Bima-Sumban xalqları - Şərqi İndoneziyada, Kiçik Zond adalarında (Qərbu Nusa-Tenqqara və Şərqi Nusa-Tenqqara əyalətləri) yaşayan Avstroneziya xalqları qrupu: bimalar Sumbavaadasınınşərqində (586 min nəfər, 2000), manqqarailər (586 min nəfər), endelər (120 min nəfər), nqadalar (70 min nəfər), nagelər və keolar (114 min nəfər) liolar (179 min nəfər) və b. Flores adasının qərbində:sumbalar (kamberalar, lauralar, mamborular, kodilər və başqaları da daxil olmaqla 235 min nəfər, Sumbaadasında; havular (savular: 115 min nəfər) Savu adasında yaşayırlar. Ümumi sayları 2 milyon nəfərdən çoxdur.
Bimaların yaşadıqları ərazilər
Bima aeroportu
Dilləri və dinləri
Bima-Sumban xalqlarının təqribən 20 dili Avstroneziya dillərinin Mərkəzi Malayya-Polineziya qolunun Bima-Sumban qrupunu təşkil edir. Onların antropoloji tipində protoavstraliya substratının və Cənubi Asiya komponentlərinin izləri müşahidə olunur. Manddarailər və xüsusilə bimalar arasında müsəlmanlar; simbalar, nqadalar, liolar, naqelər, keolar və endelər arasında xristianlar; havular arasında isə ənənəvi etiqadlarını saxlayanlar üstünlük təşkil edirlər.
Əsas məşğuliyyətləri
Əsas ənənəvi məşğuliyyətləri toxa əkinçiliyidir. Əsasən çəltik və digər dənli bitkilər becərirlər. (onların Qərbi İndoneziyadan gətirildiyi ehtimal olunur). Ənənəvi yerli bitkilər köküyumrulardır (yams, taro, maniok). Satış üçün qəhvə, meyvə-tərəvəz, eləcə də bibər və s. ədvalar yetişdirirlər. Ovçuluq, balıqçılıq və heyvandarlıqla (at, camış, davar) məşğuldurlar. Hörmə sənəti, toxuculuq, metal emalı, həmçinin həyat dövrləri ilə bağlı mərasimləri əks etdirən ikat parçalarının istehsalı inkişaf etmişdir.
Etnoqrafik xüsusiyyətləri
Dağ yaşayış məskənləri sıx, yaxud dairəvi plandadır, bəzən daş divarla əhatə olunur, mərkəzi meydanda məbəd və əcdadların meqalit ziyarətgahları yerləşir. Evləri iri ailələrdən ibarət icma üçün tikilən yortacəsaslı, uzunsov evdir. ("ana" yortac digər yortaclardan fərqli olaraq bəzədilmir, onun yanında əcdadlar mehrabı yerləşir), manqqarailərdə avstroneziyalılara qədərki avtoxron əhaliyə xas olan dairəvi planlı evlər saxlanılmışdır. Avtoxron əhali ilə həmçinin yerli meqalit mədəniyyəti əlaqələndirilir. Bu mədəniyyət daş divarlar, sarkofaqlar, mehrablar (Bima-Sumban xalqlarının mədəniyyətini Okeaniya ilə bağlayır) və qəbirdaşı, yaxud xatirə abidələri olan mengirlər və dolmenlərlə təmsil olunur. XIII əsrdən Kiçik Zond adaları Yava dövlətlərinin təsirinə məruz qalmışlar. XVII-XVIII əsrlərdə bimalarda və manqqarailərdə erkən dövlət qurumları mövcud olmuşdur. Ata xətti ilə qohum olan qruplar, krosskuzen nikahlar və dairəvi konnubium, gəlin üçün ödəmə, təsərrüfat işləri başlamazdan əvvəl mərasim döyüşləri ilə yekunlaşan bayramlarda qeyd olunan inisasiyalar (oğlanların sünnət olunmaları, qızların dişlərinin mişarlanması və qaraldılması), aqrar və ovçu ayinləri (nqadalarda) qalmaqdadır. XX əsrin ortalarınadək "düşmən başlarının ovu" adəti mövcud olmuşdur.
İstinadlar
Timothy A. Jinam, Lih-Chun Hong, Maude E. Phipps, Mark Stoneking, Mahmood Ameen, Juli Edo, HUGO Pan-Asian SNP Consortium & Naruya Saitou. "Evolutionary History of Continental Southeast Asians: "Early Train" Hypothesis Based on Genetic Analysis of Mitochondrial and Autosomal DNA Data" (PDF). Advance Access publication. 22 June 2012. İstifadə tarixi: 2017-05-11.
J. Stephen Lansing, Murray P. Cox, Sean S. Downey, Brandon M. Gabler, Brian Hallmark, Tatiana M. Karafet, Peter Norquest, John W. Schoenfelder, Herawati Sudoyo, Joseph C. Watkins & Michael F. Hammer. "Coevolution of languages and genes on the island of Sumba, eastern Indonesia" (PDF). Princeton University. 23 August 2007. İstifadə tarixi: 2017-05-11.
