fbpx
Wikipedia

Con Tayler

Con Tayler (ing. John Tyler; 29 mart 1790, Çarlz siti, Virciniya, ABŞ - 18 yanvar 1862, Riçmond, Virciniya, ABŞ) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 10-cu prezidenti (1841-1845) və 10-cu vitse-prezidenti (4 mart-4 aprel 1841). Con Tayler seçim yolu ilə deyil, vitse-prezident kimi, özündən əvvəlki prezident Vilyam Henri Harrisonun vəfat etməsindən sonra hakimiyyətə gəlmiş ilk ABŞ prezidentidir.

Con Tayler
John Tyler
Vitse-prezident olmayıb
Sələfi Vilyam Henri Harrison
Xələfi Ceyms Noks Polk
Prezident Vilyam Henri Harrison
Sələfi Riçard Mentor Conson
Xələfi Corc Dallas (1845-dən)
Şəxsi məlumatlar
Partiya Viqlər partiyası
Demokratlar partiyası
Təhsili Vilyam və Meri Kolleci
Doğum tarixi
Doğum yeri Çarlz siti, Virciniya, ABŞ
Vəfat tarixi (71 yaşında)
Vəfat yeri Riçmond, Virciniya, ABŞ
Vəfat səbəbi insult
Dəfn yeri
  • Hollywood Cemetery[d]
Atası Con Tayler (ata)
Anası Meri Armisted
Həyat yoldaşları 1)Letisiya Kristian Tayler
2) Culiya Qardiner Tayler
Uşaqları (1-ci evlilikdən 8, 2-cidən 7 uşağı olmuşdur)
Meri
Robert
Con
Letitiya
Elizabet
Anna Kontes
Elis
Teyzvel
Devid Qardiner
Con Aleksandr
Culia Qardiner
Laxlan
Layon Qardiner
Robert Fitzvalter
Perl
Hərbi xidmət
Döyüşlər

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Viqlər partiyasının nümayəndəsi olmasına baxmayaraq, hakimiyyəti dövründə demokratların mövqeyini dəstəkləmiş və hakimiyyətinin sonunadək Konqreslə gərgin münasibətlərdə olmuşdur.

Tayler 1841-1845-ci illərdə prezident olmuşdur. 1861-ci ildə ABŞ-da cənub ştatlarının şimaldan ayrılmasına çağırışla bağlı Vətəndaş müharibəsi başlamışdır. Cənublular Taylerin də iştirak etdiyi (o, həmin vaxt Nümayəndələr Palatası Konfederasiyasının üzvü olmuşdur) konfederasiya yaratmışlar. Nəticədə cənubluların digər liderləri ilə yanaşı ona şimallılar tərəfindən dövləti cinayətdə ittiham elan edilmişdir. Tayler 1862-ci ildə (müharibə üç il sonra başa çatmışdır) vəfat etmişdir.

Erkən həyatı

İngilis əsilli əcdadları 200 əvvəl Virciniyada məskunlaşmış Con Tayler 1790-cı il martın 29-da Vilyamsburqda anadan olub. Atası Con Tayler varlı plantator və quldar olmaqla yanaşı ölkənin siyasi xadimləri, xüsusilə T. Ceffersonla dostluq əlaqələrinə malik idi. O, 1809-11-ci illərdə Virciniyanın qubernatoru, sonra isə ştatın federal məhkəməsinin hakimi olmuşdu. Con Tayler ilk olaraq nüfuzlu «Vilyam Ənd Meri» kollecində oxuyur. Kolleci bitirdikdən sonra o dövrün aristokratik ənənələrinə uyğun olaraq vəkillik sənətinə yiyələnir. O, hüquqşünaslığı bu elmin görkəmli nümayəndələrinin rəhbərliyi altında öyrənir: əvvəl atası, sonra isə C.Vaşinqton administrasiyasında ədliyyə naziri olmuş məşhur Edmund Rendolf onun müəllimi olur. Özəl vəkillər kontoru açaraq qısa müddətdə varlanır. 23 yaşlı Con Virciniya müstəmləkəçisinin qızı Letisiya Kristianla evlənir. Onun vəfatından iki il sonra, 1842-ci ildə, özündən 30 yaş kiçik Culiya Qardinerlə ailə qurur. Taylerin iki nikahdan on beş övladı olmuşdur. Tayler ABŞ tarixində ən çox uşaqlı prezident olmuşduür. Onun birinci arvadından 8, ikinci arvadından isə 7 uşağı olmuşdur. 15-ci uşağı prezidentin 70-dən artıq yaşı olan vaxt doğulmuşdur. 2-ci evliliyi prezidentlik dövrünə təsadüf edir (26 iyun 1844). O, hakimiyyətdə olduğu müddətdə evlənmiş ilk ABŞ prezidentidir. Taylerin kiçik qızı Perl (1860-1948) böyük qızı Meridən (1815-1848) 45 il sonra dünyaya gəlmiş və ondan 100 il sonra vəfat etmişdir.

