fbpx
Wikipedia

Zoğal

Zoğal (lat. Cornus) — zoğalkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

?Zoğal
Cornus

Adi zoğal çiçəkləri
Elmi təsnifat
Elmi adı
Cornus L.

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
GRIN  
IPNI 
PBDB  

Zoğal Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarının ətəklərindəki meşəliklərdə yabanı halda yayılmışdır. Azərbaycanda Şəki – Zaqatala, Quba – Qusar zonalarında, eləcə də Kür – Araz çayları ətrafındakı rayonlarda ona çox təsadüf olunur. Bundan başqa, zoğal respublikamızın bir çox rayonlarının həyatyanı bağlarında becərilir.

Zoğal ağacının ən çox meyvələrindən istifadə olunur. Meyvələrini tam yetişəndə yığır, həm təzə-təzə, həm də qurudub istifadə edirlər. Zoğalın meyvəsində 20-25 % şəkər [qlükoza, fruktoza, saxaroza], 10-11 % üzvi turşular [limon, alma, kəhraba və s.] 8-8 % aşı maddəsi, karotin və C, B vitaminləri, boyayıcı və pektin maddələri və s. vardır.

Zoğalın təzə dərilmiş meyvəsindən və şirəsindən xalq təbabətində şəkər xəstəliyi zamanı sərinlədici və ürək yanğısının qarşısını alan vasitə kimi istifadə edirlər. Bundan əlavə, meyvəsinin tumunu qovurub toz halına salandan sonra uşaqlarda baş verən ishala dizenteriyaya qarşı işlədirlər. Zoğal meyvələrindən hazırlanmış çaxır demək olar ki, ishalın və dizenteriyanın ən vacib dərmanıdır. Zoğalın yarpağından çay surqatı kimi də istifadə edilir. Ümumiyyətlə, Azərbaycanın xalq təbabətində zoğalın meyvələrindən çox qədimdən isitməyə qarşı istifadə olunur. Bu məqsədlə zoğalın qurudulmuş meyvəsindən suda çay kimi dəmləyib gündə 2-3 dəfə, hər dəfə də bir stəkan xəstəyə içirirlər.

Zoğaldan hazırlanan keyfiyyətli lavaş da rayon əhalisinə çoxdan məlumdur. Zoğal lavaşından bir sıra xörəklərdə dadverici, iştahartırıcı, mədənin həzm prosesini yaxşılaşdırıcı kimi geniş istifadə edilir.

Zogal meyvələri yetişdikcə turşuluğu azalır, şəkəri isə xeyli artır. Odur ki, zoğalı al-qırmızı rəng aldıqda toplamaq məsləhətdir.

