | |
| Elmi rəhbərləri | Ernst Kummer, Karl Veyerştrass |
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Georq Kantor birja makleri Georq Voldemar Kantor və Mariya Kantorun ailəsində dünyaya gəlmişdir. Onun atası Kopenhagendə anadan olmuş, gənc vaxtlarında Sankt-Peterburqa köçərək orada lütherlik missiyasiyasına qoşulmuşlar. Oğlununn sonrakı deyimlərinə görə onun atası separd ailəsinə mənsub olmuşdur. Anası Sankt-Peterburqda avstriya mənşəli musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur.
Kantor ailəsində uşaqlar sərt dini mühitdə tərbiyə almışlar. Ona görə də Georq Kantor ömrünün çox hissəsini dərin dini təsəvvürə malik bir insan olaraq qalmışdır. O 11 yaşında olarkən ailəsi atasının səhhətinin pisləşməsi ucbatından Visbadendə yerləşən kurort şəhərinə köçür. Bir az sonra onlar Frankfurt na Mayn şəhərinə köçürlər.
Məktəbi bitirdikdən sonra 1860-cı ildə o Sürixdəki politexnik məktəbinə daxil olur. Sonra isə Qöttingendə təhsilini davam etdirir. 1867-ci ildə doktoranturanı bitirərək Berlində elmi dərəcə alır. Bundan sonra Kantor 1869-cu ildən başlayaraq ömrünün sonunadək Halle şəhərində çalışır. Öncə dosent kimi çalışan Kantor, 1913-cü ildə professor vəzifəsi alır.
Halledə yaşadığı dövrdə bir çox xəstəliklərlə mübarizə aparmalı olan Georq Kantor 6 yanvar 1918-ci ildə orada sanatoriyada vəfat edir.
Elmi işləri
Kantor 1874-1897-ci ildə çoxluqlar nəzəriyyəsini yaradır. Onun bu nəzəriyyə üçün verdiyi tərif belədir: "Çoxluq deyəndə bizim düşüncəmizlə qəbul olunan, bir-biri ilə fərqləndirilə bilən m obyektlərinin toplusu M başa düşülür".
Kantor sonsuz çoxluqların elementlərinin birmənalı münasibətinin müşahidəsi zamanı çoxluqlar nəzəriyyəsi ideyasına gəlir. O bu münasibətdə olan çoxluqları "ekvivalent" və ya "eyni güclü" adlandırır. Ona görə təbii ədədlər həqiqi ədədlər ekvivalentdir. Bunu Kantorun diaqonallaşdırma üsulu da təsdiq etmişdir. Özünün ikinci diaqonal arqumenti ilə o sübut etmişdir ki, həqiqi ədədlərin çoxluğu təbii ədədlərdən güclüdür. Onun işləri o dövrün riyaziyyatçıları arasında mübahisə doğurmuşdur.
Kantorun özü naiv çoxluqlar nəzəriyyəsinin antinomların kəşfçisi sayılır. O kanton antinomlarının köməyi ilə sübut etmişdir ki, müəyyən sinifə daxil olan elementlər çoxluq yaratmırlar.
