fbpx
Wikipedia

Biharlılar (xalq)

Biharlılar, biharilər - Hindistanın şimal-şərqində hind-ari xalqları qrupu, Biharın əsas əhalisi ..

Yaşadıqları ərazilər

 
Hindistanın şimalında, əhalisinin əksəriyyəti biharlılar olan Bihar

Biharlılar əsasən Hindistanın Bihar ştatında yaşayırlar və ştatın əhalisinin təxminən 10, faizini təşkil edirlər. Onlar, həmçinin Hindistanın digər bölgələrində, eləcə də Nepalda və Mavriki adasında yaşayırlar. Tərkibinə maythililər (methlilər, tirhutialar, tihutialar-3,6 mln. nəfər (2000). Biharın şimalındakı Mithila vilayətində - Qanq çayından Himalay dağlarının qollarınadək; həmçinin Dehlidə, Kəlkətədə, Mumbaidə və s. şəhərlərdə yaşayırlar; Nepalda sayları 2,8 mln. nəfərdir, 2001), bhocpurilər (bhocapurilər, desvalilər, khotlalar-36,1 mln. nəfər, Biharın qərbində, həmçinin Uttar-Pradeş, Madhya-Pradeş, Assam, Qərbi Benqaliya ştatlarında, Dehli şəhərində yaşayırlar.. Böyük Moğol hokmdarı Əkbər şah 1557-1976-cı illərdə Biharı öz imperiyasına birləşdirmişdı. 1741-1751-ci illərdə maratxlar Bihara hücum etmiş və bu əyaləti tutaraq öz hakimiyyətlərinə tabe etmişlər. 1764-cü ildə baş vermiş Buksare döyüçündən sonra biharlılar Böyük Britaniyanın Ost-Hind kompaniyasının idarəçiliyi altına keçmişlər. 1947-ci ildə BMT-nin qərarına əsasən Hindistan iki hissəyə bölünərkən müsəlman biharlıların əksəriyyəti Şərqi Benqaliyaya (1971-ci ildən Banqladeş adlanır) köçürülmüşlər. Nepalda 1,9 min nəfər, Mavriki adasında 380 min nəfər); maqahilər (maqadhilər, maqhayyalar, maqhorilər-11,9 mln. nəfər; Biharın cənubunda, həmçinin Chakrhand və Qərbi Benqaliyada yaşayırlar); daha kişik qruplar - angikalar, sadrilər və b. daxildir.

Dilləri və dinləri

Bəzən bihari dilində birləşən maythili, bhocpuri və maqahi dillərində danışırlar; yazıları devanaqari, və kaythi əsasındadır. Hind, Nepal, benqal, ingilis dilləri də yayılmışdır. Dindarları əsasən, hinduistdir; müsəlmanlar Biharlıların 12 faizini təşkil edir. Xristianlar, Caynlar,siqhlər, buddistlər və ənənəvi etiqadlarını saxlayanlar da var.

Əsas məşğuliyyətləri

Əsas məşğuliyyətləri xış əkinçiliyi (başlıca olaraq, çəltik, həmçinin buğda, darı, paxlalılar, şəkər qamışı, tütün), heyvandarlıq (davar və s.) və quşçuluqdur.

Etnoqrafik xüsusiyyətləri

Əhalisi az olan (500 nəfərədək) kişik kəndlər səciyyəvidir. Evləri birmərtəbəlidir, çiy kərpicdən tikilir (Qanq çayı vadisində), yaxud bambuk karkaslı hörmə divarları olur, damı küləşlə və ya kirəmitlə örtülür, ikiyamaclı, yaxud dördyamaclıdır (Şimal-Qərbi və Cənubi Biharda). Əsas geyimləri dhoti və saridir: Şimali Biharda müsəlman geyim tərzi yayılmışdır. Yeməkləri tərəvəz və ədviyyatla hazırlanan düyü və paxladır (dal); qoğal, bayramlarda tərəvəz, balıq və ətlə bişirilən plovdur (pulau); orta və ali kasta nümayəndələri ət və balıq yeyirlər; ağartıdan istifadə edirlər. Biharlıların böyük hissəsi (müsəlmanların əksəriyyəti) şəhər əhalisini təşkil edir, caynlar arasında sahibkarlar çoxdur. Maythililər və bhocpurilər Maythil və Bhocpuri-Racya ştatlarının yaradılması uğrunda mübarizə aparırlar.

Mənbə

  • Седловская А. Н. Бихарцы // Новая Российская энциклопедия, Т.3. / Под. ред. В. Карева. - М.: "Энциклопедия", 2007. - С. 239-240.
  • Седловская А. Н. Бихарцы // Народы и религии мира / Глав. ред. В. А. Тишков. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1999. — С. 100.
  • Снесарев А. Е. Этнографическая Индия. — М.: Наука, 1981. — С. 90-91.
  • Гусева Н. Р. Индия: общество и традиции // У политической карты мира. — М.: Знамя, 1990. - С. 4-5, 22-23.
  • Бихарцы // Большая Российская энциклопедия, Т.3. / Глав. ред. Кравец С. Л. - М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. - С. 565-566.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 4-cü cild: Bəzirxana – Brünel (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2013. səh. 28. ISBN 978-9952-441-03-1.
  2. Седловская А. Н. Бихарцы // Народы и религии мира / Глав. ред. В. А. Тишков. — М.: Большая Российская Энциклопедия, 1999. — С. 100.