Növləri

  • Cornus × acadiensis Fernald
  • Cornus alba L.
  • Cornus alternifolia L.f.
  • Cornus amomum Mill.
    • Cornus amomum subsp. obliqua (Raf.) J.S.Wilson
  • Cornus × arnoldiana Rehder
  • Cornus asperifolia Michx.
  • Cornus austrosinensis W.P.Fang & W.K.Hu
  • Cornus bretschneideri L.Henry
  • Cornus canadensis L.
  • Cornus capitata Wall.
    • Cornus capitata subsp. angustata (Chun) Q.Y.Xiang
  • Cornus chinensis Wangerin
  • Cornus controversa Hemsl.
  • Cornus darvasica (Pojark.) Pilip.
  • Cornus disciflora Moc. & Sessé ex DC.
  • Cornus drummondii C.A.Mey.
  • Cornus excelsa Kunth
  • Cornus eydeana Q.Y.Xiang & Y.M.Shui
  • Cornus florida L.
    • Cornus florida var. urbiniana (Rose) Wangerin
  • Cornus foemina Mill.
  • Cornus × friedlanderi W.H.Wagner
  • Cornus glabrata Benth.
  • Cornus hemsleyi C.K.Schneid. & Wangerin
  • Cornus hongkongensis Hemsl.
    • Cornus hongkongensis subsp. elegans (W.P.Fang & Y.T.Hsieh) Q.Y.Xiang
    • Cornus hongkongensis subsp. ferruginea (H.Hara) Q.Y.Xiang
    • Cornus hongkongensis subsp. gigantea (Hand.-Mazz.) Q.Y.Xiang
    • Cornus hongkongensis subsp. melanotricha (Pojark.) Q.Y.Xiang
    • Cornus hongkongensis subsp. tonkinensis (W.P.Fang) Q.Y.Xiang
  • Cornus iberica Woronow
  • Cornus koehneana Wangerin
  • Cornus kousa F.Buerger ex Hance
    • Cornus kousa subsp. chinensis (Osborn) Q.Y.Xiang
    • Cornus kousa subsp. kousa
  • Cornus macrophylla Wall.
    • Cornus macrophylla var. stracheyi C.B.Clarke
  • Cornus mas L.
  • Cornus meyeri (Pojark.) Pilip.
  • Cornus multinervosa (Pojark.) Q.Y.Xiang
  • Cornus nuttallii Audubon ex Torr. & A.Gray
  • Cornus oblonga Wall.
  • Cornus officinalis Siebold & Zucc.
  • Cornus oligophlebia Merr.
  • Cornus papillosa W.P.Fang & W.K.Hu
  • Cornus parviflora S.S.Chien
  • Cornus peruviana J.F.Macbr.
  • Cornus quinquinervis Franch.
  • Cornus racemosa Lam.
  • Cornus rugosa Lam.
  • Cornus sanguinea L.
    • Cornus sanguinea subsp. australis (C.A.Mey.) Jáv.
    • Cornus sanguinea subsp. cilicica (Wangerin) D.F.Chamb.
    • Cornus sanguinea subsp. hungarica (Kárpáti) Soó
  • Cornus schindleri Wangerin
    • Cornus schindleri subsp. poliophylla (C.K.Schneid. & Wangerin) Q.Y.Xiang
  • Cornus sericea L.
    • Cornus sericea subsp. occidentalis (Torr. & A.Gray) Fosberg
  • Cornus sessilis Torr.
  • Cornus × slavinii Rehder
  • Cornus suecica L.
  • Cornus ulotricha C.K.Schneid. & Wangerin
  • Cornus × unalaschkensis Ledeb.
  • Cornus volkensii Harms
  • Cornus walteri Wangerin
  • Cornus wilsoniana Wangerin

İstinadlar

  • Dəmirov İ.A., Şükürov Ç.Z. "Azərbaycan meyvə və tərəvəz bitkilərinin müalicə əhəmiyyəti" Bakı, "Maarif" 1990
  • Zoğal:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

