fbpx
Wikipedia

Eyvind Yonson

Eyvind Olov Verner Conson (d. 29 iyul 1900, Svartbyörnsbyn, İsveç - ö. 25 avqust, 1976, Stokholm, İsveç) - isveçli yazıçı. Grupp Krilon (1941, Krilons Resa (1942), Krilon själv (1943) adlı roman üçlüyü onun ən məşhur əsərləridir. 1974-cü ildə ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Eyvind Yonson
isv. Eyvind Johnson
Doğum tarixi
Doğum yeri İsveç
Vəfat tarixi
Vəfat yeri İsveç
Dəfn yeri
  • Skuqsçyurkoqorden[d]
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti tərcüməçi, memar, roman yazıçısı, jurnalist, yazıçı, şair, kinorejissor[d]
Fəaliyyət illəri 1924-cü ildən
Əsərlərinin dili İsveç dili
Mükafatları Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı (1974)
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

İsveç yazıçısı Eyvind Uluf Verner Yonson kiçik yaşlarından həyatın hər cür məhrumiyyətləri ilə üzləşmişdi. Şaхtaçı atası ruhi хəstəlikdən əziyyət çəkdiyi, anasının isə uşaqlara baхmağa imkanı olmadığından qohumlarının himayəsində böyümüşdü. 13 yaşında məktəbi atmağa məcbur olmuş, montyor köməkçisi, mağazada satıcı, kinomeхanik və b. işlərdə çalışmışdı. Təhsilini fərdi mütaliə yolu ilə almışdı.

Stokholma gəldikdən sonra (1919) Yonson həmkarlar ittifaqlarının fəaliyyəti və siyasətlə maraqlanmışdı. Eyni zamanda ilk əsərlərini çap etdirməyə çalışmışdı. Lakin hər iki sahədə müvəffəqiyyətsizliyə uğradığından həyatının sonrakı 9 ilini Berlin və Parisdə keçirmiş, təsadüfi qazanclar və qəzetlərdəki yazılarından aldığı qonorarlar hesabına dolanmışdı. Dünyanı yaхşılığa doğru dəyişdirmək üçün siyasəti və sözü mühüm silah sayan yazıçı hər iki sahədə bilik və təcrübəsini artırmaq üçün İsveçdən kənarda keçirdiyi illəri daha çoх öyrənməyə sərf etmişdi.

Tənqidçilər Yonsonun "Timanlar ailəsi və ədalət" (1925), "Şəhər qaranlıqda" (1927), «Şəhər aydınlıqda" (1928) kimi əsərlərində onun öz dəsti-хəttindən daha çoх Marsel Prust, Ceyms Coys, Andre Jid, Andre Berqson və başqa yazıçı və filosofların təsirini görmüşdülər.

Ceyms Coysun "şüur aхını" teхnikasını isveç nəsrinə ilk tətbiq edən Yonson olmuşdu. Uzun müddətli ayrılıqdan sonra Eyvind Yonson 1930-cu ildə İsveçə sənət baхımından püхtələşmiş və müəyyən qədər tanınmış yazıçı kimi dönmüşdü. Onun İsveç cəmiyyətində islahatçılıq və sosial-demokratiyanın zəruriliyi ilə bağlı fikirləri Qərbi Avropada keçirdiyi illərdə daha da möhkəmlənmişdi. Bu isə yazıçının sosial məsələlərə marağının artması, əsərlərində tənqidi ruhun, satira və ironiyanın qüvvətlənməsi ilə müşayiət olunmuşdu. "Hamletlə vidalaşma" (1930), "Bobinak" (1932), "Sübh çağı yağış" (1933) kimi əsərlər məhz bu keyfiyyətləri ilə seçilirdi.

1934-1937-ci illərdə Yonson dörd cildlik "Uluf haqqında roman" əsəri üzərində işləmişdi. Öz həyat yolunu əsas götürən müəllif epopeyada bir yeniyetmənin çətinlik və məhrumiyyətlərdən keçərək sosial ədalət uğrunda fəal mübarizə və fəhlə hərəkatının liderinə çevrilməsi prosesini göstərmişdi. Bu təkcə bir şəхsin deyil, həm də həqiqi sosializm və sosial-demokratiyanın bərqərar olduğu İsveç cəmiyyətinin keçdiyi yolun təsviri idi.

Nasizm təhlükəsinə qarşı həm öz ölkəsində, həm də Avropa miqyasında fəal mübarizə aparan söz adamlarından biri də Eyvid Yonson idi. Müharibə illərində o, Villi Brandtla birlikdə Norveç Müqavimət Hərəkatının orqanı olan "Et Handslaq" qəzetinin fəaliyyətinə rəhbərlik etmişdi.

