fbpx
Wikipedia

Beynəlxalq hesablaşmalar

Oktyabr 18, 2021

Valyutada pul tələbləri və öhdəlikləri dövlətlər, müxtəlif ölkələrin ərazisində yerləşən fiziki və hüquqi şəxslər arasında iqtisadi, siyasi, mədəni münasibətlərin əsasında yaranır. Beynəlxalq hesablaşmalar yuxarıda göstərilən pul tələbləri və öhdəlikləri üzrə ödəmələrin təşkili və tənzimlənməsini əks etdirir.

Beynəlxaql hesablaşmalar bankların gündəlik fəaliyyətidir. Onlar dünya ictimaiyyəti tərəfindən işlənmiş və əksər ölkələr tərəfindən qəbul edilmiş şərt, norma və qaydalar əsasında beynəlxalq hesablaşmaları həyata keçirir, xaricə ödəmələr edirlər. Beynəlxalq hesablaşmalar sferasında bankların fəaliyyəti dövlətlər və beynəlxalq iqtisadi təşkilatlar tərəfindən tənzimlənir.

Beynəlxalq hesablaşmalar əsasən nağdsız qaydada və banklar vasitəsilə həyata keçirilir. Bu zaman müxtəlif ölkələrin kredit təşkilatları, bankları arasında müxbir münasibətləri qurulur. Bu məqsədlə banklar hesabların (nostro – bankın digər banklarda hesabları, loro – digər bankların bankda hesabları) açılması barədə qarşılıqlı müxbir sazişləri imzalayırlar. Bu sazişlərdə hesablaşma qaydaları, komission mükafatlandırmanın həcmləri, həmçinin vəsaitlər xərcləndikcə müxbir hesabların yenidən vəsaitlə təmin edilməsi metodları öz əksini tapır. Banklar beynəlxalq hesablaşmaları özlərinin xarici filialları və bölmələri vasitəsilə də həyata keçirə bilərlər.

Xarici ticarət müqavilələrinin, milli və xarici valyutaların dönərlilik dərəcəsi və mövqelərindən asılı olaraq beynəlxalq hesablaşmaların müxtəlif formalarından istifadə olunur.

Dünya praktikasında inkasso, akkreditiv, bank köçürməsi, avans hesablaşamalrı, açıq hesab üzrə hesablaşamalr, həmçinin veksellər və çeklər formasında hesablaşmalar kimi forma və metodlardan istifadə edilir. Son illərdə yeni vasitə – kredit kartları meydana gəlmişdir.

Beynəlxalq hesablaşmaların üsullarının və vasitələrinin fərqləndirmək məqsədəuyğun olardı, çünki beynəlxalq hesablaşma formaları anlayışı adətən özündə bu iki anlayışı birləşdirir.

Ödəmə üsullarına aiddir: avans ödəməsi, akkreditiv, inkasso, açıq hesablar üzrə ödəmələr, əmtəənin yüklənməsindən dərhal sonra həyata keçirilən ödəmə.

Hesablaşma vasitələrinə aiddir: çek, veksel, bank trattası, köçürmə (poçt, teleqraf/teleks ödəmə tapşırığı, SWIFT sistemi üzrə ödəmə tapşırıqları, beynəlxalq ödəmə tapşırığı).

Beynəlxalq hesablaşmaların tənzimlənməsi dünya praktikasında bərqərar olmuş qayda və ənənələrin köməyi ilə həyata keçirilir. Belə ki, sənədli akkreditivlərin istifadə edilməsi ilə həyata keçirilən hesablaşmalar unifikasiya edilmiş Qayda və Ənənələrdə kodlaşdırılmışdır. Bu sənəd ilk dəfə Beynəlxalq Ticarət Palatası tərəfindən Vyana Konqresində (1933-cü il) qəbul edilmişdir və o vaxtdan dəyişən şəraitə uyğun olaraq bu qaydalar müntəzəm olaraq nəzərdən keçirilir. Hazırda sənədin 1993-cü il redaksiyası qüvvədədir.

