Edsger Deykstra (11 may1930[…], Rotterdam, Niderland – 6 avqust2002[…] və ya 5 avqust2002) — hollandiyalı riyaziyyatçı alim, proqramçı və fizik. İnformasiya Texnologiyaları sahəsində çalışan hər bir şəxsin tanımalı olduğu bir şəxsdir, Dijkstra (Daykstra, Deykstra). Çoxları onu məşhur - qrafda təpələr arasında ən qısa yolun tapılması üçün tətbiq olunan "Dijkstra alqoritmi" -nə görə tanıyır.
"Kompüter elmlərinin" bir elm kimi formalaşmasında bu şəxsin çox böyük rolu olmuşdur. Məhz Dijsktra kompüter elmlərinin ən vacib sahələrinin - kompilyatorların hazırlanması, əməliyyat sistemləri, paylanmış sistemlər, ardıcıl(sequential) və konkurent proqramlaşdırma, proqramlaşdırma metodologiyası, proqram dizaynı, proqram təminatı mühəndisliyi (software engineering) prinsipləri, qraf alqoritmləri, və kompüter elmlərinin və proqramlaşdırmanın fəlsəfi əsasını yaradan bir şəxsdir. Onun yazdığı elmi məqalələrin bir çoxu yeni tədqiqat sahələrinin mənbəsi olmuşdur.
Kompüter elmlərində bugün standart kimi qəbul olunmuş bir çox konsepsiyaları və problemlər ilk olaraq məhz Dijkstra tərəfindən qoyulmuşdur.
Kompüter proqramlaşdırması 1950-1960 cı illərdə bir elm kimi qəbul olunmurdu, o dövrlərdə fizika elmində olduğu kimi bu sahədə nəzəri konsepsiya və kodlaşdırma sistemi yox idi. Məhz Dijkstra proqramlaşdırmanın bir elm kim qəbul olunmasında rol oynayan əsas şəxslərdən biri olmuşdur.
Həyatı
Riyaziyyat və fizika sahəsində olan bilikləri əsasındə riyazi məntiqin bir sıra qayda və metodologiyalarını proqramlaşdırma elminə tətbiq etmişdir. 70 -80 ci illərdə ən populyar və ən çox istifadə olunan proqramlaşdırma metodologiyası olan "Strukur proqramlaşdırma" metodologiyası məhz ilk olaraq Dijsktra tərəfindən irəli sürülmüşdür. Məhz onun struktur proqramlaşdırma ideyası bugün istifadə etdiyimiz proqram mühəndisliyi (software engineering) metodologiyalarının əsaslarının qoyulmasına imkan yaratmişdir, hansı ki, bugünkü gün proqramçılara getdikçə mürəkkəbləşən proqram təminatlarının təşkili və idarə edilməsinə imkan yaradır.
Bugünki gün də kompüter elmləri sahəsində ən aktual məsələrdən olan konkurent hesablama (concurrent computing) və konkurent proqramlaşdırma (concurrent programming) sahəsinin elmi araşdırılması 60 ci illərdə Dijkstra- nın 1965 ci ildə yazdığı ilk məqalə ilə başlanılmışdır. Həmin məqalədə Dijkstra "mutual exclusion" problemini təyin etmiş və həll etmişdir. Dijkstra, həmçinin, paylanmış hesabalama (distributed computing) prinsiplərinin əsasəni qoyan ilk tədqiqatçılardan biri olmuşdur. Paylanmış hesablamanın ən əsas anlayışları olan konkurentlilik (concurrency), "mutual exclusion" (mutex), "semaphores", "deadlock" , qrafda ən qısa yolun tapılması məsələsi, "fault tolerance", "self stabilization" kimi anlayışların fundamental əsaslərını məhz Dijkstra qoymuşdur.
1994 cü ildə aparılmış sorğuya əsasən Komptür elmləri sahəsində həmin dövrə qədər yazılmış mindən çox elmi məqalə arasında 38 ən yaxşı məqalə seçilmişdir. Onlardan 5 dənəsinin müəllifi Dijsktra olmuşdur.
Mükafatları
11 may 1930-cu ildə anadan olmuş və ideyaları ilə kompüter sənayesinin inkişafına əhəmiyyətli töhfələr bəxş etmiş hollandiyalı alim, proqramçı, bir neçə klassik alqoritmin müəllifi Edsger Vibe Deykstra (Edsger Wybe Dijkstra) struktur proqramlaşdırma konsepsiyasının müəlliflərindən biri olmuşdur. Deykstra kompüter proqramlarının emalında riyazi məntiqin tətbiqi sahəsindəki işləri ilə şöhrət qazanmışdır. Yuxarı səviyyəli proqramlaşdırma dilinin yaradılmasında fəal iştirakına görə o, 1972-ci ildə Türinq mükafatına layiq görülmüşdür.
