Fotometrik anlayışlar — Maddədə həyəcanlanma vəziyyətindən normal vəziyyətə qayıdarkən elektronların keçməsi nəticəsində əmələ gələn atomların, ionların, molekulların və bu maddələrin daha mü- rəkkəb hissəciklərinin işıqlanması lüminessensiya adlandırılır. Maddənin lüminessensiyasının başlanması üçün ona kənardan müəyyən miqdarda enerji çatdırmaq vacibdir. Maddə hissəcik-ləri onlara çatdırılan enerjini udaraq, müəyyən müddət ərzində o halda qalmaqla həyəcanlanma vəziyyətinə keçir. Sonra onlar həyəcanlanma enerjisinin bir hissəsini lüminessensiya kvantları şəklində itirərək sükunət halına qayıdır. Ultrabənövşəyi və görünən tezliklərin optik diapazonunun işıq şüalarının təsiri altında əmələ gələn işıqlanma, həyəcanlanma səviyyəsinin növündən və bu vəziyyətdə qalma müddətindən asılı olaraq fluoressensiya və fosforessensiya kimi iki növə ayrılan fotolüminessensiya adını daşıyır.
Fotometriya
Analitik və biokimyəvi tədqiqatlarda tez-tez rəngsiz məhlulun rəngli məhlula çevrilməsi ilə nəticələnir ki, bu da müəyyən dalğa uzunluqlu işıq şüalarını udmaq qabiliyyətinə malikdir. Əgər qırmızı rəng intensiv udularsa onda məhlul yaşıl və ya göy rəngdə, bənövşəyi rəng udulursa məhlul sarı olur. Müxtəlif dalğa uzunluqlu işığın udulmasını göstərən qrafik spektral əyri adlanır. Adətən fotometriyada ən yüksək işıq udma oblastından istifadə edilir. Əyridə maksimumun miqdarı variasiya edə bilər, ancaq adətən görmə oblastında bir-iki maksimumu olur. Analitik tədqiqatlarda elə rəngli maddələrdən istifadə olunur ki, onun rənglənmə intensivliyi tədqiq olunan maddənin qatılığı ilə düz mütənasib olsun . Əgər məhlulda qeyri şəffaf hissəcik varsa məhlul bulanıq olur. Bu zaman fotometriya aparmaq mümkün deyil, çünki bilmək olmur ki, nə qədər işıq şüası udulur və nə qədər əks olunur.
Fotometrik cihazlar
Fotometrik cihazlar iki böyük qrupa; fotometrlərə və spektrofotometrlərə bölünür. Fotometrdə lazım olan spektral diapazon işıq filtrlərinin köməkliyi ilə yaradılır. Spektrofotometrlərdə isə spektr sahələri linzaların və ya difraksiya qəfəsinin köməyi ilə yaradılır. ona görə verilən diapazonda istənilən dalğa uzunluğu yartamaq olur. Adətən spektrofotometrlər fotometrlərə nisbətən daha həssas cihazlardır. Spektrofotometrlər 400 nm – 700 nm diapazonunda istənilən dalğa uzunluğunda ölçmələr aparılır. Klinik biokimyada fotometrik ölçmələr 400-700 nm oblastında aparılır ki, bu da görmə spektridir. Yüksək uzunluqlu dalğa infraqırmızı dalğaya yaxınlaşır, 400 nm-dən aşağı dalğalar isə UB diapazon, 220-330 nm qısa dalğa diapazonudur. İnfraqırmızı oblastda ölçmələr zamanı adi şüşədən hazırlanmış küveytlərdən istifadə olunur, ulturabənövşəyi oblasta isə xüsusi şüşədən hazırlanmış küveytlərdən istifadə olunur. Qısa dalğada ölçmələr aparmaq üçün ancaq kvars və sapfirdən hazırlanmış küveytlərdən istifadə olunur. Xarici görünüşlərinə görə küveytləri bir-birindən fərqləndirmək çətindir. Əgər küveytləri bir-birindən fərqləndirmək mümkün deyilsə onların optiki sıxlığını ölçmək lazımdır. Bu məqsədlə boş və su ilə doldurulmuş küveyitlərin optiki sıxlığı 400 nm –dən başlayaraq hər 20 nm-dən bir ölçülür. Müxtəlif spektrofototetrik və fotometrik cihazlar bir-birindən quruluşlarına görə fərqlənmələrinə baxmayaraq iş prinsipləri eynidir. Cihazı işə hazırlamaq üçün əvvəl müxtəlif filtirlərdən istifadə etməklə dalğa uzunluğu seçilir. Dalğa uzunluğunu dəqiq təyin etmək üçün aşağı dalğa uzunluğundan başlayaraq ölçmələr aparılır. Bu prosesin əksi isə ciddi səhvlərə səbəb olur. Sonrakı mərhələdə sıfır müəyyən olunmalıdır. Sonra kiçik ölçmələr aparılarıq küveyt məhlulla doldurularaq optiki sıxlığı ölçülür. Məhlulda olan kənar qarışıqların təsirindən yaranan səhvlərdən qaçmaq üçün iki dalğalı və ya üç dalğalı ölçmə metodlarından istifadə olunur.
Ədəbiyyat
Mikayılov V.Ş. Qida məhsullarının dequstasiyası. – Bakı.: Kooperasiya nəşriyyatı, 2012. – 384 s.
Mustafayev F.Ə., Rüstəmov E.Ə. Yeyinti məhsulla- rının laboratoriya müayinələri. – Bakı.: Elm, 2010. – 448 s.
