Primula veris L. – Bahar novruzgülü (Dərman bahar xoruzgülü, fıstıq, qıvrım-qıvrım, qıvrımcıq, Petra qızıl çiçəyi)
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisidir.Qısa kökümsovları şaquli, dik yerləşib, uzunluğu 6-8 sm olmaqla, çoxillik şirəli, qaytanabənzər köklərə malikdir. Kök üstündə olan yarpaqları rozetşəkilli, uzunsov-tərsyumurtavari, qırışıq, kənarları çəpərli, yumşaq tükcüklü, mərkəzi damarı aydın görünən, şirəli və qanadlı saplağı vardır. Gövdəsi yarpaqsız, şirəli, hündürlüyü 15-30 sm, çiçəkqrupunun sonunda sadə birtərəfli çətirləri başı aşağı əyilmiş açıq-sarı rəngli burcuqlu çiçəkləri vardır. Meyvələri yumurtavarı çoxtoxumlu olmaqla, qutucuqda yerləşir. May-iyun aylarında çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında isə meyvələri yetişir.
Enliyarpaqlı və qarışıq meşələrdə, orta dərəcəli kolluqlarda, seyrək meşəliklərdə, meşə çəmənliklərində və talalarda yaşayır.
Yarpaqlarını, bitki çiçəkləmə başladıqda əl ilə və ya bıçaqla toplamaq lazımdır. Qurudulma tez olmaqla, quruducu şkafda 100-120°С-də naves və ya çardaxda nazik qatla kölgəli yerlərdə sərilməlidir.
Bitkini köklə birlikdə qopararaq çıxarmaq yolverilməzdir. Xammalı sarımtıl-yaşıl, uzunsov-tərsyumurtavari yarpaqlı, uzunluğu 10 sm-ə qədər, eni isə 5-8 sm, qanadlı, yastı saplaqdan ibarətdir. Spesifik iyli və şirintəhər-acı dadlıdır.
Kisələrdə qablaşdıraraq quru yerdə saxlamaq lazımdır. Saxlama müddəti 1 ildir.
Tərkibi və təsiri
Yarpaqlarının tərkibində 5,9%-ə qədər askorbin turşusu, flavonoidlər, karotinoidlər və triterpen saponinlər vardır. Yeraltı orqanlarının tərkibində 10% triterpen saponinlər flavonoidlər, karotinoidlər və efir yağı vardır.
Öskürəkkəsici və iltihabsorucu dərmandır.
Alınan preparatın tərkibindəki saponinlər bronx vəzilərinin sekresiyasını artırır, öskürəkkəsici və iltihabsorucu təsir göstərir. Yarpaqlarının tərkibində çoxlu miqdarda askorbin turşusu vardır.
Yarpaqlarının tərkibində sinqa xəstəliyi əleyhinə çoxlu miqdarda vitaminlər (xüsusən askorbin turşusu) vardır. Kökümsov və köklərində tənəffüs yollarının infeksion iltihab xəstəliklərində, bəlğəmin çətin çıxması və tutmaşəkilli öskürəklərdə əvəzedilməz dərmandır.
İstinadlar
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
Yanvar 12, 2022
dərman, novruzgülü, primula, officinalis, novruzçiçəyi, cinsinə, bitki, növü, primula, veriselmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərsıra, erikaçiçəklilərfəsilə, novruzçiçəyikimilərcins, novruzçiçəyinöv, elmi, adıprimula, veris, 17. Derman novruzgulu lat Primula officinalis 1 novruzciceyi cinsine aid bitki novu 2 Derman novruzguluPrimula verisElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira ErikaciceklilerFesile NovruzciceyikimilerCins NovruzciceyiNov Derman novruzguluElmi adiPrimula veris L 1753 SinonimlerPrimula officinalis L HillVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 24035NCBI 170927EOL 584034GRIN 400303IPNI 702751TPL kew 2563733Primula veris Primula veris L Bahar novruzgulu Derman bahar xoruzgulu fistiq qivrim qivrim qivrimciq Petra qizil ciceyi 3 Botaniki xarakteristikasi RedakteCoxillik ot bitkisidir Qisa kokumsovlari saquli dik yerlesib uzunlugu 6 8 sm olmaqla coxillik sireli qaytanabenzer koklere malikdir Kok ustunde olan yarpaqlari rozetsekilli uzunsov tersyumurtavari qirisiq kenarlari ceperli yumsaq tukcuklu merkezi damari aydin gorunen sireli ve qanadli saplagi vardir Govdesi yarpaqsiz sireli hundurluyu 15 30 sm cicekqrupunun sonunda sade birterefli cetirleri basi asagi eyilmis aciq sari rengli burcuqlu cicekleri vardir Meyveleri yumurtavari coxtoxumlu olmaqla qutucuqda yerlesir May iyun aylarinda cicekleyir iyul avqust aylarinda ise meyveleri yetisir 4 Enliyarpaqli ve qarisiq meselerde orta dereceli kolluqlarda seyrek meseliklerde mese cemenliklerinde ve talalarda yasayir Yarpaqlarini bitki cicekleme basladiqda el ile ve ya bicaqla toplamaq lazimdir Qurudulma tez olmaqla quruducu skafda 100 120 S de naves ve ya cardaxda nazik qatla kolgeli yerlerde serilmelidir Bitkini kokle birlikde qopararaq cixarmaq yolverilmezdir Xammali sarimtil yasil uzunsov tersyumurtavari yarpaqli uzunlugu 10 sm e qeder eni ise 5 8 sm qanadli yasti saplaqdan ibaretdir Spesifik iyli ve sirinteher aci dadlidir Kiselerde qablasdiraraq quru yerde saxlamaq lazimdir Saxlama muddeti 1 ildir 5 Terkibi ve tesiri RedakteYarpaqlarinin terkibinde 5 9 e qeder askorbin tursusu flavonoidler karotinoidler ve triterpen saponinler vardir Yeralti orqanlarinin terkibinde 10 triterpen saponinler flavonoidler karotinoidler ve efir yagi vardir Oskurekkesici ve iltihabsorucu dermandir 6 Alinan preparatin terkibindeki saponinler bronx vezilerinin sekresiyasini artirir oskurekkesici ve iltihabsorucu tesir gosterir Yarpaqlarinin terkibinde coxlu miqdarda askorbin tursusu vardir Bahar xoruzgulu serbeti Oskurekkesici iltihabsorucu dermandir Sinupret draje damci Oskurekkesici sekretyaradici ve iltihabsorucu dermandir Bronxikum eliksir Oskurekeleyhine serbet Oskurekkesici iltihabsorucu dermandir 7 Yarpaqlarinin terkibinde sinqa xesteliyi eleyhine coxlu miqdarda vitaminler xususen askorbin tursusu vardir Kokumsov ve koklerinde teneffus yollarinin infeksion iltihab xesteliklerinde belgemin cetin cixmasi ve tutmasekilli oskureklerde evezedilmez dermandir 8 Istinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Menbe https az wikipedia org w index php title Derman novruzgulu amp oldid 6214606, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