Siyasi fəaliyyəti

Gənc yaşlarından siyasi fəaliyyət göstərməsi 21 yaşında Virciniya parlamentinə seçilməsi ilə sonuclanır. 1816-21-ci illərdə Konqresin Nümayəndələr Palatasının, 1827-36-cı illərdə isə senatın üzvü olur. 1825-27-ci illərdə Virciniya qubernatoru vəzifəsini tutmuşdur. Taylerin zəngin siyasi təcrübə toplamasına baxmayaraq konkret partiya mənsubluğu olmamışdır. 1836-cı il prezident seçkilərində bəzi ştatlarda H.Vaytla, digərlərində isə U.Harrisonla yanaşı vitse-prezidentliyə namizəd kimi çıxış edir. O, əsl cənublu kimi quldarlığın məhdudlaşdırılmasının, ittifaqın silah gücünə qorunub saxlanılmasının əleyhinə çıxır. Bununla o, Ceksonun rəqibinə çevrilir və nəticədə viqlər partiyasına yaxınlaşır. Partiyanın 1839-cu ildə keçirilən Konventində H.Kleyin namizədliyini müdafiə etsə də, Harrisonun namizədliyi göstərilir. Viqlərin Cənubda qələbəsinə kömək göstərəcəyini nəzərə alıb, Tayleri vitse-prezidentliyə namizəd göstərirlər. 4 mart 1841-ci ildə vəzifəsinin icrasına başlasa da, hökumətin formalaşdırılmasına təsir göstərə bilməyəcəyini anlayaraq Vilyamsburqdakı malikanəsinə çəkilir. Aprelin 5-də səhər tezdən prezidentin vəfatı xəbərini alaraq Vaşinqtona tələsir və növbəti gün ABŞ-ın 10-cu prezidenti kimi and içir.

Prezidentliyi

Bəzi problemlərin həllində onun, hələ Harrisonun qurduğu kabinet üzvləri ilə ciddi fi kir ayrılığı əmələ gəlir. Xüsusilə, prezidentin ABŞ Xəzinə Bankının yaradılması haqda qanun layihəsinə veto qoyması 1841-ci il 11 sentyabrda dövlət katibi Uebsterdən başqa bütün nazirlərin istefaya getməsi ilə nəticələnir. Eyni zamanda Tayler yeni üzv olduğu viqlər partiyasından xaric edilir. Tayler iki gün ərzində Şimal və Cənubdan dəvət etdiyi tanınmış siyasətçi-viqlərin köməyilə yeni kabineti qurur. Dövlət katibi Uebster istefa verdikdə isə o, Con Kalhaunu bu vəzifəyə təyin edir. Bu öz növbəsində prezidentin Cənub ştatlarından olan demokratlarla yaxınlaşmasına səbəb olur. Tayler növbəti seçkilərdə Demokrat partiyasının namizədi olacağına ümid bəsləyir. Lakin özünə sadiq və etibarlı komanda yarada bilməməsi onun bu ümidlərini də heçə çıxarır.

Həyatının son illəri

Prezidentlik müddəti bitdikdən sonra Virciniyadakı malikanəsinə qayıdır. Demokratlarla sıx əlaqə saxlasa da aktiv siyasi fəaliyyət göstərmir. Son illər Vilyamsburqdakı kollecdə kansler kimi çalışır. Yalnız hər an başlaya biləcək vətəndaş müharibəsi təhlükəsi, onu dinc kənd həyatından ayırır. Virciniya parlamentinin təşəbbüsü ilə müharibənin qarşısını almaq məqsədilə Vaşinqtonda aparılan danışıqlarda iştirak edir. Müharibənin labüdlüyünü başa düşərək doğma ştata İttifaqdan ayrılmağı məsləhət görmüşdür. Noyabr ayında İttifaqdan ayrılmış ştatların Nümayəndələr palatasına üzv seçilsə də, orada fəaliyyət göstərmək ona nəsib olmur. Con Tayler 1862-ci il 18 yanvarda 72 yaşında vəfat edir. Özü də ölən vaxt o, rəsmi olaraq ABŞ-ın vətəndaşı olmamışdır (bu da ABŞ prezidentləri üçün unikal hadisədir) - o, Konfederasiyanın vətəndaşı olmuşdur. Onun adı ABŞ tarixində ən uğursuz prezidentlər sırasındadır. Xarici müşahidəçilər bunu hətta ABŞ Prezidentlik İnstitutunun böhranı kimi dəyərləndirirdilər. Sadəcə Taylerin şəxsi keyfiyyətlərinin naqisliyi ucbatından, bəzi tanınmış siyasi xadimlərlə dil tapa bilməməsi, onun yeritdiyi siyasi kursun Konqresdə dəstəklənməməsi ilə nəticələnmişdir. Prezidentlik İnstitutu belə siyasi çəkişmələrdən daha da təkmilləşmişdir.

  1. Jones J. M., Jones J. L. Presidential stroke: United States presidents and cerebrovascular disease // CNS Spectrums: the international journal of neuropsychiatric medicine — CNS Spectrums, 2006. — Vol. 11, Iss. 9. — P. 674–8; 719. — ISSN 1092-8529; 2165-6509 — doi:10.1017/S1092852900014760 — PMID:16946692
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17745943"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15750260"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17745941"></a>

tayler, john, tyler, mart, 1790, çarlz, siti, virciniya, abş, yanvar, 1862, riçmond, virciniya, abş, amerika, birləşmiş, ştatlarının, prezidenti, 1841, 1845, vitse, prezidenti, mart, aprel, 1841, seçim, yolu, ilə, deyil, vitse, prezident, kimi, özündən, əvvəlk. Con Tayler ing John Tyler 29 mart 1790 Carlz siti Virciniya ABS 18 yanvar 1862 Ricmond Virciniya ABS Amerika Birlesmis Statlarinin 10 cu prezidenti 1841 1845 ve 10 cu vitse prezidenti 4 mart 4 aprel 1841 Con Tayler secim yolu ile deyil vitse prezident kimi ozunden evvelki prezident Vilyam Henri Harrisonun vefat etmesinden sonra hakimiyyete gelmis ilk ABS prezidentidir Con TaylerJohn TylerAmerika Birlesmis Statlarinin 10 cu prezidenti4 aprel 1841 4 mart 1845Vitse prezident olmayibSelefi Vilyam Henri HarrisonXelefi Ceyms Noks PolkAmerika Birlesmis Statlarinin 10 cu vitse prezidenti4 mart 1841 4 aprel 1841Prezident Vilyam Henri HarrisonSelefi Ricard Mentor ConsonXelefi Corc Dallas 1845 den Sexsi melumatlarPartiya Viqler partiyasiDemokratlar partiyasiTehsili Vilyam ve Meri KolleciDogum tarixi 29 mart 1790Dogum yeri Carlz siti Virciniya ABSVefat tarixi 18 yanvar 1862 71 yasinda Vefat yeri Ricmond Virciniya ABSVefat sebebi insult 1 Defn yeri Hollywood Cemetery d Atasi Con Tayler ata Anasi Meri ArmistedHeyat yoldaslari 1 Letisiya Kristian Tayler2 Culiya Qardiner TaylerUsaqlari 1 ci evlilikden 8 2 ciden 7 usagi olmusdur MeriRobertConLetitiyaElizabetAnna KontesElisTeyzvelDevid QardinerCon AleksandrCulia QardinerLaxlanLayon QardinerRobert FitzvalterPerlHerbi xidmetDoyusler 1812 ci il muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarViqler partiyasinin numayendesi olmasina baxmayaraq hakimiyyeti dovrunde demokratlarin movqeyini desteklemis ve hakimiyyetinin sonunadek Konqresle gergin munasibetlerde olmusdur Tayler 1841 1845 ci illerde prezident olmusdur 1861 ci ilde ABS da cenub statlarinin simaldan ayrilmasina cagirisla bagli Vetendas muharibesi baslamisdir Cenublular Taylerin de istirak etdiyi o hemin vaxt Numayendeler Palatasi Konfederasiyasinin uzvu olmusdur konfederasiya yaratmislar Neticede cenublularin diger liderleri ile yanasi ona simallilar terefinden dovleti cinayetde ittiham elan edilmisdir Tayler 1862 ci ilde muharibe uc il sonra basa catmisdir vefat etmisdir Mundericat 1 Erken heyati 2 Siyasi fealiyyeti 3 Prezidentliyi 4 Heyatinin son illeriErken heyati RedakteIngilis esilli ecdadlari 200 evvel Virciniyada meskunlasmis Con Tayler 1790 ci il martin 29 da Vilyamsburqda anadan olub Atasi Con Tayler varli plantator ve quldar olmaqla yanasi olkenin siyasi xadimleri xususile T Ceffersonla dostluq elaqelerine malik idi O 1809 11 ci illerde Virciniyanin qubernatoru sonra ise statin federal mehkemesinin hakimi olmusdu Con Tayler ilk olaraq nufuzlu Vilyam End Meri kollecinde oxuyur Kolleci bitirdikden sonra o dovrun aristokratik enenelerine uygun olaraq vekillik senetine yiyelenir O huquqsunasligi bu elmin gorkemli numayendelerinin rehberliyi altinda oyrenir evvel atasi sonra ise C Vasinqton administrasiyasinda edliyye naziri olmus meshur Edmund Rendolf onun muellimi olur Ozel vekiller kontoru acaraq qisa muddetde varlanir 23 yasli Con Virciniya mustemlekecisinin qizi Letisiya Kristianla evlenir Onun vefatindan iki il sonra 1842 ci ilde ozunden 30 yas kicik Culiya Qardinerle aile qurur Taylerin iki nikahdan on bes ovladi olmusdur Tayler ABS tarixinde en cox usaqli prezident olmusduur Onun birinci arvadindan 8 ikinci arvadindan ise 7 usagi olmusdur 15 ci usagi prezidentin 70 den artiq yasi olan vaxt dogulmusdur 2 ci evliliyi prezidentlik dovrune tesaduf edir 26 iyun 1844 O hakimiyyetde oldugu muddetde evlenmis ilk ABS prezidentidir Taylerin kicik qizi Perl 1860 1948 boyuk qizi Meriden 1815 1848 45 il sonra dunyaya gelmis ve ondan 100 il sonra vefat etmisdir Siyasi fealiyyeti RedakteGenc yaslarindan siyasi fealiyyet gostermesi 21 yasinda Virciniya parlamentine secilmesi ile sonuclanir 1816 21 ci illerde Konqresin Numayendeler Palatasinin 1827 36 ci illerde ise senatin uzvu olur 1825 27 ci illerde Virciniya qubernatoru vezifesini tutmusdur Taylerin zengin siyasi tecrube toplamasina baxmayaraq konkret partiya mensublugu olmamisdir 1836 ci il prezident seckilerinde bezi statlarda H Vaytla digerlerinde ise U Harrisonla yanasi vitse prezidentliye namized kimi cixis edir O esl cenublu kimi quldarligin mehdudlasdirilmasinin ittifaqin silah gucune qorunub saxlanilmasinin eleyhine cixir Bununla o Ceksonun reqibine cevrilir ve neticede viqler partiyasina yaxinlasir Partiyanin 1839 cu ilde kecirilen Konventinde H Kleyin namizedliyini mudafie etse de Harrisonun namizedliyi gosterilir Viqlerin Cenubda qelebesine komek gostereceyini nezere alib Tayleri vitse prezidentliye namized gosterirler 4 mart 1841 ci ilde vezifesinin icrasina baslasa da hokumetin formalasdirilmasina tesir gostere bilmeyeceyini anlayaraq Vilyamsburqdaki malikanesine cekilir Aprelin 5 de seher tezden prezidentin vefati xeberini alaraq Vasinqtona telesir ve novbeti gun ABS in 10 cu prezidenti kimi and icir Prezidentliyi RedakteBezi problemlerin hellinde onun hele Harrisonun qurdugu kabinet uzvleri ile ciddi fi kir ayriligi emele gelir Xususile prezidentin ABS Xezine Bankinin yaradilmasi haqda qanun layihesine veto qoymasi 1841 ci il 11 sentyabrda dovlet katibi Uebsterden basqa butun nazirlerin istefaya getmesi ile neticelenir Eyni zamanda Tayler yeni uzv oldugu viqler partiyasindan xaric edilir Tayler iki gun erzinde Simal ve Cenubdan devet etdiyi taninmis siyasetci viqlerin komeyile yeni kabineti qurur Dovlet katibi Uebster istefa verdikde ise o Con Kalhaunu bu vezifeye teyin edir Bu oz novbesinde prezidentin Cenub statlarindan olan demokratlarla yaxinlasmasina sebeb olur Tayler novbeti seckilerde Demokrat partiyasinin namizedi olacagina umid besleyir Lakin ozune sadiq ve etibarli komanda yarada bilmemesi onun bu umidlerini de hece cixarir Heyatinin son illeri RedaktePrezidentlik muddeti bitdikden sonra Virciniyadaki malikanesine qayidir Demokratlarla six elaqe saxlasa da aktiv siyasi fealiyyet gostermir Son iller Vilyamsburqdaki kollecde kansler kimi calisir Yalniz her an baslaya bilecek vetendas muharibesi tehlukesi onu dinc kend heyatindan ayirir Virciniya parlamentinin tesebbusu ile muharibenin qarsisini almaq meqsedile Vasinqtonda aparilan danisiqlarda istirak edir Muharibenin labudluyunu basa duserek dogma stata Ittifaqdan ayrilmagi meslehet gormusdur Noyabr ayinda Ittifaqdan ayrilmis statlarin Numayendeler palatasina uzv secilse de orada fealiyyet gostermek ona nesib olmur Con Tayler 1862 ci il 18 yanvarda 72 yasinda vefat edir Ozu de olen vaxt o resmi olaraq ABS in vetendasi olmamisdir bu da ABS prezidentleri ucun unikal hadisedir o Konfederasiyanin vetendasi olmusdur Onun adi ABS tarixinde en ugursuz prezidentler sirasindadir Xarici musahideciler bunu hetta ABS Prezidentlik Institutunun bohrani kimi deyerlendirirdiler Sadece Taylerin sexsi keyfiyyetlerinin naqisliyi ucbatindan bezi taninmis siyasi xadimlerle dil tapa bilmemesi onun yeritdiyi siyasi kursun Konqresde desteklenmemesi ile neticelenmisdir Prezidentlik Institutu bele siyasi cekismelerden daha da tekmillesmisdir Jones J M Jones J L Presidential stroke United States presidents and cerebrovascular disease CNS Spectrums the international journal of neuropsychiatric medicine CNS Spectrums 2006 Vol 11 Iss 9 P 674 8 719 ISSN 1092 8529 2165 6509 doi 10 1017 S1092852900014760 PMID 16946692 lt a href https wikidata org wiki Track Q17745943 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q15750260 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q17745941 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Con Tayler amp oldid 5989338, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.