Estrada doktrinası — Paskual Ortis Rubionun prezidentliyi dövründə (1930-1932) yeni hökumətlərin tanınmasına dair 27 sentyabr1930-cu il kommunikesində Meksikanın xarici işlər naziri Xenaro Estrada Felis tərəfindən formulə edilmiş doktrina."Hökumətlərin qeyri-formal tanınması" doktrinası da adlanır. Tobara doktrinasının əksinə olaraq Estrada doktrinası belə hesab edir ki, müəyyən ölkənin hökumətinin tanınması xarici dövlətlərin xüsusi aktının olmasını tələb etməməlidir. Doktrina 1930-cu ildən 2000-ci illərin əvvəllərinədək Meksikanınxarici siyasətinin əsasını təşkil etmişdir.
Doktrina 70 il ərzində ölkənin xarici siyasətində ən təsirli vasitə olub. Doktrinaya görə, xarici dövlətlər hökumətləri, eləcə də başqa dövlətlərin hökumətlərindəki dəyişiklikləri müsbət və ya mənfi mənada qiymətləndirməməlidirlər; çünki belə hərəkət dövlət suverenliyinin pozulmasına səbəb ola bilər. Bu siyasət dövlətin daxili yurisdiksiyasında olan işlərə qarışmamaq, beynəlxalq mübahisələri dinc yolla həll etmək və öz müqəddəratını təyin etmə prinsiplərinə əsaslanır..
Haqqında
12 sentyabr1931-ci il tarixdə MeksikaMillətlər Liqasına qəbul edildi. Bu hadisə olduqca əlamətdar idi, çünki ABŞ-la aralarında həll edilməmiş problemlər qaldığına görə Birinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra yaradılan beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatların heç birinə Meksika dəvət edilməmişdi. Bu zaman Meksikabeynəlxalq hüquqa və dövlətin daxili yurisdiksiyasında olan işlərə qarışmamaq, öz müqəddəratını təyin etmə prinsiplərinə əsaslanan mövqeyini nümayiş etdirməyə başladı. Meksika hökuməti həmişə mübahisələrin dinc yolla həllini dəstəkləyir və beynəlxalq münasibətlərdə güc tətbiq etməyi rədd edirdi. Bütün bunlar dövlətə mühüm beynəlxalq nüfuz qazandırdı. Latın Amerikası və Karib hövzəsindəki cənub qonşularına görə Meksika Amerika Dövlətlərinin Beynəlxalq Konfransına üz tutdu; halbuki əvvəllər ABŞ tərəfindən tanınmadığına görə Meksika hökumətinin burada iştirakı istisna edilmişdi. Havana (1928) və Montevideoda (1933) keçirilən, Latın Amerikası ölkələrinin birliyi və beynəlxalq hüquqa həsr edilmiş konfranslarda Meksika böyük nüfuz əldə etdi. Eyni zamanda, Meksika beynəlxalq tanıma haqqında Estrada doktrinası kimi adlandırdığı mövqeyini yaymaq imkanı əldə etmiş oldu.
Məzmunu
Estrada doktrinası göstərirdi ki, başqa dövlətlərdə de-fakto hökumətlər yarandıqda Meksika onların tanınmasını dəstəkləmirdi. Başqa dövlətlərin suverenliyinə zərbə vurmaqla, tanınma həmin dövlətləri həssas bir mövqedə qoyur; çünki bu zaman de-fakto hökumətin daxili işləri xarici hökumətlərin qanuniliyi və legitimliyi haqqında qərar verən zaman tənqidi mövqe tutan digər hökumətlər tərəfindən mühakimə edilə bilər. Öz müstəqilliyini tanıtdırmaq olduqca çətin olduğuna görə, Meksika özü belə praktikadan əziyyət çəkirdi.
