Bosniya krallığı (bosn.Bosansko kraljevstvo, serb.Краљевина Босна, xorv.Kraljevina Bosna) — Balkan yarımadasının ərazisində, XIV əsrin ikinci yarısından XV əsrin ikinci yarısına qədər mövcud olmuş tarixi dövlət. I Tvrtkonun hakimiyyət illərində (1377–1391) krallıq Balkan yarımadasının ən güçlü dövlətlərindən biri olmuşdur. Mövcudluğunu Osmanlı imperiyası (1463) tərəfindən varlığına son qoyulmuşdur.
1495–1499-ci illər ərzində Bosniya kralı titulunu Yanoş Korvin daşımışdır. O, Macarıstan kralı I Matyaşın oğlu idi.
Tarixi
XIV əsr
1353-ci ildə Bosniya banatının Banı 15 I Tvrtko olmuşdur. 1363-ci ildə o, Macarıstan kralı I Böyük Layoşa qarşı müharibəyə başlayır. Nəticədə Bosniya böyük hüquqlar əldə etmişdir. 1366-cı ilfə üsyan nəticəsində I Tvrtko hakimiyyətdən uzaqlaşdırılır. Lakin növbəti il hakimiyyətə qayıdır. 1370-ci ildə I Tvrtko Bosniyanın keçmiş ərazilərini bərpa edir. Üstəlik Adriatik dənizinin İlliri sahillərinə və Qərbi Serbiyays hücumlar təşkil edir.
26 oktyabr 1377-ci ildə I Tvrtko Mileşev monastrında kral titulunu qəbul edir. 1390-cı ildə o, Xorvatiyaya sahiblənir. Bundan sonra Xorvatiya və Dalmasiya kralı elan edilir. Dubrovnis Respublikası ilə imzaladığı müqavilə ilə onun müdafiəsini üzərinə alır. Bununla belə 1388-ci ildə Osmanlı qüvvələri Herseqovinanı talan etmişdilər. Bosniya qüvvələri 28 iyun 1389-cu ildə Kosovo uğrunda döyüşdə Vlatko Bukoviçin başçılığı ilə vuruşmuşdur.
14 mart 1391-ci ildə kral I Tvrtko vəfat edir. Onun hakimiyyəti illərində Bosniya tarixində ilk və sonuncu dəfə Balkanların ən güçlü dövlətinə çevrilir. Yeni kral I Tvrtkonun qardaşı Stefan Dabişa olur. Onun hakimiyyəti illərində dövlət zəyifləməyə başlayır. Onun tabeliyində olan məmurlar öz vilayətlərində knyazlar kimi yaşayırdılar. Özləri arasında Macarıstan taztı arasında Siqizmund və Vladislav arasında getdiyi dönəmdə Dabişa rəqiblər arasında manevr etməyə səy göstərirdi. Ancaq Siqizmund Bosniyaya soxulmuş və Dalmasiyanın bir çox limanlarını ələ keçirərək Macarıstan krallığına dövr etmişdir. Özünü isə varis elan etmişdir.
XV əsr
1395-ci ildə Dabişa vəfat edir və hakimiyyət keçmiş kralın həyat yoldaşı olan Yelena Qrubeyə keçir. O, hakimiyyətdə üç il qalır. Sonradan hakimiyyət Stepan Ostoyaya keçir. 1403-cü ildə Dubrovnis Respublikasına qarşı müharibə başlanır. Səbəb isə respublikanın kralın düşmənlərini müdafiə etməsi ilə əlaqədar idi. Ostoya müharibənin bitməsindən sonta Siqizmundla sülh müqaviləsi imzalayır. 1404-cü ildə Xrvoye Vukçiç və digər şəxslərin səyi ilə Ostoya hakimiyyətdən uzaqlaşdırılır. Onu II Tvrtko əvəz edir. Ostoya Macarıstana qaçır. Burada Siqizmunddan kömək istəyir. O, isə öz növbəsində Ostoyaya ordu verir. O isə Bobovası ələ keçirir. Ölkənin geri qalan hissəsini isə II Tvrtko idarə edirdi. Ancaq ölkəni faktiki Xrvoye Vukçiç idarə edirdi. Bir müddət sonra Siqizmund Vladislavln ordusunu darmadağın etdikdən sonra 60 minlik ordu ilə 1408-ci ildə Bosniyaya soxulur. Hakimiyyətə Ostoya gətirilir. Ancaq o, siqizmundun vassalına çevrilir. Ostoya 1418-ci ildə vıfat edir. Onu oğlu Stepan Ostoiç əvəz edir.
