Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dərbənd Şəhər Rəisliyi (rusca:Дербентское градоначальство) — Rusiya imperiyasının tərkibindəki Dağıstan vilayətinin Qaytaq-Tabasaran dairəsinin tərkibində mövcud olmuş inzibati-ərazi vahidi. Dərbənd Şəhər Rəisliyi 1860-1883-cü illərdə mövcud olmuş və mərkəzi Dərbənd şəhəri olmuşdur.
| Dərbənd Şəhər Rəisliyi | |
|---|---|
| Ölkə |  Rusiya imperiyası |
| İnzibati mərkəz | Bakı |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 1860 |
| Ləğv edilib | 1883 |
| Əhalisi | |
| Rəsmi dili | Rəsmi:Rus dili |
Dərbənd Şəhər Rəisliyinin əhalisinin böyük bir hissəsi azərbaycanlılardan təşkil edilmişdi.
Tarixi
Dərbənd Şəhər Rəisliyi 1860-cı ildə Rusiya imperiyası daxilində aparılan inzibati islahatların bir hissəsi olaraq təşkil edilmişdi. 1860-cı ildə Dağıstan vilayəti yaradıldı. Bu vilayətin inzibati mərkəzi 1860–1866–cı illərdə Dərbənd, 1866–1917–ci və 1919–1921–ci illərdə isə Temirxan–Şura şəhəri olmuşdur. Dağıstan vilayəti özü də bir neçə hissəyə bölünmüşdü. Belə inzibati vahidlərdən biri də Qaytaq-Tabasaran dairəsi idi və Dərbənd Şəhər Rəisliyi buraya tabe idi.
1860-cı ildə yaradılmış inzibati-ərazi vahidliyinə Dərbənd şəhəri, Sabnova kəndi və Ulus Mahal (onun 12 kəndi və obası) daxil idi. Rəislik mülki administrasiya tərəfindən idarə edilirdi və Rusiya imperiyasının qanunları ilə idarə edilirdi.
12 iyun 1883-cü ildə Dərbənd Şəhər Rəisliyi ləğv edildi və mərkəzi Qullar kəndi olan Ulus Mahal Kürə dairəsinə transfer edildi. dərbənd şəhərinin idarə edilməsi isə şəhər polisliyinə və polis rəisinə tabe etdirildi.
Rəislər
Dağıstan vilayətinin başçıları Dərbənd merlərini təyin edirdilər, bəzi bölgələrdə isə merlərin özləri mülki qubernator hüquqlarına malik idilər:
| Портрет | Звание при службе | ФИО | Период службы |
|---|---|---|---|
 | General-mayor | Mixail Loris-Məlikov | 1860 — 1860 mart |
 | General-mayor | 17 аprel 1863 — 1868 | |
 | General-mayor | 1868 — 1877 | |
| General-mayor | Avraam Mədətov | 1877 — 1883 12 iyun |
Əhali
Etnoqraf N.İ.Voronovun “Qafqaz haqqında statistik məlumatlar toplusu”na əsasən, 1869-cu ildə şəhər idarəsində 16007 nəfər yaşayırdı ki, onlardan 13295 nəfəri Dərbənddə, 2388 nəfəri Ulus Mahalda, qalanlar 324 nəfər isə Sabnova kəndində yaşayırdı.
Qeydlər
- 1831-ci ildə Dərbənd şəhərində 4747 Azərbaycan türkü, 256 yəhudi kişi, 248 yəhudi qadın, 142 erməni və s. olmaqla ümumilikdə 5511 nəfər yaşayırdı. 1832-ci il məlumatına görə Sabnova kəndi və forştadla birlikdə Dərbənddə 4741-ü Azərbaycan türkü olmaqla, ümumilikdə 5139 nəfər yaşayırdı. 1843-cü ildə şəhərdə yaşayan 11278 nəfər əhalidən 9572-i nəfəri Azərbaycan türkü olmuşdur. Beləliklə, rus işğalından keçən 30 ildən sonra şəhər əhalisinin 84,8%-i azərbaycanlılar idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Салихова, 2018. səh. 2
- Козубский, 1895. səh. 18—47
- Azizova, 2019. səh. 1024
- "Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г." 2011-09-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-31.
- Осипов, 2007. səh. 236
- Воронов, 1869. səh. 82—84
Mənbə
- ДАГЕСТА́НСКАЯ О́БЛАСТЬ. 8. Григорьев — Динамика - Большая российская энциклопедия. гл. ред. Ю. С. Осипов. 2007. ISBN .
- Воронов, Николай Ильич. Сборник статистических сведений о Кавказе. 1. 1869. ISBN .
- Козубский, Евгений Иванович. Памятная книжка Дагестанской области. 1895.
