fbpx
Wikipedia

Bosniya və Herseqovinada katolisizm

Bosniya və Herseqovinada katolik kilsəsi dünya Roma-Katolik kilsəsinin bir hissəsidir. Katolisizm ölkədə islampravoslavlıqdan sonra ən geniş yayılmış üçüncü dindir. The World Factbook-a əsasən, katoliklər ölkə əhalisinin təxminən 15% -ni təşkil edirlər.. 2005-ci ildə catholic-hierarchy.org veb saytına görə, ölkədəki katoliklərin sayı təxminən 464 min nəfər (əhalinin 15,5%) idi. Bosniya katoliklərinin əksəriyyəti etnik xorvatlardır. Katolik əhalinin böyük əksəriyyəti latın ayininə aiddir; az sayda Yunan Katolik icması da var.

Bosniya və Herseqovinanın katolik yeparxiyaları     Vrhbosna arxiyeparxiyası      Banya Luka yeparxiyası      Mostar Duvno yeparxiyası      Trebinye Mrkan yeparxiyası

Tarixi

Xristianlıq müasir Bosniya və Herseqovina ərazisində 5-6-cı əsrlərdə yayılmışdır. Bu dövrdə burada Solin (müasir Split) arxiyeparxiyasına bağlı bir neçə yeparxiya quruldu. XI-XII əsrlərdə Bosniya üzərindəki hakimiyyət Bizansdan Macarıstan krallığına keçdi, burada həm katoliklər, həm də pravoslavlar yaşayırdı. Əsas katolik ərazilər Bosniyanın şimal və mərkəzi sayılırdı. Bu dövrdə, Bosniyada katoliklik və pravoslavlıqla yanaşı, boqomilçilik də geniş yayılmışdı. XIII əsrdə, bir neçə səlib yürüşlərindən sonra boqomilçilik ümumiyyətlə yatırıldı. 1250-ci ildə Macarıstan yenidən Bosniyanı ələ keçirdi. 1377-ci ildə I Tvrtko özünü Bosniya kralı elan edənə qədər yüz il boyunca Bosniya Macarıstana tabe olan bir katolik ölkəsi oldu. XIV əsrin sonunda qonşu Serbiya və Xorvatiya torpaqları hesabına genişlənən Bosniya, böyük bir Slavyan dövlətinə çevrildi. Ölkə əhalisi kəskin şəkildə artdı və çoxmillətli və çoxkonfessional oldu.

XV əsrin ikinci yarısında Bosniya və Herseqovina türklərin hakimiyyəti altına düşdü. Əhalinin kütləvi islamlaşması başlasa da yerli əhalinin bir hissəsi xristian olaraq qaldı və türk hakimiyyəti onlara qarşı sərt bir ayrı-seçkilik siyasəti yürüdürdü.

1878-ci ildən Bosniya Avstriya-Macarıstanın tərkib hissəsinə daxil oldu, ancaq 4 əsrə yaxın islamlaşma əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsinin islam dininə etiqad etməsinə səbəb oldu. Ölkə əhalisi etno-konfessional olaraq üç qrupa ayrıldı: müsəlman bosniyalılar, pravoslav serblər və katolik xorvatlar. 1879-cu il tarixli Avstriya siyahıyaalınmasına görə, əhalinin 42,88%-ı pravoslav, 38,75%-ı müsəlman və 18,08%-ı katolik idi.

1992-1995-ci illərdə baş verən Bosniya müharibəsi etno-konfessional mənzərədə əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb oldu, xüsusən Bosniya xorvatlarının müstəqil Xorvatiyaya kütləvi köçü səbəbiylə ölkədəki katoliklərin nisbəti azaldı. Döyüşlər zamanı bir çox katolik kilsəsi məhv edildi.

