fbpx
Wikipedia

Fatixa Aitova

Fatixa Aitova (tatar. Фатиха Габделвәли кызы Аитова (Яушева) 1886, Troitsk[d], Orenburq quberniyası[d]1942, Kazan) — Tatar xeyriyyəçisi və maarifçisi, Kazanda ilk qadın gimnaziyasının qurucusu.

Fatixa Aitova
tatar. Фатиха Габделвәли кызы Аитова
Doğum tarixi 1886
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1942
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Kazandakı tatar qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti mesenat[d], Seraphic Doctors[d], xeyriyyəçi

Bioqrafiyası

Fatixa Aitova Troitsk şəhərindən olan gildiya taciri Abdulvəli Yuşevin ailəsində anadan olmuşdur. Yuşevlər ailəsi yenilənmiş Müsəlman Cədidizm hərəkatının fəal iştirakçıları və sponsorları arasında idi. Onlar yeni metodik məktəblərin açılmasını fəal olaraq dəstəkləyirdi.

1887-ci ildə Fatixa, sahibkar və ictimai xadim, varlı Kazan Aitov ailəsinin nümayəndəsi Süleyman Aitovla evlənir.

1897-ci ildə Aitova öz hesabına Qazanda yoxsul ailələrdən olan qızlar üçün ibtidai məktəb açır. Məktəb Paltar salonunda yerləşirdi. Əvvəlcə məktəbdə zərgərlik, tikmə, toxuculuq tədris olunurdu. 1899-cu ildə Aitova təhsil ocağını genişləndirir, orada dörd sinifdə təlimlər aparılırdı. Məktəbin yeni hissəsi müasir Qabdulla Tukay küçəsi ərazisində yerləşirdi. Üstəlik kulinariya tədris fənninə daxil edilmişdi. Məktəb cəmi üç il fəaliyyət göstərmişdi. 1906-cı ildə Fatixa Aitova atası Abdulvəli Yuşevin ölümündən sonra böyük bir miras alır. O, bu vəsaitlərin böyük bir hissəsini 1909-cu il 27 avqustda açılan yeni bir qadın məktəbinin qurulmasına xərcləyir. İlk ildə məktəbdə 85 nəfər oxuyur, daha sonra şagirdlərin sayı artır. Qazan ətrafından da məktəbə gələnlər olur. 1911-ci ildə məktəbdə 120 nəfərə qədər şagird oxuyurdu. 1913-14-cü illərdə məktəbdə beş sinif vardı və onlarda 220 şagird oxuyurdu. 24 aprel 1917-ci ildə Fatixa Aitova Qazanda keçirilən ilk Ümumrusiya Müsəlman Qadınlar Qurultayında iştirak edir.

Oktyabr inqilabından sonra gimnaziya və Fatiha Aitovanın qalan əmlakı Sovet hökuməti tərəfindən milliləşdirildi. Gimnaziya ikinci səviyyəli tatar məktəbinə çevrildi.

Fatixa Aitova özü Vətəndaş müharibəsi zamanı Omsk şəhərinə təxliyə edildi, sonra Bakıda yaşadı. Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası rəhbərliyinin tələbinə baxmayaraq ona pensiya təyin edilmir. Fatixa Aitova ömrünün son illərini oğlunun Moskvadakı ailəsinin yanında keçirir. Uşaqlarının üçü Sovet hökuməti tərəfindən repressiyaya məruz qalır.

Fatixa Aitova 1942-ci ildə Qazanda vəfat edir və Novo-Tatar qəsəbəsi yaxınlığındakı qəbiristanlıqda dəfn edilir.

Fatixa Aitova məktəbinin məşhur məzunları

  • Sara Sadıkova - bəstəkar, aktrisa, müğənni.
  • Məryəm Rəhmankulova - opera müğənnisi, bəstəkar.

Xatirə

Qazanın Moskva rayonunda yerləşən tatar dili 12 nömrəli gimnaziya Fatixa Aitovanın şərəfinə adlandırılmışdır.

İstinadlar

  1. Аитова Фатиха Абдулвалеевна // Ислам на Урале: энциклопедический словарь / Коллект. автор. Сост. и отв. редактор — Д. З. Хайретдинов. — М.: Издательский дом "Медина", 2009, с. 30
  2. Известные \ казанцы \ общественные деятели \ Фатиха АИТОВА // Лента Казани
  3. В 12-й женской гимназии Казани откроется музей Фатихи Аитовой // Татар-информ, 24 ноября 2016
  4. Татарские просветительницы. Часть II: Фатиха Аитова // Idel. Реалии, 19 Декабря 2017 г.
  5. "Матери нации": основательница первой школы для девочек в Казани Фатиха Аитова
  6. Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение "Гимназия № 12 с татарским языком обучения имени Ф. Г. Аитовой" Московского района г. Казани