- Салихова, Лейла Багаудиновна Махачкала. Трансформация выборной системы Дербента в XIX — начале XX веков. Махачкала. 2018.
- Mahire Azizova. 19. Yüzyılın İlk Yarısında Derbent'in Sosyo-Politik Yaşamı (KAK* nun Verilerine Dayanarak). Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi. 2019. 1017–1027.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Derbend Seher Reisliyi rusca Derbentskoe gradonachalstvo Rusiya imperiyasinin terkibindeki Dagistan vilayetinin Qaytaq Tabasaran dairesinin terkibinde movcud olmus inzibati erazi vahidi Derbend Seher Reisliyi 1860 1883 cu illerde movcud olmus ve merkezi Derbend seheri olmusdur Derbend Seher ReisliyiOlke Rusiya imperiyasiInzibati merkez BakiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1860Legv edilib 1883EhalisiResmi dili Resmi Rus dili Derbend Seher Reisliyinin ehalisinin boyuk bir hissesi azerbaycanlilardan teskil edilmisdi TarixiDerbend Seher Reisliyi 1860 ci ilde Rusiya imperiyasi daxilinde aparilan inzibati islahatlarin bir hissesi olaraq teskil edilmisdi 1860 ci ilde Dagistan vilayeti yaradildi Bu vilayetin inzibati merkezi 1860 1866 ci illerde Derbend 1866 1917 ci ve 1919 1921 ci illerde ise Temirxan Sura seheri olmusdur Dagistan vilayeti ozu de bir nece hisseye bolunmusdu Bele inzibati vahidlerden biri de Qaytaq Tabasaran dairesi idi ve Derbend Seher Reisliyi buraya tabe idi 1860 ci ilde yaradilmis inzibati erazi vahidliyine Derbend seheri Sabnova kendi ve Ulus Mahal onun 12 kendi ve obasi daxil idi Reislik mulki administrasiya terefinden idare edilirdi ve Rusiya imperiyasinin qanunlari ile idare edilirdi 12 iyun 1883 cu ilde Derbend Seher Reisliyi legv edildi ve merkezi Qullar kendi olan Ulus Mahal Kure dairesine transfer edildi derbend seherinin idare edilmesi ise seher polisliyine ve polis reisine tabe etdirildi ReislerDagistan vilayetinin bascilari Derbend merlerini teyin edirdiler bezi bolgelerde ise merlerin ozleri mulki qubernator huquqlarina malik idiler Portret Zvanie pri sluzhbe FIO Period sluzhbyGeneral mayor Mixail Loris Melikov 1860 1860 martGeneral mayor 17 aprel 1863 1868 General mayor 1868 1877 General mayor Avraam Medetov 1877 1883 12 iyunEhaliEtnoqraf N I Voronovun Qafqaz haqqinda statistik melumatlar toplusu na esasen 1869 cu ilde seher idaresinde 16007 nefer yasayirdi ki onlardan 13295 neferi Derbendde 2388 neferi Ulus Mahalda qalanlar 324 nefer ise Sabnova kendinde yasayirdi Qeydler1831 ci ilde Derbend seherinde 4747 Azerbaycan turku 256 yehudi kisi 248 yehudi qadin 142 ermeni ve s olmaqla umumilikde 5511 nefer yasayirdi 1832 ci il melumatina gore Sabnova kendi ve forstadla birlikde Derbendde 4741 u Azerbaycan turku olmaqla umumilikde 5139 nefer yasayirdi 1843 cu ilde seherde yasayan 11278 nefer ehaliden 9572 i neferi Azerbaycan turku olmusdur Belelikle rus isgalindan kecen 30 ilden sonra seher ehalisinin 84 8 i azerbaycanlilar idi Hemcinin baxDerbend xanligiIstinadlarSalihova 2018 seh 2 Kozubskij 1895 seh 18 47 Azizova 2019 seh 1024 Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g 2011 09 16 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 31 Osipov 2007 seh 236 Voronov 1869 seh 82 84MenbeDAGESTA NSKAYa O BLAST 8 Grigorev Dinamika Bolshaya rossijskaya enciklopediya gl red Yu S Osipov 2007 ISBN 978 5 85270 338 5 Voronov Nikolaj Ilich Sbornik statisticheskih svedenij o Kavkaze 1 1869 ISBN 978 5 4241 7740 8 Kozubskij Evgenij Ivanovich Pamyatnaya knizhka Dagestanskoj oblasti 1895 Salihova Lejla Bagaudinovna Mahachkala Transformaciya vybornoj sistemy Derbenta v XIX nachale XX vekov Mahachkala 2018 Mahire Azizova 19 Yuzyilin Ilk Yarisinda Derbent in Sosyo Politik Yasami KAK nun Verilerine Dayanarak Akademik Tarih ve Dusunce Dergisi 2019 1017 1027