fbpx
Wikipedia

Dağıstan memarlığı

Dağıstan memarlığıDağıstan incəsənətinə məxsus bir sahə.

Narın-Qala.Dərbənd

Ümumi məlumat

Erkən orta əsrlərdən hunların Varaçan şəhərinin (İzberbaş ş. yaxınlığında Urtseki şəhərciyi: müdafiə divarları, hamamlar, bütpərəst məbədləri), xəzərlərin paytaxtı Səməndərin (Tarki k. yaxınlığında) xarabalıqları saxlanılmışdır. Cənub-şərqi Avropadan Ön Asiyaya əsas karvan yolunun – Xəzəryanı keçidin önündəki böyük Dərbənd müdafiə sisteminin daş divarları və qalaları (uzunluğu 40 km-dən çox) VI əsrə aiddir. Şərq ölkələri ilə əlaqələrin olması Dərbənd memarlığına təsir göstərmişdir: VI əsrin müdafiə tikiliəri Sasanilər dövrü İranı ilə, VIII–XIX əsrlərin memarlığı ərəb-müsəlman mədəniyyəti (Cümə məscidi) ilə, XIV–XV əsrlərin memarlığı Şirvan ilə bağlı olmuşdur.

Yuxarı Çirkey şəhər yerindəki (xəzərlərin Bələncər ş.) və Dərbənddəki kilsə xarabalıqları (hamısı VI–VIII əsrlər) Qafqaz Albaniyasından keçən xristianlığın erkən təzahürləridir. Dağıstanın dağlıq rayonlarında kobud yonulmuş daşlardan inşa edilmiş çoxlu müdafiə tikililəri saxlanılmışdır: müxtəlif təyinatlı dairəvi və kvadrat qüllələr (Xorecaulunda gözətçi qülləsi). XVI–XVII əsrlərə aid qalalar Dağıstandanda çox rast gəlinir (Xuçni, Axtı,Kumux, Xarba-Quran aullarında).

Əsrlər boyunca Dağıstanda, əsasən, xalq memarlığı inkişaf etmişdir. Belə ki, çox saylı xalqların (və ya xalqlar qrupu) hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri olmuşdur. Aul məskənləri, adətən, çətinliklə gedilə bilən sahələrdə salınırdı; dağ aullarında terrasşəkilli möhkəm tikili kompozisiyaları vahid pilləli qurğunu xatırladır (Kubaçi, Çox). Düzbucaq planlı, yastı damlı 18–19 əsrlərə aid yaşayış evləri (dağlıq və dağətəyi r-nlarda daşdan, Dənizyanı ovalığın cənub hissəsində çiy kərpicdən) saxlanılmışdır. Köhnə evlərdə əsas diqqət interyerin tərtibatına verilirdi (buxarının yapma və daş bəzəkləri, fiqurlu ağac sütunlar və s.); XIX–XX əsrlərdə fasadın dekoru böyük rol oynayırdı (tağşəkilli piştağ, fiqurlu daş və ağac detallar, qapı və pəncərələrin oyma naxışlı çərçivələri). Aullardakı məscidlər (Qalaqureyş, Qarakürə, Riça, hamısı XI–XIII əsrlər; Saxur, Kumux, XIV əsr), adətən, düzbücaq plan lı, interyerdəki oyma ağac dayaqlara söykənən yastı damlı daş tikililərdir; əsas fasadın qarşısında qalereya var. Minarələr dairəvi (Riça, Mişleş aulları, hər ikisi XIII əsr) və ya kvadrat planlıdır (Şinaz, Rutul k.-lərində).

Mənbə 

Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN 978-9952-441-00-0.

Həmçinin bax

Dağıstan

İstinadlar

  1. Архитектура Республики Дагестан

Xarici keçidlər

  • Архитектура Дагестана

dağıstan, memarlığı, dağıstan, incəsənətinə, məxsus, sahə, narın, qala, dərbənd, mündəricat, ümumi, məlumat, mənbə, həmçinin, istinadlar, xarici, keçidlərümumi, məlumat, redaktəerkən, orta, əsrlərdən, hunların, varaçan, şəhərinin, izberbaş, yaxınlığında, urtse. Dagistan memarligi Dagistan incesenetine mexsus bir sahe Narin Qala Derbend Mundericat 1 Umumi melumat 2 Menbe 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerUmumi melumat RedakteErken orta esrlerden hunlarin Varacan seherinin Izberbas s yaxinliginda Urtseki seherciyi mudafie divarlari hamamlar butperest mebedleri xezerlerin paytaxti Semenderin Tarki k yaxinliginda xarabaliqlari saxlanilmisdir Cenub serqi Avropadan On Asiyaya esas karvan yolunun Xezeryani kecidin onundeki boyuk Derbend mudafie sisteminin das divarlari ve qalalari uzunlugu 40 km den cox VI esre aiddir Serq olkeleri ile elaqelerin olmasi Derbend memarligina tesir gostermisdir VI esrin mudafie tikilieri Sasaniler dovru Irani ile VIII XIX esrlerin memarligi ereb muselman medeniyyeti Cume mescidi ile XIV XV esrlerin memarligi Sirvan ile bagli olmusdur Yuxari Cirkey seher yerindeki xezerlerin Belencer s ve Derbenddeki kilse xarabaliqlari hamisi VI VIII esrler Qafqaz Albaniyasindan kecen xristianligin erken tezahurleridir Dagistanin dagliq rayonlarinda kobud yonulmus daslardan insa edilmis coxlu mudafie tikilileri saxlanilmisdir muxtelif teyinatli dairevi ve kvadrat qulleler Xorecaulunda gozetci qullesi XVI XVII esrlere aid qalalar Dagistandanda cox rast gelinir Xucni Axti Kumux Xarba Quran aullarinda Esrler boyunca Dagistanda esasen xalq memarligi inkisaf etmisdir Bele ki cox sayli xalqlarin ve ya xalqlar qrupu her birinin ozunemexsus xususiyyetleri olmusdur Aul meskenleri adeten cetinlikle gedile bilen sahelerde salinirdi dag aullarinda terrassekilli mohkem tikili kompozisiyalari vahid pilleli qurgunu xatirladir Kubaci Cox Duzbucaq planli yasti damli 18 19 esrlere aid yasayis evleri dagliq ve dageteyi r nlarda dasdan Denizyani ovaligin cenub hissesinde ciy kerpicden saxlanilmisdir Kohne evlerde esas diqqet interyerin tertibatina verilirdi buxarinin yapma ve das bezekleri fiqurlu agac sutunlar ve s XIX XX esrlerde fasadin dekoru boyuk rol oynayirdi tagsekilli pistag fiqurlu das ve agac detallar qapi ve pencerelerin oyma naxisli cerciveleri Aullardaki mescidler Qalaqureys Qarakure Rica hamisi XI XIII esrler Saxur Kumux XIV esr adeten duzbucaq plan li interyerdeki oyma agac dayaqlara soykenen yasti damli das tikililerdir esas fasadin qarsisinda qalereya var Minareler dairevi Rica Misles aullari her ikisi XIII esr ve ya kvadrat planlidir Sinaz Rutul k lerinde 1 Menbe RedakteAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi ISBN 978 9952 441 00 0 Hemcinin bax RedakteDagistanIstinadlar Redakte Arhitektura Respubliki DagestanXarici kecidler RedakteArhitektura Dagestana Menbe https az wikipedia org w index php title Dagistan memarligi amp oldid 4913054, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.