Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Dağ qara torpaqlar (və ya meşə altından çıxmış torpaqlar) — bu torpaq tipinin müxtəlif yarımtiplərinə Böyük Qafqazın Şamaxı yayalasında, İsmayıllının İvanovka yaylasında, Qudyalçay və Qaraçayın orta axarlarında, Kiçik Qafqazın Murovdağın cənub və şimal yamaclarında, Qarabağda, Gəncəçay, Kürəkçay və Zəyəmçay hövzəsində, Kəlbəcər və Laçın rayonlarında, ayrıca zolaq şəklində meşələrin kənar hissələrində rast gəlinir.
İqlimi
Bu torpaqların yayıldığı ərazilərdə iqlimi qışı quraq keçən mülayim istidir. Burada orta illik temperaturu 7,3-11,6°C -dir. Ən soyuq mülayim olub, temperatur 0,6-dan 3,3 arası dəyişir. Payız adətən isti olur. İlin isti dövrü havanın orta temperatur 17,1-23,6°C-ni ötmür. Orta illik yağıntının kəmiyyəti 380-640 mm arasında dəyişir. Rütubətlənmə əmsalı 1,22-1,29 təşkil edir.
Morfoloji əlaməti
Humusu profil boyu bərabər paylanması və karbonatlılığın profil yuyulması xarakterikdir. Belə ki, mitselyar formada karbonatlara yalnız 80-90 sm dərinlikdə rast gəlinir. Üst qatlarda çoxlu bitki qalıqları və çürüntülər toplanmışdır. Morfoloji əlamətlərindən biri də üst qatlarda dənəvari-kəsəkvari, aşağı qatlarda isə qozvari strukturanın olmasıdır. Bu torpaqlar profil boyu ağır mexaniki tərkibə malik olub, ağır gillicəli və gilli torpaqlardır. Fitokütlənin yerüstü hissəsi yeraltı hissədən 3-4 dəfə az olur. Beləliklə, humus maddəsinin toplanmasında bozqır bitkilərinin kök kütlələri çox böyük rol oynayır. Eyni zamanda müəyyən edilmişdir ki, fitokütlənin yeraltı hissəsində külün miqdarı 10,6-12,6%, üst hissədə isə 7,8-9,9% arasında tərəddüd edir.
Yarımtipləri
Dağ qara torpaqların aşağıdakı yarımtipləri vardır:
- yuyulmuş dağ qara
- adi dağ qara
- karbonatlı dağ qara
- bərkimiş dağ qara
İstinadlar
- İ.Ə.Quliyev. Ümumi torpaqşünaslıq və torpaq coğrafiyası. Bakı: 2014, 235 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dag qara torpaqlar ve ya mese altindan cixmis torpaqlar bu torpaq tipinin muxtelif yarimtiplerine Boyuk Qafqazin Samaxi yayalasinda Ismayillinin Ivanovka yaylasinda Qudyalcay ve Qaracayin orta axarlarinda Kicik Qafqazin Murovdagin cenub ve simal yamaclarinda Qarabagda Gencecay Kurekcay ve Zeyemcay hovzesinde Kelbecer ve Lacin rayonlarinda ayrica zolaq seklinde meselerin kenar hisselerinde rast gelinir IqlimiBu torpaqlarin yayildigi erazilerde iqlimi qisi quraq kecen mulayim istidir Burada orta illik temperaturu 7 3 11 6 C dir En soyuq mulayim olub temperatur 0 6 dan 3 3 arasi deyisir Payiz adeten isti olur Ilin isti dovru havanin orta temperatur 17 1 23 6 C ni otmur Orta illik yagintinin kemiyyeti 380 640 mm arasinda deyisir Rutubetlenme emsali 1 22 1 29 teskil edir Morfoloji elametiHumusu profil boyu beraber paylanmasi ve karbonatliligin profil yuyulmasi xarakterikdir Bele ki mitselyar formada karbonatlara yalniz 80 90 sm derinlikde rast gelinir Ust qatlarda coxlu bitki qaliqlari ve curuntuler toplanmisdir Morfoloji elametlerinden biri de ust qatlarda denevari kesekvari asagi qatlarda ise qozvari strukturanin olmasidir Bu torpaqlar profil boyu agir mexaniki terkibe malik olub agir gilliceli ve gilli torpaqlardir Fitokutlenin yerustu hissesi yeralti hisseden 3 4 defe az olur Belelikle humus maddesinin toplanmasinda bozqir bitkilerinin kok kutleleri cox boyuk rol oynayir Eyni zamanda mueyyen edilmisdir ki fitokutlenin yeralti hissesinde kulun miqdari 10 6 12 6 ust hissede ise 7 8 9 9 arasinda tereddud edir YarimtipleriDag qara torpaqlarin asagidaki yarimtipleri vardir yuyulmus dag qara adi dag qara karbonatli dag qara berkimis dag qaraIstinadlarI E Quliyev Umumi torpaqsunasliq ve torpaq cografiyasi Baki 2014 235 s