fbpx
Wikipedia

Daranın Suzdakı sarayı

Avqust 13, 2021

Daranın Suzdakı sarayı, Əhəmənilər imperiyasının paytaxtı olan İranın Suz şəhərində I Dara tərəfindən tikdirilmiş bir saray kompleksi idi. İnşaatı Persepolis ilə paralel aparılırdı. İmperiyanın müxtəlif regionlarından gətirilmiş insan gücü və xammal onun inşasında istifadə edilmişdir. Bir zamanlar yandırılaraq məhv edilmiş və sonradan qismən bərpa edilmişdir. Hal-hazırda bu vacib kompleksdən az şey qalmışdır. Əhəməni memarlığının vacib komplekslərindən biridir.

Daranın Suzdakı sarayı
32°11′28″ şm. e. 48°14′56″ ş. u.
Alternativ adı Suz sarayı
Yer Qədim Suz şəhəri (müasir Şuş, Xuzistan ostanı, İran)
Region Asiya
Tarix
İnşaatçı I Dara, I Kserks, I Artakserks, II Dara II Artakserks
Material Daş, kərpic, taxta
Əsası qoyulub E.ə VI əsr
Tərk edilib E.ə. IV əsrin sonu
Era Əhəmənilər imperiyası zamanı
Mədəniyyətlər Fars mədəniyyəti
Yer qeydləri
Arxeoloqlar Jean Perrot və s.
Vəziyyəti Xarabalıqları qalıb
Məxsusluq İranın Mədəni İrs, Əl Sənəti və Turizm Nazirliyi
Daranın Suzdakı sarayı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

Saray kompleksi Əhəmənilər kralı I Dara tərəfindən ən sevimli paytaxtı Suzda inşa edilmişdir. İnşaat işləri sonralar I Daranın oğlu Xerxes və daha sonra müəyyən qədər I Artaxerxes (E.ə. 465-424) və II Daranın rəhbərliyi (E.ə. 423-404) altında davam etdirilmişdir. II Artaxerxes (M.Ö. 404-358), əlli il əvvəl I Artakserksin dövründə sarayda baş vermiş yanğın nəticəsində dağılmış sarayı qismən bərpa etdirmişdir. Saray, e.ə. 330-cu ilin dekabrında Makedoniyalı İsgəndərin rəhbərliyi altındakı Makedoniyalılar tərəfindən ələ keçirildi və talan edildi.

Sarayın yerləşdiyi ərazi, son yetmiş il ərzində çox ziyan görmüşdür.

Tikintisi

Suzdakı tikinti işləri Persepolisdəki binalara paralel olaraq aparılmışdır. Süni olaraq yaradılmış 15 metr hündürlüyündə (49 fut) bir platformada inşa edilmiş 100 hektar ərazini (250 dönüm) əhatə edən, Suzdakı kompleks yaşayış sarayı, apadana (tamaşa salonu) və abidə qapısından ibarətdir. Üstü örtülü bir keçid (“Propylaeum”) bu tikililərə baxır. Suzdakı apadana, ehtimal ki, burada yaradılmış və inkişaf etdirilmiş iki öküzlə əhatələnmiş özünəməxsus fars sütunundan istifadə edən Persepolis apadanasına oxşayır.

Əhəmənilər dövrü Suzunu təsvir edən mənbələr nadirdir. Suzdakı Əhəmənilərin tikililəri daha çox üç dildə - qədim Fars, Elam və Babil dillərində olan kral yazıları ilə tanınır. Persepolisdə tapılmış çox sayda gil lövhədən fərqli olaraq, mühüm siyasi və iqtisadi mövqeyinə baxmayaraq Suzda yalnız az sayda gil lövhə tapılmışdır.

