Ekzotik qayalar təbii amillərin – günəşin, yağış və küləyin çökmə və maqmatik dəstəmlərin çıxışlarına fəal erozion təsirinin son məhsuludur. Bu proses nəticəsində müxtəlif kövrəkli süxurlar qeyri-bərabər dağılmaya məruz qalır və onların daha davamlı fraqmentləri çox vaxt ağlagəlməz dərəcədə qəribə görkəm alır. Ekzotik qayalar Azərbaycan Respublikasının bütün dağlıq-qırışıqlıq regionlarında, daha çoxu isə Naxçıvan diyarında, Talış dağlarında, Qobustanda, Cənub-Şərqi Qafqazda geniş təmsil olunmuşdur və onları əmələ gətirən süxurların yaşı paleozoydan başlamış müasir dövrə qədərdir.
Üç qardaş daş kompozisiyası
Naxçıvan MR-də Əlincəçayın sol sahilində, Qızılca və Kirnə kəndlərinin arasında yerləşir. Orta eosen tuf-qumdaşlarına atmosfer amillərinin təsiri nəticəsində yaranmışdır.
Qoşalaşmış Oğlan-Qız qayası
Naxçıvan MR-də sağ sahilində, Başkənddən cənubda eyniadlı yüksəkliyin zirvəsini təşkil edən, relyefdə ifadəli təsir bağışlayan orta eosenə aid aşınmış tuf-qumdaşlarının qalığı. Uzaqdan baxanda bir-birinə tərəf əyilmiş iki adamı xatırladır.
"Sfinks" qayası
Naxçıvan MR-in cənub-şərqində, Nehrəm dərəsinin yamaclarında trias dolomitlərinin eroziya prosesinin təsirinə məruz qalması nəticəsində yaranmışdır.
Göbələyəbənzər "Parağdaş" qaya qalığı
Naxçıvançayın yuxarı axarında, Mahmudoba kəndinin yaxınlığında orta eosen yaşlı tuf-qumdaşlı ayaq üstündə tuf-konqlomerat brekçiyasının qayması yerləşir.
"Gəlinqaya"
Unus və Pəzmərə kəndlərini birləşdirən yoldan yuxarıda yerləşir və qadın fiqurunu xatırladan formada olub orta eosenin vulkanogen süxurlarından təşkil olunmuşdur.
"Əjdaha" qayası
Dağlıq Talışın Coni kəndi ətraflarında təbiətin heç də az maraq doğurmayan yaradıcılıq məhsulu. Alt eosenin sanidin tuflarından təşkil olunmuş və qəzəblənmiş əjdahaya heyrətamiz dərəcədə oxşarlığı ilə diqqəti cəlb edir.
Ekzotik "Minarə" qayası
Əsas Qızılqaya dağ massivindən qopub ayrılmış aşağı təbaşir dövrünə aid hündürlüyündə mərmərləşmiş parçası. Şimal-Şərqi Azərbaycanın Qudyalçay kanyonunun girişində "gözətçi" kimi bitib qalmışdır. Qaya və massiv arasındakı dar yarıq (5 metrə yaxın) bu sahədə çayı drenaj edir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Tələt Kəngərli. Azərbaycan Respublikasının geoloji irsi. Bakı: Nafta-Press. 2013. 147.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekzotik qayalar tebii amillerin gunesin yagis ve kuleyin cokme ve maqmatik destemlerin cixislarina feal erozion tesirinin son mehsuludur Bu proses neticesinde muxtelif kovrekli suxurlar qeyri beraber dagilmaya meruz qalir ve onlarin daha davamli fraqmentleri cox vaxt aglagelmez derecede qeribe gorkem alir Ekzotik qayalar Azerbaycan Respublikasinin butun dagliq qirisiqliq regionlarinda daha coxu ise Naxcivan diyarinda Talis daglarinda Qobustanda Cenub Serqi Qafqazda genis temsil olunmusdur ve onlari emele getiren suxurlarin yasi paleozoydan baslamis muasir dovre qederdir Uc qardas das kompozisiyasiNaxcivan MR de Elincecayin sol sahilinde Qizilca ve Kirne kendlerinin arasinda yerlesir Orta eosen tuf qumdaslarina atmosfer amillerinin tesiri neticesinde yaranmisdir Qosalasmis Oglan Qiz qayasiNaxcivan MR de sag sahilinde Baskendden cenubda eyniadli yuksekliyin zirvesini teskil eden relyefde ifadeli tesir bagislayan orta eosene aid asinmis tuf qumdaslarinin qaligi Uzaqdan baxanda bir birine teref eyilmis iki adami xatirladir Sfinks qayasiNaxcivan MR in cenub serqinde Nehrem deresinin yamaclarinda trias dolomitlerinin eroziya prosesinin tesirine meruz qalmasi neticesinde yaranmisdir Gobeleyebenzer Paragdas qaya qaligiNaxcivancayin yuxari axarinda Mahmudoba kendinin yaxinliginda orta eosen yasli tuf qumdasli ayaq ustunde tuf konqlomerat brekciyasinin qaymasi yerlesir Gelinqaya Unus ve Pezmere kendlerini birlesdiren yoldan yuxarida yerlesir ve qadin fiqurunu xatirladan formada olub orta eosenin vulkanogen suxurlarindan teskil olunmusdur Ejdaha qayasiDagliq Talisin Coni kendi etraflarinda tebietin hec de az maraq dogurmayan yaradiciliq mehsulu Alt eosenin sanidin tuflarindan teskil olunmus ve qezeblenmis ejdahaya heyretamiz derecede oxsarligi ile diqqeti celb edir Ekzotik Minare qayasiEsas Qizilqaya dag massivinden qopub ayrilmis asagi tebasir dovrune aid hundurluyunde mermerlesmis parcasi Simal Serqi Azerbaycanin Qudyalcay kanyonunun girisinde gozetci kimi bitib qalmisdir Qaya ve massiv arasindaki dar yariq 5 metre yaxin bu sahede cayi drenaj edir Hemcinin baxQobustanin masa daglari MenbeTelet Kengerli Azerbaycan Respublikasinin geoloji irsi Baki Nafta Press 2013 147