İstinadlar

zoğal, cornus, zoğalkimilər, fəsiləsinə, bitki, cinsi, cornusadi, zoğal, çiçəklərielmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərdəstə, çiçəklilərfəsilə, kimilərcins, elmi, adıcornus, vikinövlərdəsistematikaşəkilaxtarışıitis, 565094ncbi,. Zogal lat Cornus zogalkimiler fesilesine aid bitki cinsi ZogalCornusAdi zogal cicekleriElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerDeste ZogalciceklilerFesile ZogalkimilerCins ZogalElmi adiCornus L VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 565094NCBI 4285EOL 60422GRIN 2939IPNI 12064 1PBDB 54721Zogal Boyuk ve Kicik Qafqaz daglarinin eteklerindeki meseliklerde yabani halda yayilmisdir Azerbaycanda Seki Zaqatala Quba Qusar zonalarinda elece de Kur Araz caylari etrafindaki rayonlarda ona cox tesaduf olunur Bundan basqa zogal respublikamizin bir cox rayonlarinin heyatyani baglarinda becerilir Zogal agacinin en cox meyvelerinden istifade olunur Meyvelerini tam yetisende yigir hem teze teze hem de qurudub istifade edirler Zogalin meyvesinde 20 25 seker qlukoza fruktoza saxaroza 10 11 uzvi tursular limon alma kehraba ve s 8 8 asi maddesi karotin ve C B vitaminleri boyayici ve pektin maddeleri ve s vardir Zogalin teze derilmis meyvesinden ve siresinden xalq tebabetinde seker xesteliyi zamani serinledici ve urek yangisinin qarsisini alan vasite kimi istifade edirler Bundan elave meyvesinin tumunu qovurub toz halina salandan sonra usaqlarda bas veren ishala dizenteriyaya qarsi isledirler Zogal meyvelerinden hazirlanmis caxir demek olar ki ishalin ve dizenteriyanin en vacib dermanidir Zogalin yarpagindan cay surqati kimi de istifade edilir Umumiyyetle Azerbaycanin xalq tebabetinde zogalin meyvelerinden cox qedimden isitmeye qarsi istifade olunur Bu meqsedle zogalin qurudulmus meyvesinden suda cay kimi demleyib gunde 2 3 defe her defe de bir stekan xesteye icirirler Zogaldan hazirlanan keyfiyyetli lavas da rayon ehalisine coxdan melumdur Zogal lavasindan bir sira xoreklerde dadverici istahartirici medenin hezm prosesini yaxsilasdirici kimi genis istifade edilir Zogal meyveleri yetisdikce tursulugu azalir sekeri ise xeyli artir Odur ki zogali al qirmizi reng aldiqda toplamaq meslehetdir Novleri RedakteCornus acadiensis Fernald Cornus alba L Cornus alternifolia L f Cornus amomum Mill Cornus amomum subsp obliqua Raf J S Wilson Cornus arnoldiana Rehder Cornus asperifolia Michx Cornus austrosinensis W P Fang amp W K Hu Cornus bretschneideri L Henry Cornus canadensis L Cornus capitata Wall Cornus capitata subsp angustata Chun Q Y Xiang Cornus chinensis Wangerin Cornus controversa Hemsl Cornus darvasica Pojark Pilip Cornus disciflora Moc amp Sesse ex DC Cornus drummondii C A Mey Cornus excelsa Kunth Cornus eydeana Q Y Xiang amp Y M Shui Cornus florida L Cornus florida var urbiniana Rose Wangerin Cornus foemina Mill Cornus friedlanderi W H Wagner Cornus glabrata Benth Cornus hemsleyi C K Schneid amp Wangerin Cornus hongkongensis Hemsl Cornus hongkongensis subsp elegans W P Fang amp Y T Hsieh Q Y Xiang Cornus hongkongensis subsp ferruginea H Hara Q Y Xiang Cornus hongkongensis subsp gigantea Hand Mazz Q Y Xiang Cornus hongkongensis subsp melanotricha Pojark Q Y Xiang Cornus hongkongensis subsp tonkinensis W P Fang Q Y Xiang Cornus iberica Woronow Cornus koehneana Wangerin Cornus kousa F Buerger ex Hance Cornus kousa subsp chinensis Osborn Q Y Xiang Cornus kousa subsp kousa Cornus macrophylla Wall Cornus macrophylla var stracheyi C B Clarke Cornus mas L Cornus meyeri Pojark Pilip Cornus multinervosa Pojark Q Y Xiang Cornus nuttallii Audubon ex Torr amp A Gray Cornus oblonga Wall Cornus officinalis Siebold amp Zucc Cornus oligophlebia Merr Cornus papillosa W P Fang amp W K Hu Cornus parviflora S S Chien Cornus peruviana J F Macbr Cornus quinquinervis Franch Cornus racemosa Lam Cornus rugosa Lam Cornus sanguinea L Cornus sanguinea subsp australis C A Mey Jav Cornus sanguinea subsp cilicica Wangerin D F Chamb Cornus sanguinea subsp hungarica Karpati Soo Cornus schindleri Wangerin Cornus schindleri subsp poliophylla C K Schneid amp Wangerin Q Y Xiang Cornus sericea L Cornus sericea subsp occidentalis Torr amp A Gray Fosberg Cornus sessilis Torr Cornus slavinii Rehder Cornus suecica L Cornus ulotricha C K Schneid amp Wangerin Cornus unalaschkensis Ledeb Cornus volkensii Harms Cornus walteri Wangerin Cornus wilsoniana WangerinIstinadlar RedakteDemirov I A Sukurov C Z Azerbaycan meyve ve terevez bitkilerinin mualice ehemiyyeti Baki Maarif 1990 Zogal The Plant List saytinda takson barede melumat ing Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Zogal amp oldid 5970312, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.