İnkasso formasında hesablaşmalar İnkasso üzrə unifikasiya edilmiş Qaydalarla tənzimlənir. Bu sənəd ilk dəfə Beynəlxalq Ticarət Palatası tərəfindən 1936-cı ildə işlənmişdir. Hazırda onun 1978-ci il redaksiyası qüvvədədir.

Qeyd edək ki, göstərilən sənədlərə dövlətlər deyil, banklar qoşulurlar. Qoşulma halında qayda və ənənələr göstərilən hesablaşma formalarında istifadə etdiyi halda banklar və onlar müştəriləri üçün məcburi olur.

Hesablaşma formasının seçilməsi bir sıra amillərlə müəyyən edilir. Əmtəə və xidmət ixracatçı və idxalatçılarının maraqları adətən üst-üstə düşmür: ixracatçı idxalatçıdan ödəməni ən qısa müddət ərzində almağa səy göstərir, idxalatçı isə ödəməni əmtəənin son realizə mərhələsinə qədər uzatmağa çalışır. Buna görə də hesablaşmanın seçilmiş forması kompromis variant olur və burada tərəflərin iqtisadi mövqeləri, bir-birlərinə inam dərəcəsi, iqtisadi konyuktura, siyasi vəziyyət və s. nəzərə alınır. Bundan əlavə, əmtəənin görünüşü, əmtəəyə tələb və təklifin səviyyəsi də mühüm rola malikdir. Beynəlxalq hesablaşmalar kredit münasibətləri ilə sıx əlaqədə olduğundan bu cür münasibətlərin olub-olmaması (həm dövlətlərarası, həm də kontragentlər səviyyəsində) da hesablaşma formasının seçilməsinə öz təsirini göstərir.

Kompromisin əldə edilməsi o demək deyildir ki, ixracatçı və idxalatçı eyni səviyyəli üstünlük əldə edirlər: bir sıra formalar ixracatçılar üçün daha əlverişlidir, digərləri isə idxalatçıların maraqlarına daha çox cavab verirlər. Ixracatçının nöqteyi-nəzərindən ən etibarlı ödəmə forması avans ödəməsi, ən az etibarlısı isə açıq hesab üzrə hesablaşmadır.

Beynəlxalq hesablamaların əsas formaları inkasso və akkreditiv hesab edilir.