1419-cu ildə Bosniya ilə Venesiya Respublikası arasında ittifaq imzalanır. Bir il sonra II Tvrtko Osmanlı imperiyasının köməyi hakimiyyəti qaytarır. Tvrtko xalq arasında xilaskar adlandırılırdı. O, qonşularına qarşı sülh çərcivəsinə hərəkət edir. 1443-cü ildə o, vəfat edir. Onu Stepan Tomaş əvəz edir. Tomaş Ostoyun oğlu idi. 19 may 1445-ci ildə papa IV Yevgeni Bosniya kralı kimi tanıyır. 26 may 1446-ci ildə Stefan Katarina ilə evlənir. Bununla
Bosniyanın fəthi
Yayse — Krallığın son paytaxtı
1461-ci ildə Stepan vəfat edir. Hakimiyyət Stepan Tomaşeviçin əlinə keçir. İki əvvəl o Serbiya despotu idi. Ancaq türklər Serbiyanı ələ keçirdikdən sonra bu titul əlindən alınmışdır. 1461-ci ildə yeni kral Romaya yollanır. Burada II Piylə görüşür. Macarıstan kralı bundan narazı qalır. Ancaq növbəti il papanın səyi ilə iki dövlət arasında sülh imzalanır. Bosniya Macarıstanın vassalına çevrilir. 1463-cü ildə ildə Stepan Osmanlı imperiyasına bac verməkdən imtina edir. II Mehmet Bosniyanın fəthinə başlayır. Stepan əsir düşür və Yayseyə gəlirilərək edam edilir. Bosniyanın fəthindən sonra Osmanlı-Venesiya müharibəsi baş tutur. Macarıstan kralı I Matyaş Bosniyanı ələ keçirərək krallığı bərpa edir. Ancaq sultan növbəti il bosniyanın böyük qismini ələ keçirə bilir. 1495-ci ildə Macarıstan ilə Osmanlı arasında sülh anlaşması imzalanır. Bununla da Bosniya iki hissəyə bölünür. Sultanın adamı olan İsa bəy İsakoviç hersok Stepanın sahib olduğu ərazinin böyük hissəsini işğal etmişdir. 1466-ci ildə Stepan vəfat edir. Hersok titulu Vladislava keçir. 1480-ci ildə Osmanlı imperiyasına qarşı çıxdığına görə 1483-cü ildə əsir tutulur və 7 ildən sonra vəfat edir.
Ədəbiyyat
Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Michigan: University of Michigan Press. ISBN0-472-08260-4.
Singleton, Frederick Bernard (1985). A Short History of the Yugoslav Peoples. Cambridge University Press. ISBN0-521-27485-0.
Velkonija, Mitja (2003). Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia-Herzegovina. Texas A&M University Press. ISBN1-58544-226-7.