Estrada doktrinası daha çox 1970-ci illərdə - Meksikanın dövlət çevrilişi nəticəsində yaranmış Cənubi Amerika hökumətlərini tanımaqdan imtina etmədiyi dövrlərdə geniş istifadə olunmuşdur. Meksikanın belə hökumətlərə qarşı gördüyü yeganə tədbir səfirlik yaratmaqdan çəkinməsi olmuşdur.
Başqa sözlə, Estrada doktrinası iddia edir ki, Meksika gərək başqa dövlətlərin hökumətlərini, eləcə də bu hökumətlərdəki dəyişiklikləri müsbət və ya mənfi mənada qiymətləndirməsin; çünki belə hərəkət onların suverenliyinin pozulmasına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, doktrina dövlətin daxili yurisdiksiyasında olan işlərə qarışmamaq, beynəlxalq mübahisələri dinc yolla həll etmək və öz müqəddəratını təyin etmə kimi dövlətlərin bir-birinə hörmət və qarşılıqlı əməkdaşlığını təşviq edən beynəlxalq hüququn prinsiplərinə əsaslanır.
Hazırkı vəziyyət
Visente Foksun prezidentliyi dövründə (2000-2006) hər iki xarici işlər naziri - Xorxe Kastanyeda Qutman və Luis Ernesto Derbez Estrada doktrinasının tətbiqini dayandırmağa çalışmışdılar. Nəticədə Kastanyeda doktrinası irəli sürüldü, lakin Felipe Kalderonun prezidentliyi dövründə Estrada doktrinasının tətbiqi tamamilə dayandırıldı.
Ziddiyyətli məqamlar
Doktrinanın tənqidçilərinin əksəriyyəti diktatura hesab edilmiş hökumətlərin yarandığı halda Meksika hökumətinin neytral qalmasının siyasi cəhətdən əsaslı olub-olmadığını mübahisələndirirlər.
Sonralar Visente Foksun prezidentliyi dövründə iki il xarici işlər naziri kimi fəaliyyət göstərmiş Xorxe Kastanyeda Qutman hələ 1987-ci ildə Meksikanın xarici siyasətini tənqid edərək qeyd etmişdir ki,
Meksikanın xarici siyasətində davamlı olaraq bizim prinsiplərimizin və beynəlxalq hüququn müdafiə olunduğu iddia edilir. Buna uyğun olaraq, bizim heç bir marağımız yoxdur, əvəzində prinsiplərimiz var, hansı ki bu, diplomatik ikiüzlülük hesab edilə bilər. Uzun müddətdir ki, prinsiplərin bu cür uğursuz tətbiqi hər bir həqiqi xarici siyasətin daxili dəstəklənməsini sarsıdır və ölkəni beynəlxalq səhnədə təkəbbürlü bir dövlətə çevirir.
Ədəbiyyat
Aqşin Quliyev. Hüquq ensiklopediyası. Bakı, Qanun, 2007. 1108 s.
Pereña-García, Mercedes (2001). Las Relaciones Diplomáticas de México. Plaza y Valdés, p. 94. ISBN968-856-917-8.
Velázquez Flores, Rafael (2007). Factores, Bases y Fundamentos de la Política Exterior de México. Plaza y Valdés, p. 331. ISBN970-722-473-8.
Secretariat of Foreign Affairs (2005) La Política Exterior Mexicana en la Transición. FCE, SRE, p. 281. ISBN968-16-7745-5.
İstinadlar
Rodríguez, Itzel. (ispan). Se Piensa. 2009-03-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-04-04.
(PDF) (ispan). İstifadə tarixi: 2018-10-12.
Vázquez Flores (2007), p. 132
Ramírez, Carlos (September 28, 2001). "Doctrina Estrada; Doctrina Castañeda" (ispan). Yahoo! GeoCities. 2009-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-04-04.
