Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Danaya (q.yun. Δανάη) — Qədim yunan mifologiyasında Arqos padşahı Akrisinin və Evridikanın (və ya Aqanippanın) qızı. O, qəhrəman Perseyin anasıdır. Danayanın adı ilk dəfə Homerin məşhur poeması olan "İliada" əsərində (XIV 319) çəkilmişdir.
| Danaya | |
|---|---|
| q.yun. Δανάη | |
 | |
| Mifologiya | Qədim yunan mifologiyası |
| Cinsi | qadın[d] |
| Atası | Arqoslu Akrisi |
| Anası | Arqoslu Evridika |
| Əri | Daunus |
| Uşaqları | |
| Ellinizmdə | Danaya |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mif
Bu mətn Qədim Yunan mifologiyasındakı qəhrəmanlardan biri olan Perseyin həyatının başlanğıcını və onun babası Akrisinin taleyini təsvir edir. Əfsanəyə görə bir gün Arqos padşahı Akrisi yatarkən bir yuxu görür. Yuxusunu kahinlərə danışdıqdan sonra kahinlər bu yuxunu, Akrisinin gələcəkdə qızı Danayanın oğlu tərəfindən öldürüləcəyi kimi yozurlar. Buna görə də o, qızı Danayanı yeraltı mis evə həbs etdirir və onun yanına bir qulluqçu təyin edir. Zevs qadının gözəlliyinə valeh olaraq, qızıl yağış şəklində həbsxanaya daxil olur və Danayanı hamilə edir. Beləliklə də, Zevsin Danayadan Persey adlı bir oğlu dünyaya gəlir. Akrisi yeraltı evdən uşaq səsini eşidəndən sonra, qulluqçunu edam etdirir, Danayanı isə uşağın atasının kim olduğunu izah etməyə məcbur edir. Danaya uşağın atasının Zevs olduğunu desə də, Akrisi ona inanmır və qızı ilə nəvəsini bir sandıqçaya qoyub dənizə atılmasını əmr edir. Bəzi mənbələrə görə isə, Danayanı əslində Akrisinin qardaşı Pret yoldan çıxarmışdır. Danayanın saxlanıldığı mis sarayın qalıqları isə sonralar Arqosda nümayiş etdirilirdi.
Dalğalar sandıqçanı Serif adasına gətirir. Adanın padşahı Polidektin tezliklə Danayaya qarşı ehtiras hissi oyanır. Perseyin sayəsində Polidektin təqiblərindən xilas olan Danaya daha sonra Arqosa qayıdır.
İtaliya rəvayətinə görə isə, Danaya və Perseyin olduğu sandıqça Lasi (Latium, İtaliya) sahillərinə çıxır. Danaya burada Pilumn ilə evlənir və onunla birlikdə Ardea şəhərinin əsasını qoyur. Buna görə də, Vergilinin əsərində rutul padşahı olan Turn Pilumnun nəslindən gələn, Arqos və Mikenanın qədim qəhrəmanlarından törəməsi kimi xatırlanır.
Əfsanəyə görə, illər sonra Persey təsadüfən Akrisini gimnastika yarışları zamanı öldürür. Persey bilmədən diski tamaşaçıların dayandığı yerə atır. Onların arasında Akrisi də var idi. Bədbəxtlikdən, disk Akrisinin başına dəyərək onun ölümünə səbəb olur. Beləliklə də, əvvəlcədən verilmiş xəbər yerinə yetir.
Antik ədəbiyyatda
Danaya haqqındakı mif Qədim Yunan ədəbiyyatında, xüsusən də Afina dramaturqları tərəfindən çox fəal şəkildə istifadə olunmuşdur. Bu mövzuya həsr olunmuş görkəmli əsərlər sırasına aşağıdakılar daxildir:
- Esxil (ing. Aeschylus): O, Danaya mifologiyasına həsr olunmuş "Forkidlər" və "Polidekt" adlı faciələr, eləcə də "Tor çəkənlər" adlı satirik dram yazmışdır.
- Sofokl (ing. Sophocles): Bu mövzunu "Akrisi" və "Danaya" adlı faciələrində işləmişdir.