Mənbə

Oktyabr 18, 2021
beynəlxalq, hesablaşmalar, valyutada, tələbləri, öhdəlikləri, dövlətlər, müxtəlif, ölkələrin, ərazisində, yerləşən, fiziki, hüquqi, şəxslər, arasında, iqtisadi, siyasi, mədəni, münasibətlərin, əsasında, yaranır, yuxarıda, göstərilən, tələbləri, öhdəlikləri, üz. Valyutada pul telebleri ve ohdelikleri dovletler muxtelif olkelerin erazisinde yerlesen fiziki ve huquqi sexsler arasinda iqtisadi siyasi medeni munasibetlerin esasinda yaranir Beynelxalq hesablasmalar yuxarida gosterilen pul telebleri ve ohdelikleri uzre odemelerin teskili ve tenzimlenmesini eks etdirir Beynelxaql hesablasmalar banklarin gundelik fealiyyetidir Onlar dunya ictimaiyyeti terefinden islenmis ve ekser olkeler terefinden qebul edilmis sert norma ve qaydalar esasinda beynelxalq hesablasmalari heyata kecirir xarice odemeler edirler Beynelxalq hesablasmalar sferasinda banklarin fealiyyeti dovletler ve beynelxalq iqtisadi teskilatlar terefinden tenzimlenir Beynelxalq hesablasmalar esasen nagdsiz qaydada ve banklar vasitesile heyata kecirilir Bu zaman muxtelif olkelerin kredit teskilatlari banklari arasinda muxbir munasibetleri qurulur Bu meqsedle banklar hesablarin nostro bankin diger banklarda hesablari loro diger banklarin bankda hesablari acilmasi barede qarsiliqli muxbir sazisleri imzalayirlar Bu sazislerde hesablasma qaydalari komission mukafatlandirmanin hecmleri hemcinin vesaitler xerclendikce muxbir hesablarin yeniden vesaitle temin edilmesi metodlari oz eksini tapir Banklar beynelxalq hesablasmalari ozlerinin xarici filiallari ve bolmeleri vasitesile de heyata kecire bilerler Xarici ticaret muqavilelerinin milli ve xarici valyutalarin donerlilik derecesi ve movqelerinden asili olaraq beynelxalq hesablasmalarin muxtelif formalarindan istifade olunur Dunya praktikasinda inkasso akkreditiv bank kocurmesi avans hesablasamalri aciq hesab uzre hesablasamalr hemcinin vekseller ve cekler formasinda hesablasmalar kimi forma ve metodlardan istifade edilir Son illerde yeni vasite kredit kartlari meydana gelmisdir Beynelxalq hesablasmalarin usullarinin ve vasitelerinin ferqlendirmek meqsedeuygun olardi cunki beynelxalq hesablasma formalari anlayisi adeten ozunde bu iki anlayisi birlesdirir Odeme usullarina aiddir avans odemesi akkreditiv inkasso aciq hesablar uzre odemeler emteenin yuklenmesinden derhal sonra heyata kecirilen odeme Hesablasma vasitelerine aiddir cek veksel bank trattasi kocurme poct teleqraf teleks odeme tapsirigi SWIFT sistemi uzre odeme tapsiriqlari beynelxalq odeme tapsirigi Beynelxalq hesablasmalarin tenzimlenmesi dunya praktikasinda berqerar olmus qayda ve enenelerin komeyi ile heyata kecirilir Bele ki senedli akkreditivlerin istifade edilmesi ile heyata kecirilen hesablasmalar unifikasiya edilmis Qayda ve Enenelerde kodlasdirilmisdir Bu sened ilk defe Beynelxalq Ticaret Palatasi terefinden Vyana Konqresinde 1933 cu il qebul edilmisdir ve o vaxtdan deyisen seraite uygun olaraq bu qaydalar muntezem olaraq nezerden kecirilir Hazirda senedin 1993 cu il redaksiyasi quvvededir Inkasso formasinda hesablasmalar Inkasso uzre unifikasiya edilmis Qaydalarla tenzimlenir Bu sened ilk defe Beynelxalq Ticaret Palatasi terefinden 1936 ci ilde islenmisdir Hazirda onun 1978 ci il redaksiyasi quvvededir Qeyd edek ki gosterilen senedlere dovletler deyil banklar qosulurlar Qosulma halinda qayda ve eneneler gosterilen hesablasma formalarinda istifade etdiyi halda banklar ve onlar musterileri ucun mecburi olur Hesablasma formasinin secilmesi bir sira amillerle mueyyen edilir Emtee ve xidmet ixracatci ve idxalatcilarinin maraqlari adeten ust uste dusmur ixracatci idxalatcidan odemeni en qisa muddet erzinde almaga sey gosterir idxalatci ise odemeni emteenin son realize merhelesine qeder uzatmaga calisir Buna gore de hesablasmanin secilmis formasi kompromis variant olur ve burada tereflerin iqtisadi movqeleri bir birlerine inam derecesi iqtisadi konyuktura siyasi veziyyet ve s nezere alinir Bundan elave emteenin gorunusu emteeye teleb ve teklifin seviyyesi de muhum rola malikdir Beynelxalq hesablasmalar kredit munasibetleri ile six elaqede oldugundan bu cur munasibetlerin olub olmamasi hem dovletlerarasi hem de kontragentler seviyyesinde da hesablasma formasinin secilmesine oz tesirini gosterir Kompromisin elde edilmesi o demek deyildir ki ixracatci ve idxalatci eyni seviyyeli ustunluk elde edirler bir sira formalar ixracatcilar ucun daha elverislidir digerleri ise idxalatcilarin maraqlarina daha cox cavab verirler Ixracatcinin noqteyi nezerinden en etibarli odeme formasi avans odemesi en az etibarlisi ise aciq hesab uzre hesablasmadir Beynelxalq hesablamalarin esas formalari inkasso ve akkreditiv hesab edilir Menbe Redakte 1 Menbe https az wikipedia org w index php title Beynelxalq hesablasmalar amp oldid 4929888, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.