fbpx
Wikipedia

Bencamin Franklin

Bencamin Franklin (ing. Benjamin Franklin 17 yanvar 170617 aprel 1790) — ABŞ-ın banilərindən biri, yüksək intellektə sahib olmaqla yazıçı, satirist, siyasi nəzəriyyəçi, siyasətçi, poçtmeyster, alim, ixtiraçı, dövlət xadimi və diplomat kimi məşhurluq qazanmışdır. Elmdə elektrik və optika sahəsindəki tədqiqatları ilə tanınır. O, ABŞ-da ilk ictimai kitabxananın və Pensilvaniyada ilk yanğınsöndürmə idarəsinin yaradıcısıdır.

Bencamin Franklin
Benjamin Franklin

Jozef Ziffred Düplessi tərəfindən çəkilmiş portreti
Xələfi Tomas Cefferson
Şəxsi məlumatlar
Təhsili
  • ev təhsili[d]
Doğum tarixi
Doğum yeri Boston, Britaniya Amerikası
Vəfat tarixi (84 yaşında)
Vəfat yeri Filadelfiya, Pensilvaniya, ABŞ
Vəfat səbəbi plevrit
Dəfn yeri
  • Christ Church, Philadelphia[d]
Atası Cozayya Franklin
Anası Abia Folger
Həyat yoldaşı Debora Rid
Uşaqları Uilyam Franklin
Frensis Folger Franklin
Sara Franklin Beyç
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi elektrik, optika, coğrafiya

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bencamin Franklin ABŞ-ın baniləri arasında yeganə şəxsdir ki, Amerika Birləşmiş Ştatlarının yaranmasında əsas rol oynayan hər üç sənədə imza atmışdır. Bunlar ABŞ İstiqlal Bəyannaməsi, ABŞ Konstitusiyası və 13 Britaniya koloniyasının müstəqillik uğrunda apardığı müharibəni bitirən 1783-cü il Versal sülh müqaviləsidir.

Adı Tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.

1928-ci ildən Franklinin portreti ABŞ-ın 100 dollarlıq pul əskinaslarının üzərində təsvir olunur.

Həyatı

Bencamin Franklin 1706-ci ildə Bostonda dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur. 13 yaşından tipoqrafiyada işləməyə başlamışdır. Artıq 16 yaşına çatanda yerli qəzetlərdə məqalələri çıxmağa başlayır. Lakin Boston ona cansıxıcı gəldiyindən o Pensilvaniyaya — Filadelfiya şəhərinə gəlir. Orada özünə çox böyük şöhrət qazanır və Filadelfiya qubernatoru tərəfindən Londona göndərilir. Bir çoxları bilməsə də məhz Bencamin Franklin tərəfindən dünyada ilk dəfə olaraq öz üzvləri üçün pulsuz kitabxana və elm mərkəzinə malik olan klub yaradılmışdır. Həmin dövr üçün bu, görünməmiş addım idi.

Fəaliyyəti

Dövlət qulluğunda olduğu zaman ərzində 1723-cü ildə Amerika Fəlsəfə cəmiyyətinin və Filadelfiya Akademiyasının da yaradıcısı bu dahi şəxsiyyət olmuşdur. Franklin bütün koloniya nümayəndələrinin iştirakı ilə konqressin çağırılmasının ilk təşəbbüskarlarından olmuşdur. 1717-1725-ci illərdə Franklin Şimali Amerika koloniyalarının Londonda təmsilçisi olmuşdur. Azadlıq Müharibəsi başlayan kimi o öz vətəninə qayıtmışdır. Tezliklə Parisə yenidən nümayəndə kimi göndərilmişdir. Onun xüsusi diplomatik bacarığının nəticəsində fransız-amerikan danışıqları uğurla başa çatır. 1723-cü ildə Versal danışıqlarında Böyük Britaniyanın Amerikanı suveren və müstəqil olduğunu rəsmən tanıması da Franklinin əməyinin nəticəsidir. Məhz o, müharibənin uğurlu sonluğunun və bugünki qüdrətli Amerika dövlətinin təməlini qoyan və dövlətin xarici düşmənlərini neytrallaşdıran şəxsiyyət idi. 1785-ci ildə vətəninə qayıdanda qanunverici yığıncağın prezidenti seçilir. Onun digər bir xidməti də ABŞ Konstitusiyasının hazırlanması zamanı yaxından bu işdə kömək etməsi olmuşdur.

Onun dahiliyi həm də onda idi ki, o yalnız dövlət qulluqçusu və qurucusu kimi deyil, həm də alim kimi o dövrün ən məşhur simalarından idi. Belə ki, müasir dövrdə ən çox müzakirə edilən insan hüquqları ilə bağlı elmi yanaşmanın banilərindən biri də Bencamin Franklin olmuşdur. Franklin, yaşamaq hüququ, azadlıq hüququ və mülkiyyət hüququnu insanın təbii ayrılmaz hüquqlarından sayırdı. Onun elmi pamfletləri və məqalələri əsasında günlərimizdə ən inkişaf etmiş dövlətlər insan hüquqları sahəsində öz daxili strategiyalarını müəyyən edirlər.

