Dengizkul (özb.Dengizko‘l, Денгизкўл — «Dəniz-göl») — azca şor suya malik göl. Göl Özbəkistan ərazisində reyləşir. Ərazisi dövlət təbiət yasaqlığı elan edilmişdir. Ramsar konvensiyasına daxil edilmiş su-bataqlıq ərazisidir. Burada köçəri quşların yaşaması ilə əlaqədar beynəlxalq əhəmiyyət daşıyır.
Dengizkul gölü Buxara vilayətinin Altay tümənliyinə daxildir. Türkmənistan sərhəddindən bir qədər aralıda yerləşir. Tektonik çökəklikdə dəniz səviyyəsindən 181,5 metr yüksəklikdə yerləşir.
Su tutarının sahilləri daimi deyildir. 1987-ci ilə olan məlumata görə gölün uzunluğu 43,3 km, eni isə ən enli yerdə 9 km təşkil edir. Gölün ən ensiz yeri cəmi 22 metr təşkil edir. Gölün sahəsi 267 km², su tutumu isə 2,7 km³-dir. Gölün maksilal dərinliyi 1,5 metr təşkil edir.
Dengizkul gölü əsasən bir becə kollektorun qidalandırıcı suyu ilə öz səviyyyəsini qoruyur. Üstəlik suvarılan tarlalardan gələn su gölün mövcudluğunu mümkün edir. Gursululuq dövründə gölə Zərəfşan çayının qolu olan Тaykır tökülür.
Gölün suyu kifayyət qədər duzludur. Bununla belə onun suyundan təbabətdə istifadə edilir. Gölün dibinə xörək duzu toplanmışdır. Bu səbəbdən ondan məyişətdə istifadə etmək mümkündür.
Tarixi məlumat
Dengizkul gölü hələ tarixi orta əsrlərdən xatırlanılır. X əsrdə ərəb coğrafiyaçısı tərəfindən təsvir edilmiş vı Bahr uı-Buxaro — «Buxara dənizi» olaraq adlandırılmışdır. Onun müasiri Məhəmməd Narşahi yazırdı: göl 20 fərsəng uzunluğa malikdir (140—160 kilometrdir).
1960-cı illərin sonu 1970-ci illərin əvvəllərində göldə səviyyə fərqi yüksək idi. Belə ki, 40–60 km² su tutumu olarkən 25—30 santımetr, 80–100 km² sututumu olarkən isə 1—1,5 meyr dərinliyə malik oludu. 1970—80-ci illərdı ıtraf ərazilərin pambıqçılığa cəlb olunması ilə əlaqədar gölü sahəsində sıxna suların hesabına artım müşahidə edilirdi.
Fauna
Gölün səthində hazlrda belə qutan, kiçik qarabadtaq, Adi ərsindimdik və s. görmək mümkündür. Qışda göldə 5000 baş göydimdik ördəklər müvəqqəti də olsa belə yaşayır. Hansı ki, bu canlılar məhv olma astanasındadır və xüsusi ilə qorunur.
1973-cü ildən gölün ornitoloji əhəmiyyəti ilə ıəlaqədar olaraq onun ətraf əraziləri ilə birlikdə dövlət təbiət yasaqlığı elan edilmişdir. 2001 ildə göl əvəzsiz və beynəlxalq əhəmiyyət daşıyan su-vataqlıq obyekti kimi Ramsar konvensiyasına daxil edilmişdir.
İstinadlar
Ўзбекистон Миллий Энциклопедияси, ст. «Денгизкўл» (özb.)