fatixa, aitova, tatar, Фатиха, Габделвәли, кызы, Аитова, Яушева, 1886, troitsk, orenburq, quberniyası, 1942, kazan, tatar, xeyriyyəçisi, maarifçisi, kazanda, qadın, gimnaziyasının, qurucusu, tatar, Фатиха, Габделвәли, кызы, Аитоваdoğum, tarixi, 1886doğum, yeri. Fatixa Aitova tatar Fatiha Gabdelvәli kyzy Aitova Yausheva 1886 Troitsk d Orenburq quberniyasi d 1942 Kazan Tatar xeyriyyecisi ve maarifcisi Kazanda ilk qadin gimnaziyasinin qurucusu Fatixa Aitovatatar Fatiha Gabdelvәli kyzy AitovaDogum tarixi 1886Dogum yeri Troitsk d Troitsk qezasi d Orenburq quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1942Vefat yeri Kazan Tataristan MSSR RSFSR SSRIDefn yeri Kazandaki tatar qebiristanligi d Vetendasligi Rusiya imperiyasi RSFSR d SSRIFealiyyeti mesenat d Seraphic Doctors d xeyriyyeci Mundericat 1 Bioqrafiyasi 2 Fatixa Aitova mektebinin meshur mezunlari 3 Xatire 4 IstinadlarBioqrafiyasi RedakteFatixa Aitova Troitsk seherinden olan gildiya taciri Abdulveli Yusevin ailesinde anadan olmusdur 1 Yusevler ailesi yenilenmis Muselman Cedidizm herekatinin feal istirakcilari ve sponsorlari arasinda idi Onlar yeni metodik mekteblerin acilmasini feal olaraq destekleyirdi 1887 ci ilde Fatixa sahibkar ve ictimai xadim varli Kazan Aitov ailesinin numayendesi Suleyman Aitovla evlenir 2 1897 ci ilde Aitova oz hesabina Qazanda yoxsul ailelerden olan qizlar ucun ibtidai mekteb acir Mekteb Paltar salonunda yerlesirdi 3 Evvelce mektebde zergerlik tikme toxuculuq tedris olunurdu 1899 cu ilde Aitova tehsil ocagini genislendirir orada dord sinifde telimler aparilirdi Mektebin yeni hissesi muasir Qabdulla Tukay kucesi erazisinde yerlesirdi Ustelik kulinariya tedris fennine daxil edilmisdi Mekteb cemi uc il fealiyyet gostermisdi 1906 ci ilde Fatixa Aitova atasi Abdulveli Yusevin olumunden sonra boyuk bir miras alir O bu vesaitlerin boyuk bir hissesini 1909 cu il 27 avqustda acilan yeni bir qadin mektebinin qurulmasina xercleyir 4 Ilk ilde mektebde 85 nefer oxuyur daha sonra sagirdlerin sayi artir Qazan etrafindan da mektebe gelenler olur 1911 ci ilde mektebde 120 nefere qeder sagird oxuyurdu 1913 14 cu illerde mektebde bes sinif vardi ve onlarda 220 sagird oxuyurdu 24 aprel 1917 ci ilde Fatixa Aitova Qazanda kecirilen ilk Umumrusiya Muselman Qadinlar Qurultayinda istirak edir 5 Oktyabr inqilabindan sonra gimnaziya ve Fatiha Aitovanin qalan emlaki Sovet hokumeti terefinden millilesdirildi Gimnaziya ikinci seviyyeli tatar mektebine cevrildi 4 Fatixa Aitova ozu Vetendas muharibesi zamani Omsk seherine texliye edildi sonra Bakida yasadi 5 Tataristan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi rehberliyinin telebine baxmayaraq ona pensiya teyin edilmir Fatixa Aitova omrunun son illerini oglunun Moskvadaki ailesinin yaninda kecirir Usaqlarinin ucu Sovet hokumeti terefinden repressiyaya meruz qalir 3 Fatixa Aitova 1942 ci ilde Qazanda vefat edir ve Novo Tatar qesebesi yaxinligindaki qebiristanliqda defn edilir Fatixa Aitova mektebinin meshur mezunlari RedakteSara Sadikova bestekar aktrisa mugenni 3 Meryem Rehmankulova opera mugennisi bestekar 3 Xatire RedakteQazanin Moskva rayonunda yerlesen tatar dili 12 nomreli gimnaziya Fatixa Aitovanin serefine adlandirilmisdir 6 Istinadlar Redakte Aitova Fatiha Abdulvaleevna Islam na Urale enciklopedicheskij slovar Kollekt avtor Sost i otv redaktor D Z Hajretdinov M Izdatelskij dom Medina 2009 s 30 Izvestnye kazancy obshestvennye deyateli Fatiha AITOVA Lenta Kazani 1 2 3 4 V 12 j zhenskoj gimnazii Kazani otkroetsya muzej Fatihi Aitovoj Tatar inform 24 noyabrya 2016 1 2 Tatarskie prosvetitelnicy Chast II Fatiha Aitova Idel Realii 19 Dekabrya 2017 g 1 2 Materi nacii osnovatelnica pervoj shkoly dlya devochek v Kazani Fatiha Aitova Municipalnoe byudzhetnoe obsheobrazovatelnoe uchrezhdenie Gimnaziya 12 s tatarskim yazykom obucheniya imeni F G Aitovoj Moskovskogo rajona g Kazani Menbe https az wikipedia org w index php title Fatixa Aitova amp oldid 6083602, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.