Həmçinin bax

İstinadlar

Xarici keçidlər

bencamin, franklin, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, benjami. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bencamin Franklin ing Benjamin Franklin 17 yanvar 1706 17 aprel 1790 ABS in banilerinden biri yuksek intellekte sahib olmaqla yazici satirist siyasi nezeriyyeci siyasetci poctmeyster alim ixtiraci dovlet xadimi ve diplomat kimi meshurluq qazanmisdir Elmde elektrik ve optika sahesindeki tedqiqatlari ile taninir O ABS da ilk ictimai kitabxananin ve Pensilvaniyada ilk yanginsondurme idaresinin yaradicisidir Bencamin FranklinBenjamin FranklinJozef Ziffred Duplessi terefinden cekilmis portreti14 sentyabr 1778 17 may 1785Xelefi Tomas Cefferson28 sentyabr 1782 3 aprel 178326 iyul 1775 7 noyabr 1776may 1764 oktyabr 176418 oktyabr 1785 5 noyabr 1788Sexsi melumatlarTehsili ev tehsili d Dogum tarixi 17 yanvar 1706Dogum yeri Boston Britaniya AmerikasiVefat tarixi 17 aprel 1790 84 yasinda Vefat yeri Filadelfiya Pensilvaniya ABSVefat sebebi plevritDefn yeri Christ Church Philadelphia d Atasi Cozayya FranklinAnasi Abia FolgerHeyat yoldasi Debora RidUsaqlari Uilyam FranklinFrensis Folger FranklinSara Franklin BeycElmi fealiyyetiElm sahesi elektrik optika cografiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarBencamin Franklin ABS in banileri arasinda yegane sexsdir ki Amerika Birlesmis Statlarinin yaranmasinda esas rol oynayan her uc senede imza atmisdir Bunlar ABS Istiqlal Beyannamesi ABS Konstitusiyasi ve 13 Britaniya koloniyasinin musteqillik ugrunda apardigi muharibeni bitiren 1783 cu il Versal sulh muqavilesidir Adi Tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib 1928 ci ilden Franklinin portreti ABS in 100 dollarliq pul eskinaslarinin uzerinde tesvir olunur Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Hemcinin bax 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteBencamin Franklin 1706 ci ilde Bostonda demirci ailesinde anadan olmusdur 13 yasindan tipoqrafiyada islemeye baslamisdir Artiq 16 yasina catanda yerli qezetlerde meqaleleri cixmaga baslayir Lakin Boston ona cansixici geldiyinden o Pensilvaniyaya Filadelfiya seherine gelir Orada ozune cox boyuk sohret qazanir ve Filadelfiya qubernatoru terefinden Londona gonderilir Bir coxlari bilmese de mehz Bencamin Franklin terefinden dunyada ilk defe olaraq oz uzvleri ucun pulsuz kitabxana ve elm merkezine malik olan klub yaradilmisdir Hemin dovr ucun bu gorunmemis addim idi Fealiyyeti RedakteDovlet qullugunda oldugu zaman erzinde 1723 cu ilde Amerika Felsefe cemiyyetinin ve Filadelfiya Akademiyasinin da yaradicisi bu dahi sexsiyyet olmusdur Franklin butun koloniya numayendelerinin istiraki ile konqressin cagirilmasinin ilk tesebbuskarlarindan olmusdur 1717 1725 ci illerde Franklin Simali Amerika koloniyalarinin Londonda temsilcisi olmusdur Azadliq Muharibesi baslayan kimi o oz vetenine qayitmisdir Tezlikle Parise yeniden numayende kimi gonderilmisdir Onun xususi diplomatik bacariginin neticesinde fransiz amerikan danisiqlari ugurla basa catir 1723 cu ilde Versal danisiqlarinda Boyuk Britaniyanin Amerikani suveren ve musteqil oldugunu resmen tanimasi da Franklinin emeyinin neticesidir Mehz o muharibenin ugurlu sonlugunun ve bugunki qudretli Amerika dovletinin temelini qoyan ve dovletin xarici dusmenlerini neytrallasdiran sexsiyyet idi 1785 ci ilde vetenine qayidanda qanunverici yigincagin prezidenti secilir Onun diger bir xidmeti de ABS Konstitusiyasinin hazirlanmasi zamani yaxindan bu isde komek etmesi olmusdur Onun dahiliyi hem de onda idi ki o yalniz dovlet qulluqcusu ve qurucusu kimi deyil hem de alim kimi o dovrun en meshur simalarindan idi Bele ki muasir dovrde en cox muzakire edilen insan huquqlari ile bagli elmi yanasmanin banilerinden biri de Bencamin Franklin olmusdur Franklin yasamaq huququ azadliq huququ ve mulkiyyet huququnu insanin tebii ayrilmaz huquqlarindan sayirdi Onun elmi pamfletleri ve meqaleleri esasinda gunlerimizde en inkisaf etmis dovletler insan huquqlari sahesinde oz daxili strategiyalarini mueyyen edirler Hemcinin bax Redakte Vikisitatda Bencamin Franklin ile elaqedar sitatlar var AvtobioqrafiyaIstinadlar RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Bencamin Franklin amp oldid 6011882, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.