↑ Özbəkistanda turizm — Özbəkistanın su tutarları
Ramsar konvensiyasının rəhbərliyi. Mərkəzi Asiyanın su-bataqlıq əraziləri
September 15, 2021
dengizkul, özb, dengizko, Денгизкўл, dəniz, göl, azca, şor, suya, malik, göl, göl, özbəkistan, ərazisində, reyləşir, ərazisi, dövlət, təbiət, yasaqlığı, elan, edilmişdir, ramsar, konvensiyasına, daxil, edilmiş, bataqlıq, ərazisidir, burada, köçəri, quşların, y. Dengizkul ozb Dengizko l Dengizkyl Deniz gol azca sor suya malik gol Gol Ozbekistan erazisinde reylesir Erazisi dovlet tebiet yasaqligi elan edilmisdir Ramsar konvensiyasina daxil edilmis su bataqliq erazisidir Burada koceri quslarin yasamasi ile elaqedar beynelxalq ehemiyyet dasiyir Dengizkul goluozb Dengizko lUmumi melumatlarEni 9 kmUzunlugu 43 3 kmSahesi 267 km Derin yeri 1 5 mTokulen cay TaykirYerlesmesi39 05 00 sm e 64 11 00 s u Olke OzbekistanDengizkul golu Mundericat 1 Tesviri 2 Tarixi melumat 3 Fauna 4 IstinadlarTesviri RedakteDengizkul golu Buxara vilayetinin Altay tumenliyine daxildir Turkmenistan serheddinden bir qeder aralida yerlesir Tektonik cokeklikde deniz seviyyesinden 181 5 metr yukseklikde yerlesir Su tutarinin sahilleri daimi deyildir 1987 ci ile olan melumata gore golun uzunlugu 43 3 km eni ise en enli yerde 9 km teskil edir Golun en ensiz yeri cemi 22 metr teskil edir Golun sahesi 267 km su tutumu ise 2 7 km dir Golun maksilal derinliyi 1 5 metr teskil edir Dengizkul golu esasen bir bece kollektorun qidalandirici suyu ile oz seviyyyesini qoruyur Ustelik suvarilan tarlalardan gelen su golun movcudlugunu mumkun edir Gursululuq dovrunde gole Zerefsan cayinin qolu olan Taykir tokulur Golun suyu kifayyet qeder duzludur Bununla bele onun suyundan tebabetde istifade edilir Golun dibine xorek duzu toplanmisdir 1 Bu sebebden ondan meyisetde istifade etmek mumkundur Tarixi melumat RedakteDengizkul golu hele tarixi orta esrlerden xatirlanilir X esrde ereb cografiyacisi terefinden tesvir edilmis vi Bahr ui Buxaro Buxara denizi olaraq adlandirilmisdir Onun muasiri Mehemmed Narsahi yazirdi gol 20 ferseng uzunluga malikdir 140 160 kilometrdir 1960 ci illerin sonu 1970 ci illerin evvellerinde golde seviyye ferqi yuksek idi Bele ki 40 60 km su tutumu olarken 25 30 santimetr 80 100 km sututumu olarken ise 1 1 5 meyr derinliye malik oludu 1970 80 ci illerdi itraf erazilerin pambiqciliga celb olunmasi ile elaqedar golu sahesinde sixna sularin hesabina artim musahide edilirdi Fauna RedakteGolun sethinde hazlrda bele qutan kicik qarabadtaq Adi ersindimdik ve s gormek mumkundur Qisda golde 5000 bas goydimdik ordekler muveqqeti de olsa bele yasayir Hansi ki bu canlilar mehv olma astanasindadir ve xususi ile qorunur 2 1973 cu ilden golun ornitoloji ehemiyyeti ile ielaqedar olaraq onun etraf erazileri ile birlikde dovlet tebiet yasaqligi elan edilmisdir 2001 ilde gol evezsiz ve beynelxalq ehemiyyet dasiyan su vataqliq obyekti kimi Ramsar konvensiyasina daxil edilmisdir 2 3 Istinadlar Redakte Ўzbekiston Millij Enciklopediyasi st Dengizkyl ozb 1 2 Ozbekistanda turizm Ozbekistanin su tutarlari Ramsar konvensiyasinin rehberliyi Merkezi Asiyanin su bataqliq erazileriMenbe https az wikipedia org w index php title Dengizkul amp oldid 5503439, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