Gene R. Garthwaiteyə görə Suz Sarayı Persepolis üçün Dariusun modeli kimi xidmət etmişdir. Sarayı Əhəmənilərin keçmiş paytaxtı Pasarqad ilə müqayisə edərək Suzun Əhəmənilərin eyni vaxtdakı paralel idarəçiliyini daha çox nümayiş etdirdiyini və “simvolik olanın reallaşdırıldığını”, belə ki Daranın hakimiyyətinin “imperiyanın bütün ərazilərindəki sənətkarlara və materiallara əmr verə biləcəyini” iddia etmişdir. Abidəni tikilməsi zamanı istifadə edilmiş materialların siyahısını və buradakı inşaata cəlb edilmiş işçilər haqqında məlumatı Dara sarayın “təməl nizamnaməsində” (ya da DSf yazısında) təsvir etmişdir:

Suzda tikdiyim bu sarayın bəzəkləri uzaqdan gətirildi. Mən yerdəki qayaya çatana qədər yeri üzü aşağı qazdırdım. Qazıntı aparıldıqdan sonra, dağıntı, təxminən 40 qulac dərinliyində, bir başqası (hissə) 20 qulac dərinliyində dolduruldu. Həmin dağıntılar üzərində saray inşa edildi.

Və yerin aşağıya doğru qazıldığını və dağıntıların yerə yığıldığını və günəşdə qurudulmuş kərpicin qəlibləndiyini, Babil xalqı - etdi (bu işləri).

Sidr ağacları, bunlar - Livan adlı bir dağdan gətirildi. Aşşur xalqı onu Babilə gətirdi; Babildən Karianlar və İonialılar Suza gətirdilər. Yak ağacları Qandaradan və Karmaniadan gətirildi.

Qızıllar Sardisdən və burada işlədilmiş Baktriyadan gətirilib. Burada işlənmiş qiymətli daş lapis lazuli və carnelian, Soqdianadan gətirilmişdir. Qiymətli daş firuzə, burada işlənən Xorazmiyadan gətirilmişdir.

Gümüş və qara ağac Misirdən gətirildi. Divarın bəzədildiyi bəzək, İoniyadan gətirildi. Burada işlənmiş fil sümüyü Efiopiyadan [Nubiya] və Sinddən və Araxosiyadan gətirilmişdir.

Elamdakı Abiradu adlı bir kənd - oradan burada işlənmiş daş sütunlar gətirilmişdir. Daşı işləyən daş yonanlar İoniyalılar və Sardiyalılardı.

Qızıl işləyən zərgərlər Midiyalılar və Misirlilər idi. Ağaclarla işləyənlər Sardiyalılar və Misirlilər idi. Bişmiş kərpici hazırlayanlar babillilərdir. Divarı bəzəyən şəxslər Midiyalılar və Misirlilər idi.

Kral Dara deyir: Suzda çox əla (bir işin) əmr(i) verildi, çox əla (bir iş) edildi (tamamlandı). Ahuramazda məni, atam

Hystaspesi və ölkəmi hifz etsin.

— DSf inscription

Qalereya

  • Sarayın yeri

  • Suz Sarayının apadanasının xarabalıqları

  • Suz Sarayının apadanasının yenidən yaradılmış şəkili

  • Fars sütununun qalıqları

  • Suz saray apadanasında mövcud olmuş öküz başlı sütun (Luvr muzeyi)

  • Qızılgül relyefi

  • Oxçuların Frizi, şir təsvirli silisiumlu kərpiclər, Luvr

  • Sfinksli dekorativ panel

  • Qanadlı şir relyefi

  • Altında dörd dildə yazısı olan Daranın heykəli

  • Üstündə qanadlı şir təsviri olan çəki daşı

  • Bir cüt aslan başı ilə bəzədilmiş qolbaq

  • Qanadlı Aurochs

İstinadlar

  1. ↑ "SUSA iii. THE ACHAEMENID PERIOD – Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org. İstifadə tarixi: 2017-07-11.
  2. Ed Eduljee. "Susa, Shush. Palace of Darius. Winter Capital". heritageinstitute.com. İstifadə tarixi: 2017-07-11.
  3. ↑ Perrot, Jean (2013). The Palace of Darius at Susa: The Great Royal Residence of Achaemenid Persia (ingilis). I.B.Tauris. səh. 423. ISBN 9781848856219.
  4. Garthwaite, Gene R. (2008). The Persians (ingilis). John Wiley & Sons. səh. 50. ISBN 9781405144001.
  5. Wiesehofer, Josef (2001). Ancient Persia (ingilis). I.B.Tauris. 26–27. ISBN 9781860646751.