İstinadlar
Avqust 12, 2021
bosniya, krallığı, bosniya, krallığı, bosn, bosansko, kraljevstvo, serb, Краљевина, Босна, xorv, kraljevina, bosna, balkan, yarımadasının, ərazisində, əsrin, ikinci, yarısından, əsrin, ikinci, yarısına, qədər, mövcud, olmuş, tarixi, dövlət, tvrtkonun, hakimiyy. Bosniya kralligi bosn Bosansko kraljevstvo serb Kraљevina Bosna xorv Kraljevina Bosna Balkan yarimadasinin erazisinde XIV esrin ikinci yarisindan XV esrin ikinci yarisina qeder movcud olmus tarixi dovlet I Tvrtkonun hakimiyyet illerinde 1377 1391 kralliq Balkan yarimadasinin en guclu dovletlerinden biri olmusdur Movcudlugunu Osmanli imperiyasi 1463 terefinden varligina son qoyulmusdur Bosniya Kralligi1377 1463Bayragi GerbiStatusuMonarxiyaPaytaxtiYaytseIdareetme formasimutleq monarxiyaTarixi Yaranmasi1377 Suqutu1463ErazisiSelefi XelefiBosniya banati Osmanli imperiyasiBosniya ve Herseqovina tarixiBu meqaleler olke seriyasindandirSlavyanlardan onceki dovrIllirik DalmatsiyaOrta esrlerBosniya banati Bosniya KralligiOsmanli ImperiyasiBosniya eyaleti Bosniya vilayetiAvstriya MacaristanBosniya ve Herseqovina kondominiumuYuqoslaviyaVrbas banovinasi Drina banovinasi Zeta banovinasi Xorvatiya banovinasiMusteqil Xorvatiya DovletiBosniya ve Herseqovina Sosialist RespublikasiMusteqillik dovruBosniya ve Herseqovina Respublikasi Xorvatiya Herseq Bosna Respublikasi Serb Respublikasi Qerbi Bosniya RespublikasiBosniya ve Herseqovina bmr1495 1499 ci iller erzinde Bosniya krali titulunu Yanos Korvin dasimisdir O Macaristan krali I Matyasin oglu idi Mundericat 1 Tarixi 1 1 XIV esr 1 2 XV esr 1 2 1 Bosniyanin fethi 2 Edebiyyat 3 IstinadlarTarixi RedakteXIV esr Redakte 1353 ci ilde Bosniya banatinin Bani 15 I Tvrtko olmusdur 1363 ci ilde o Macaristan krali I Boyuk Layosa qarsi muharibeye baslayir Neticede Bosniya boyuk huquqlar elde etmisdir 1366 ci ilfe usyan neticesinde I Tvrtko hakimiyyetden uzaqlasdirilir Lakin novbeti il hakimiyyete qayidir 1370 ci ilde I Tvrtko Bosniyanin kecmis erazilerini berpa edir Ustelik Adriatik denizinin Illiri sahillerine ve Qerbi Serbiyays hucumlar teskil edir 26 oktyabr 1377 ci ilde I Tvrtko Milesev monastrinda kral titulunu qebul edir 1390 ci ilde o Xorvatiyaya sahiblenir Bundan sonra Xorvatiya ve Dalmasiya krali elan edilir Dubrovnis Respublikasi ile imzaladigi muqavile ile onun mudafiesini uzerine alir Bununla bele 1388 ci ilde Osmanli quvveleri Herseqovinani talan etmisdiler Bosniya quvveleri 28 iyun 1389 cu ilde Kosovo ugrunda doyusde Vlatko Bukovicin basciligi ile vurusmusdur 14 mart 1391 ci ilde kral I Tvrtko vefat edir Onun hakimiyyeti illerinde Bosniya tarixinde ilk ve sonuncu defe Balkanlarin en guclu dovletine cevrilir Yeni kral I Tvrtkonun qardasi Stefan Dabisa olur Onun hakimiyyeti illerinde dovlet zeyiflemeye baslayir Onun tabeliyinde olan memurlar oz vilayetlerinde knyazlar kimi yasayirdilar Ozleri arasinda Macaristan tazti arasinda Siqizmund ve Vladislav arasinda getdiyi donemde Dabisa reqibler arasinda manevr etmeye sey gosterirdi Ancaq Siqizmund Bosniyaya soxulmus ve Dalmasiyanin bir cox limanlarini ele kecirerek Macaristan kralligina dovr etmisdir Ozunu ise varis elan etmisdir XV esr Redakte 1395 ci ilde Dabisa