E-imza
Elektron imza nədir?
Elektron imza bizim Virtual məkandakı imzamızdır. Yəni hər hansı bir elektron xidmətdən istifadə edərkən, mail göndərərkən, elektron hökumət portalında qeydiyyatdan keçərkən vətəndaş öz elektron imza sertifikatı ilə kimliyini təsdiq edir, sistem onu eyniləşdirir və virtual mühitdə istədiyi əməliyyatı aparmağa imkan verir. Bir sözlə real mühitdə hasısa xidmət üçün istənilən quruma gedərkən bizdən şəxsiyyət vəsiqəmizi tələb edirlər, virtual məkanda isə bizim şəxsiyyətimizi təsdiq edən sənəd elektron imza sertifikatımızdır.
Elektron imzanın hüquqi əsası
Elektron imza Azərbaycan Respublikasının qanunlarına əsasən, əl imzası ilə eyni hüquqi qüvvəyə malikdir. Elektron imza, “elektron imza və elektron sənəd haqqında” qanuna görə, istənilən vətəndaş dövlət hakimiyyəti orqanına ancaq gücləndirilmiş elektron imza ilə imzalanmış sənədlə müraciət etməlidir. Bu həm də informasiya təhlükəsizliyini təmin edən bir vasitədir.
Elektron imza nə üçündür?
Elektron imza elektron sənədi hazırlayan şəxsin sənədi təsdiqləyərək digər tərəfə göndərməsi, həmçinin, elektron imza vasitəsi tələb edən elektron xidmətlərdən istifadə etmək üçündür.
Elektron imzadan kimlər istifadə edə bilər?
· vətəndaşlar; Bu sertifikatı əldə edən istifadəçi öz imzası ilə dövlət qurumlarına müraciət edə, “Elektron hökumət” portalında autentifikasiyadan keçə, rəsmi yazışmalar apara və e-poçt xidmətlərindən istifadə edə bilər.
· fiziki şəxslər ; Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan, hüquqi şəxs olmayan, vergi ödəyicilərinin elektron xidmətlərdən istifadə edərək biznes hesabatlarını müvafiq strukturlara imzalayaraq ötürməsini təmin edir.
· hüquqi şəxslər; Azərbaycan Respublikasında hüquqi şəxs kimi fəaliyyət göstərən biznes subyektlərinin elektron xidmətlərdən yararlanması, avtomatik olaraq elektron müqavilələrin bağlanmasını təmin edir.
· dövlət qurumları; Dövlət işçilərinin xidməti vəzifələrinə görə əldə etdiyi və öz səlahiyyətləri çərçivəsində elektron sənəd mübadiləsindən istifadə etməsini təmin edir.
Elektron imza sertifikatı hansı daşıyıcılarda olur?
Smart Kart daşıyıcıda – Elektron imza sertifikatları kartda təqdim olunur.
Elektron imza kartının oxunması üçün kart oxuyucu əldə olunmalıdır. Bu kart oxuyucular bütün smart kartların oxunmasında istifadə oluna bilər.
USB daşıyıcıda – Elektron imza sertifikatları USB formasında olan Tokenlər vasitəilə də təqdim olunur.
Elektron imzanı necə əldə etmək olar?
Sifariş edəcəyi sertifikatı (Vətəndaş; Fiziki şəxs; Hüquqi şəxs; Dövlət işçiləri) və daşıyıcını (Smart Kart; USB token) müəyyənləşdirən vətəndaş, sahibkar,yaxud dövlət qulluqçusu sənədlərini toplayaraq ona rahat olan aşağıdakı üsullardan birinə müraciət etməklə sifariş edə bilər.
1. www.e-imza.az və ya www.e-gov.az saytı üzərindən online müraciət etməklə
2. "Şəbəkə" xidmət mərkəzlərindən
3. Elektron imza qeydiyyat məntəqəsi (Dilarə Əliyeva küç. 185)
4. Azərpoçt MMC-nin poçt filiallarından
5. ASAN xidmət mərkəzlərindən ( MİDA xidməti)
Müraciət etdikdən sonra 3 iş günü ərzində sifariş edilən elektron imza sertifikatı hazır olur.
Online sifariş etdiyiniz elektron imza sertifikatını ərizənizdə göstərdiyiniz yaşadığınız yerə yaxın olan, "Azərpoçt" MMC-nin poçt filiallarında yerləşən Qeydiyyat Mərkəzlərində ala bilərsiniz. Bu Qeydiyyat Mərkəzləri Bakı şəhərində və Respublikanın bütün regionlarında mövcuddur. Həmçinin, Bakı şəhəri , Dilarə Əliyeva küç. 185 ünvanında yeləşən Elektron imza qeydiyyat məntəqəsindən əldə edə bilərsiniz.
Elektron imzadan istifadə
· Kart oxuyucu kompüterə qoşulur.
· Smart kart oxuyucuya daxil edilir. · Elektron imza kartından istifadə edilməsi üçün proqram təminatı (elektron imzalayıcı) www.e-imza.az saytından yüklənir.
· Tokenlər vasitəsilə təqdim olunan elektron imza sertifikatının istifadəsi üçün proqram təminatı (elektron imzalayıcı) USB-tokendə mövcuddur.
· Elektron imzalayıcı quraşdırdıqdan sonra üzərinə klikləməklə açılır və zərfdə əks olunan şifrənin imzalama prosesində daxil edilməsi tələb olunur.
· Sənədi imzalayıcıya yükləyib imzalamaq düyməsini seçin.
Elektron imzanın üstünlükləri
Bütünlük – E-imza ilə imzalanmış elektron sənədin bütünlüyü qorunur
Gizlilik – Elektron imza ilə imzalanmış məlumat şifrələnmiş şəkildə göndərilir
İnkar edilməzlik – Sənədi imzalayan şəxsin imzadan imtina etməsi mümkünsüzdür
Təhlükəsizlik – Elektron imza beynəlxalq FİPS 140-2 təhlükəsizlik standartına uyğunlaşdırılmış, tam təkmil imzalama vasitəsidir. Elektron imza ilə aparılan əməliyyatlara müdaxilə mümkün deyil.
İstinadlar
http://www.e-imza.az/index.php?lang=az
https://www.e-gov.az/az/content/read/5 2017-04-15 at the Wayback Machine