fbpx
Wikipedia

Cümə məscidi (Sucas)

Sucas Cümə MəscidiSultaniyyədən 52 km cənub – qərbdə olan Sucas şəhərinin ən məşhur abidəsi olmaqla yanaşı Azərbaycanda İslam memarlığının inkişafını izləmək baxımından mühüm abidədir. Üstündə kitabəsi qalmayan bu abidənin tikilmə çağını araşdırmaçılar 1100-cü il olaraq qəbul edirlər.

Cümə məscidi
Ölkə  İran
Şəhər Sucas
Yerləşir Sucas
Aidiyyatı Böyük Səlcuq İmperiyası
Tikilmə tarixi 1100
Üslubu Naxçıvan-Marağa memarlıq məktəbi
Səlcuqlu memarlığı
Vəziyyəti xarabalıqları qalıb

Sucas Came məscidi öz lkin quruluşunu yaxşı saxlamış Səlcuqlu abidələrindəndir. Planı ənənəvi kvadrat biçimli olsa da, məscidin üzəri özümlü işlənmişdir. Onun mehrablı güney divarı açırımsızdır. Baş girişin olduğu quzey divarında iri bir qapı açırımı və içəridə onun yanlarında ensiz dayaz taxçalar olduğu halda, yan divarların iç səthinin ortasındakı tağçanın yanlarında iki nisbətən iri açırım verilmişdir. Mehrab çərçivəsinin yanlarını da onunla bir hündürlükdə dar tağçalar tutur. Açırım və tağçaların belə düzülüşünə başqa Səlcuqlu abidələrində rast gəlinmir.

Konstruksiya baxımından Sucas məscidi başqa səlcuq məscidlərindən seçilmir: kvadrat əsas, səkkizbucaqlı və onaltıbucaqlıdan ibarət keçid bölümü və günbəz çevrəsi. Onun bayır görünüşü isə üst-üstə kub, səkkizüzlü və günbəzdən ibarət yığcam tutumdur. Quzey divardakı qapı gözü ümumi tutumdan irəli çıxan baştağ şəklində olmuş, lakin indi baxımsızlıq üzündən dağılmış vəziyyətdədir. Abidənin bayır səthlərində bəzək işləri aşkar edilməmişdir.

Sucas məscidinin interyeri kərpic və gəc yapma bəzəklərin bolluğu və rəngarənkliyi, eləcə də gözəl kufi xəttli kitabələri ilə seçilir. Abidənin mehrabı ölçücə iri olub yapma gəc bəzəklə sız süslənmişdir. Kitabələr içində günbəzin əsasını çevrələyən həndəsi naxış fonunda işlənmiş yazı qurşağı öz gözəlliyi ilə xüsusiylə seçilir.

Araşdırmaçılar müşahidəsinə görə Sucas came məscidi ayrıca, təcrid olunmuş şəkldə dayanmamışdı. Onun kub gövdəsinə birləşən başqa yerləşgələri və məscidn ümumi planını aydınlaşdırmaq üçün ətrafında arxeoloji qazıntı işlərinin aparılması vacbdir.

İstinadlar

  1. C. Qiyasi – Nizami dövrünün memarlıq abidələri, Bakı, İşıq nəşriyyatı, 1991, səh 45

cümə, məscidi, sucas, sucas, cümə, məscidi, sultaniyyədən, cənub, qərbdə, olan, sucas, şəhərinin, məşhur, abidəsi, olmaqla, yanaşı, azərbaycanda, islam, memarlığının, inkişafını, izləmək, baxımından, mühüm, abidədir, üstündə, kitabəsi, qalmayan, abidənin, tiki. Sucas Cume Mescidi Sultaniyyeden 52 km cenub qerbde olan Sucas seherinin en meshur abidesi olmaqla yanasi Azerbaycanda Islam memarliginin inkisafini izlemek baximindan muhum abidedir Ustunde kitabesi qalmayan bu abidenin tikilme cagini arasdirmacilar 1100 cu il olaraq qebul edirler Cume mescidiOlke IranSeher SucasYerlesir SucasAidiyyati Boyuk Selcuq ImperiyasiTikilme tarixi 1100Uslubu Naxcivan Maraga memarliq mektebiSelcuqlu memarligiVeziyyeti xarabaliqlari qalibSucas Came mescidi oz lkin qurulusunu yaxsi saxlamis Selcuqlu abidelerindendir Plani enenevi kvadrat bicimli olsa da mescidin uzeri ozumlu islenmisdir Onun mehrabli guney divari acirimsizdir Bas girisin oldugu quzey divarinda iri bir qapi acirimi ve iceride onun yanlarinda ensiz dayaz taxcalar oldugu halda yan divarlarin ic sethinin ortasindaki tagcanin yanlarinda iki nisbeten iri acirim verilmisdir Mehrab cercivesinin yanlarini da onunla bir hundurlukde dar tagcalar tutur Acirim ve tagcalarin bele duzulusune basqa Selcuqlu abidelerinde rast gelinmir 1 Konstruksiya baximindan Sucas mescidi basqa selcuq mescidlerinden secilmir kvadrat esas sekkizbucaqli ve onaltibucaqlidan ibaret kecid bolumu ve gunbez cevresi Onun bayir gorunusu ise ust uste kub sekkizuzlu ve gunbezden ibaret yigcam tutumdur Quzey divardaki qapi gozu umumi tutumdan ireli cixan bastag seklinde olmus lakin indi baximsizliq uzunden dagilmis veziyyetdedir Abidenin bayir sethlerinde bezek isleri askar edilmemisdir Sucas mescidinin interyeri kerpic ve gec yapma bezeklerin bollugu ve rengarenkliyi elece de gozel kufi xettli kitabeleri ile secilir Abidenin mehrabi olcuce iri olub yapma gec bezekle siz suslenmisdir Kitabeler icinde gunbezin esasini cevreleyen hendesi naxis fonunda islenmis yazi qursagi oz gozelliyi ile xususiyle secilir Arasdirmacilar musahidesine gore Sucas came mescidi ayrica tecrid olunmus seklde dayanmamisdi Onun kub govdesine birlesen basqa yerlesgeleri ve mescidn umumi planini aydinlasdirmaq ucun etrafinda arxeoloji qazinti islerinin aparilmasi vacbdir Istinadlar Redakte C Qiyasi Nizami dovrunun memarliq abideleri Baki Isiq nesriyyati 1991 seh 45Menbe https az wikipedia org w index php title Cume mescidi Sucas amp oldid 6042408, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.