20-ci əsrin sonunda Bosniyanın Medjuqoryekəndi məhşurluq qazandı; rəvayətə görə, burada İsanın anasına aid hadisələr baş verirdi. Bu fenomenlərin Müqəddəs Taxt tərəfindən tanınmamasına baxmayaraq, Medjuqoryehər il yüz minlərlə inanan tərəfindən ziyarət edilən böyük zəvvar mərkəzinə çevrildi.

 
Medjuqorye

Quruluşu

Ölkədəki Katolik Kilsəsi struktur olaraq Vrhbosna arxiyeparxiyası (mərkəzi Sarayevodadır) və ona tabe olan üç yeparxiyaya (Banya Luka, Mostar Duvno və Trebinye Mrkan) bölünür. Trebinye Mrkan yeparxiyası Mostar-Duvno yeparxiyası ilə əlaqələndirilir və Mostar yepiskopu tərəfindən idarə olunur. Bundan əlavə, qonşu Şimali Makedoniyada olan Skopye Roma Katolik yeparxiyası da Sarayevo arxiyepiskopluğuna tabedir. Ölkənin yunan katolikləri Xorvat Yunan Katolik Kilsəsinə tabedirlər (Krijevets yeparxiyası).

1990-cı ildən bəri Vrhbosna arxiyeparxiyasına kardinal Vinko Puliç rəhbərlik edir. Bosniya və Herseqovinanın Vatikanla diplomatik əlaqələri mövcuddur, 2012-ci ildən etibarən arxiyepiskop Luici Petsutto Bosniya və Herseqovinada apostol nuntsidir.

8 dekabr 1994-cü ildə Bosniya və Herseqovina Katolik Yepiskopları Konfransı quruldu. 2011-ci ilin fevral ayında Bosniya və Herseqovinada hərbi ordinariat quruldu, rəhbəri Tomo Vukşiç oldu.

Yeparxiya statistikası (2004-cü il məlumatları):

Yeparxiya Statusu Mitropoliya Katoliklər sayı Keşiş sayı Prixod sayı Rəhbəri Kafedral sobor
Vrhbosna arxiyeparxiyası Vrhbosna Митрополия 215 000 324 148 kardinal Vinko Puliç Müqəddəs İsa Qəlbi Katedralı, Sarayevo
Banya Luka Roma-Katolik yeparxiyası Banja Luka Yeparxiya Vrhbosna 40 000 68 48 Franyo Komaritsa Müqəddəs Bonaventura Katedrali, Banya Luka
Mostar Duvno yeparxiyası və Trebinye Mrkan yeparxiyası Mostar-Duvno, Trebinje-Mrkan Yeparxiya Vrhbosna 208 000 229 81 Ratko Periç Müqəddəs Məryəm Katedrali, Mostar

İstinadlar

  1. Всемирная книга фактов
  2. Статистика сайта catholic-hierarchy.org
  3. "Bosnia and Herzegovina" //Catholic Encyclopedia. 1913
  4. «Босния и Герцеговина» //Католическая энциклопедия. Т.1. М.:2002. Ст. 705—708
  5. В Ватикане выражают скепсис по поводу якобы происходящих в боснийском Меджугорье «явлений» Богородицы
  6. Bosnia and Herzegovina. Current Dioceses
  7. Archdiocese of Vrhbosna {Sarajevo}
  8. "Križevačka eparhija". 2015-02-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-01. (#parameter_ignored_suggest)
  9. Nunciature to Bosnia-Herzegovina
  10. Biskupska konferencija Bosne i Hercegovine
  11. Military Ordinariate of Bosnia and Herzegovina, Military
  12. catholic-hierarchy.org

Xarici keçidlər və mənbələr

  • gcatholic.org saytında Bosniya və Herseqovinada Katolik Kilsəsi
  • Bosniya və Herseqovina Katolik Kilsəsinin statistikası
  • «Bosnia and Herzegovina» //Catholic Encyclopedia  (ing.)