Avqust 13, 2021
daranın, suzdakı, sarayı, əhəmənilər, imperiyasının, paytaxtı, olan, iranın, şəhərində, dara, tərəfindən, tikdirilmiş, saray, kompleksi, inşaatı, persepolis, ilə, paralel, aparılırdı, imperiyanın, müxtəlif, regionlarından, gətirilmiş, insan, gücü, xammal, onun. Daranin Suzdaki sarayi Ehemeniler imperiyasinin paytaxti olan Iranin Suz seherinde I Dara terefinden tikdirilmis bir saray kompleksi idi Insaati Persepolis ile paralel aparilirdi Imperiyanin muxtelif regionlarindan getirilmis insan gucu ve xammal onun insasinda istifade edilmisdir Bir zamanlar yandirilaraq mehv edilmis ve sonradan qismen berpa edilmisdir Hal hazirda bu vacib kompleksden az sey qalmisdir Ehemeni memarliginin vacib komplekslerinden biridir Daranin Suzdaki sarayi32 11 28 sm e 48 14 56 s u Alternativ adi Suz sarayiYer Qedim Suz seheri muasir Sus Xuzistan ostani Iran Region AsiyaTarixInsaatci I Dara I Kserks I Artakserks II Dara II ArtakserksMaterial Das kerpic taxtaEsasi qoyulub E e VI esrTerk edilib E e IV esrin sonuEra Ehemeniler imperiyasi zamaniMedeniyyetler Fars medeniyyetiYer qeydleriArxeoloqlar Jean Perrot ve s Veziyyeti Xarabaliqlari qalibMexsusluq Iranin Medeni Irs El Seneti ve Turizm NazirliyiDaranin Suzdaki sarayi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 2 Tikintisi 3 Qalereya 4 IstinadlarTarix RedakteSaray kompleksi Ehemeniler krali I Dara terefinden en sevimli paytaxti Suzda insa edilmisdir Insaat isleri sonralar I Daranin oglu Xerxes ve daha sonra mueyyen qeder I Artaxerxes E e 465 424 ve II Daranin rehberliyi E e 423 404 altinda davam etdirilmisdir II Artaxerxes M O 404 358 elli il evvel I Artakserksin dovrunde sarayda bas vermis yangin neticesinde dagilmis sarayi qismen berpa etdirmisdir Saray e e 330 cu ilin dekabrinda Makedoniyali Isgenderin rehberliyi altindaki Makedoniyalilar terefinden ele kecirildi ve talan edildi 1 Sarayin yerlesdiyi erazi son yetmis il erzinde cox ziyan gormusdur 2 Tikintisi RedakteSuzdaki tikinti isleri Persepolisdeki binalara paralel olaraq aparilmisdir 3 Suni olaraq yaradilmis 15 metr hundurluyunde 49 fut bir platformada insa edilmis 100 hektar erazini 250 donum ehate eden Suzdaki kompleks yasayis sarayi apadana tamasa salonu ve abide qapisindan ibaretdir 1 Ustu ortulu bir kecid Propylaeum bu tikililere baxir 3 Suzdaki apadana ehtimal ki burada yaradilmis ve inkisaf etdirilmis iki okuzle ehatelenmis ozunemexsus fars sutunundan istifade eden Persepolis apadanasina oxsayir Ehemeniler dovru Suzunu tesvir eden menbeler nadirdir Suzdaki Ehemenilerin tikilileri daha cox uc dilde qedim Fars Elam ve Babil dillerinde olan kral yazilari ile taninir Persepolisde tapilmis cox sayda gil lovheden ferqli olaraq muhum siyasi ve iqtisadi movqeyine baxmayaraq Suzda yalniz az sayda gil lovhe tapilmisdir 1 Gene R Garthwaiteye gore Suz Sarayi Persepolis ucun Dariusun modeli kimi xidmet etmisdir Sarayi Ehemenilerin kecmis paytaxti Pasarqad ile muqayise ederek Suzun Ehemenilerin eyni vaxtdaki paralel idareciliyini daha cox numayis