Kantor cütləşmə funksiyası da onun adını daşıyır.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Walter Purkert/Hans Joachim Ilgauds: Georg Cantor 1845–1918. Basel/Boston/Stuttgart: Birkhäuser, 1987. (= Vita mathematica; 1.) (Biographie; auch für Nichtmathematiker)
- David Foster Wallace: Georg Cantor. Der Jahrhundertmathematiker und die Entdeckung des Unendlichen. München: Piper, 2007,
- Johanna J. Danis, Transfinite Zahlen. In: dies., Zahlenwende, München 2000,
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- "Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", Bakı, "Şərq-Qərb", 2008. səh.607
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Georq Kantor alman riyaziyyatcisi muasir riyaziyyatin yaradicilarindan biri coxluqlar nezeriyyesinin banisi heqiqi ededler nezeriyyesinin esaslandirilmasini vermisdir Georq Kantoralm George Cantor Qeorq KantorDogum adi George Ferdinand Ludwig Philipp CantorDogum tarixi 3 mart 1845Dogum yeri Sankt Peterburq RusiyaVefat tarixi 6 yanvar 1918 72 yasinda Vefat yeri Halle AlmaniyaVefat sebebi urek tutmasiElm saheleri coxluqlar nezeriyyesi riyaziyyat mentiq riyazi mentiq kardinal eded sira sayi Riyaziyyat felsefesiElmi dereceleri felsefe doktoru 1867 Tehsili Humboldt adina Berlin UniversitetiElmi rehberleri Ernst Kummer Karl VeyerstrassUzvluyu Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi Gottingen Elmler Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiGeorq Kantor birja makleri Georq Voldemar Kantor ve Mariya Kantorun ailesinde dunyaya gelmisdir Onun atasi Kopenhagende anadan olmus genc vaxtlarinda Sankt Peterburqa kocerek orada lutherlik missiyasiyasina qosulmuslar Oglununn sonraki deyimlerine gore onun atasi separd ailesine mensub olmusdur Anasi Sankt Peterburqda avstriya menseli musiqici ailesinde anadan olmusdur Kantor ailesinde usaqlar sert dini muhitde terbiye almislar Ona gore de Georq Kantor omrunun cox hissesini derin dini tesevvure malik bir insan olaraq qalmisdir O 11 yasinda olarken ailesi atasinin sehhetinin pislesmesi ucbatindan Visbadende yerlesen kurort seherine kocur Bir az sonra onlar Frankfurt na Mayn seherine kocurler Mektebi bitirdikden sonra 1860 ci ilde o Surixdeki politexnik mektebine daxil olur Sonra ise Qottingende tehsilini davam etdirir 1867 ci ilde doktoranturani bitirerek Berlinde elmi derece alir Bundan sonra Kantor 1869 cu ilden baslayaraq omrunun sonunadek Halle seherinde calisir Once dosent kimi calisan Kantor 1913 cu ilde professor vezifesi alir Hallede yasadigi dovrde bir cox xesteliklerle mubarize aparmali olan Georq Kantor 6 yanvar 1918 ci ilde orada sanatoriyada vefat edir Elmi isleriKantor 1874 1897 ci ilde coxluqlar nezeriyyesini yaradir Onun bu nezeriyye ucun verdiyi terif beledir Coxluq deyende bizim dusuncemizle qebul olunan bir biri ile ferqlendirile bilen m obyektlerinin toplusu M basa dusulur Kantor sonsuz coxluqlarin elementlerinin birmenali munasibetinin musahidesi zamani coxluqlar nezeriyyesi ideyasina gelir O bu munasibetde olan coxluqlari ekvivalent ve ya eyni guclu adlandirir Ona gore tebii ededler heqiqi ededler ekvivalentdir Bunu Kantorun diaqonallasdirma usulu da tesdiq etmisdir Ozunun ikinci diaqonal arqumenti ile o subut etmisdir ki heqiqi ededlerin coxlugu tebii ededlerden gucludur Onun isleri o dovrun riyaziyyatcilari arasinda mubahise dogurmusdur Kantorun ozu naiv coxluqlar nezeriyyesinin antinomlarin kesfcisi sayilir O kanton antinomlarinin komeyi ile subut etmisdir ki mueyyen sinife daxil olan elementler coxluq yaratmirlar Kantor cutlesme funksiyasi da onun adini dasiyir Hemcinin baxSekkiz vezir problemi Coxluqlar nezeriyyesiEdebiyyatWalter Purkert Hans Joachim Ilgauds Georg Cantor 1845 1918 Basel Boston Stuttgart Birkhauser 1987 Vita mathematica 1 Biographie auch fur Nichtmathematiker David Foster Wallace Georg Cantor Der Jahrhundertmathematiker und die Entdeckung des Unendlichen Munchen Piper 2007 ISBN 3 492 04826 9 Johanna J Danis Transfinite Zahlen In dies Zahlenwende Munchen 2000 ISBN 3 925350 75 6IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Mathematics Genealogy Project ing 1997 Usaqlar ucun ensiklopediya Riyaziyyat Baki Serq Qerb 2008 seh 607Xarici kecidler