bosniya, herseqovinada, katolisizm, bosniya, herseqovinada, katolik, kilsəsi, dünya, roma, katolik, kilsəsinin, hissəsidir, katolisizm, ölkədə, islam, pravoslavlıqdan, sonra, geniş, yayılmış, üçüncü, dindir, world, factbook, əsasən, katoliklər, ölkə, əhalisini. Bosniya ve Herseqovinada katolik kilsesi dunya Roma Katolik kilsesinin bir hissesidir Katolisizm olkede islam ve pravoslavliqdan sonra en genis yayilmis ucuncu dindir The World Factbook a esasen katolikler olke ehalisinin texminen 15 ni teskil edirler 1 2005 ci ilde catholic hierarchy org veb saytina gore olkedeki katoliklerin sayi texminen 464 min nefer ehalinin 15 5 idi 2 Bosniya katoliklerinin ekseriyyeti etnik xorvatlardir Katolik ehalinin boyuk ekseriyyeti latin ayinine aiddir az sayda Yunan Katolik icmasi da var Bosniya ve Herseqovinanin katolik yeparxiyalari Vrhbosna arxiyeparxiyasi Banya Luka yeparxiyasi Mostar Duvno yeparxiyasi Trebinye Mrkan yeparxiyasi Mundericat 1 Tarixi 2 Qurulusu 3 Istinadlar 4 Xarici kecidler ve menbelerTarixi Redakte Muqeddes Isa Qelbi Katedrali Sarayevo Xristianliq muasir Bosniya ve Herseqovina erazisinde 5 6 ci esrlerde yayilmisdir Bu dovrde burada Solin muasir Split arxiyeparxiyasina bagli bir nece yeparxiya quruldu 3 XI XII esrlerde Bosniya uzerindeki hakimiyyet Bizansdan Macaristan kralligina kecdi burada hem katolikler hem de pravoslavlar yasayirdi Esas katolik eraziler Bosniyanin simal ve merkezi sayilirdi Bu dovrde Bosniyada katoliklik ve pravoslavliqla yanasi boqomilcilik de genis yayilmisdi XIII esrde bir nece selib yuruslerinden sonra boqomilcilik umumiyyetle yatirildi 3 1250 ci ilde Macaristan yeniden Bosniyani ele kecirdi 1377 ci ilde I Tvrtko ozunu Bosniya krali elan edene qeder yuz il boyunca Bosniya Macaristana tabe olan bir katolik olkesi oldu XIV esrin sonunda qonsu Serbiya ve Xorvatiya torpaqlari hesabina genislenen Bosniya boyuk bir Slavyan dovletine cevrildi Olke ehalisi keskin sekilde artdi ve coxmilletli ve coxkonfessional oldu XV esrin ikinci yarisinda Bosniya ve Herseqovina turklerin hakimiyyeti altina dusdu Ehalinin kutlevi islamlasmasi baslasa da yerli ehalinin bir hissesi xristian olaraq qaldi ve turk hakimiyyeti onlara qarsi sert bir ayri seckilik siyaseti yurudurdu 4 1878 ci ilden Bosniya Avstriya Macaristanin terkib hissesine daxil oldu ancaq 4 esre yaxin islamlasma ehalinin ehemiyyetli bir hissesinin islam dinine etiqad etmesine sebeb oldu Olke ehalisi etno konfessional olaraq uc qrupa ayrildi muselman bosniyalilar pravoslav serbler ve katolik xorvatlar 1879 cu il tarixli Avstriya siyahiyaalinmasina gore ehalinin 42 88 i pravoslav 38 75 i muselman ve 18 08 i katolik idi 4 1992 1995 ci illerde bas veren Bosniya muharibesi etno konfessional menzerede ehemiyyetli deyisikliklere sebeb oldu xususen Bosniya xorvatlarinin musteqil Xorvatiyaya kutlevi kocu sebebiyle olkedeki katoliklerin nisbeti azaldi Doyusler