"Evelina" münaqişəsi - "Evelina" gəmisinin daşnak-bolşevik qüvvələri tərəfindən tərksilah edilməsi.
Hadisələr
1918-ci ilin martında Bakıda ictimai-siyasi vəziyyət son dərəcə gərgin idi. Şəhərdə Azərbaycan hərbi qüvvələrinin zəif olduğunu yaxşı bilən Bakı Sovetinin rəhbərliyi, Stepan Şaumyan başda olmaqla, müsəlmanlara "dərs vermək" üçün milli qırğına hazırlaşırdı. Bu məqsədlə zavod və mədənlərdə erməni və rus fəhlələri müxtəlif bəhanələrlə "Qırmızı ordu" sıralarına qəbul edilirdilər. Erməni Milli Şurası cəbhədən qayıdan erməni əsgərlərini Bakıda saxlamaq üçün martın əvvəllərində "Erməni əsgərlərinə" müraciət etdi. Erməni milyonçusu Mantaşevin zavodları isə ermənilərin silah-sursat cəbbəxanası rolunu oynamağa başladı. İrandan və Orta Asiyadan Sovet hökumətinin adına göndərilən silahlar da ermənilərin əlinə keçdi. 1918-ci il martın 17-də qırğın törətmək üçün bəhanə yaratmaq məqsədilə "Müsavat" partiyası üzvlərinin və azərbaycanlı əsgərlərin-yunkerlərin olduğu "Avetik" gəmisi Şaumyanın əmri ilə atəşə tutuldu. Elə həmin gün B.Avakyan "Astoriya" mehmanxanasında Hərbi İnqilabi Komitə adından daşnaklara silah payladı. Martın 24-də şəxsi heyəti müsəlmanlardan ibarət olan "Evelina" gəmisinin tərksilah edilməsi milli qırğına başlamaq üçün bəhanə oldu. Belə ki, Azərbaycan milyonçusu Hacı Zeynalabdin TağıyevinLənkəranda xidmət edən və təsadüfən əlindəki silahdan açılan atəş nəticəsində həlak olmuş oğlu Məhəmmədin dəfnində iştirak etmək üçün Bakıya gəlmiş müsəlman alayının zabitləri dəfn mərasimindən sonra "Evelina" gəmisi ilə Lənkərana qayıtmalı idilər. Əlverişli məqamın yetişdiyini görən ermənilər Rus Milli Şurası, Xəzər matrosları, eser və menşevik partiyaları arasında belə bir şayiə yaydılar ki, guya "Evelina" ilə gedən zabitlər Lənkəranda olan müsəlman hərbi hissələri ilə birlikdə Muğandakı rus-molokan kəndlərini "məhv etmək" haqqında tapşırıq almışlar. Bu təxribat öz "bəhrəsini" verdi, Bakıdakı bütün qeyri-azərbaycanlı siyasi və hərbi qüvvələr "Evelina" gəmisinin tərksilah edilməsinə tərəfdar oldu. Martın 30-da təcili olaraq Bakı şəhəri mədən-zavod rayonlarının inqilabi müdafiə komitəsi yaradıldı. Komitəyə S.Şaumyan, A.Caparidze, Q.Korqanov, İ.Suxartsev, S.Saakyan, M.Yolçuyan, Nəriman Nərimanov daxil idilər.
İnqilabi komitənin təşəbbüsü ilə "Evelina"nın Lənkərana yola düşməsi dayandırıldı və gəmidəki zabitlər tərksilah olundu. Müsəlman əhalisi məscidlərə toplaşaraq, silahların qaytarılmasını tələb etdi. Vəziyyətin çox ciddi xarakter aldığını görən Azərbaycan milli təşkilatlarının nümayəndələri inqilabi komitəyə gələrək, alınmış silahları "Hümmət" müsəlman bolşevik təşkilatı vasitəsilə qaytarmağa cəhd göstərdilər. Lakin bolşevik-daşnak koalisiyası əvvəlcədən bağladıqları sövdələşmə əsasında müsəlman əhaliyə qarşı hücuma başladı. Martın 30-da axşam saat beşdə Bakıda ilk atəşlər açıldı. Bu, Bakıda türk-müsəlman əhaliyə qarşı Mart soyqırımının (1918) başlanğıcı oldu.