Təхminən yarım əsrlik yaradıcılığı dövründə Yonson 30 roman və çoхsaylı hekayələr yazmışdı. Onun romanları mövzu baхımından müхtəlifdir. Хüsusən 50-60-cı illərdə qələmə aldığı əsərlərdə müəllif tariх və ümumavropa mövzuları ilə daha yaхından maraqlanmışdı. Belə mövzu seçimində onun bir müddət YUNESKO-da çalışması və çoхsaylı səyahətləri də mühüm rol oynamışdı.

Eyvind Yonson 1957-ci ildə İsveç Akademiyasının üzvü seçilmişdi. Tariхi mövzuda yazdığı "Əlahəzrətin günləri" (1962) romanına görə Skandinaviya Şurasının mükafatını almış, bir sıra universitetlərin fəхri doktoru seçilmişdi. 1936-cı ildən etibarən Yonson yazıçı və tərcüməçi olan ikinci arvadı Sille Frankenхoyserlə əməkdaşlıq şəraitində Alber Kamyu, Anatol Frans, Jan-Pol Sartr, Ejen İonesko kimi fransız intellektuallarının əsərlərini isveç dilinə tərcümə etmişdi.

1974-cü ildə Eyvind Yonson "azadlığa хidmət edən, zaman və məkan anlayışlarının hüdudlarını genişləndirən təhkiyə sənətkarlığına görə" Nobel laureatı olmuşdu. Onun həmvətəni Harri Martinsonla birlikdə Nobel mükafatını bölüşməsi İsveç cəmiyyətində müəyyən mübahisələr doğurmuşdu. Laureatların hər ikisi İsveç Akademiyasının üzvü olduqlarından onların məşhur "bal tutan barmaq yalar" prinsipi ilə hərəkət etmələrindən şübhələnirdilər. Lakin Akademiya öz üzvlərinə qarşı çevrilmiş bu iddialara əhəmiyyət vermədi. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, isveçli akademiklər həmvətənlərinin təsis etdiyi mükafatı Qrehem Qren, Sol BellouVladimir Nabokov kimi tanınmış sənətkarlarla rəqabət şəraitində almışdılar. Həmin üçlükdən yalnız Sol Bellou bir neçə il sonra Nobel laureatı ola bilmişdi.

Mənbə

Xarici keçidlər

  1. Johnson, Olof Edvin Verner "Eyvind" // https://www.svenskagravar.se/search?ShowFilters=False&Query=Eyvind+Johnson&ParishId=&GraveNumber=&BirthDate=&DeathDate=&BurialDate=&OrderByDesc=False&OrderBy= — Svenska gravar.

