Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Can — bəzən psixika termininin sinonimi kimi işlədilən termin.
Fəlsəfə tarixində bu anlayışla insanın idealizimdə xüsusi qeyri-maddi substansiya ilə eyniləşdirilən daxili aləminə baxış ifadə olunmuşdur. İbtidai insanların təsəvvüründə Can nə isə maddi bir şey hesab edilmişdir (qan, nəfəs və s.). Dində can dedikdə bədəndən asılı olmadan "o dünyada" müstəqil mövcud olan nə isə qeyri-cismani, ölməz, qeyri-maddi qüvvə başa düşülür. İdealist fəlsəfədə Can şüurun bu və ya digər ünsürü ilə eyniləşdirilir. Platonda bu əbədi ideyalar, Hegeldə ruhun materiya ilə əlaqəsində ən aşağı hissi təzahürüdür (hiss edən və fəal Can.). Dualist təlimlərdə Can nə isə əzəli və bədənlə birlikdə mövcud olan bir şey kimi başa düşülür (Dekart, Spenser, Vundt, Cems). XIX əsrə qədərki materializimdə (Demokrit, metafizik materizlizm) Can törəmə, iknci bədəndən asılı hesab edilmişdir. Lakin burada psixi fəaliyyət olmaq etibarilə Can adi mexaniki və yaxud fiziki-kimyəvi, proseslərə müncər edilirdi. Çox vaxt ayrı-ayrı materialist filosoflar aləmin ümumiliklə Canlılığına ehtimal etmişlər (Hilozoizm). İnsan psixikasının həqiqi elmi izahı dialektik materializmdə verilmişdir. Bu fəlsəfə müasir təbiətşünüslığın məlumatları əsasında Can haqqında qeyri-elmi, idealist təsəvvürləri rədd edir.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Can bezen psixika termininin sinonimi kimi isledilen termin Felsefe tarixinde bu anlayisla insanin idealizimde xususi qeyri maddi substansiya ile eynilesdirilen daxili alemine baxis ifade olunmusdur Ibtidai insanlarin tesevvurunde Can ne ise maddi bir sey hesab edilmisdir qan nefes ve s Dinde can dedikde bedenden asili olmadan o dunyada musteqil movcud olan ne ise qeyri cismani olmez qeyri maddi quvve basa dusulur Idealist felsefede Can suurun bu ve ya diger unsuru ile eynilesdirilir Platonda bu ebedi ideyalar Hegelde ruhun materiya ile elaqesinde en asagi hissi tezahurudur hiss eden ve feal Can Dualist telimlerde Can ne ise ezeli ve bedenle birlikde movcud olan bir sey kimi basa dusulur Dekart Spenser Vundt Cems XIX esre qederki materializimde Demokrit metafizik materizlizm Can toreme iknci bedenden asili hesab edilmisdir Lakin burada psixi fealiyyet olmaq etibarile Can adi mexaniki ve yaxud fiziki kimyevi proseslere muncer edilirdi Cox vaxt ayri ayri materialist filosoflar alemin umumilikle Canliligina ehtimal etmisler Hilozoizm Insan psixikasinin heqiqi elmi izahi dialektik materializmde verilmisdir Bu felsefe muasir tebietsunusligin melumatlari esasinda Can haqqinda qeyri elmi idealist tesevvurleri redd edir Istinadlar