vefat edir ve hakimiyyet kecmis kralin heyat yoldasi olan Yelena Qrubeye kecir O hakimiyyetde uc il qalir Sonradan hakimiyyet Stepan Ostoyaya kecir 1403 cu ilde Dubrovnis Respublikasina qarsi muharibe baslanir Sebeb ise respublikanin kralin dusmenlerini mudafie etmesi ile elaqedar idi Ostoya muharibenin bitmesinden sonta Siqizmundla sulh muqavilesi imzalayir 1404 cu ilde Xrvoye Vukcic ve diger sexslerin seyi ile Ostoya hakimiyyetden uzaqlasdirilir Onu II Tvrtko evez edir Ostoya Macaristana qacir Burada Siqizmunddan komek isteyir O ise oz novbesinde Ostoyaya ordu verir O ise Bobovasi ele kecirir Olkenin geri qalan hissesini ise II Tvrtko idare edirdi Ancaq olkeni faktiki Xrvoye Vukcic idare edirdi Bir muddet sonra Siqizmund Vladislavln ordusunu darmadagin etdikden sonra 60 minlik ordu ile 1408 ci ilde Bosniyaya soxulur Hakimiyyete Ostoya getirilir Ancaq o siqizmundun vassalina cevrilir Ostoya 1418 ci ilde vifat edir Onu oglu Stepan Ostoic evez edir 1419 cu ilde Bosniya ile Venesiya Respublikasi arasinda ittifaq imzalanir Bir il sonra II Tvrtko Osmanli imperiyasinin komeyi hakimiyyeti qaytarir Tvrtko xalq arasinda xilaskar adlandirilirdi O qonsularina qarsi sulh cercivesine hereket edir 1443 cu ilde o vefat edir Onu Stepan Tomas evez edir Tomas Ostoyun oglu idi 19 may 1445 ci ilde papa IV Yevgeni Bosniya krali kimi taniyir 26 may 1446 ci ilde Stefan Katarina ile evlenir Bununla Bosniyanin fethi Redakte Yayse Kralligin son paytaxti 1461 ci ilde Stepan vefat edir Hakimiyyet Stepan Tomasevicin eline kecir Iki evvel o Serbiya despotu idi Ancaq turkler Serbiyani ele kecirdikden sonra bu titul elinden alinmisdir 1461 ci ilde yeni kral Romaya yollanir Burada II Piyle gorusur Macaristan krali bundan narazi qalir Ancaq novbeti il papanin seyi ile iki dovlet arasinda sulh imzalanir Bosniya Macaristanin vassalina cevrilir 1463 cu ilde ilde Stepan Osmanli imperiyasina bac vermekden imtina edir II Mehmet Bosniyanin fethine baslayir Stepan esir dusur ve Yayseye gelirilerek edam edilir Bosniyanin fethinden sonra Osmanli Venesiya muharibesi bas tutur Macaristan krali I Matyas Bosniyani ele kecirerek kralligi berpa edir Ancaq sultan novbeti il bosniyanin boyuk qismini ele kecire bilir 1495 ci ilde Macaristan ile Osmanli arasinda sulh anlasmasi imzalanir Bununla da Bosniya iki hisseye bolunur Sultanin adami olan Isa bey Isakovic hersok Stepanin sahib oldugu erazinin boyuk hissesini isgal etmisdir 1466 ci ilde Stepan vefat edir Hersok titulu Vladislava kecir 1480 ci ilde Osmanli imperiyasina qarsi cixdigina gore 1483 cu ilde esir tutulur ve 7 ilden sonra vefat edir Edebiyyat RedakteFine John Van Antwerp 1994 The Late Medieval Balkans A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest Michigan University of Michigan Press ISBN 0 472 08260 4 Singleton Frederick Bernard 1985 A Short History of the Yugoslav Peoples Cambridge University Press ISBN 0 521 27485 0 Velkonija Mitja 2003 Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia Herzegovina Texas A amp M University Press ISBN 1 58544 226 7 Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Bosniya Kralligi amp oldid 6090146, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}