- Evripid (ing. Euripides): O da "Danaya" adlı bir faciə ərsəyə gətirmişdir.
Bu faktlar Danaya mifinin Antik dövrün mədəni və ədəbi həyatında nə qədər mərkəzi bir mövqe tutduğunu aydın şəkildə göstərir.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Любкер Ф. Perseus (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 1012–1014.
- Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.351
- Предметно-понятийный словарь греческого языка. Микенский период. Л., 1986. С.141
- Щукарев Александр Николаевич. // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Софокл. Антигона 944—950; Гигин. Мифы 63
- Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 2, 2; 4, 1-2; 4, 4; Симонид, фр.38 Пейдж
- Павсаний. Описание Эллады II 23, 7
- Вергилий. Энеида VII 410; Первый Ватиканский мифограф II 55, 8
- Escher-Bürkli J. Danaë 2 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band IV,2. Stuttgart, 1901. Kol. 2086.
Ədəbiyyat siyahısı
- Gaius Julius Hyginus, Fabulae from The Myths of Hyginus translated and edited by Mary Grant. University of Kansas Publications in Humanistic Studies. Online version at the Topos Text Project.
- Bibliotheca (Pseudo-Apollodorus), The Library with an English Translation by Sir James George Frazer, F.B.A., F.R.S. in 2 Volumes, Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1921. Online version at the Perseus Digital Library. Greek text available from the same website.
- William Smith (lexicographer); Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, London (1873). "Danae", Acri'sius
Əlavə ədəbiyyat siyahısı
- Karl Kilinski. Danaë // Greek Myth and Western Art: The Presence of the Past. Cambridge University Press. 2013. 163–172. ISBN .
- Eric Jan Sluijter. Emulating Sensual Beauty: Representations of Danaë from Gossaert to Rembrandt // Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art . 27. № 1/2. 1999. 4–45.
- «История трёх картин „Даная“ Корреджо, Тициана и Рембрандта», Михаил Борисович Пиотровский, фильм «Мой Эрмитаж», 8-я серия
Xarici keçidlər
- The Warburg Institute Iconographic Database (images of Danae)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Danaya Danaya q yun Danah Qedim yunan mifologiyasinda Arqos padsahi Akrisinin ve Evridikanin ve ya Aqanippanin qizi O qehreman Perseyin anasidir Danayanin adi ilk defe Homerin meshur poemasi olan Iliada eserinde XIV 319 cekilmisdir Danayaq yun DanahMifologiya Qedim yunan mifologiyasiCinsi qadin d Atasi Arqoslu AkrisiAnasi Arqoslu EvridikaEri DaunusUsaqlari PerseyEllinizmde Danaya Vikianbarda elaqeli mediafayllarDanayanin uzerine qizil yagis token Erot Qedim Pompey freskalarindan biriQedim Beotiyada aparilmis arxeoloji qazintilar neticesinde elde edilmis zeng kraterinin ustunde Zevsin qizil yagis formasinda Danayani hamile qoymasi tesvir edilmisdir Tapinti texminen e e 450 425 ci illere aiddirMifBu metn Qedim Yunan mifologiyasindaki qehremanlardan biri olan Perseyin heyatinin baslangicini ve onun babasi Akrisinin taleyini tesvir edir Efsaneye gore bir gun Arqos padsahi Akrisi yatarken bir yuxu gorur Yuxusunu kahinlere danisdiqdan sonra kahinler bu yuxunu Akrisinin gelecekde qizi Danayanin oglu terefinden olduruleceyi kimi yozurlar Buna gore de o qizi Danayani yeralti mis eve hebs etdirir ve onun yanina bir qulluqcu teyin edir Zevs qadinin gozelliyine valeh olaraq qizil yagis seklinde hebsxanaya daxil olur ve Danayani hamile edir Belelikle de Zevsin Danayadan Persey adli bir oglu dunyaya gelir Akrisi yeralti evden usaq sesini esidenden sonra qulluqcunu edam etdirir Danayani ise usagin atasinin kim oldugunu izah etmeye mecbur edir Danaya usagin