Noyabr 02, 2021
bima, sumban, xalqları, şərqi, indoneziyada, kiçik, zond, adalarında, qərbu, nusa, tenqqara, şərqi, nusa, tenqqara, əyalətləri, yaşayan, avstroneziya, xalqları, qrupu, bimalar, sumbava, adasının, şərqində, nəfər, 2000, manqqarailər, nəfər, endelər, nəfər, nqad. Bima Sumban xalqlari Serqi Indoneziyada Kicik Zond adalarinda Qerbu Nusa Tenqqara ve Serqi Nusa Tenqqara eyaletleri yasayan Avstroneziya xalqlari qrupu bimalar Sumbava adasinin serqinde 586 min nefer 2000 manqqarailer 586 min nefer endeler 120 min nefer nqadalar 70 min nefer nageler ve keolar 114 min nefer liolar 179 min nefer ve b Flores adasinin qerbinde sumbalar kamberalar lauralar mamborular kodiler ve basqalari da daxil olmaqla 235 min nefer Sumba adasinda havular savular 115 min nefer Savu adasinda yasayirlar Umumi saylari 2 milyon neferden coxdur Bimalarin yasadiqlari eraziler Bima aeroportu Mundericat 1 Dilleri ve dinleri 2 Esas mesguliyyetleri 3 Etnoqrafik xususiyyetleri 4 IstinadlarDilleri ve dinleri RedakteBima Sumban xalqlarinin teqriben 20 dili Avstroneziya dillerinin Merkezi Malayya Polineziya qolunun Bima Sumban qrupunu teskil edir Onlarin antropoloji tipinde protoavstraliya substratinin ve Cenubi Asiya komponentlerinin izleri musahide olunur 1 2 Manddarailer ve xususile bimalar arasinda muselmanlar simbalar nqadalar liolar naqeler keolar ve endeler arasinda xristianlar havular arasinda ise enenevi etiqadlarini saxlayanlar ustunluk teskil edirler Esas mesguliyyetleri RedakteEsas enenevi mesguliyyetleri toxa ekinciliyidir Esasen celtik ve diger denli bitkiler becerirler onlarin Qerbi Indoneziyadan getirildiyi ehtimal olunur Enenevi yerli bitkiler kokuyumrulardir yams taro maniok Satis ucun qehve meyve terevez elece de biber ve s edvalar yetisdirirler Ovculuq baliqciliq ve heyvandarliqla at camis davar mesguldurlar Horme seneti toxuculuq metal emali hemcinin heyat dovrleri ile bagli merasimleri eks etdiren ikat parcalarinin istehsali inkisaf etmisdir Etnoqrafik xususiyyetleri RedakteDag yasayis meskenleri six yaxud dairevi plandadir bezen das divarla ehate olunur merkezi meydanda mebed ve ecdadlarin meqalit ziyaretgahlari yerlesir Evleri iri ailelerden ibaret icma ucun tikilen yortacesasli uzunsov evdir ana yortac diger yortaclardan ferqli olaraq bezedilmir onun yaninda ecdadlar mehrabi yerlesir manqqarailerde avstroneziyalilara qederki avtoxron ehaliye xas olan dairevi planli evler saxlanilmisdir Avtoxron ehali ile hemcinin yerli meqalit medeniyyeti elaqelendirilir Bu medeniyyet das divarlar sarkofaqlar mehrablar Bima Sumban xalqlarinin medeniyyetini Okeaniya ile baglayir ve qebirdasi yaxud xatire abideleri olan mengirler ve dolmenlerle temsil olunur XIII esrden Kicik Zond adalari Yava dovletlerinin tesirine meruz qalmislar XVII XVIII esrlerde bimalarda ve manqqarailerde erken dovlet qurumlari movcud olmusdur Ata xetti ile qohum olan qruplar krosskuzen nikahlar ve dairevi konnubium gelin ucun odeme teserrufat isleri baslamazdan evvel merasim doyusleri ile yekunlasan bayramlarda qeyd olunan inisasiyalar oglanlarin sunnet olunmalari qizlarin dislerinin misarlanmasi ve qaraldilmasi aqrar ve ovcu ayinleri nqadalarda qalmaqdadir XX esrin ortalarinadek dusmen baslarinin ovu adeti movcud olmusdur Istinadlar Redakte Timothy A Jinam Lih Chun Hong Maude E Phipps Mark Stoneking Mahmood Ameen Juli Edo HUGO Pan Asian SNP Consortium amp Naruya Saitou Evolutionary History of Continental Southeast Asians Early Train Hypothesis Based on Genetic Analysis of Mitochondrial and Autosomal DNA Data PDF Advance Access publication 22 June 2012 Istifade tarixi 2017 05 11 J Stephen Lansing Murray P Cox Sean S Downey Brandon M Gabler Brian Hallmark Tatiana M Karafet Peter Norquest John W Schoenfelder Herawati Sudoyo Joseph C Watkins amp Michael F Hammer Coevolution of languages and genes on the island of Sumba eastern Indonesia PDF Princeton University 23 August 2007 Istifade tarixi 2017 05 11 Menbe https az wikipedia org w index php title Bima Sumban xalqlari amp oldid 6077381, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
