Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Xurma (lat. Diospyros) — Ebena-Ebenaceae fəsiləsindən olub, bir sıra subtropik ölkələrdə (Cənubi Asiya, Afrika, Amerika ölkələrində) geniş yayılmışdır. Xurma birtoxumlu, ətirli və şirin dadlı meyvədir. Yetişəndə qırmızı və ya qonur-qırmızı rəng alır. Lət hissəsi şirin və dadlıdır. Xurma ağacı çox məhsuldar bitkidir, onun müxtəlif növləri vardır. Azərbaycanda becərilən xurma (Şərq xurması - Diospyros kaki), əsasən Lənkəran zonasında (Astara, Lənkəran, Masallı), bundan başqa, Göyçay, Ağdaş, Ağdam, Gəncə,Balakən Zaqatala rayonlarında becərilir. Şərq xurmasından başqa Azərbaycanda iki növ yabanı xurmaya da rast gəlinir. Bunlar da Qafqaz xurması (Diospyros lotus) və Virgin xurması (Diospyros virginiana) adlanır.
| Xurma | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Xurma | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Azərbaycanda becərilən şərq xurmasının tərkibində 13-16% qlükoza və fruktoza şəkəri, 0,8%-ə qədər üzvi turşular, aşı maddələri, karotin, C vitamini və yod birləşmələri olduğuna görə onun mühüm müalicəvi əhəmiyyəti vardır. Şərq xurmasını zəiflik, qanazlığı, vitamin azlığı, xroniki mədə-bağırsaq xəstəlikləri zamanı yedikdə çox faydalıdır. O, həzm prosesinin fəaliyyətini artırır, maddələr mübadiləsini nizama salır, həmçinin triotoksikoz, ürək-damar sistemi xəstəliklərinin müalicəsinə yaxşı təsir göstərir.
Etimologiya
Xurma fars mənşəli sözdür.
Xurma cinsinin latın adı (lat. Diospyros) Qafqaz xurmasının yunan adından gəlir (yun. διόσπυρος). Diós (Διός) - Zevs və pyrós (πῡρός) - buğda, yəni "Zevsin buğdası", "Tanrı yeməyi" və ya "ilahi meyvə".
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 478. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1057.
- Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti
- . A source-book of biological names and terms. Springfield, IL: Thomas. 1959. ISBN .
- Tice, John. H. "Essay on the Diospyros virginiana" Annual report / Missouri State Horticultural Society 1864.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xurma lat Diospyros Ebena Ebenaceae fesilesinden olub bir sira subtropik olkelerde Cenubi Asiya Afrika Amerika olkelerinde genis yayilmisdir Xurma birtoxumlu etirli ve sirin dadli meyvedir Yetisende qirmizi ve ya qonur qirmizi reng alir Let hissesi sirin ve dadlidir Xurma agaci cox mehsuldar bitkidir onun muxtelif novleri vardir Azerbaycanda becerilen xurma Serq xurmasi Diospyros kaki esasen Lenkeran zonasinda Astara Lenkeran Masalli bundan basqa Goycay Agdas Agdam Gence Balaken Zaqatala rayonlarinda becerilir Serq xurmasindan basqa Azerbaycanda iki nov yabani xurmaya da rast gelinir Bunlar da Qafqaz xurmasi Diospyros lotus ve Virgin xurmasi Diospyros virginiana adlanir XurmaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsDeste ErikaciceklilerFesile EbenakimilerCins XurmaBeynelxalq elmi adiDiospyros L 1753Sekil axtarisiITIS 23853NCBI 13492EOL 40060FW 54724Diospyros virginiana ciceyiDiospyros kaki meyvesiDiospyros kaki meyvesi Azerbaycanda becerilen serq xurmasinin terkibinde 13 16 qlukoza ve fruktoza sekeri 0 8 e qeder uzvi tursular asi maddeleri karotin C vitamini ve yod birlesmeleri olduguna gore onun muhum mualicevi ehemiyyeti vardir Serq xurmasini zeiflik qanazligi vitamin azligi xroniki mede bagirsaq xestelikleri zamani yedikde cox faydalidir O hezm prosesinin fealiyyetini artirir maddeler mubadilesini nizama salir hemcinin triotoksikoz urek damar sistemi xesteliklerinin mualicesine yaxsi tesir gosterir EtimologiyaXurma fars menseli sozdur Xurma cinsinin latin adi lat Diospyros Qafqaz xurmasinin yunan adindan gelir yun diospyros Dios Dios Zevs ve pyros pῡros bugda yeni Zevsin bugdasi Tanri yemeyi ve ya ilahi meyve IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 478 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1057 Besir Ehmedov Etimologiya lugeti A source book of biological names and terms Springfield IL Thomas 1959 ISBN 0398061793 Tice John H Essay on the Diospyros virginiana Annual report Missouri State Horticultural Society 1864 Vikianbarda Xurma ile elaqeli mediafayllar var