atasinin Zevs oldugunu dese de Akrisi ona inanmir ve qizi ile nevesini bir sandiqcaya qoyub denize atilmasini emr edir Bezi menbelere gore ise Danayani eslinde Akrisinin qardasi Pret yoldan cixarmisdir Danayanin saxlanildigi mis sarayin qaliqlari ise sonralar Arqosda numayis etdirilirdi Dalgalar sandiqcani Serif adasina getirir Adanin padsahi Polidektin tezlikle Danayaya qarsi ehtiras hissi oyanir Perseyin sayesinde Polidektin teqiblerinden xilas olan Danaya daha sonra Arqosa qayidir Italiya revayetine gore ise Danaya ve Perseyin oldugu sandiqca Lasi Latium Italiya sahillerine cixir Danaya burada Pilumn ile evlenir ve onunla birlikde Ardea seherinin esasini qoyur Buna gore de Vergilinin eserinde rutul padsahi olan Turn Pilumnun neslinden gelen Arqos ve Mikenanin qedim qehremanlarindan toremesi kimi xatirlanir Efsaneye gore iller sonra Persey tesadufen Akrisini gimnastika yarislari zamani oldurur Persey bilmeden diski tamasacilarin dayandigi yere atir Onlarin arasinda Akrisi de var idi Bedbextlikden disk Akrisinin basina deyerek onun olumune sebeb olur Belelikle de evvelceden verilmis xeber yerine yetir Antik edebiyyatdaDanaya haqqindaki mif Qedim Yunan edebiyyatinda xususen de Afina dramaturqlari terefinden cox feal sekilde istifade olunmusdur Bu movzuya hesr olunmus gorkemli eserler sirasina asagidakilar daxildir Esxil ing Aeschylus O Danaya mifologiyasina hesr olunmus Forkidler ve Polidekt adli facieler elece de Tor cekenler adli satirik dram yazmisdir Sofokl ing Sophocles Bu movzunu Akrisi ve Danaya adli facielerinde islemisdir Evripid ing Euripides O da Danaya adli bir facie erseye getirmisdir Bu faktlar Danaya mifinin Antik dovrun medeni ve edebi heyatinda ne qeder merkezi bir movqe tutdugunu aydin sekilde gosterir IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Lyubker F Perseus rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 1012 1014 Mify narodov mira M 1991 92 V 2 t T 1 S 351 Predmetno ponyatijnyj slovar grecheskogo yazyka Mikenskij period L 1986 S 141 Shukarev Aleksandr Nikolaevich Danaya Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Sofokl Antigona 944 950 Gigin Mify 63 Psevdo Apollodor Mifologicheskaya biblioteka II 2 2 4 1 2 4 4 Simonid fr 38 Pejdzh Pavsanij Opisanie Ellady II 23 7 Vergilij Eneida VII 410 Pervyj Vatikanskij mifograf II 55 8 Escher Burkli J Danae 2 Paulys Realencyclopadie der classischen Altertumswissenschaft RE Band IV 2 Stuttgart 1901 Kol 2086 Edebiyyat siyahisiGaius Julius Hyginus Fabulae from The Myths of Hyginus translated and edited by Mary Grant University of Kansas Publications in Humanistic Studies Online version at the Topos Text Project Bibliotheca Pseudo Apollodorus The Library with an English Translation by Sir James George Frazer F B A F R S in 2 Volumes Cambridge MA Harvard University Press London William Heinemann Ltd 1921 Online version at the Perseus Digital Library Greek text available from the same website William Smith lexicographer Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology London 1873 Danae Acri siusElave edebiyyat siyahisiKarl Kilinski Danae Greek Myth and Western Art The Presence of the Past Cambridge University Press 2013 163 172 ISBN 978 1 107 01332 2 Eric Jan Sluijter Emulating Sensual Beauty Representations of Danae from Gossaert to Rembrandt Simiolus Netherlands Quarterly for the History of Art 27 1 2 1999 4 45 Istoriya tryoh kartin Danaya Korredzho Ticiana i Rembrandta Mihail Borisovich Piotrovskij film Moj Ermitazh 8 ya seriyaXarici kecidlerVikianbarda Danaya ile elaqeli mediafayllar var The Warburg Institute Iconographic Database images of Danae