zamani bir cox katolik kilsesi mehv edildi 20 ci esrin sonunda Bosniyanin Medjuqoryekendi mehsurluq qazandi revayete gore burada Isanin anasina aid hadiseler bas verirdi Bu fenomenlerin Muqeddes Taxt terefinden taninmamasina baxmayaraq 5 Medjuqoryeher il yuz minlerle inanan terefinden ziyaret edilen boyuk zevvar merkezine cevrildi MedjuqoryeQurulusu RedakteOlkedeki Katolik Kilsesi struktur olaraq Vrhbosna arxiyeparxiyasi merkezi Sarayevodadir ve ona tabe olan uc yeparxiyaya Banya Luka Mostar Duvno ve Trebinye Mrkan bolunur 6 Trebinye Mrkan yeparxiyasi Mostar Duvno yeparxiyasi ile elaqelendirilir ve Mostar yepiskopu terefinden idare olunur 6 Bundan elave qonsu Simali Makedoniyada olan Skopye Roma Katolik yeparxiyasi da Sarayevo arxiyepiskopluguna tabedir 7 Olkenin yunan katolikleri Xorvat Yunan Katolik Kilsesine tabedirler Krijevets yeparxiyasi 8 1990 ci ilden beri Vrhbosna arxiyeparxiyasina kardinal Vinko Pulic rehberlik edir 7 Bosniya ve Herseqovinanin Vatikanla diplomatik elaqeleri movcuddur 2012 ci ilden etibaren arxiyepiskop Luici Petsutto Bosniya ve Herseqovinada apostol nuntsidir 9 8 dekabr 1994 cu ilde Bosniya ve Herseqovina Katolik Yepiskoplari Konfransi quruldu 10 2011 ci ilin fevral ayinda Bosniya ve Herseqovinada herbi ordinariat quruldu rehberi Tomo Vuksic oldu 11 Yeparxiya statistikasi 2004 cu il melumatlari 12 Yeparxiya Statusu Mitropoliya Katolikler sayi Kesis sayi Prixod sayi Rehberi Kafedral soborVrhbosna arxiyeparxiyasi Vrhbosna Mitropoliya 215 000 324 148 kardinal Vinko Pulic Muqeddes Isa Qelbi Katedrali SarayevoBanya Luka Roma Katolik yeparxiyasi Banja Luka Yeparxiya Vrhbosna 40 000 68 48 Franyo Komaritsa Muqeddes Bonaventura Katedrali Banya LukaMostar Duvno yeparxiyasi ve Trebinye Mrkan yeparxiyasi Mostar Duvno Trebinje Mrkan Yeparxiya Vrhbosna 208 000 229 81 Ratko Peric Muqeddes Meryem Katedrali MostarIstinadlar Redakte Vsemirnaya kniga faktov Statistika sajta catholic hierarchy org 1 2 Bosnia and Herzegovina Catholic Encyclopedia 1913 1 2 Bosniya i Gercegovina Katolicheskaya enciklopediya T 1 M 2002 St 705 708 V Vatikane vyrazhayut skepsis po povodu yakoby proishodyashih v bosnijskom Medzhugore yavlenij Bogorodicy 1 2 Bosnia and Herzegovina Current Dioceses 1 2 Archdiocese of Vrhbosna Sarajevo Krizevacka eparhija 2015 02 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 01 parameter ignored suggest Nunciature to Bosnia Herzegovina Biskupska konferencija Bosne i Hercegovine Military Ordinariate of Bosnia and Herzegovina Military catholic hierarchy orgXarici kecidler ve menbeler Redaktegcatholic org saytinda Bosniya ve Herseqovinada Katolik Kilsesi Bosniya ve Herseqovina Katolik Kilsesinin statistikasi Bosnia and Herzegovina Catholic Encyclopedia ing Menbe https az wikipedia org w index php title Bosniya ve Herseqovinada katolisizm amp oldid 5393385, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.