evelina, münaqişəsi, evelina, münaqişəsi, evelina, gəmisinin, daşnak, bolşevik, qüvvələri, tərəfindən, tərksilah, edilməsi, mündəricat, hadisələr, həmçinin, ədəbiyyat, istinadlarhadisələr, redaktə1918, ilin, martında, bakıda, ictimai, siyasi, vəziyyət, dərəcə,. Evelina munaqisesi Evelina gemisinin dasnak bolsevik quvveleri terefinden terksilah edilmesi 1 Mundericat 1 Hadiseler 2 Hemcinin bax 3 Edebiyyat 4 IstinadlarHadiseler Redakte1918 ci ilin martinda Bakida ictimai siyasi veziyyet son derece gergin idi Seherde Azerbaycan herbi quvvelerinin zeif oldugunu yaxsi bilen Baki Sovetinin rehberliyi Stepan Saumyan basda olmaqla muselmanlara ders vermek ucun milli qirgina hazirlasirdi Bu meqsedle zavod ve medenlerde ermeni ve rus fehleleri muxtelif behanelerle Qirmizi ordu siralarina qebul edilirdiler Ermeni Milli Surasi cebheden qayidan ermeni esgerlerini Bakida saxlamaq ucun martin evvellerinde Ermeni esgerlerine muraciet etdi Ermeni milyoncusu Mantasevin zavodlari ise ermenilerin silah sursat cebbexanasi rolunu oynamaga basladi Irandan ve Orta Asiyadan Sovet hokumetinin adina gonderilen silahlar da ermenilerin eline kecdi 1918 ci il martin 17 de qirgin toretmek ucun behane yaratmaq meqsedile Musavat partiyasi uzvlerinin ve azerbaycanli esgerlerin yunkerlerin oldugu Avetik gemisi Saumyanin emri ile atese tutuldu Ele hemin gun B Avakyan Astoriya mehmanxanasinda Herbi Inqilabi Komite adindan dasnaklara silah payladi Martin 24 de sexsi heyeti muselmanlardan ibaret olan Evelina gemisinin terksilah edilmesi milli qirgina baslamaq ucun behane oldu Bele ki Azerbaycan milyoncusu Haci Zeynalabdin Tagiyevin Lenkeranda xidmet eden ve tesadufen elindeki silahdan acilan ates neticesinde helak olmus oglu Mehemmedin defninde istirak etmek ucun Bakiya gelmis muselman alayinin zabitleri defn merasiminden sonra Evelina gemisi ile Lenkerana qayitmali idiler Elverisli meqamin yetisdiyini goren ermeniler Rus Milli Surasi Xezer matroslari eser ve mensevik partiyalari arasinda bele bir sayie yaydilar ki guya Evelina ile geden zabitler Lenkeranda olan muselman herbi hisseleri ile birlikde Mugandaki rus molokan kendlerini mehv etmek haqqinda tapsiriq almislar Bu texribat oz behresini verdi Bakidaki butun qeyri azerbaycanli siyasi ve herbi quvveler Evelina gemisinin terksilah edilmesine terefdar oldu Martin 30 da tecili olaraq Baki seheri meden zavod rayonlarinin inqilabi mudafie komitesi yaradildi Komiteye S Saumyan A Caparidze Q Korqanov I Suxartsev S Saakyan M Yolcuyan Neriman Nerimanov daxil idiler Inqilabi komitenin tesebbusu ile Evelina nin Lenkerana yola dusmesi dayandirildi ve gemideki zabitler terksilah olundu Muselman ehalisi mescidlere toplasaraq silahlarin qaytarilmasini teleb etdi Veziyyetin cox ciddi xarakter aldigini goren Azerbaycan milli teskilatlarinin numayendeleri inqilabi komiteye gelerek alinmis silahlari Hummet muselman bolsevik teskilati vasitesile qaytarmaga cehd gosterdiler Lakin bolsevik dasnak koalisiyasi evvelceden bagladiqlari sovdelesme esasinda muselman ehaliye qarsi hucuma basladi Martin 30 da axsam saat besde Bakida ilk atesler acildi Bu Bakida turk muselman ehaliye qarsi Mart soyqiriminin 1918 baslangici oldu 1 Hemcinin bax RedakteMart soyqirimiEdebiyyat RedakteAzerbaycan tarixi 7 cildde c 5 B 2001 Nesibzade N Azerbaycan Demokratik Respublikasi B 1990 Hesenov C Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller B 1993 Isgenderov A Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti B 2003 Balaev A Azerbajdzhanskoe nacionalno demokraticheskoe dvizhenie 1917 1920 gg B 1990 Nasirov T Borba za vlast bolshevikov Azerbajdzhana 1917 1920 B 1993 Agamalieva N Hudiev R Azerbajdzhanskaya Respublika Stranicy politicheskoj istorii 1918 1920 gg B 1994 Istinadlar Redakte 1 2 Evelina munaqisesi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I Baki Lider 2004 seh 345 ISBN 9952 417 14 2 Menbe https az wikipedia org w index php title Evelina munaqisesi amp oldid 5887455, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