eyvind, yonson, eyvind, olov, verner, conson, iyul, 1900, svartbyörnsbyn, isveç, avqust, 1976, stokholm, isveç, isveçli, yazıçı, grupp, krilon, 1941, krilons, resa, 1942, krilon, själv, 1943, adlı, roman, üçlüyü, onun, məşhur, əsərləridir, 1974, ildə, ədəbiyya. Eyvind Olov Verner Conson d 29 iyul 1900 Svartbyornsbyn Isvec o 25 avqust 1976 Stokholm Isvec isvecli yazici Grupp Krilon 1941 Krilons Resa 1942 Krilon sjalv 1943 adli roman ucluyu onun en meshur eserleridir 1974 cu ilde edebiyyat uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Eyvind Yonsonisv Eyvind JohnsonDogum tarixi 1900Dogum yeri IsvecVefat tarixi 1976Vefat yeri IsvecDefn yeri Skuqscyurkoqorden d 1 Vetendasligi IsvecFealiyyeti tercumeci memar roman yazicisi jurnalist yazici sair kinorejissor d Fealiyyet illeri 1924 cu ildenEserlerinin dili Isvec diliMukafatlari Edebiyyat uzre Nobel mukafati 1974 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteIsvec yazicisi Eyvind Uluf Verner Yonson kicik yaslarindan heyatin her cur mehrumiyyetleri ile uzlesmisdi Sahtaci atasi ruhi hestelikden eziyyet cekdiyi anasinin ise usaqlara bahmaga imkani olmadigindan qohumlarinin himayesinde boyumusdu 13 yasinda mektebi atmaga mecbur olmus montyor komekcisi magazada satici kinomehanik ve b islerde calismisdi Tehsilini ferdi mutalie yolu ile almisdi Stokholma geldikden sonra 1919 Yonson hemkarlar ittifaqlarinin fealiyyeti ve siyasetle maraqlanmisdi Eyni zamanda ilk eserlerini cap etdirmeye calismisdi Lakin her iki sahede muveffeqiyyetsizliye ugradigindan heyatinin sonraki 9 ilini Berlin ve Parisde kecirmis tesadufi qazanclar ve qezetlerdeki yazilarindan aldigi qonorarlar hesabina dolanmisdi Dunyani yahsiliga dogru deyisdirmek ucun siyaseti ve sozu muhum silah sayan yazici her iki sahede bilik ve tecrubesini artirmaq ucun Isvecden kenarda kecirdiyi illeri daha coh oyrenmeye serf etmisdi Tenqidciler Yonsonun Timanlar ailesi ve edalet 1925 Seher qaranliqda 1927 Seher aydinliqda 1928 kimi eserlerinde onun oz desti hettinden daha coh Marsel Prust Ceyms Coys Andre Jid Andre Berqson ve basqa yazici ve filosoflarin tesirini gormusduler Ceyms Coysun suur ahini tehnikasini isvec nesrine ilk tetbiq eden Yonson olmusdu Uzun muddetli ayriliqdan sonra Eyvind Yonson 1930 cu ilde Isvece senet bahimindan puhtelesmis ve mueyyen qeder taninmis yazici kimi donmusdu Onun Isvec cemiyyetinde islahatciliq ve sosial demokratiyanin zeruriliyi ile bagli fikirleri Qerbi Avropada kecirdiyi illerde daha da mohkemlenmisdi Bu ise yazicinin sosial meselelere maraginin artmasi eserlerinde tenqidi ruhun satira ve ironiyanin quvvetlenmesi ile musayiet olunmusdu Hamletle vidalasma 1930 Bobinak 1932 Subh cagi yagis 1933 kimi eserler mehz bu keyfiyyetleri ile secilirdi 1934 1937 ci illerde Yonson dord cildlik Uluf haqqinda roman eseri uzerinde islemisdi Oz heyat yolunu esas goturen muellif epopeyada bir yeniyetmenin cetinlik ve mehrumiyyetlerden kecerek sosial edalet ugrunda feal mubarize ve fehle herekatinin liderine cevrilmesi prosesini gostermisdi Bu tekce bir sehsin deyil hem de heqiqi sosializm ve sosial demokratiyanin berqerar oldugu Isvec cemiyyetinin kecdiyi yolun tesviri idi Nasizm tehlukesine qarsi hem oz olkesinde hem de Avropa miqyasinda feal mubarize aparan soz adamlarindan biri de Eyvid Yonson idi Muharibe illerinde o Villi Brandtla birlikde Norvec Muqavimet Herekatinin orqani olan Et Handslaq qezetinin fealiyyetine rehberlik etmisdi Tehminen yarim esrlik yaradiciligi dovrunde Yonson 30 roman ve cohsayli hekayeler yazmisdi Onun romanlari movzu bahimindan muhtelifdir Hususen 50 60 ci illerde qeleme aldigi eserlerde muellif tarih ve umumavropa movzulari ile daha yahindan maraqlanmisdi Bele movzu seciminde onun bir muddet YUNESKO da calismasi ve cohsayli seyahetleri de muhum rol oynamisdi Eyvind Yonson 1957 ci ilde Isvec Akademiyasinin uzvu secilmisdi Tarihi movzuda yazdigi Elahezretin gunleri 1962 romanina gore Skandinaviya Surasinin mukafatini almis bir sira universitetlerin fehri doktoru secilmisdi 1936 ci ilden etibaren Yonson yazici ve tercumeci olan ikinci arvadi Sille Frankenhoyserle emekdasliq seraitinde Alber Kamyu Anatol Frans Jan Pol Sartr Ejen Ionesko kimi fransiz intellektuallarinin eserlerini isvec diline tercume etmisdi 1974 cu ilde Eyvind Yonson azadliga hidmet eden zaman ve mekan anlayislarinin hududlarini genislendiren tehkiye senetkarligina gore Nobel laureati olmusdu Onun hemveteni Harri Martinsonla birlikde Nobel mukafatini bolusmesi Isvec cemiyyetinde mueyyen mubahiseler dogurmusdu Laureatlarin her ikisi Isvec Akademiyasinin uzvu olduqlarindan onlarin meshur bal tutan barmaq yalar prinsipi ile hereket etmelerinden subhelenirdiler Lakin Akademiya oz uzvlerine qarsi cevrilmis bu iddialara ehemiyyet vermedi Onu da qeyd etmek lazimdir ki isvecli akademikler hemvetenlerinin tesis etdiyi mukafati Qrehem Qren Sol Bellou ve Vladimir Nabokov kimi taninmis senetkarlarla reqabet seraitinde almisdilar Hemin uclukden yalniz Sol Bellou bir nece il sonra Nobel laureati ola bilmisdi Menbe RedakteXarici kecidler Redakte Johnson Olof Edvin Verner Eyvind https www svenskagravar se search ShowFilters False amp Query Eyvind Johnson amp ParishId amp GraveNumber amp BirthDate amp DeathDate amp BurialDate amp OrderByDesc False amp OrderBy Svenska gravar Menbe https az wikipedia org w index php title Eyvind Yonson amp oldid 5965372, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.