"Arxivlənmiş surət" (PDF). 2021-03-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-01-21.
Yanvar 16, 2023
fotometrik, cihazlar, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, fotometrik, anlayışlar, maddədə, həyəcanlanma, vəziyyətindən, normal, vəziyyətə, qayıdarkən, elektronların, keçməsi, . Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Fotometrik anlayislar Maddede heyecanlanma veziyyetinden normal veziyyete qayidarken elektronlarin kecmesi neticesinde emele gelen atomlarin ionlarin molekullarin ve bu maddelerin daha mu rekkeb hisseciklerinin isiqlanmasi luminessensiya adlandirilir Maddenin luminessensiyasinin baslanmasi ucun ona kenardan mueyyen miqdarda enerji catdirmaq vacibdir Madde hissecik leri onlara catdirilan enerjini udaraq mueyyen muddet erzinde o halda qalmaqla heyecanlanma veziyyetine kecir Sonra onlar heyecanlanma enerjisinin bir hissesini luminessensiya kvantlari seklinde itirerek sukunet halina qayidir Ultrabenovseyi ve gorunen tezliklerin optik diapazonunun isiq sualarinin tesiri altinda emele gelen isiqlanma heyecanlanma seviyyesinin novunden ve bu veziyyetde qalma muddetinden asili olaraq fluoressensiya ve fosforessensiya kimi iki nove ayrilan fotoluminessensiya adini dasiyir Fotometriya RedakteAnalitik ve biokimyevi tedqiqatlarda tez tez rengsiz mehlulun rengli mehlula cevrilmesi ile neticelenir ki bu da mueyyen dalga uzunluqlu isiq sualarini udmaq qabiliyyetine malikdir Eger qirmizi reng intensiv udularsa onda mehlul yasil ve ya goy rengde benovseyi reng udulursa mehlul sari olur Muxtelif dalga uzunluqlu isigin udulmasini gosteren qrafik spektral eyri adlanir Adeten fotometriyada en yuksek isiq udma oblastindan istifade edilir Eyride maksimumun miqdari variasiya ede biler ancaq adeten gorme oblastinda bir iki maksimumu olur Analitik tedqiqatlarda ele rengli maddelerden istifade olunur ki onun renglenme intensivliyi tedqiq olunan maddenin qatiligi ile duz mutenasib olsun 1 Eger mehlulda qeyri seffaf hissecik varsa mehlul bulaniq olur Bu zaman fotometriya aparmaq mumkun deyil cunki bilmek olmur ki ne qeder isiq suasi udulur ve ne qeder eks olunur Fotometrik cihazlar RedakteFotometrik cihazlar iki boyuk qrupa fotometrlere ve spektrofotometrlere bolunur Fotometrde lazim olan spektral diapazon isiq filtrlerinin komekliyi ile yaradilir Spektrofotometrlerde ise spektr saheleri linzalarin ve ya difraksiya qefesinin komeyi ile yaradilir ona gore verilen diapazonda istenilen dalga uzunlugu yartamaq olur Adeten spektrofotometrler fotometrlere nisbeten daha hessas cihazlardir Spektrofotometrler 400 nm 700 nm diapazonunda istenilen dalga uzunlugunda olcmeler aparilir Klinik biokimyada fotometrik olcmeler 400 700 nm oblastinda aparilir ki bu da gorme spektridir Yuksek uzunluqlu dalga infraqirmizi dalgaya yaxinlasir 400 nm den asagi dalgalar ise UB diapazon 220 330 nm qisa dalga diapazonudur Infraqirmizi oblastda olcmeler zamani adi suseden hazirlanmis kuveytlerden istifade olunur ulturabenovseyi oblasta ise xususi suseden hazirlanmis kuveytlerden istifade olunur Qisa dalgada olcmeler aparmaq ucun ancaq kvars ve sapfirden hazirlanmis kuveytlerden istifade olunur Xarici gorunuslerine gore kuveytleri bir birinden ferqlendirmek cetindir Eger kuveytleri bir birinden ferqlendirmek mumkun deyilse onlarin optiki sixligini olcmek lazimdir Bu meqsedle bos ve su ile doldurulmus kuveyitlerin optiki sixligi 400 nm den baslayaraq her 20 nm den bir olculur Muxtelif spektrofototetrik ve fotometrik cihazlar bir birinden quruluslarina gore ferqlenmelerine baxmayaraq is prinsipleri eynidir Cihazi ise hazirlamaq ucun evvel muxtelif filtirlerden istifade etmekle dalga uzunlugu secilir Dalga uzunlugunu deqiq teyin etmek ucun asagi dalga uzunlugundan baslayaraq olcmeler aparilir Bu prosesin eksi ise ciddi sehvlere sebeb olur Sonraki merhelede sifir mueyyen olunmalidir Sonra kicik olcmeler aparilariq kuveyt mehlulla doldurularaq optiki sixligi olculur Mehlulda olan kenar qarisiqlarin tesirinden yaranan sehvlerden qacmaq ucun iki dalgali ve ya uc dalgali olcme metodlarindan istifade olunur Edebiyyat RedakteMikayilov V S Qida mehsullarinin dequstasiyasi Baki Kooperasiya nesriyyati 2012 384 s Mustafayev F E Rustemov E E Yeyinti mehsulla rinin laboratoriya muayineleri Baki Elm 2010 448 s Arxivlenmis suret PDF 2021 03 01 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2019 01 21 Menbe https az wikipedia org w index php title Fotometrik cihazlar amp oldid 6620540, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
