Fonologiya — Fonologiya dil sisteminin birincisi və dilçilik elminin sahələrindən biri olmaq etibarilə dilin fonoloji sistemi ilə məşğul olur.
Strukturu
O, nitq səslərini və morfemlərin səs cildini fərqləndirən bir vasitə kimi öyrənir, səslərin, səs birləşmələrinin və prosodik vasitələrin semioloji relevantlığını və funksional xüsusiyyətlərini tədqiq edir. Fonologiya struktur dilçilik metodlarını dil hadisələrinə tətbiq edən ilk dilçilik şöbəsidir. Fonologiyanın vahidi fonemdir. Fonem dilin ən kiçik vahidi olub, müəyyən fərqləndirici əlamətlər məcmuyudur. O, söz və morfemlərin səs cildini fərqləndirməyə xidmət edir. Fonem dildə seqment, fonem və superseqment şəklində təzahür edir. Birinciyə linqivistik vəzifəli səslər(saitlər və samitlər), ikinciyə isə vurğu,intonasiya kimi fonoloji vahidlər daxildir. Müasir dövrün dilçiliyində geniş şəkildə işləndiyinə baxmayaraq,fonem yenə də mübahisəli olan mühim probləmlərdən biridir.
Tarixi
Fonem probleminin tarixi rus dilçisi İ.A.Boduen de Kurtenedən başlayır. İndi işlənən mənada fonem məsələsini ilk dəfə o.dilçiliyə gətirmiş və onun ilk izahını vermişdir. Boduen fonemi ilk dəfə etimoloji-morfoloji bir hadisə kimi izah etmişdir ki,bu fikir də onun şagirdi N.V.Kruşevski (1851-1887)tərəfindən inkişaf etdirilmişdir. Boduenin fonem haqqındakı fikri sabot olmamışdır. Əvvəlcə fonemə etimoloji-morfoloji hadisə kimi baxan görkəmli alim sonralar psixoloji nmövqeyə keçmiş və fonem məsələsini məhz bu mövqedən izah etmişdir. Fonemin ilk tədqiqatçısı Boduen 1917-ci ildə çap olunmuş "Введение в языкознаие" ("Dilçiliyə giriş") adlı əsərində yazmışdır:"Biz psixikamızda mövcud olan səsin anlayışını ,yəni tələffüz əməlinin eyni zamanlı mürəkkəb kompleksini və bundan alınan təəssüratı fonem adlandıracağıq."
İstinadlar
↑ Ağamusa Axundov "Ümumi Dilçilik" 2019-12-16 at the Wayback Machine səh. 130
September 17, 2021
fonologiya, sisteminin, birincisi, dilçilik, elminin, sahələrindən, biri, olmaq, etibarilə, dilin, fonoloji, sistemi, ilə, məşğul, olur, strukturu, redaktəo, nitq, səslərini, morfemlərin, səs, cildini, fərqləndirən, vasitə, kimi, öyrənir, səslərin, səs, birləş. Fonologiya Fonologiya dil sisteminin birincisi ve dilcilik elminin sahelerinden biri olmaq etibarile dilin fonoloji sistemi ile mesgul olur 1 Strukturu RedakteO nitq seslerini ve morfemlerin ses cildini ferqlendiren bir vasite kimi oyrenir seslerin ses birlesmelerinin ve prosodik vasitelerin semioloji relevantligini ve funksional xususiyyetlerini tedqiq edir Fonologiya struktur dilcilik metodlarini dil hadiselerine tetbiq eden ilk dilcilik sobesidir Fonologiyanin vahidi fonemdir Fonem dilin en kicik vahidi olub mueyyen ferqlendirici elametler mecmuyudur O soz ve morfemlerin ses cildini ferqlendirmeye xidmet edir Fonem dilde seqment fonem ve superseqment seklinde tezahur edir Birinciye linqivistik vezifeli sesler saitler ve samitler ikinciye ise vurgu intonasiya kimi fonoloji vahidler daxildir Muasir dovrun dilciliyinde genis sekilde islendiyine baxmayaraq fonem yene de mubahiseli olan muhim problemlerden biridir 1 Tarixi RedakteFonem probleminin tarixi rus dilcisi I A Boduen de Kurteneden baslayir Indi islenen menada fonem meselesini ilk defe o dilciliye getirmis ve onun ilk izahini vermisdir Boduen fonemi ilk defe etimoloji morfoloji bir hadise kimi izah etmisdir ki bu fikir de onun sagirdi N V Krusevski 1851 1887 terefinden inkisaf etdirilmisdir Boduenin fonem haqqindaki fikri sabot olmamisdir Evvelce foneme etimoloji morfoloji hadise kimi baxan gorkemli alim sonralar psixoloji nmovqeye kecmis ve fonem meselesini mehz bu movqeden izah etmisdir Fonemin ilk tedqiqatcisi Boduen 1917 ci ilde cap olunmus Vvedenie v yazykoznaie Dilciliye giris adli eserinde yazmisdir Biz psixikamizda movcud olan sesin anlayisini yeni teleffuz emelinin eyni zamanli murekkeb kompleksini ve bundan alinan teessurati fonem adlandiracagiq Istinadlar Redakte 1 2 Agamusa Axundov Umumi Dilcilik Arxivlesdirilib 2019 12 16 at the Wayback Machine seh 130Menbe https az wikipedia org w index php title Fonologiya amp oldid 5727704, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
