Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Enliqulaq bükükdodaq (lat. Tadarida teniotis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yarasalar dəstəsinin buldoqkimilər fəsiləsinin bükükdodaq cinsinə aid heyvan növü.
| Enliqulaq bükükdodaq | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: Enliqulaq bükükdodaq | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Kateqoriya və statusu
4 (BTMİ-nin 2.3 (1994-cü il) və 3.1 (2010-cu il) variantlarına əsasən LR/lc). Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabının I nəşrinə "məhdud arealı olan çox nadir növ" statusu ilə daxil edilib. Bern Konvensiyasına əsasən mühafizə olunur (Əlavə II). Qafqazda "məlumat azlığı" (DD) kimi qiymətləndirilib.
Yayılması
Arealı Aralıq dənizinin şimal və cənub hissələrini, Qafqazı, Qazağıstanı, Elbrus, Kopetdağ və Pamir dağlarını əhatə edir. Ərəbistan yarımadasından və İranın cənubundan tək-tək tapıntılar var. Qafqazda cəmi bir neçə dəfə tapılıb. Azərbaycanda birinci dəfə 1938-ci ildə Dağlıq Qarabağın ərazisində Şuşa dərəsində N. Qubarev tərəfindən, 1939-cu ildə həmin yerdə A. Kuzyakin tərəfindən aşkar olunub. Sonralar Azərbaycanda aşkar edilməyib.
Yaşayış yerləri və həyat tərzi
Meşə, çəmən, çöl, yarımsəhra, dağ landşaftlarında rast gəlinir. Bu növ əsasən qayalıq, dərin dərələr olan ərazilərdə aşkar ediliblər. Qafqazda 1500 – 2000 m d.s.h. qədər yüksəlir. Qayalarda, daş binaların yarıqlarında, ağacların qabığının altında özlərinə sığınacaq tapırlar. Qayaların çıxıntılarında kiçik koloniyalar (5–50 dişi fərd, nadir hallarda daha çox) yerləşir. İyun ayında bir bala doğurlar. Qida axtarışında sığınacaqlarından uzaq məsafəyə uçurlar. Avropada 100 km qədər uçuşlar qeydə alınıb. Qafqazda Bükükdodaq enliqulağın qışlaması aşkar edilməyib.
Sayı
Areal boyu koloniyaların sayı 100 fərddən çox olmayıb.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Əksər sığınacaqları insan üçün əlçatmaz ərazilərdə yerləşir və orada məskunlaşan koloniya təsadüfən narahat edilə bilər. Ekspertlərin fikrincə, bütün ölkələrdə əsas mənfi təsir antropogen təsir nəticəsində yaşayış mühitinin keyfiyyətinin itirilməsi nəticəsində yarana bilər.
Tətbiq olunmuş və lazımi mühafizə tədbirləri
Növ aşkar olunan ərazidə Daşaltı Dövlət Təbiət Yasaqlığı yaradılıb. Qanunla Qırmızı Kitaba daxil edilmiş növ kimi qorunur. Dağlıq Qarabağın işğal altında olması səbəbindən mühafizə tədbirlərini həyata keçirmək mümkün deyil. Faydalı mühafizə üçün Tadarida teniotis tərəfindən istifadə olunan əraziləri müəyyən etmək və radiometriya metodu vasitəsilə ərazinin istifadə xüsusiyyətini öyrənmək.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Enliqulaq bukukdodaq lat Tadarida teniotis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yarasalar destesinin buldoqkimiler fesilesinin bukukdodaq cinsine aid heyvan novu Enliqulaq bukukdodaqElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Deste YarasalarYarimdeste Fesileustu Fesile BuldoqkimilerCins BukukdodaqNov Enliqulaq bukukdodaqBeynelxalq elmi adiTadarida teniotis Raf 1814Sekil axtarisiITIS 632261NCBI 59483EOL 328843Kateqoriya ve statusu4 BTMI nin 2 3 1994 cu il ve 3 1 2010 cu il variantlarina esasen LR lc Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabinin I nesrine mehdud areali olan cox nadir nov statusu ile daxil edilib Bern Konvensiyasina esasen muhafize olunur Elave II Qafqazda melumat azligi DD kimi qiymetlendirilib YayilmasiAreali Araliq denizinin simal ve cenub hisselerini Qafqazi Qazagistani Elbrus Kopetdag ve Pamir daglarini ehate edir Erebistan yarimadasindan ve Iranin cenubundan tek tek tapintilar var Qafqazda cemi bir nece defe tapilib Azerbaycanda birinci defe 1938 ci ilde Dagliq Qarabagin erazisinde Susa deresinde N Qubarev terefinden 1939 cu ilde hemin yerde A Kuzyakin terefinden askar olunub Sonralar Azerbaycanda askar edilmeyib Yasayis yerleri ve heyat terziMese cemen col yarimsehra dag landsaftlarinda rast gelinir Bu nov esasen qayaliq derin dereler olan erazilerde askar edilibler Qafqazda 1500 2000 m d s h qeder yukselir Qayalarda das binalarin yariqlarinda agaclarin qabiginin altinda ozlerine siginacaq tapirlar Qayalarin cixintilarinda kicik koloniyalar 5 50 disi ferd nadir hallarda daha cox yerlesir Iyun ayinda bir bala dogurlar Qida axtarisinda siginacaqlarindan uzaq mesafeye ucurlar Avropada 100 km qeder ucuslar qeyde alinib Qafqazda Bukukdodaq enliqulagin qislamasi askar edilmeyib SayiAreal boyu koloniyalarin sayi 100 ferdden cox olmayib Mehdudlasdirici amillerEkser siginacaqlari insan ucun elcatmaz erazilerde yerlesir ve orada meskunlasan koloniya tesadufen narahat edile biler Ekspertlerin fikrince butun olkelerde esas menfi tesir antropogen tesir neticesinde yasayis muhitinin keyfiyyetinin itirilmesi neticesinde yarana biler Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleriNov askar olunan erazide Dasalti Dovlet Tebiet Yasaqligi yaradilib Qanunla Qirmizi Kitaba daxil edilmis nov kimi qorunur Dagliq Qarabagin isgal altinda olmasi sebebinden muhafize tedbirlerini heyata kecirmek mumkun deyil Faydali muhafize ucun Tadarida teniotis terefinden istifade olunan erazileri mueyyen etmek ve radiometriya metodu vasitesile erazinin istifade xususiyyetini oyrenmek IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax