Bu sinfin nümayəndələrinin ayaqları başlarında yerləşən bir neçə qolcuğa və hərəkəti təmin edən qıfa çevrilmişdir. Qolcuqlarda çoxlu sormaclar vardır. Suda aktiv üzürlər. Yırtıcıdırlar. Çox az nümayəndəsində çanaq vardır.
Normal duzlu dənizlərdə yaşayırlar. Həm xariciqabıqlı (Nautilus cinsi) həm də daxiliqabıqlı (kalmarlar, karakatisalar, osminoqlar) nümayəndələrlə təmsil olunmuşlar. Qazıntı halında ammonit və belemnitlər daha çox rast gəlirlər. Başıayaqlılar xarakterik nümayəndəsi Nautilus cinsinin qabığı bir müstəvidə spiralvari bükülmüş borucuğu xatırladır. Qabıq arakəsmələrlə (septa) 35-38 kameraya bölünür. Yumşaq bədən qabığın arxasını tutan sonuncu kamerada (yaşayış kamerası) yerləşir. Qalan kameralar isə fraqmokon adlanır. Yaşayış kamerasına yaxın kameralar qismən və ya tam hidrostatik maye ilə, ondan əvvəlkilər isə qazla dolu olur. Qısa kisəşəkilli bədənin baş hissəsində, erkəklərdə 65, dişilərdə 100-ə qədər barmaq (qol) olur. Ağızda çənələr və qidanı xırdalamaq vəzifəsini yerinə yetirən radula (sürtgəc) vardır. Yumşaq bədənin qarın tərəfində konusvari əzələli borucuq - qıf yerləşir. Bu qıf vasitəsilə su qarın boşluğundan təzyiq altında kənara atılır və heyvana əks istiqamətdə hərəkət etmək imkanını verir. Yumşaq bədənin arxa hissəsçindən bütün arakəsmələri kəsib keçən və adətən dairənin mərkəz hissəsində yerləşən sifon uzanır. Müasir təsnifata görə, başıayaqlılar 7 müstəqil yarımsinifə bölünür: Nautiloidea (Є-Q), Orthoceratoidea (O-T), ''Endoceratoidea (O), Actonoceratoidea (O-C), Bactritoidea (S?, D-P, T?), Ammonoidea (D-K) və Coleoidea (D-Q). Bu yarımsiniflərin əksəriyyəti keçmiş geoloji dövrlərdə yaşayıb məhv olmuhlar. Onların müasir sistematikası qabığın quruluşuna, ilk növbədə, sifonun quruluşu və vəziyyəti, habelə arakəsmə (tikiş) xətlərinin tipinə, qabığın formasına və bəzəyinə əsaslanır.
Təsnifatı
Sinfin müasir nümayəndələri iki yarımsinfə bölünürlər:
başıayaqlılar, sefalopodlar, cephalopoda, Κεφαλόποδα, başıayaqlılar, molyusklar, tipinə, sinif, cephalopoda, ernst, haeckel, kunstformen, natur, 1904, kitabından, illüstrasiya, elmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalıl. Basiayaqlilar sefalopodlar lat Cephalopoda yun Kefalopoda basiayaqlilar molyusklar tipine aid sinif BasiayaqlilarCephalopodaBasiayaqlilar Ernst Haeckel s Kunstformen der Natur 1904 ci il kitabindan illustrasiya Elmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme IlkagizlilarRanqsiz EcdysozoaTip BugumayaqlilarYarimtip XercengkimilerSinif BasiayaqlilarElmi adiCephalopodaVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 82326NCBI 6605EOL 2312PBDB 12315Haqqinda RedakteBu sinfin numayendelerinin ayaqlari baslarinda yerlesen bir nece qolcuga ve hereketi temin eden qifa cevrilmisdir Qolcuqlarda coxlu sormaclar vardir Suda aktiv uzurler Yirticidirlar Cox az numayendesinde canaq vardir Normal duzlu denizlerde yasayirlar Hem xariciqabiqli Nautilus cinsi hem de daxiliqabiqli kalmarlar karakatisalar osminoqlar numayendelerle temsil olunmuslar Qazinti halinda ammonit ve belemnitler daha cox rast gelirler Basiayaqlilar xarakterik numayendesi Nautilus cinsinin qabigi bir mustevide spiralvari bukulmus borucugu xatirladir Qabiq arakesmelerle septa 35 38 kameraya bolu nur Yumsaq beden qabigin arxasini tutan sonuncu kamerada yasayis kamerasi yerlesir Qalan kameralar ise fraqmokon adlanir Yasayis kamerasina yaxin kameralar qismen ve ya tam hidrostatik maye ile ondan evvelkiler ise qazla dolu olur Qisa kisesekilli bedenin bas hissesinde erkeklerde 65 disilerde 100 e qeder barmaq qol olur Agizda ceneler ve qidani xirdalamaq vezifesini yerine yetiren radula surtgec vardir Yumsaq bedenin qarin terefinde konusvari ezeleli borucuq qif yerlesir Bu qif vasitesile su qarin boslugundan tezyiq altinda kenara atilir ve heyvana eks istiqametde hereket etmek imkanini verir Yumsaq bedenin arxa hissescinden butun arakesmeleri kesib kecen ve adeten dairenin merkez hissesinde yerlesen sifon uzanir Muasir tesnifata gore basiayaqlilar 7 musteqil yarimsinife bolunur Nautilo idea Ye Q Orthocera toidea O T En do ceratoidea O Actonoceratoidea O C Bactritoidea S D P T Ammo noidea D K ve Coleoidea D Q Bu yarimsiniflerin ekseriyyeti kecmis geoloji dovrlerde yasayib mehv olmuhlar Onlarin muasir sistematikasi qabigin qurulusuna ilk novbede sifonun qurulusu ve veziyyeti habele arakesme tikis xetlerinin tipine qabigin formasina ve bezeyine esaslanir 1 Tesnifati RedakteSinfin muasir numayendeleri iki yarimsinfe bolunurler dordqelsemeliler Tetrabranchia ikiqelsemeliler Dibranchia Qazintilar zamani tapilmis novleri de saya alsaq onlar da 3 yarimsinfe bolunurler Ammonoideyler Ammonoidea Nautiloidea Belemnitida Istinadlar Redakte Geologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 Menbe https az wikipedia org w index php title Basiayaqlilar amp oldid 5327895, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