Pereña-Gracía (2001), p. 36
Avqust 12, 2021
estrada, doktrinası, paskual, ortis, rubionun, prezidentliyi, dövründə, 1930, 1932, yeni, hökumətlərin, tanınmasına, dair, sentyabr, 1930, kommunikesində, meksikanın, xarici, işlər, naziri, xenaro, estrada, felis, tərəfindən, formulə, edilmiş, doktrina, hökumə. Estrada doktrinasi Paskual Ortis Rubionun prezidentliyi dovrunde 1930 1932 yeni hokumetlerin taninmasina dair 27 sentyabr 1930 cu il kommunikesinde Meksikanin xarici isler naziri Xenaro Estrada Felis terefinden formule edilmis doktrina 1 Hokumetlerin qeyri formal taninmasi doktrinasi da adlanir Tobara doktrinasinin eksine olaraq Estrada doktrinasi bele hesab edir ki mueyyen olkenin hokumetinin taninmasi xarici dovletlerin xususi aktinin olmasini teleb etmemelidir Doktrina 1930 cu ilden 2000 ci illerin evvellerinedek Meksikanin xarici siyasetinin esasini teskil etmisdir Doktrina 70 il erzinde olkenin xarici siyasetinde en tesirli vasite olub Doktrinaya gore xarici dovletler hokumetleri elece de basqa dovletlerin hokumetlerindeki deyisiklikleri musbet ve ya menfi menada qiymetlendirmemelidirler cunki bele hereket dovlet suverenliyinin pozulmasina sebeb ola biler Bu siyaset dovletin daxili yurisdiksiyasinda olan islere qarismamaq beynelxalq mubahiseleri dinc yolla hell etmek ve oz muqedderatini teyin etme prinsiplerine esaslanir 2 Mundericat 1 Haqqinda 2 Mezmunu 3 Hazirki veziyyet 4 Ziddiyyetli meqamlar 5 Edebiyyat 6 IstinadlarHaqqinda Redakte12 sentyabr 1931 ci il tarixde Meksika Milletler Liqasina qebul edildi Bu hadise olduqca elametdar idi cunki ABS la aralarinda hell edilmemis problemler qaldigina gore Birinci Dunya muharibesi basa catdiqdan sonra yaradilan beynelxalq hokumetlerarasi teskilatlarin hec birine Meksika devet edilmemisdi Bu zaman Meksika beynelxalq huquqa ve dovletin daxili yurisdiksiyasinda olan islere qarismamaq oz muqedderatini teyin etme prinsiplerine esaslanan movqeyini numayis etdirmeye basladi Meksika hokumeti hemise mubahiselerin dinc yolla hellini destekleyir ve beynelxalq munasibetlerde guc tetbiq etmeyi redd edirdi Butun bunlar dovlete muhum beynelxalq nufuz qazandirdi Latin Amerikasi ve Karib hovzesindeki cenub qonsularina gore Meksika Amerika Dovletlerinin Beynelxalq Konfransina uz tutdu halbuki evveller ABS terefinden taninmadigina gore Meksika hokumetinin burada istiraki istisna edilmisdi Havana 1928 ve Montevideoda 1933 kecirilen Latin Amerikasi olkelerinin birliyi ve beynelxalq huquqa hesr edilmis konfranslarda Meksika boyuk nufuz elde etdi 3 Eyni zamanda Meksika beynelxalq tanima haqqinda Estrada doktrinasi kimi adlandirdigi movqeyini yaymaq imkani elde etmis oldu Mezmunu RedakteEstrada doktrinasi gosterirdi ki basqa dovletlerde de fakto hokumetler yarandiqda Meksika onlarin taninmasini desteklemirdi Basqa dovletlerin suverenliyine zerbe vurmaqla taninma hemin dovletleri hessas bir movqede qoyur cunki bu zaman de fakto hokumetin daxili isleri xarici hokumetlerin qanuniliyi ve legitimliyi haqqinda qerar veren zaman tenqidi movqe tutan diger hokumetler terefinden muhakime edile biler Oz musteqilliyini tanitdirmaq olduqca