Eşik iyesi — türk xalq inancında eşiyin qoruyucu ruhu. Eşgik iyesi və ya Esik iyesi olaraq da deyilər. Astana iyesi və ya Bosaqa (Busağa, Busava, Bosaha, Bosaka) iyesi ifadələri də istifadə olunur. Monqollar Bohogo Ezen deyərlər.
Xüsusiyyətləri
Hər eşiyin qoruyucu bir ruhu vardır. Bu ruh eşikdə yatar. İnəklərin çaşmadan evlərini tapmalarını təmin edər. Heyvanları qoruyar. Eşikdə oturmaq, eşikdə danışmaq yaxşı sayılmaz, bunun səbəbi ruhun orada olmasıdır. Eşiyin bəxtlə də əlaqəsi vardır. Çünki eşik iki fərqli aləmi işarələyən əsrarəngiz bir sərhəd kimidir. İndiki vaxtda müasir bəşəri elmlərdə istifadə edilən Şüur eşiyi, Duyğu eşiyi kimi anlayışlar da bu sərhəd anlayışını ortaya qoyur. Bəzən "Qara Çuha" adı da verilir. AstanaQazaxıstanın paytaxtıdır və bu söz də eyni zamanda paytaxt deməkdir.
Zengi Ata
Qərb Sibir inanclarında "Sengi Baba" (Zengi Ata) bir "Eşik iyesi" dir. Eşikte yaşayır və evin önündəki heyvanları qoruyar. Tatarlar arasında da "Zengi Babay" inancı məşhurdur. "Zengi Ata" nın ruhuna tapınmaq üçün xüsusi mərasimlər keçirilir, bu mərasimlərin xüsusi yeməyi olan "avuz" (ağız) südü hazırlanır. Mərasimlərə bir molla və ya xoca (qoca) dəvət edilir. Bu adam yeni doğulmuş körpələrin xeyirli olması üçün "Zengi Ata"ya dua edər. Orta asiyadaki türk dərvişləri haqqındakı köhnə qeydlərdə; "Zengi Ata" dan, türklər arasında şöhrət qazanmış türkistan şeyxlərindən biri olaraq bəhs edilir.
Qara Çuha
Azərbaycan ənənəvi inanclarına görə bir övliya olan "Qara Çuha", evin astanasında durur amma gözə görünməz. Evin eşiyinə çatıldığında, "Qara Çuha"ya salam vermək lazımdır. Bir başqa inanışa görə də eşiğin öz sahibi vardır. Bu varlığın adı, "Astana Cini" dir.
Etimologiya
(Əş/Eş/Es) kökündən törəmişdir. Qapı pilləsi. Bir şeyin başlanğıc yeri. Bir şeyin sərhədi.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (türk.)
Avqust 12, 2021
eşik, iyesi, türk, xalq, inancında, eşiyin, qoruyucu, ruhu, eşgik, iyesi, esik, iyesi, olaraq, deyilər, astana, iyesi, bosaqa, busağa, busava, bosaha, bosaka, iyesi, ifadələri, istifadə, olunur, monqollar, bohogo, ezen, deyərlər, mündəricat, xüsusiyyətləri, ze. Esik iyesi turk xalq inancinda esiyin qoruyucu ruhu Esgik iyesi ve ya Esik iyesi olaraq da deyiler Astana iyesi ve ya Bosaqa Busaga Busava Bosaha Bosaka iyesi ifadeleri de istifade olunur Monqollar Bohogo Ezen deyerler Mundericat 1 Xususiyyetleri 2 Zengi Ata 3 Qara Cuha 4 Etimologiya 5 MenbeXususiyyetleri RedakteHer esiyin qoruyucu bir ruhu vardir Bu ruh esikde yatar Ineklerin casmadan evlerini tapmalarini temin eder Heyvanlari qoruyar Esikde oturmaq esikde danismaq yaxsi sayilmaz bunun sebebi ruhun orada olmasidir Esiyin bextle de elaqesi vardir Cunki esik iki ferqli alemi isareleyen esrarengiz bir serhed kimidir Indiki vaxtda muasir beseri elmlerde istifade edilen Suur esiyi Duygu esiyi kimi anlayislar da bu serhed anlayisini ortaya qoyur Bezen Qara Cuha adi da verilir Astana Qazaxistanin paytaxtidir ve bu soz de eyni zamanda paytaxt demekdir Zengi Ata RedakteQerb Sibir inanclarinda Sengi Baba Zengi Ata bir Esik iyesi dir Esikte yasayir ve evin onundeki heyvanlari qoruyar Tatarlar arasinda da Zengi Babay inanci meshurdur Zengi Ata nin ruhuna tapinmaq ucun xususi merasimler kecirilir bu merasimlerin xususi yemeyi olan avuz agiz sudu hazirlanir Merasimlere bir molla ve ya xoca qoca devet edilir Bu adam yeni dogulmus korpelerin xeyirli olmasi ucun Zengi Ata ya dua eder Orta asiyadaki turk dervisleri haqqindaki kohne qeydlerde Zengi Ata dan turkler arasinda sohret qazanmis turkistan seyxlerinden biri olaraq behs edilir Qara Cuha RedakteAzerbaycan enenevi inanclarina gore bir ovliya olan Qara Cuha evin astanasinda durur amma goze gorunmez Evin esiyine catildiginda Qara Cuha ya salam vermek lazimdir Bir basqa inanisa gore de esigin oz sahibi vardir Bu varligin adi Astana Cini dir Etimologiya Redakte Es Es Es kokunden toremisdir Qapi pillesi Bir seyin baslangic yeri Bir seyin serhedi Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi turk Menbe https az wikipedia org w index php title Esik iyesi amp oldid 4381782, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