etdirdiyini ve simvolik olanin reallasdirildigini bele ki Daranin hakimiyyetinin imperiyanin butun erazilerindeki senetkarlara ve materiallara emr vere bileceyini iddia etmisdir 4 Abideni tikilmesi zamani istifade edilmis materiallarin siyahisini ve buradaki insaata celb edilmis isciler haqqinda melumati Dara sarayin temel nizamnamesinde ya da DSf yazisinda tesvir etmisdir 5 Suzda tikdiyim bu sarayin bezekleri uzaqdan getirildi Men yerdeki qayaya catana qeder yeri uzu asagi qazdirdim Qazinti aparildiqdan sonra daginti texminen 40 qulac derinliyinde bir basqasi hisse 20 qulac derinliyinde dolduruldu Hemin dagintilar uzerinde saray insa edildi Ve yerin asagiya dogru qazildigini ve dagintilarin yere yigildigini ve gunesde qurudulmus kerpicin qeliblendiyini Babil xalqi etdi bu isleri Sidr agaclari bunlar Livan adli bir dagdan getirildi Assur xalqi onu Babile getirdi Babilden Karianlar ve Ionialilar Suza getirdiler Yak agaclari Qandaradan ve Karmaniadan getirildi Qizillar Sardisden ve burada isledilmis Baktriyadan getirilib Burada islenmis qiymetli das lapis lazuli ve carnelian Soqdianadan getirilmisdir Qiymetli das firuze burada islenen Xorazmiyadan getirilmisdir Gumus ve qara agac Misirden getirildi Divarin bezedildiyi bezek Ioniyadan getirildi Burada islenmis fil sumuyu Efiopiyadan Nubiya ve Sindden ve Araxosiyadan getirilmisdir Elamdaki Abiradu adli bir kend oradan burada islenmis das sutunlar getirilmisdir Dasi isleyen das yonanlar Ioniyalilar ve Sardiyalilardi Qizil isleyen zergerler Midiyalilar ve Misirliler idi Agaclarla isleyenler Sardiyalilar ve Misirliler idi Bismis kerpici hazirlayanlar babillilerdir Divari bezeyen sexsler Midiyalilar ve Misirliler idi Kral Dara deyir Suzda cox ela bir isin emr i verildi cox ela bir is edildi tamamlandi Ahuramazda meni atam Hystaspesi ve olkemi hifz etsin DSf inscriptionQalereya Redakte Sarayin yeri Suz Sarayinin apadanasinin xarabaliqlari Suz Sarayinin apadanasinin yeniden yaradilmis sekili Fars sutununun qaliqlari Suz saray apadanasinda movcud olmus okuz basli sutun Luvr muzeyi Qizilgul relyefi Oxcularin Frizi sir tesvirli silisiumlu kerpicler Luvr Sfinksli dekorativ panel Qanadli sir relyefi Altinda dord dilde yazisi olan Daranin heykeli Ustunde qanadli sir tesviri olan ceki dasi Bir cut aslan basi ile bezedilmis qolbaq Riton Qanadli AurochsIstinadlar Redakte 1 2 3 SUSA iii THE ACHAEMENID PERIOD Encyclopaedia Iranica iranicaonline org Istifade tarixi 2017 07 11 Ed Eduljee Susa Shush Palace of Darius Winter Capital heritageinstitute com Istifade tarixi 2017 07 11 1 2 Perrot Jean 2013 The Palace of Darius at Susa The Great Royal Residence of Achaemenid Persia ingilis I B Tauris seh 423 ISBN 9781848856219 Garthwaite Gene R 2008 The Persians ingilis John Wiley amp Sons seh 50 ISBN 9781405144001 Wiesehofer Josef 2001 Ancient Persia ingilis I B Tauris 26 27 ISBN 9781860646751 Menbe https az wikipedia org w index php title Daranin Suzdaki sarayi amp oldid 5859243, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.