cetin olduguna gore Meksika ozu bele praktikadan eziyyet cekirdi Estrada doktrinasi daha cox 1970 ci illerde Meksikanin dovlet cevrilisi neticesinde yaranmis Cenubi Amerika hokumetlerini tanimaqdan imtina etmediyi dovrlerde genis istifade olunmusdur Meksikanin bele hokumetlere qarsi gorduyu yegane tedbir sefirlik yaratmaqdan cekinmesi olmusdur Basqa sozle Estrada doktrinasi iddia edir ki Meksika gerek basqa dovletlerin hokumetlerini elece de bu hokumetlerdeki deyisiklikleri musbet ve ya menfi menada qiymetlendirmesin cunki bele hereket onlarin suverenliyinin pozulmasina sebeb ola biler Bundan elave doktrina dovletin daxili yurisdiksiyasinda olan islere qarismamaq beynelxalq mubahiseleri dinc yolla hell etmek ve oz muqedderatini teyin etme kimi dovletlerin bir birine hormet ve qarsiliqli emekdasligini tesviq eden beynelxalq huququn prinsiplerine esaslanir Hazirki veziyyet RedakteVisente Foksun prezidentliyi dovrunde 2000 2006 her iki xarici isler naziri Xorxe Kastanyeda Qutman ve Luis Ernesto Derbez Estrada doktrinasinin tetbiqini dayandirmaga calismisdilar 4 Neticede Kastanyeda doktrinasi ireli suruldu lakin Felipe Kalderonun prezidentliyi dovrunde Estrada doktrinasinin tetbiqi tamamile dayandirildi Ziddiyyetli meqamlar RedakteDoktrinanin tenqidcilerinin ekseriyyeti diktatura hesab edilmis hokumetlerin yarandigi halda Meksika hokumetinin neytral qalmasinin siyasi cehetden esasli olub olmadigini mubahiselendirirler Sonralar Visente Foksun prezidentliyi dovrunde iki il xarici isler naziri kimi fealiyyet gostermis Xorxe Kastanyeda Qutman hele 1987 ci ilde Meksikanin xarici siyasetini tenqid ederek qeyd etmisdir ki 5 Meksikanin xarici siyasetinde davamli olaraq bizim prinsiplerimizin ve beynelxalq huququn mudafie olundugu iddia edilir Buna uygun olaraq bizim hec bir maragimiz yoxdur evezinde prinsiplerimiz var hansi ki bu diplomatik ikiuzluluk hesab edile biler Uzun muddetdir ki prinsiplerin bu cur ugursuz tetbiqi her bir heqiqi xarici siyasetin daxili desteklenmesini sarsidir ve olkeni beynelxalq sehnede tekebburlu bir dovlete cevirir Edebiyyat RedakteAqsin Quliyev Huquq ensiklopediyasi Baki Qanun 2007 1108 s Perena Garcia Mercedes 2001 Las Relaciones Diplomaticas de Mexico Plaza y Valdes p 94 ISBN 968 856 917 8 Velazquez Flores Rafael 2007 Factores Bases y Fundamentos de la Politica Exterior de Mexico Plaza y Valdes p 331 ISBN 970 722 473 8 Secretariat of Foreign Affairs 2005 La Politica Exterior Mexicana en la Transicion FCE SRE p 281 ISBN 968 16 7745 5 Istinadlar Redakte Rodriguez Itzel De Actualidad Politica Que dice la Doctrina Estrada ispan Se Piensa 2009 03 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 04 04 LA DOCTRINA ESTRADA Y EL PRINCIPIO DE LA NOINTERVENCIoN PDF ispan Istifade tarixi 2018 10 12 Vazquez Flores 2007 p 132 Ramirez Carlos September 28 2001 Doctrina Estrada Doctrina Castaneda ispan Yahoo GeoCities 2009 07 23 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 04 04 Perena Gracia 2001 p 36Menbe https az wikipedia org w index php title Estrada doktrinasi amp oldid 4452459, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
