Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Sonqal yemişanı (lat. Crataegus songarica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin yemişan cinsinə aid bitki növü.
| Sonqal yemişanı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Sonqal yemişanı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təbii yayılması
Təbiətdə növün arealı Orta Asiya, Çinin qərb rayonları, İran, Pakistan və Əfqanıstanı əhatə edir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 4–5 m-ə qədər olan kol və ya kiçik ağacdır. Budaqları bozumtul, nazik albalı rəngli, cavan zoğları seyrək tükcüklüdür sonra çılpaqlaşır. İynələri düz, qalın, uzunluğu 8–15 mm-dir. Yarpaqları enli, yumurtavari və ya rombvari, uzunluğu 3,5–6 sm , eni 2,8 −6 sm, 5–7 yerə bölünmüş və ya yuxarı hissəsi pərli iri kəsiklidir. Nazik tünd yaşıldır, alt tərəfi isə yaşılımtıldır. Saplaqlarının uzunluğu 3,5 sm-dək; yalançı zoğları oraqvari əyilmiş daraqvari dişlidir. Mürəkkəb çiçəkqruplu, çılpaq və ya bir az tükcüklü, oxlu və saplaqlıdır. Çiçəklərin diametri təxminən 1,6 sm, kasayarpaqları əyilmiş, enli üçkünc, zəif tükcüklüdür; erkəkcikləri 18–20, çəhrayı tozcuqludur. Sütuncaqları 2–3-dür. Meyvələri azsaylı, şarşəkilli bəzən enli ellipsvari, diametri 12–16 mm, alqırmızı-qara, açıq nöqtəli, ətli yeməlidir. 2–3 çəyirdəklidir, arxa tərəfdən qabarıq, səthi hamar, ön tərəfdən dərin olmayan əyri şırımlıdır. Mayda çiçəkləyi, sentyabr-oktyabrda meyvələri yetişir.
Ekologiyası
Dağların orta zolaqlarında, kolluqlarda, çay vadilərində və yamaclarda bitir.
Azərbaycanda yayılması
Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sonqal yemisani lat Crataegus songarica bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin yemisan cinsine aid bitki novu Sonqal yemisaniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Yarimtriba Cins YemisanNov Sonqal yemisaniBeynelxalq elmi adiCrataegus songarica K KochSekil axtarisiNCBI 416297EOL 629269Tebii yayilmasiTebietde novun areali Orta Asiya Cinin qerb rayonlari Iran Pakistan ve Efqanistani ehate edir Botaniki tesviriHundurluyu 4 5 m e qeder olan kol ve ya kicik agacdir Budaqlari bozumtul nazik albali rengli cavan zoglari seyrek tukcukludur sonra cilpaqlasir Iyneleri duz qalin uzunlugu 8 15 mm dir Yarpaqlari enli yumurtavari ve ya rombvari uzunlugu 3 5 6 sm eni 2 8 6 sm 5 7 yere bolunmus ve ya yuxari hissesi perli iri kesiklidir Nazik tund yasildir alt terefi ise yasilimtildir Saplaqlarinin uzunlugu 3 5 sm dek yalanci zoglari oraqvari eyilmis daraqvari dislidir Murekkeb cicekqruplu cilpaq ve ya bir az tukcuklu oxlu ve saplaqlidir Ciceklerin diametri texminen 1 6 sm kasayarpaqlari eyilmis enli uckunc zeif tukcukludur erkekcikleri 18 20 cehrayi tozcuqludur Sutuncaqlari 2 3 dur Meyveleri azsayli sarsekilli bezen enli ellipsvari diametri 12 16 mm alqirmizi qara aciq noqteli etli yemelidir 2 3 ceyirdeklidir arxa terefden qabariq sethi hamar on terefden derin olmayan eyri sirimlidir Mayda cicekleyi sentyabr oktyabrda meyveleri yetisir EkologiyasiDaglarin orta zolaqlarinda kolluqlarda cay vadilerinde ve yamaclarda bitir Azerbaycanda yayilmasiNaxcivan MR da tebii halda rast gelinir IstifadesiYasillasdirmada genis istifade olunur IstinadlarHemcinin bax