Mənbə
Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 2013, 169 səh.
edsger, deykstra, 1930, rotterdam, niderland, avqust, 2002, avqust, 2002, hollandiyalı, riyaziyyatçı, alim, proqramçı, fizik, informasiya, texnologiyaları, sahəsində, çalışan, hər, şəxsin, tanımalı, olduğu, şəxsdir, dijkstra, daykstra, deykstra, çoxları, məşhu. Edsger Deykstra 11 may 1930 1 2 3 Rotterdam Niderland 1 6 avqust 2002 1 2 3 ve ya 5 avqust 2002 4 hollandiyali riyaziyyatci alim proqramci ve fizik Informasiya Texnologiyalari sahesinde calisan her bir sexsin tanimali oldugu bir sexsdir Dijkstra Daykstra Deykstra Coxlari onu meshur qrafda tepeler arasinda en qisa yolun tapilmasi ucun tetbiq olunan Dijkstra alqoritmi ne gore taniyir Edsger Deykstranid Edsger Wybe DijkstraDogum tarixi 11 may 1930 1930 05 11 1 2 3 Dogum yeri Rotterdam Niderland 1 Vefat tarixi 6 avqust 2002 2002 08 06 1 2 3 72 yasinda ve ya 5 avqust 2002 2002 08 05 4 72 yasinda Vefat sebebi kolorektal xercengVetendasligi Niderland Kralligi 1 Is yerleri Ostin Texas Universiteti Eyndhoven Texnologiya Universiteti 5 Tehsili Leyden Universiteti 1956 1 Amsterdam Universiteti 1959 1 Ostin Texas UniversitetiUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Hesablama Texnikasi AssosiasiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Komputer elmlerinin bir elm kimi formalasmasinda bu sexsin cox boyuk rolu olmusdur Mehz Dijsktra komputer elmlerinin en vacib sahelerinin kompilyatorlarin hazirlanmasi emeliyyat sistemleri paylanmis sistemler ardicil sequential ve konkurent proqramlasdirma proqramlasdirma metodologiyasi proqram dizayni proqram teminati muhendisliyi software engineering prinsipleri qraf alqoritmleri ve komputer elmlerinin ve proqramlasdirmanin felsefi esasini yaradan bir sexsdir Onun yazdigi elmi meqalelerin bir coxu yeni tedqiqat sahelerinin menbesi olmusdur Komputer elmlerinde bugun standart kimi qebul olunmus bir cox konsepsiyalari ve problemler ilk olaraq mehz Dijkstra terefinden qoyulmusdur Komputer proqramlasdirmasi 1950 1960 ci illerde bir elm kimi qebul olunmurdu o dovrlerde fizika elminde oldugu kimi bu sahede nezeri konsepsiya ve kodlasdirma sistemi yox idi Mehz Dijkstra proqramlasdirmanin bir elm kim qebul olunmasinda rol oynayan esas sexslerden biri olmusdur Mundericat 1 Heyati 2 Mukafatlari 3 Menbe 4 Istinadlar Heyati Redakte Riyaziyyat ve fizika sahesinde olan bilikleri esasinde riyazi mentiqin bir sira qayda ve metodologiyalarini proqramlasdirma elmine tetbiq etmisdir 70 80 ci illerde en populyar ve en cox istifade olunan proqramlasdirma metodologiyasi olan Strukur proqramlasdirma metodologiyasi mehz ilk olaraq Dijsktra terefinden ireli surulmusdur Mehz onun struktur proqramlasdirma ideyasi bugun istifade etdiyimiz proqram muhendisliyi software engineering metodologiyalarinin esaslarinin qoyulmasina imkan yaratmisdir hansi ki bugunku gun proqramcilara getdikce murekkeblesen proqram teminatlarinin teskili ve idare edilmesine imkan yaradir Bugunki gun de komputer elmleri sahesinde en aktual meselerden olan konkurent hesablama concurrent computing ve konkurent proqramlasdirma concurrent programming sahesinin elmi arasdirilmasi 60 ci illerde Dijkstra nin 1965 ci ilde yazdigi ilk meqale ile baslanilmisdir Hemin meqalede Dijkstra mutual exclusion problemini teyin etmis ve hell etmisdir Dijkstra hemcinin paylanmis hesabalama distributed computing prinsiplerinin esaseni qoyan ilk tedqiqatcilardan biri olmusdur Paylanmis hesablamanin en esas anlayislari olan konkurentlilik concurrency mutual exclusion mutex semaphores deadlock qrafda en qisa yolun tapilmasi meselesi fault tolerance self stabilization kimi anlayislarin fundamental esaslerini mehz Dijkstra qoymusdur 1994 cu ilde aparilmis sorguya esasen Komptur elmleri sahesinde hemin dovre qeder yazilmis minden cox elmi meqale arasinda 38 en yaxsi meqale secilmisdir Onlardan 5 denesinin muellifi Dijsktra olmusdur Mukafatlari Redakte11 may 1930 cu ilde anadan olmus ve ideyalari ile komputer senayesinin inkisafina ehemiyyetli tohfeler bexs etmis hollandiyali alim proqramci bir nece klassik alqoritmin muellifi Edsger Vibe Deykstra Edsger Wybe Dijkstra struktur proqramlasdirma konsepsiyasinin muelliflerinden biri olmusdur Deykstra komputer proqramlarinin emalinda riyazi mentiqin tetbiqi sahesindeki isleri ile sohret qazanmisdir Yuxari seviyyeli proqramlasdirma dilinin yaradilmasinda feal istirakina gore o 1972 ci ilde Turinq mukafatina layiq gorulmusdur Menbe RedakteEliquliyev R M Salmanova P M Informasiya cemiyyeti maraqli xronoloji faktlar Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2013 169 seh Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 http amturing acm org award winners dijkstra 1053701 cfm 1 2 3 4 MacTutor History of Mathematics archive 1 2 3 4 Edsger Wybe Dijkstra 2009 1 2 Library of Congress Authorities ing Library of Congress https www tue nl universiteit alumni emeriti album academicum Menbe https az wikipedia org w index php title Edsger Deykstra amp oldid 6082662, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
