Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Duomi xaqan (çin. 多彌可汗, Pinyin: Duōmí Kèhán; v. 646) — Seyanto xaqanı. Əsl adı Bacuo olub, tam titulu İl Küllüg Şad Duomi xaqan (頡利俱利薛沙多彌可汗) idi.
| Duomi xaqan | |
|---|---|
| Bacuo (拔灼) | |
| Əvvəlki | İncu xaqan |
| Sonrakı | Yitevuşi xaqan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | |
| Dini | Tenqriçilik |
İncu xaqan dövründə
Atasının ilk övladı deyildi, lakin bir kəniz yerinə xatundan doğulduğu üçün daha çox hörmət görürdü. 638-ci ildə artıq atası İncu xaqan onu cənub tayfalarının valisi kimi təyin etmişdi. Tan sülaləsinin imperatoru Taiçonq isə onun və qardaşının arasında rəqabət yaratmaq üçün onu hətta kiçik xaqan kimi də tanımışdı. Daha sonra atası onu Si Yabqu titulu ilə qərb hakimi kimi təyin etmişdi.
Hakimiyyəti
Atasının 645-ci ildəki ölümündən sonra böyük qardaşı Yemanq ilə hakimiyyət uğrunda mübarizəyə başladı. Yemanq Bacuo tərəfindən tutularaq həbs edildi. Bacuo özünü xaqan elan edərək həmin il hakimiyyətə başladı.
Çinlə müharibə
Duomi xaqanın Çinə qarşı münasibəti müsbət deyildi. Tan sülaləsinin Koquryoya qarşı müharibəsindən istifadə edərək Çinin Hsia (夏州) prefekturasına qarşı hücuma keçdi. Taiçonqun geridə qoyduğu sərkərdələr Çişi Sili (執失思力) və Tian Renhui (田仁會) isə bu hücuma qarşı yaxşı müdafiə olundular. 646-cı ildə Aşina Şeer, Li Daoçonq (李道宗), Hsüe Uançe (薛萬徹), Sonq Cunminq (宋君明) və Hsüe Quvu (薛孤吳) kimi Çin sərkərdələri Seyantoya qarşı hərəkətə keçdilər və həmin ilin payızında məğlub etdilər.
Uyğurlarla müharibə
Duomi bu müddətdə Uyğurlarla da münasibətləri korladı və çoxunu dövlət hakimiyyətindən kənarlaşdırdı. Yağlakar sülaləsindən Tumidu (吐迷度) Duomiyə qarşı üsyana qalxıb Bügüt və Tonqra tayfalarını başına toplayaraq onu böyük məğlubiyyətə uğratdı. Həmin arada Seyanto sərkərdəsi Apa şad və Çin sərkərdəsi Yuven Fa (宇文法) Mançuriyada təsadüfən qarşılaşaraq döyüşdülər və Seyanto xalqında Çinin hücuma keçməsi təəssüratı yaratdılar. Panikaya düşən Duomi xaqan Aşide tayfasına pənah gətirsə də uyğurlar tərəfindən tutularaq öldürüldü. Seyantoların torpaqlarının çoxu uyğurların əlinə keçdi. Seyantoların yerdə qalan torpaqlarında Duominin əmisioğlu Yitevuşi xaqan taxta çıxdı.
İstinadlar
- , cild 195
- , cild 198
- Bu şəxs Cielibi və ya Tardu da ola bilər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Duomi xaqan cin 多彌可汗 Pinyin Duōmi Kehan v 646 Seyanto xaqani Esl adi Bacuo olub tam titulu Il Kullug Sad Duomi xaqan 頡利俱利薛沙多彌可汗 idi Duomi xaqanBacuo 拔灼 Seyanto xaqaniEvvelkiIncu xaqanSonrakiYitevusi xaqanSexsi melumatlarVefat tarixi 646Dini TenqricilikIncu xaqan dovrundeAtasinin ilk ovladi deyildi lakin bir keniz yerine xatundan doguldugu ucun daha cox hormet gorurdu 638 ci ilde artiq atasi Incu xaqan onu cenub tayfalarinin valisi kimi teyin etmisdi Tan sulalesinin imperatoru Taiconq ise onun ve qardasinin arasinda reqabet yaratmaq ucun onu hetta kicik xaqan kimi de tanimisdi Daha sonra atasi onu Si Yabqu titulu ile qerb hakimi kimi teyin etmisdi HakimiyyetiAtasinin 645 ci ildeki olumunden sonra boyuk qardasi Yemanq ile hakimiyyet ugrunda mubarizeye basladi Yemanq Bacuo terefinden tutularaq hebs edildi Bacuo ozunu xaqan elan ederek hemin il hakimiyyete basladi Cinle muharibe Duomi xaqanin Cine qarsi munasibeti musbet deyildi Tan sulalesinin Koquryoya qarsi muharibesinden istifade ederek Cinin Hsia 夏州 prefekturasina qarsi hucuma kecdi Taiconqun geride qoydugu serkerdeler Cisi Sili 執失思力 ve Tian Renhui 田仁會 ise bu hucuma qarsi yaxsi mudafie olundular 646 ci ilde Asina Seer Li Daoconq 李道宗 Hsue Uance 薛萬徹 Sonq Cunminq 宋君明 ve Hsue Quvu 薛孤吳 kimi Cin serkerdeleri Seyantoya qarsi herekete kecdiler ve hemin ilin payizinda meglub etdiler Uygurlarla muharibe Duomi bu muddetde Uygurlarla da munasibetleri korladi ve coxunu dovlet hakimiyyetinden kenarlasdirdi Yaglakar sulalesinden Tumidu 吐迷度 Duomiye qarsi usyana qalxib Bugut ve Tonqra tayfalarini basina toplayaraq onu boyuk meglubiyyete ugratdi Hemin arada Seyanto serkerdesi Apa sad ve Cin serkerdesi Yuven Fa 宇文法 Mancuriyada tesadufen qarsilasaraq doyusduler ve Seyanto xalqinda Cinin hucuma kecmesi teessurati yaratdilar Panikaya dusen Duomi xaqan Aside tayfasina penah getirse de uygurlar terefinden tutularaq olduruldu Seyantolarin torpaqlarinin coxu uygurlarin eline kecdi Seyantolarin yerde qalan torpaqlarinda Duominin emisioglu Yitevusi xaqan taxta cixdi Istinadlar cild 195 cild 198 Bu sexs Cielibi ve ya Tardu da ola biler