biharlılar, xalq, biharlılar, biharilər, hindistanın, şimal, şərqində, hind, xalqları, qrupu, biharın, əsas, əhalisi, mündəricat, yaşadıqları, ərazilər, dilləri, dinləri, əsas, məşğuliyyətləri, etnoqrafik, xüsusiyyətləri, mənbə, istinadlaryaşadıqları, ərazilər. Biharlilar bihariler Hindistanin simal serqinde hind ari xalqlari qrupu Biharin esas ehalisi 1 Mundericat 1 Yasadiqlari eraziler 2 Dilleri ve dinleri 3 Esas mesguliyyetleri 4 Etnoqrafik xususiyyetleri 5 Menbe 6 IstinadlarYasadiqlari eraziler Redakte Hindistanin simalinda ehalisinin ekseriyyeti biharlilar olan Bihar Biharlilar esasen Hindistanin Bihar statinda yasayirlar ve statin ehalisinin texminen 10 faizini teskil edirler Onlar hemcinin Hindistanin diger bolgelerinde elece de Nepalda ve Mavriki adasinda yasayirlar Terkibine maythililer methliler tirhutialar tihutialar 3 6 mln nefer 2000 Biharin simalindaki Mithila vilayetinde Qanq cayindan Himalay daglarinin qollarinadek hemcinin Dehlide Kelketede Mumbaide ve s seherlerde yasayirlar Nepalda saylari 2 8 mln neferdir 2001 bhocpuriler bhocapuriler desvaliler khotlalar 36 1 mln nefer Biharin qerbinde hemcinin Uttar Prades Madhya Prades Assam Qerbi Benqaliya statlarinda Dehli seherinde yasayirlar 2 Boyuk Mogol hokmdari Ekber sah 1557 1976 ci illerde Bihari oz imperiyasina birlesdirmisdi 1741 1751 ci illerde maratxlar Bihara hucum etmis ve bu eyaleti tutaraq oz hakimiyyetlerine tabe etmisler 1764 cu ilde bas vermis Buksare doyucunden sonra biharlilar Boyuk Britaniyanin Ost Hind kompaniyasinin idareciliyi altina kecmisler 1947 ci ilde BMT nin qerarina esasen Hindistan iki hisseye bolunerken muselman biharlilarin ekseriyyeti Serqi Benqaliyaya 1971 ci ilden Banqlades adlanir kocurulmusler Nepalda 1 9 min nefer Mavriki adasinda 380 min nefer maqahiler maqadhiler maqhayyalar maqhoriler 11 9 mln nefer Biharin cenubunda hemcinin Chakrhand ve Qerbi Benqaliyada yasayirlar daha kisik qruplar angikalar sadriler ve b daxildir Dilleri ve dinleri RedakteBezen bihari dilinde birlesen maythili bhocpuri ve maqahi dillerinde danisirlar yazilari devanaqari ve kaythi esasindadir Hind Nepal benqal ingilis dilleri de yayilmisdir Dindarlari esasen hinduistdir muselmanlar Biharlilarin 12 faizini teskil edir Xristianlar Caynlar siqhler buddistler ve enenevi etiqadlarini saxlayanlar da var Esas mesguliyyetleri RedakteEsas mesguliyyetleri xis ekinciliyi baslica olaraq celtik hemcinin bugda dari paxlalilar seker qamisi tutun heyvandarliq davar ve s ve qusculuqdur Etnoqrafik xususiyyetleri RedakteEhalisi az olan 500 neferedek kisik kendler seciyyevidir Evleri birmertebelidir ciy kerpicden tikilir Qanq cayi vadisinde yaxud bambuk karkasli horme divarlari olur dami kulesle ve ya kiremitle ortulur ikiyamacli yaxud dordyamaclidir Simal Qerbi ve Cenubi Biharda Esas geyimleri dhoti ve saridir Simali Biharda muselman geyim terzi yayilmisdir Yemekleri terevez ve edviyyatla hazirlanan duyu ve paxladir dal qogal bayramlarda terevez baliq ve etle bisirilen plovdur pulau orta ve ali kasta numayendeleri et ve baliq yeyirler agartidan istifade edirler Biharlilarin boyuk hissesi muselmanlarin ekseriyyeti seher ehalisini teskil edir caynlar arasinda sahibkarlar coxdur Maythililer ve bhocpuriler Maythil ve Bhocpuri Racya statlarinin yaradilmasi ugrunda mubarize aparirlar Menbe RedakteSedlovskaya A N Biharcy Novaya Rossijskaya enciklopediya T 3 Pod red V Kareva M Enciklopediya 2007 S 239 240 Sedlovskaya A N Biharcy Narody i religii mira Glav red V A Tishkov M Bolshaya Rossijskaya Enciklopediya 1999 S 100 Snesarev A E Etnograficheskaya Indiya M Nauka 1981 S 90 91 Guseva N R Indiya obshestvo i tradicii U politicheskoj karty mira M Znamya 1990 S 4 5 22 23 Biharcy Bolshaya Rossijskaya enciklopediya T 3 Glav red Kravec S L M Bolshaya Rossijskaya enciklopediya 2005 S 565 566 Istinadlar Redakte Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 4 cu cild Bezirxana Brunel 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2013 seh 28 ISBN 978 9952 441 03 1 Sedlovskaya A N Biharcy Narody i religii mira Glav red V A Tishkov M Bolshaya Rossijskaya Enciklopediya 1999 S 100 Menbe https az wikipedia org w index php title Biharlilar xalq amp oldid 4150873, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.